این سال‌ها، سال‌های رونق فروشگاههای زنجیرهای است. فروشگاه‌هایی که در تمام محله‌های شهر جای خود را باز کرده‌اند. ویژگی‌هایی همچون مشتری‌محوری، توزیع آسان، ارائه تخفیف‌های ویژه، تبلیغات وسیع و … باعث استقبال مردم از این فروشگاه‌ها شده؛ استقبالی که از آن‌سو منجر به تعطیلی سوپرمارکت‌ها، خُرده‌فروشگاه‌ها و حتی بقالی‌های محلی شده است.
مساله پایین شهر و شمال شهر نیست!
روزنامه شهروند در این رابطه می‌نویسد: ماجرای تلخ تعطیلی سوپرمارکت‌ها تنها محدود به مناطق پایین شهر نیست و این روزها با توجه به هزینه بالای مغازه‌داری در شمال تهران، تعطیلی به مناطق بالانشین نیز رسیده است. موضوعی که مسئول یک سوپرمارکت در زعفرانیه نیز به آن اذعان دارد. این سوپرمارکت‌دار، خُرده‌فروشی خواربار و مواد پروتئینی را در این روزها به عنوان دکه‌داری تعبیر می‌کند: «الان مردم از مارکت‌ها، تنها نیازهای روزمره خود را خرید می‌کنند. ما بیشتر دکه‌داری می‌کنیم و درآمدمان تنها جوابگوی پُر کردن قفسه‌هایمان است.»
رقیب دیگری در راه!
«پایان عصر بقالی‌ها» تعبیری است که می‌توان برای بیان وضعیت امروز خُرده‌فروشی‌ها به کار برد. دیگر از آن بقالی‌های پررونق قدیمی که نان‌آور چندین خانوار بودند، خبری نیست؛ موضوعی که صدای سعید درخشانی، رئیس اتحادیه سوپرمارکت و مواد پروتئینی، را نیز بلند کرده است.
درخشانی در تعبیری فروشگاههای زنجیرهای را به ماهی‌های بزرگی تشبیه کرده است که با کلاه گذاشتن بر سر مردم در نوع قیمت‌گذاری و جلب مشتری، خرده‌فروشان را می‌بلعند. علاوه بر این، از نگاه برخی کارشناسان، توسعه فروشگاههای زنجیرهای اگر با حمایت از خُرده‌فروشان دنبال نشود، می‌تواند تهدیدی برای کسب و کارهای کوچک به شمار برود که توان رقابت با این مجموعه‌های توانمند را ندارند. تهدیدی که در آینده با توجه به رونق فروشگاههای اینترنتی و آنلاین دو چندان نیز خواهد شد.
راهکار چیست؟
از نگاه بسیاری از کارشناسان، مساله تغییر شیوه فروش، موضوعی بین‌المللی است که باید با توجه و حمایت از خُرده‌فروش به سمت آن حرکت کرد؛ به‌طور مثال در بسیاری از کشورهای جهان با حمایت دولت، تعاونی‌ها و شرکت‌هایی از تجمیع خُرده‌فروش‌ها و سوپرمارکت‌ها شکل گرفته‌اند. الگوی‌های صورت‌گرفته در برخی از کشورهای توسعه‌یافته نشان می‌دهد که با حمایت‌های دولتی، دارندگان فروشگاههای سنتی سهام فروشگاههای مدرن را خریداری می‌کنند. موضوعاتی که برخی از آنها از سوی اتحادیه دارندگان سوپرمارکت و مواد پروتئینی در کشور نیز مطرح شده است. در این رابطه بنا به گفته رئیس اتحادیه، درخواست تجمیع چند فروشگاه از سوی اتحادیه مطرح شده که برای اجرای آن نیاز به سرمایه و حمایت دولت است.
توان رقابت
ظاهرا در بحبوحه سنت و مدرنیته، پایان عصر بقالی ها فرا رسیده است. پایانی که اگر با حمایت‌ها و برنامه‌ریزی صحیح دنبال شود، نه تنها به تعطیلی و بیکاری فعالان این عرصه ختم نمی‌شود، بلکه می‌تواند از نگاه کارشناسان، منجر به چابک‌شدن خرده‌فروشی و تغییر از شیوه سنتی به مدرنیته نیز بشود. مساله حمایت و تسهیلات مطالبه‌ای است که بسیاری از فعالان این صنف خواهان آن هستند.
نزدیک به فاجعه
اما در این روزها مساله دیگری هم هست که نمی‌توان به سادگی از آن عبور کرد. این که بنا به شنیده‌ها از برخی کاربران فضای مجازی، ظاهرا فروشگاههای زنجیرهای تخفیف‌های اعمالی رو اجناس را حذف و گاها آنها را حتی با قیمت بالاتر از قیمت اصلی مندرج بر روی محصول فاکتور می‌کنند!
