حماسه حسینی بار دیگر در قاب تصویر رسانه‌ملی جا گرفته و آوای گفت‌وگو درباره این حرکت تاریخی نیز از این دریچه طنین‌انداز شده است. در واقع در روزهایی که همزمان با فرا رسیدن ایام محرم و عزای سرور و سالار شهیدان، ایران اسلامی یکپارچه غرق در ماتم و عزا شده، شبکه‌های صداوسیما با تدارک برنامه‌های متنوع در قالب ساختارهای مختلف برنامه‌سازی، حسینیه‌ای رادیویی و تلویزیونی به وسعت ایران برپا کرده‌اند.
محمدحسین کشکولی، دبیر شورای معارف سیما «آزادگان عالم در خیمه حسین‌اند» را به عنوان شعار محوری امسال اعلام کرد. در ادامه ضمن معرفی این آثار با تهیه‌کننده تعدادی از آنها گفت‌وگو کردیم.
شبکه یک
برنامه‌های شبکه یک سیما همزمان با ماه محرم با حال‌وهوای سوگواری امام حسین(ع) تغییراتی دارد. «روضه خانگی» از ۲۴ تیرماه شنبه تا چهارشنبه ساعت ۱۸:۳۰ روی آنتن می‌رود.برنامه «رخ مادر» روایتی شاعرانه از زندگی مادران شهدا به قصه‌هایی ناب و بکر از زندگی‌شان می‌پردازد. این مجموعه شنبه تا پنجشنبه ساعت ۱۲:۴۵ از شبکه یک تقدیم نگاه مخاطبان می‌شود.
امیرحسین اکاتی، تهیه‌کننده «رخ مادر» به جام‌جم می‌گوید: در این مجموعه شاهد تصاویر بدیع و جدید و قصه‌های کمتر گفته‌شده از مادران شهدا هستیم که در مناطق مختلف کشور سکونت دارند. سعی ما این بوده که در این مجموعه از همه مادران شهدا در سراسر کشور جهت تولید باکیفیت این مستند بهره ببریم و کمک بگیریم و حتی به نقاطی رفتیم که تاکنون دوربین تلویزیون آنجا نرفته بود؛ همچنین به مناطق سخت و صعب‌العبور رفتیم و سعی کردیم به همه نقاط ایران اسلامی سفر کنیم تا کار به‌صورت ملی و فراگیر با جغرافیای گسترده ایران پهناور باشد. برنامه «آفتاب شرقی» با بررسی و پرداخت واقعه عاشورا هر روز بعد از اذان ظهر روی آنتن می‌رود. برنامه «جریان» به قرائت سیاسی از واقعه عاشورا خواهد پرداخت.
شبکه ۲
ویژه برنامه «حسینیه بهشت» حوالی ساعت ۲۱:۲۰ هر شب از شبکه دو سیما پخش می‌شود. در این برنامه شیخ اسماعیل رمضانی به‌عنوان کارشناس مذهبی همراه با پیرغلامان و شاعران اهل بیت حضور خواهند داشت.مجموعه نمایشی «سفیر» از یکشنبه تا پنجشنبه حوالی ساعت ۱۶:۱۵ روانه آنتن شبکه دو سیما می‌شود. این مجموعه نمایشی روایت سفر قیس بن مسهر صیداوی، سفیر امام حسین(ع) به کوفه است.. ویژهبرنامه «کوی محبت» با اجرای مهدی اعرابی هر شب ساعت ۲۳:۲۰ به مدت ۱۴ شب روانه آنتن می‌شود. در این برنامه علی غلامی به‌عنوان کارشناس مذهبی و نویسندگان کتاب‌های شاخص با موضوع امام حسین(ع) میزبان مخاطبان خواهند بود. مداحی کربلایی حسین طاهری به مدت ۱۵دقیقه پخش می‌شود و پس از آن، بیانات مقام معظم رهبری در مورد کتاب «انسان ۲۵۰ساله» با موضوع آشنایی با زندگی و دوران امامت امام‌حسین(ع) پخش می‌شود. «روضه کربلا» با نوای حاج‌اکبر مولایی از کربلای معلی ساعت ۶:۳۰ و همچنین با نوای حاج جواد هاشمی ساعت ۱۷:۱۵ روانه آنتن شبکه دو سیما می‌شود. «چشمه زندگی» با سخنرانی شیخ حسین انصاریان هرروزساعت۱۴میزبان مخاطبان خواهدبود.ذکر عاشوراییان با مداحی حاج محمود کریمی هر شب ساعت ۱۵دقیقه بامداد از شبکه دو سیما پخش می‌شود. طنین نوای یاحسین و مداحی سید و سرور شهیدان در ساعات ۱۰:۳۰ حاج محمدرضا طاهری، ۱۵:۳۵ مداحی مداحان اهل‌بیت علیهم‌السلام، ۲۰:۱۵ کربلایی حسین طاهری و همچنین مداحی مداحان اهل بیت در فواصل برنامه‌های شبکه دو سیما قلب‌های عاشقان اباعبدا…(ع) را با خود همراه می‌کند.
