امروز را مهمان طبیعت جنوب کشورمان هستیم و می خواهیم سری به کول خرسان دزفول بزنیم؛ جاذبه ای شگفت انگیز که به تنگه کول خرسان شهرت دارد و برای بازدید از آن باید دست به سفری ماجراجویانه بزنید. فقط عاشقان طبیعت می توانند سختی های مسیر کول خرسان را به جان بخرند تا به آن برسند. کوله بارتان را بردارید و با ما همراه شوید تا شما را به سفری متفاوت به قلب یکی از جاذبه های طبیعی ایران ببریم.
پیش از آنکه هر گونه صحبتی درباره دره کول خرسان به میان آوریم باید بگوییم که این جاذبه با همه زیبایی ها و جلوه های منحصر به فردش می تواند شما را به کام مرگ بکشاند. اگر با بی تجربگی، نداشتن آمادگی لازم و آشنا نبودن به خطرات طبیعت راهی این جاذبه شوید، ممکن است هیچگاه بازنگردید.
نمونه های حوادثی که در این دره رخ داده کم نیستند و بودند کسانی که بدون کسب هیچ گونه اطلاعاتی قدم در مسیر این دره گذاشته و دیگر آبی آسمان را ندیده اند. بهتر است بدانید که تا به حال چندین مورد مرگ گردشگران در این دره و رودخانه آن گزارش شده است.
اگر خواستار هیجان این سفر هستید می توانید با حضور یک راهنمای با تجربه و همه فن حریف، از آن لذت ببرید. در غیر این صورت، هرگز هرگز و هرگز به تنهایی به کول خرسان نروید.
چرا کول خرسان؟
کول خرسان یکی از جاذبه های کمتر شاخته شده کشورمان است که با طبیعتی بکر از شما میزبانی می کند.
در سفر به این جاذبه مجموعه ای از آثار طبیعی همچون رود و آبشار و چشمه و… را در کنار یکدیگر خواهید دید.
اگر خواهان یک سفر ماجراجویانه و هیجان انگیز هستید کول خرسان بهترین گزینه برای شماست.
مناسب برای
- طبیعت گردان حرفه ای
- طبیعت گردان نیمه حرفه ای با همراهی یک حرفه ای
- نامناسب برای
- طبیعت گردان آماتور
- سالمندان و کودکان
- سفرهای انفرادی
- گروه های دوستانه بی تجربه در زمینه طبیعت گردی
در مسیر کول خرسان…
برای رسیدن به کول خرسان باید صبر و تلاش بسیاری به خرج دهید و خودتان را برای پیاده روی طولانی مدت آماده کنید. در مسیر رسیدن به این دره شگفت انگیز، از کنار دریاچه سد دز می گذرید و شاید با دیدن آب شفاف آن هوس کنید تنی هم به آب بزنید. پس از تجدید قوا و کمی استراحت مسیرتان را ادامه می دهید و به قبرستان قدیمی قلعه شاداب می رسید.
قلعه شاداب، قلعه ای با ۱۰ کیلومتر طول و ۴ کیلومتر عرض است که به عنوان یکی از بزرگترین قلعه های طبیعی ایران شناخته می شود. این قلعه کاملا در داخل کوه کنده شده و بسیار متفاوت از دیگر قلعه هاست.
ادامه راه را باید در مسیر مالرویی طی کنید که دامداران منطقه برای رسیدن به چراگاه ها از آن استفاده می کنند. کم کم دره اشکفت زرده، نمایان می شود که به اشتباه توسط برخی، به عنوان همان کول خرسان شناخته می شود. در این دره باقیمانده هایی از یک آسیاب را خواهید دید که احتمالا توسط طایفه بختیاریِ ساکن در این محل و در گذشته های دور استفاده می شده است.
درختان کنار، سدر، بادام کوهی و نخل درختانی هستند که کم کم به چشم می خورند و خبر از نزدیک شدن به کول خرسان می دهند که قرار است با شگفتی هایش جادوی تان کند.
