وصف سعی صادقانه معلم آن‌قدر هست که چنان که باید در کلام و تصویر نگنجد؛ سعی و نقشی که سینمای ایران نیز به بهانه‌های گوناگون به قاب‌های متعدد رنگارنگ خود آورده تا افزون‌بر ادای دینی به کوشش این مدرسان دوست‌داشتنی، تصویرکننده چکیده‌ای از تلاش عاشقانه ایشان پای گچ و تخته در مسیر آموزش الفبای ابتدایی زندگی باشد.
فرامرز قریبیان در کارنامه فعالیت‌های متعدد هنری خود سابقه دو بار بازی در نقش معلم را در فیلم‌های جنگ اطهر و آوار دارد. علی نصیریان در جاده‌های سرد ایفاگر نقش آموزگاری امیدآفرین است. رابطه وعبور ازغبار فیلم‌هایی است که خسرو شکیبایی، بازیگر فقید سینمای ایران در آن به ایفای نقش معلم می‌پردازد. بیژن امکانیان در دبیرستان و مجید مجیدی در شنا در زمستان مصور کوشش دلسوزانه معلمان را بازنمایی می‌کند. اما در این بین یکی از نقش‌آفرینی‌های فراموش نشدنی، بازی هما روستا در فیلم پرنده کوچک خوشبختی، درنقش یک معلم مهربان و فداکار است. حسین سرشار در ای ایران است، رضا عطاران در ورود آقایان ممنوع، شهاب حسینی در فروشنده، حسین یاری در کتونی سفید و جواد عزتی با فیلم خورشید، از‌جمله دیگر بازیگرانی به‌شمار می‌روند که در نقش معلم در آثاری از سینمای ایران حاضر شده‌اند.