شبکه ۳
سری جدید برنامه «حسینیه معلی» از شب اول محرم روی آنتن رفته است. این برنامه با اجرای نجم‌الدین شریعتی و حضور حاج محمدرضا طاهری، سیدرضا نریمانی، نزار قطری، مهدی رسولی و شیخ مصطفی کرمی در میز مداحان، هرشب ساعت ۲۲:۲۰ و تکرار آن روز بعد ساعت ۱۵ از شبکه سه سیما پخش خواهد شد. همچنین برنامه «مخاطب خاص» با اجرای رسالت بوذری در روز تاسوعا و عاشورا به‌صورت زنده از کربلای معلی ساعت۲۳:۳۰ پخش می‌شود. برنامه «در آستان خورشید» نیز از شنبه تا پنجشنبه ۲۳ تا ۲۸ تیرماه هرشب به‌صورت زنده از ساعت ۲۰:۰۰ با اجرای میثم آقابیگی روی آنتن می‌رود.
شبکه ۴
ویژهبرنامه «فصل خروج» از سلسله‌برنامه‌های «ماجرا» تا ۲۷ تیر، روزهای شنبه تا چهارشنبه در ساعت ۲۰:۳۰ از شبکه چهار سیما پخش خواهد شد.
سید‌یزدان ملک‌آبادی، تهیه‌کننده برنامه در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: علت نامگذاری این فصل از برنامه «ماجرا» به‌عنوان «فصل خروج» هم از باب تعبیر خوارج نیست بلکه برگرفته از تعبیری است که خود امام‌حسین علیه‌السلام داشتند و فرمودند: (انما خرج تم طلب الاصلاح فی امتی جدی) من خارج شدم و این خروج دو معنی دارد؛ خروج به معنای خروج از مکه است و گاهی هم خروج به معنای قیام و با استعاره از این تعبیر حضرت امام‌حسین علیه‌السلام ما عنوان فصل خروج را برای این برنامه انتخاب کردیم.
همچنین فصل جدید برنامه «چهارگاه» به تهیه‌کنندگی کامران سیف‌ا… و با اجرای امیرحسین مدرس راهی آنتن شبکه چهار سیما شده است.فصل جدید برنامه چهارگاه هر شب ساعت ۲۲:۳۰ از شبکه چهار پخش می‌شود.
سیف‌ا… در گفت‌وگو با جام‌جم عنوان می‌کند: ۸۰-۷۰ درصدبرنامه چهارگاه درمحرم، در فضای گفت‌وگوست. چند آیتم هم داریم که معرفی قطعات را به‌صورت گرافیکی نمایش می‌دهد. علاوه بر صحبت‌ها، شناسنامه‌ای از آثار ارائه می‌کنیم تا مخاطب با آن آشناتر شود. مثلا به این می‌پردازیم که نوای «ای اهل حرم…» از کجا شروع شد و چه قصه‌ای دارد یا جامعه‌شناسی و فلسفه آن چه بوده است. در واقع همه آن چیزهایی را بیان می‌کنیم که باعث شده این قطعه بماند و امروز برای خیلی‌ها آشنا باشد. حتی به این بپردازیم که چه شد این قطعه به شب تاسوعا رسید. به نوعی تاریخچه موسیقی سوگ در حوزه بومی و ملی را بررسی می‌کنیم.
شبکه آموزش
با آغاز محرم حسینی برنامه «نوای عاشقی»باسه بخش مقتل‌خوانی،نوای عاشقان وگفت‌وگو باعاشقان اهل‌بیت(ع)روی آنتن می‌رود.در بخش مقتل‌خوانی علی همت مومیوند، واقعه جانسوز عاشورا را روایت می‌کند. همچنین در بخش نوای عاشقان، وی آر (واقعیت مجازی واقعه کربلا) با عینک سه بعدی نمایش داده می‌شود.برنامه «با کربلا»(مدرسه عشق )در۵۰قسمت۶۰دقیقه‌ای ازهفتم محرم، ۲۳تیر تا پایان ماه صفر از شبکه آموزش روی آنتن می‌رود.