آشنایی با کول خرسان | دره ارواح
کول خرسان نام دره ای شگفت انگیز در ۲۵ کیلومتری شهرستان دزفول است که با نام دره ارواح نیز شناخته می شود. این دره بخشی از رشته کوه های زاگرس به حساب می آید و آب و هوایی متفاوت را در منطقه ای گرم ایجاد کرده است. برای رسیدن به این دره باید ۲۰ تا ۲۵ کیلومتر پیاده روی نمود و سختی های زیادی را به جان خرید اما همین که چشمتان به دهانه ی مملوء از گیاه پر سیاوشان بیفتد، تمام خستگی هایتان را فراموش می کنید و تنها چیزی که فکرتان را مشغول می کند رسیدن به انتهای دره است.
برای آشنایی با فضای این دره، دیواره هایی بلند را تصور کنید که شما را احاطه کرده اند و اجازه نمی دهند آسمان را ببینید. شاید به همین دلیل است که نامش را دره ارواح گذاشته اند. این دیواره ها به حدی به یکدیگر نزدیک هستند که تنها اجازه عبور یک نفر را از میان خود می دهند و در انتها شما را به رودخانه دز می رسانند که دمای آبش تا منفی ۲۰ درجه سانتی گراد نیز می رسد. این تنها گوشه ای از جلوه های این دره بود که در ادامه بیشتر با آن آشنا خواهیم شد.
به کول خرسان وارد می شویم…
به محض رسیدن به دهانه کول باید کلاه ایمنی بر سر گذاشت تا مبادا حادثه ای کام مان را تلخ کند چرا که سنگ ها و تنه های گیر کرده در میان دو دیواره دره، هر لحظه امکان سقوط دارند. با ورود به کول خرسان دیواره هایی که ارتفاع آنها به بیش از ۲۰۰ متر می رسد، شما را از دو سو احاطه می کنند و مسیرِ بسیار باریکی را برای تان فراهم می کنند. در بستر این دره آب در جریان است که از چشمه های درون دره سرچشمه می گیرد.
بستر این دره پوشیده از شن و ماسه و سنگ ماسه ای است و هر چه جلوتر بروید دیواره ها بلندتر و فاصله میان آنها کمتر می شود تا جایی که اثری از آسمان دیده نمی شود. صدای گذر آب و چکیدن آن از دیواره ها به گوش می رسد و صدای پرندگان نیز در فضا پیچیده است. به دو راهی که برسید، باید راه سمت راست را در پیش بگیرید. بیش از ۴ ساعت پیمایش در میان آب و خشکی لازم است تا صدای گذر آب رودخانه دز به گوش برسد و به شما بفهماند که به پایان دره نزدیک می شوید.
ابتدای کول تا انتهای آن در حدود ۱۰ کیلومتر است و در انتهای مسیر دره، سطح آب به حدی افزایش پیدا می کند که مجبور به شنا می شوید. در نهایت رودخانه خروشان دز نمایان می شود و صدای تند آب ها و گرداب های فراوانش در فضا طنین می اندازد. از اینجا به بعد خطر سفر چندین برابر می شود و تنها اگر شناگر ماهری با تجهیزات کامل باشید، می توانید ادامه راه را بروید.
اگر تجربه و سر نترس داشته باشید می توانید به دز خروشان بزنید و پس از حدود ۳٫۵ ساعت به دزفول برسید و گرنه بهتر است از همینجا برگردید و از دل سپردن به خشم زیبای دز منصرف شوید.
