بگذارید فیلمش را بسازد!
مسعود جعفریجوزانی، از کارگردانان و فیلمسازان نامآشنای ایران است که شاید مهمترین خصلت حرفهای او را باید در خلق ایدههای خاص از دل تاریخ و تصویرکردن جزئیات آن در نگاه متفکر و جستوجوگر مخاطب دانست.
گفتمانی به نام مبارزه
جعفریجوزانی پس از نوشتن دو نمایشنامه «ننهسیاه» و «رسالت»، برای ادامهتحصیل در سینما به آمریکا بورسیه میشود، هرچند روحیه انقلابی و تفکر مبارزه با بیعدالتی مانع بزرگی جلوی راهش شده و شرکت در تجمعات دانشجویی علیه رژیم پهلوی قطع بورسیه او را بهدنبال دارد. با وجود این او که فرهنگ مبارزه را بهخوبی میشناسد، گامی به عقب نمیگذارد و تا آغازین سال انقلاب با هزینه شخصی تحصیلاتش را ادامه داد و در آنجا توانست آثاری همچون در قفس (درخصوص افکار انقلابیون) و آغاز (نکوهشی بر دوران سیاه مککارتیسم در آمریکا) را بسازد. آثاری در دفاع از مظلوم، که همواره احساس میکرد جایشان در جهان سینما بهویژه دنیای سینمای ایران خالی است. موضوعی که وقتی او در سال ۵۷ به ایران آمد و اولین فیلم مستند سیاسی تاریخ مستند ایران را ساخت با این جمله به آن اذعان کرد: «ما رژیم گذشته را سرزنش نمیکنیم بهخاطر فیلمهایی که ساخت، بلکه سرزنش میکنیم بهخاطر فیلمهایی که نساخت!» از همان سال هم جوزانی شروع به خلق آثاری کرد که جایشان را در سینمای ایران خالی میدید. او در فیلم کوتاه «با من حرف بزن» که دیپلم افتخار جشنواره فجر را نیز با خود به همراه داشت، از ستایش امید و مبارزه برای رسیدن به آزادی سخن میگوید. در آثار دیگرش جادههای سرد، شیر سنگی، در مسیر تندباد و درنهایت سریال در چشم باد نیز بهراحتی میتوان رگههای برجستهای از این گفتمان را در نگاهش دید.جوزانی میداند برای بیان گفتمانش بهترین راه نقبزدن به تاریخی است که در دل خود مملو از افتخار، سرافکندگی، ناامیدی، امیدواری، مبارزه، شکست و … است. او در دل این تاریخ پرالتهاب و پیچیده میخواهد راه مبارزه را نسل به نسل بیاموزد و در این مسیر الحق آثارش ماندگارند.
تلنگرهای او را جدی بگیرید
برای نوشتن درباره بهشت تبهکاران شاید زیبندهترین کلمات را باید ازدل متنی بیرون کشیدکه چندسال پیش مرحوم نادر طالبزاده در مقالهای با عنوان «بگذارید فیلمش را بسازد» درخصوص این اثر نوشت. او در این مقاله آورده بود: «قصد ساخت فیلمی به اسم بهشت تهبکاران را دارد که مربوط به دهه ۳۰ شمسی است. فلسفه بهشت تبهکاران این است، کشور زمانی درست میشود که قوه قضاییه درست عمل کند؛ اما گروهی از فیلمنامه ایراد گرفتهاند. درصورتیکه از افرادی مانند آقای جعفریجوزانی نباید ایراد گرفت. بگذارید فیلمش را بسازد.» حالا بعد از چند سال این فیلم ساخته شد، هرچند نادر طالبزاده دیگر در کنارمان نیست تا ببیند جعفریجوزانی همچنان بر محور مبارزه ایستاده و هنر سینما را با خود به سمت آرمانی هدایت میکند که نهال آن را در جوانی کاشت.مسعود جعفریجوزانی در طول تاریخ حضورش در سینما نشان داد که به هدف والای خود یعنی ساختن آثاری که ساخته نشده! پایبند است. او با خلق ایدههای ناب از دل تاریخ، تلنگرهایی میزند که اگر در زمان خود جدی گرفته شوند بیشک آیندهای همراه با امید خواهند داشت.