شبکه قرآن و معارف سیما
برنامه «یا کاشف الکرب» نیز از روز پنجشنبه ۲۱ تیر هر شب از ساعت ۲۳:۱۵ به صورت زنده از کربلای معلی پخش می‌شود. ویژه برنامه «دم» هر شب ساعت ۲۱:۳۰ به صورت زنده و برنامه «یاد خدا» با موضوعات مرتبط با ماه محرم هر روز ساعت ۱۹ روی آنتن می‌رود.مداحی حاج منصور ارضی هرروز ساعت ۱۱:۳۰و۱۵:۳۰ و پخش زنده عزاداری بوشهری هر روز ساعت ۳۰ دقیقه بامداد و «روضه خوانی زنده بانوان» هر روز ساعت ۸:۳۰ صبح و «حسینیه کودک» هر روز ساعت۱۶:۴۰ از حرم مطهر حضرت معصومه (س) در قاب شبکه قرآن و معارف سیما قرار می‌گیرد.
شبکه افق
ویژهبرنامه مناسبتی«راز»درایام محرم۱۴۰۳این‌هفته ازپنجشنبه مصادف باپنجم‌محرم ساعت۲۲روی آنتن افق سیمامی‌رود. علاقه‌مندان می‌توانند تکرار این برنامه را روز بعد ساعت ۱۴:۳۰ از قاب افق سیما تماشا کنند.برنامه «دل نوا» از دیگر برنامه‌های محرمی شبکه افق است که به صورت زنده ازیکشنبه ساعت ۲۳:۴۰ با موضوع پخش نماهنگ و مداحی مذهبی روی آنتن این شبکه می‌رود.
محمدعلی محمددوست، تهیه‌کننده برنامه دل‌نوا در خصوص جزئیات تولید این برنامه به جام‌جم می‌گوید: دل‌نوا برنامه‌ای برای پخش نواهای مذهبی و مداحی است؛ مثل برنامه‌های مشابه که ترانه درخواستی داشتند. در واقع نماهنگ‌های مذهبی، انقلابی، مداحی، ایرانی و خارجی پخش می‌کنیم. موسیقی، یکی از علاقه‌مندی‌های افراد مختلف است اما برخی افراد، هر نوع موسیقی را گوش نمی‌کنند و نواهای مذهبی برایشان جذاب‌تر است. به همین دلیل، به نظرمان آمد که جای یک برنامه موسیقایی با تم مذهبی در تلویزیون خالی است که حالا با دل‌نوا سراغ آن رفتیم. مجموعه تلویزیونی ایرانی «نجلا ۱» به کارگردانی خیرا… تقیانی‌پور، تهیه‌کنندگی سعید سعدی و نویسندگی مهدی حمزه به مناسبت فرا رسیدن ماه محرم شنبه تا چهارشنبه حوالی ساعت ۲۳ از قاب شبکه افق پخش می‌شود. در ادامه مستند «خانه‌های نورانی» به روضه‌های خانگی با قدمت و سابقه طولانی می‌پردازد که توسط پیرغلامان اداره می‌شود. علاقه‌مندان می‌توانند این مجموعه مستند را شنبه تا پنجشنبه حوالی ساعت ۳۰دقیقه بامداد و ۱۳ تماشا کنند.
شبکه تهران
مجموعه تلویزیونی «جرس» به تهیه کنندگی مشترک محسن فراهانی و سید‌یوسف هاشمی ثابت و کارگردانی علی فراهانی صدر هر شب ساعت ۱۹در ده قسمت روی آنتن شبکه تهران سیما می‌رود.در این مجموعه نمایشی ترکیبی، به معرفی ده نفری پرداخته می‌شود که به نوعی در واقعه عاشورا حضور داشتند و در نهایت جزو یاران اباعبدا… الحسین(ع) شدند. هر قسمت از این مجموعه، متشکل ازسه پرده«قبل ازرویارویی افرادباامام‌حسین(ع)»،«رویارویی آنها با سیدوسالارشهیدان»ودرنهایت«مبارزه و رجزخوانی‌شان برای لشگر یزیدیان» است. ویژه برنامه «حسینیه تهران» با هدف معرفی حسینیه‌ها و هیات‌های استان‌های دیگر در تهران و برگزاری مراسم‌های آیینی و مذهبی در آنها با اجرای علی ترابی هر شب ساعت ۲۱ تماشایی می‌شود. «سدره» ویژه برنامه محرمی شبکه پنج سیما به صورت زنده و مستقیم هر شب حوالی ساعت ۲۴ از کربلای معلی روانه آنتن خواهد شد.