دیدنی ها و تفریحات کول خرسان
کول خرسان دقیقا در جایی قرار دارد که تصور وجود چنین جاذبه ای کمی دور از ذهن به نظر می رسد؛ اما به یکباره دیدنی هایی پیش چشم تان قرار می گیرند که با دیدن شان غافلگیر می شوید:
۱- فضای وهم انگیز | هیجانی فراموش نشدنی
با ورود به کول خرسان، تنها گوشه هایی از آسمان را خواهید دید چرا که دیواره های این دره بسیار نزدیک به یکدیگر قرار گرفته اند. گاهی چشم تان به سنگ ها و تنه درختانی می افتد که بر اثر سیلاب جابه جا شده و به داخل دره آورده شده اند؛ اما این تمام ماجرا نیست، وقتی به بالای سرتان نگاهی بیندازید، متوجه تعدادی از آنها می شوید که به دلیل تنگی دره نتوانسته اند به داخل آن راه پیدا کنند و در میان دیواره ها اسیر شده اند. مجموع این آثار، فضایی وهم انگیز را ایجاد می کند که آدرنالین خون را افزایش داده و فرصت تجربه ی هیجانی فراموش نشدنی را به شما می دهند.
۲- جریان آب
یکی از شگفت انگیزترین جلوه های کول خرسان جوشیدن چندین چشمه از دیواره های آن است که باعث می شود محیط درون آن همواره مرطوب باشد. این آب با آب ناشی از چشمه های زیرزمینی و رودخانه دز ترکیب شده و در میان دره جریان می یابد. این آب گاهی در زیرزمین به مسیر خود ادامه می دهد و گاه با حضورش بر روی زمین پاهای تان را خیس می کند.
۳- حوضچه گهر
پس از پیمایش کول خرسان، در منتهی الیه آن به دره غاری قوسی شکلی می رسید که مانند یک تونل به نظر می رسد و شما را به حوضچه ای به نام گهر در انتهای خود می رساند. این حوضچه، ۵۰ متر طول و ۳ متر عرض دارد و به رودخانه دز می رسد.
۴- رودخانه دز و گرداب مرگ
کول خرسان به رودخانه دز منتهی می شود، رودخانه ای که با جوش و خروش خود و گرداب هایش، خشم زیبایی از طبیعت را به نمایش گذاشته است. دز رودخانه‌ای است که از رشته کوه زاگرس میانی سرچشمه می گیرد و با گذر از قسمتی از سرزمین عزیزمان، حیات را به آن می بخشد.
در بخشی از این رودخانه که در نزدیکی کول خرسان و در منطقه ای به نام چال کندی قرار دارد، عمق زیاد رودخانه و شدت جریان آب و نیز وجود گرداب بسیار خطرناک موجب نا امن بودن آن گردیده و به دلیل آنکه گرداب این قسمت می تواند جان انسان را بگیرد نام گرداب مرگ را بر آن گذاشته اند.
خوشگذرانی در کول خرسان
در سفر به کول خرسان می توانید فعالیت های زیر را انجام دهید:
پیمایش دره: با عبور از میان دیواره های بلند این دره می توانید گوشه گوشه آن را کشف کنید و تجربه ای جدید در طبیعت گردی به دست آورید.
شنا: حوضچه انتهایی دره مکانی مناسب برای شنا کردن است البته اگر این ورزش را به خوبی بلد باشید.
قایقرانی: اگر تجهیزات کافی به همراه داشته باشید می توانید به رود دز بزنید و همراه با تنداب ها و گرداب های خروشان، رفتینگ را به شکلی متفاوت تجربه کنید.
کجا بمونیم؟
محل اقامت شما در این سفر، دامان طبیعت است و ممکن است مجبور شوید یک تا دو شب را در آن سپری کنید پس بهتر است با اصول کمپینگ به خوبی آشنایی داشته باشید. برخی نیز ترجیح می دهند در دزفول اقامت کنند و با سفری یک روزه پیمایش این دره را انجام دهند.
بهترین فصل سفر
برای انتخاب زمانِ سفرتان به کول خرسان دقت و وسواس بالایی به خرج دهید. کافیست فصل اشتباه را انتخاب کنید تا در سیلاب های منطقه که تا ارتفاع ۱۵ متر دره را پر از آب می کنند، گیر بیفتید. انتخاب زمان سفر به این جاذبه را شوخی نگیرید. حتما پیش از رفتن، پیش بینی های آب و هوایی را چک کنید و از نبود بارش در روزهای پیش رو مطمئن شوید.