شبکه سلامت
برنامه «یا شافی» از شنبه ۲۳تیر ساعت۲۳به صورت زنده از حرم مطهر امام رضا علیه‌السلام پخش می‌شود. همچنین برنامه «طبیب دل‌ها» ساعت۱۸:۳۰پخش می‌شود.این برنامه با پزشکان و کادر درمان در خصوص فلسفه اشک ریختن برای امام حسین(ع) و تداوم نهضت ایشان و ایجاد همدلی بین جوانان به گفت‌وگو می‌نشیند. برنامه‌های «تکیه ناشنوایان» و «قهرمانان کربلا» با روایت‌هایی از شخصیت‌های واقعه کربلا بر اساس مقتل با ترجمه ناشنوایان به صورت میان برنامه پخش می‌شود.
شبکه کودک
شبکه کودک با برنامه‌های «پاشو پاشو قهرمان» ساعت ۱۱، «منم بچه مسلمان» ساعت ۱۳، «قصه‌های عمو رحمان» ساعت ۱۵:۳۰، «مرحمت» ساعت ۱۵:۴۵ و «سر سفره خدا» ساعت ۱۸ با مخاطبان خود در ایام محرم همراه می‌شود.
شبکه مستند
مستند «حماسه تاج‌الشعرا» تولید جدید شبکه مستند سیماست که در ۱۵قسمت ۳۶دقیقه‌ای در ایام محرم هر شب ساعت ۲۰ و تکرار ساعت ۴ و۱۰پخش می‌شود.این مستند پرتره‌ای از شاعرمعاصر ومذهبی مرحوم حاج عباس‌قلی یحیوی ملقب به تاج‌الشعراست. مستند یک قسمتی ۵۰ دقیقه‌ای «دربند» به برگزاری مراسم محرم در شهر دربند قفقاز می‌پردازد. این مستند پنجشنبه ۲۱تیر ساعت ۱۸ روی آنتن می‌رود و تکرار آن روز بعد ساعت۱۳است.مجموعه مستند «ترمه» در ۳۰قسمت به معرفی یک اثر هنری و رسانه‌ای در فضای مذهبی و خانوادگی مردم شهر و روستا می‌پردازد.مستند «قصه‌های اربعین» ویژهبرنامه اربعین حسینی شبکه مستند است.این برنامه ۲۵ دقیقه‌ای درشش قسمت به تهیه‌کنندگی وکارگردانی مصطفی دالایی است.مجموعه مستند «گنجینه» مجموعه‌ای ازبهترین مستندات دهه‌های ۴۰ تا ۷۰ به تهیه‌کنندگی و کارگردانی حنیف شهپرراد است که در یک قسمت از این مجموعه مستندی با نام «چتر سبز، نخل جهرم» ساخته دکتر احمد ضابطی‌جهرمی است که با موضوع نخل‌برداری در ماه محرم در دهه ۶۰ و در شهرستان جهرم استان فارس فیلمبرداری شده است.همچنین مستند «سیه‌پوشان» ساخته شهاب‌الدین عادل در دهه۷۰است که به مراسم‌ها وآیین‌های محرم حسینی درشهر دزفول می‌پردازد.درشبکه مستند، زمان ویژه‌ای نیزبرای ناشنوایان درنظرگرفته شده است که منتخبی ازمستندهای عاشورایی را پخش می‌کند.
شبکه امید
ویژهبرنامه «نسل قاسم» در دهه اول محرم به صورت زنده و ترکیبی از شبکه امید پخش می‌شود. این برنامه به معرفی هیات‌هایی که نوجوانان خلاقیت منحصر به‌فردی ایجاد کردند و نحوه خادمی برای اهل‌بیت(ع)وحس و حال خوب در فعالیت تشکل‌ها و هیات‌های نوجوانانه می‌پردازد. برنامه زنده نسل قاسم از ساعت۱۹تا۲۱پخش می‌شود و تکرار آن روز بعد ساعت ۱۲:۳۰ روی آنتن می‌رود.
شبکه ورزش
شبکه ورزش سیما در ایام محرم با پوشش عزاداری ورزشکاران با برنامه «دوربین ورزش» پیش روی مخاطبان خود خواهد بود.
شبکه پیشران فراتر
به مناسبت فرا رسیدن ماه محرم، شبکه فراتر مجموعه نمایشی «جرس» و سریال داستانی «عشق کوفی» را هر شب پخش می‌کند.علاقه‌مندان می‌توانند هرشب مجموعه جرس را در ساعت ۲۰:۳۰ و عشق کوفی را در ساعت ۲۱:۳۰ دنبال کنند.
شبکه نسیم
سری جدید «از سرگذشت» به تهیه‌کنندگی محسن نجفی‌سولاری، کامران شهریوری و کارگردانی محمد پیوندی با اجرای علی‌اکبر قلیچ با دکوری متفاوت هر شب ساعت ۲۱ از شبکه نسیم پخش می‌شود. این برنامه در قسمت اول با مطرح کردن داستان سوژه اجتماعی و در قسمت دوم با حضور یک سلبریتی که زندگی خودش را مطرح می‌کند و در جایی که نقطه‌عطفی با سوژه اجتماعی دارد به قسمت دوم برنامه اضافه خواهد شد. «مجلس واقعه» به تهیه‌کنندگی مصطفی احمدی یک برنامه آیین تعزیه‌خوانی شهیدان دشت کربلاست که هر شب ساعت ۲۲ از شبکه نسیم روی آنتن می‌رود و در هر قسمت یک مجلس تعزیه‌خوانی برپا خواهد شد. «باب‌الحسین(ع)» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی علیرضا خوش‌بیان هر شب به صورت زنده ساعت یک بامداد از شبکه نسیم پخش می‌شود. «آن لحظه» به تهیه‌کنندگی حسن کچویی و کارگردانی محمد گواهی‌اصفهانی هر شب ساعت ۱۹ از شبکه نسیم در ایام محرم روی آنتن می‌رود. «من حسین(ع) را دوست دارم» هر شب ساعت ۲۰ از شبکه نسیم پخش خواهد شد. «نسیم آوا» به تهیه‌کنندگی و با اجرای محمدرضا محبی دیگر برنامه تدارک دیده شده ایام ماه محرم این شبکه است که هر شب ساعت ۲۰:۳۰ از شبکه نسیم روی آنتن خواهد رفت.
محبی درگفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: یک بخش شاخص با عنوان نوحه‌نواحی در ویژهبرنامه نسیم آوا در ایام محرم داریم که با بررسی و تحقیق روی نوحه‌های نواحی مختلف کشور شکل گرفته است، به‌ویژه پیرغلامان منطقه و پخش نوحه‌های قدیمی اقصی نقاط کشور ودراین۱۲قسمت تلاش شده است با توجه به این‌که در۵۰سال اخیرنوحه‌هایی بازبان وگویش‌های محلی درعزاداری‌های امام حسین(ع) دیده‌ایم یک بخش هم به پخش نوحه‌هایی با گویش‌های محلی بپردازیم.
شبکه جام‌جم
ویژهبرنامه «روز حسین»، به تهیه‌کنندگی یوسف سلیمی‌نمین و کارگردانی محسن علم‌الهدی از ۲۱ تیر هر شب ساعت ۲۳ به وقت تهران روی آنتن می‌رود. «خانه‌زاد»، برنامه‌ای گفتوگومحور است و ساعت ۲:۳۰ بامداد پخش می‌شود. این برنامه هر شب میزبان یکی از خادمین هیات‌های مذهبی است که مشغول خدمت به مجالس سوگواری اباعبدا…الحسین(ع) هستند. برنامه گفتوگومحور «رواق» که به‌صورت ویژه با دعوت از صاحب‌نظران به قیام عاشورا خواهد پرداخت درروزهای ۹، ۱۰و ۱۱ محرم پخش می‌شود. «نشان ارادت» به تهیه‌کنندگی پویان هدایتی که با محوریت هنرمندان، چهره‌های بنام، سوژه‌های اجتماعی و… که در محرم و صفر در دستگاه امام حسین(ع) فعالیت دارند ساعت ۲۱ تقدیم نگاه مخاطبان می‌شود.
مرکز آثار کوتاه سیما (تاک)
مجموعه میان‌برنامه‌های «چکامه»، «این خانه عزادار حسین(ع)است»و«لحظه» و همچنین «کلیپ‌های سخنان رهبری» از تولیدات مرکز آثار کوتاه سیماست.