در نظر بگیرید که دمای درون کول خرسان بسیار پایین تر از دمای اطراف آن است پس به خیال اینکه این منطقه در استانی با آب و هوای گرم واقع شده، سردترین روز سال را برای سفر انتخاب نکنید. دمای کول خرسان در تابستان ها به کمتر از ۲۰ درجه سانتی گراد هم می رسد و اختلاف دمای آن با شهر دزفول تا ۳۰ درجه نیز گزارش شده است. پس پیش بینی هایتان را درست انجام دهید.
به طور کلی زمان مناسب برای پیمایش کامل کول خرسان را اواسط خرداد ماه می دانند چرا که با پایان یافتن باران های بهاری و گرم شدن هوا خطرات کمتری شما را تهدید می کند.
مهارت های مورد نیاز
اگر می خواهید راهی کول خرسان شوید باید حتما تجربه طبیعت گردی داشته باشید و اصول آن را بدانید. آمادگی جسمانی را فراموش نکنید که یکی از ضروریات این سفر است. دانستن اصول کوهنوردی و شنای حرفه ای به شما کمک می کند بیشتر از این سفر لذت ببرید. اگر قصد قایق سواری در دز را داشتید حتما با تجهیزات مناسب این کار را انجام دهید و جان تان را به بازی نگیرید.
به یاد داشته باشید که این دره جان چند تن از مسافران را ستانده است و در عین زیبایی می تواند بسیار خطرناک باشد.
لوازم ضروری
- کفش کوهنوردی
- عینک آفتابی
- کلاه آفتابگیر
- کرم ضد آفتاب
- لباس اضافه
- کوله پشتی
- وعده های غذایی
- دارو های عمومی
- لباس گرم
- بارانی و لباس ضد آب
- آب آشامیدنی
- کارت شناسایی
- شارژر موبایل
- پاور بانک
- باتوم
- کلاه ایمنی
- نقشه یا GPS
- کمک های اولیه
- کیسه زباله
- کبریت یا فندک
- کفش اضافه
- دفترچه بیمه
- تلفن همراه
- میان وعده
- لوازم کمپینگ
- وعده های غذایی
- دمپایی و صندل
- هدلامپ
- چراغ قوه
- آتش زنه
- چادر مسافرتی
- پتو و لوازم خواب
- کیسه خواب
- جعبه ابزار
- میان وعده
راه دسترسی
آدرس: استان خوزستان، ۳۲ کیلومتری شمال دزفول
راه دسترسی: برای دسترسی به کول خرسان از چند طریق می توان اقدام کرد:
۱- از روستای بیشه بزان درمنطقه شهیون: دسترسی از طریق جاده شهیون از دزفول
۲- از روستای پاقلعه در منطقه شهیون: دسترسی از طریق جاده شهیون از شهر دزفول
۳– از روستای اسلام آباد در منطقه چغامیش: دسترسی از طریق بلوار شهدای پلیس در دزفول
برای رسیدن به ورودی کول خرسان نیز باید حداقل برای ۴ کیلومتر پیاده روی آماده باشید که گاه در دامنه های پرشیب و مسیر نسبتا ناهموار صورت می گیرد.
دلیل نامگذاری کول خرسان
هنوز کسی دقیقا نمی داند که چرا نام این پدیده طبیعی را کول خرسان گذاشته اند. کلمه کول در زبان محلی به معنای دره ی بسیار باریک و تنگ است اما در مورد اینکه چرا خرسان به آن اضافه شده نظر قطعی وجود ندارد. برخی معتقدند وجود تعداد زیادی خرس در این منطقه در دوران گذشته باعث شده تا چنین کلمه ای به نام این دره اضافه شود.
