صنعت انیمیشن‌سازی در برزیل درحال رشدوگسترش عجیبی است وتولیدات انیمیشنی آن نه‌فقط درداخل کشورتماشاگران و طرفداران بسیار زیادی به‌دست آورده که در دیگر کشورهای دنیا هم با استقبال بسیار خوبی همراه شده‌است.
مرکز‌زدایی کارتونی
سائوپائولو مرکز اصلی تولیدات انیمیشنی کشور برزیل است و همه انیماتورهای کشور، خودشان را برای ادامه فعالیت به این شهر رسانده‌اند.این درحالی است که هم اهالی صنعت سینماوهم مدیران دولتی به‌دنبال آن هستندکه امکانات انیمیشن‌سازی را از مرکز‌گرایی دور کرده و انیماتورها و دفاتر تولید و پخش محصولات کارتونی را به شهرهای بزرگ دیگر کشور هم گسیل کنند تا فضا و امکانات بهتر و بیشتری برای فعالیت فیلمسازی در این ژانر به‌وجود آید و هم فکرها و ایده‌های نو و بدیع امکان ظهور پیدا کرده و صنعت انیمیشن‌سازی را به وادی‌های ناشناخته جدید منتقل کنند.
هدف مشترک
اهل فن در این رابطه صحبت می‌کنند که شهر سائوپائولو دارای چندین دفتر و مرکز انیمیشن‌سازی است که به صورت مجزا و بدون ارتباط با یکدیگر مشغول تولید محصولات خویش هستند و هر یک تلاش دارند تا با ارائه محصولاتی جذاب‌تر و پیشرفته‌تر (از نظر تکنیکی) تماشاگران را تحت تاثیر خود قرار دهند. به‌‌گفته تحلیلگران سینمایی گرچه این فعالیت‌ها مستقل و مجزا از هم بوده اما حاصل کار در خدمت یک هدف مشترک است. این هدف مشترک، تولید انیمیشن‌هایی است که متضمن بقای حیات این ژانر معروف در برزیل باشد. در برزیل تهیه‌کنندگان، انیماتورها، گروه‌ها و کادرهای فنی استودیویی مشغول به کار هستند که با وجود جوان بودن هنر کارتون‌سازی در این کشور آمریکای جنوبی، از تجربیات بالایی برخوردارند. رسانه‌ها به این نکته مهم و جالب اشاره می‌کنند که سابقه کار و تجربه فعالان این رشته بیش از ۱۵ تا ۲۰سال نیست و طی همین مدت زمان نه‌چندان طولانی؛ آنها توانسته‌اند به صورت رقبایی بسیار جدی برای انیماتورهای هالیوودی در کمپانی‌های بزرگی چون والت دیزنی و دریم ورکز باشند.
پیروزی بر هالیوودی‌ها
رادهی مرون، انیماتوری که فعلا چند انیمیشن کوتاه ساخته و به‌زودی کار ساخت اولین فیلم بلندش را شروع می‌کند، چنین می‌گوید: «مقایسه انیمیشن‌های ما با کارهای والت دیزنی و امثالهم کار درستی نیست. آنها سابقه کار برای چندین دهه دارند و بسیار زودتر از ما کار در این رشته را شروع کرده‌اند، اما حتی چنین مقایسه‌ای به معنی پیروزی ماست، زیرا این نشان می‌دهد ما توانسته‌ایم در چنین مدت زمان کمی با کسانی رقابت نزدیک داشته باشیم که از آنها به‌عنوان غول‌های انیمیشن‌سازی اسم برده می‌شود. این نکته حکایت از آن دارد که راهی را که آنها در یک قرن طی کرده‌اند، ما توانسته‌ایم تنها در ۲۰سال طی کنیم و این پیروزی و موفقیت بسیار بزرگی برای انیماتورهای ماست.» انیمیشن کوتاه مرون به نام «دست‌نوشته»، درباره معلم مدرسه‌ای است که به شکل اسرارآمیزی توانایی نوشتن و خواندن را از دست می‌دهد. این داستان برگرفته از تجربیات شخصی خود مرون در دوران تدریس است و موضوعاتی چون تحصیل، زبان و ارتباط بین آدم‌ها را مورد مکاشفه قرار می‌دهد.
ردپای فرهنگ بومی
منتقدان برزیلی یکی از دلایل مهم موفقیت انیمیشن‌های کشور را درنزدیکی ناگزیر آنها به فرهنگ وسنن مردم قاره لاتین می‌دانند. این نزدیکی هم درنوع داستان‌هابه چشم می‌خورد وهم درنوع ساخت و رنگ‌آمیزی صحنه‌های انیمیشن‌ها. صنعت انیمیشن‌سازی برزیل سخت در تلاش است تا داستان‌هایی بومی را با حضور شخصیت‌هایی بومی از نقاط مختلف کشور به تصویر بکشد. این به تصویر کشیده‌شدن‌ها، فاصله بسیار زیادی با نوع کار رویاسازان کمپانی‌هایی چون والت دیزنی و دریم وورکز دارد و از این‌رو، در آنها اثری از فانتزی‌ها و رویاهای دروغین و بی‌اصالت نیست. برای نمونه، «آرلیندو» از تولیدات جدید برزیل که با نگاهی به داستان مضحک قلمی و مصور لوئیزا سوزا نوشته و ساخته شده، ماجراهای آرلیندو پسربچه‌ای از شمال‌شرقی کشور را دنبال می‌کند که با مشکلات متعددی روبه‌رو شده و در طول راه تلاش می‌کند عشق و محبت اطرافیان را به دست بیاورد و بتواند مورد پذیرش جامعه قرار گیرد. سازندگان فیلم از آن به‌عنوان نامه‌ای عاشقانه به تمام کسانی یاد می‌کنند که سعی دارند روی پای خود بایستند و در جامعه مورد پذیرش و احترام قرار بگیرند.
پیام مثبت و تکنیک پیشرفته
«در میان ستاره‌ها» انیمیشن جدید دیگری است که دو خواهر را در رأس داستان خود دارد؛ خواهرانی که برای ادامه حیات خود و قبیله‌شان مبارزه می‌کنند تا بتوانند در کنار یک زندگی آرام و مقبول، سنن و اعتقادات‌شان را نیز حفظ کنند و ادامه‌دهنده راه نیاکان خود باشند. به نوشته رسانه‌ها، در کنار داستان‌های رئال فیلمسازان به دنیای علمی و تخیلی هم نیم‌نگاهی دارند و «نمینو» یکی از آنهاست که در آینده‌ای نه‌چندان نزدیک در سائوپائولو اتفاق می‌افتد. این اثر ماجراجویانه داستان نوجوانی را تعریف می‌کند که با پیدا‌کردن یک گوی طلایی، می‌تواند صدای درونی اشیا و ادوات را بشنود و از اتفاقات پیش رو با خبر شود. این نوجوان سعی می‌کند با بهره‌گیری از این گوی، شرایط خوبی برای اطرافیانش به‌وجود بیاورد و مانع از آن شود که این جسم به‌دست افراد نا‌اهل بیفتد. اریک سوزا یکی از دو کارگردان فیلم می‌گوید: «انتقال پیام‌های درست و انسان دوستانه تنها از طریق تعریف منطقی یک داستان جذاب است و این همان چیزی است که انیماتورهای ما به آن دست پیدا کرده‌اند. ما می‌توانیم جادویی خلق کنیم که تماشاچی را هم سرگرم کرده و هم به فکر وادارد. انیماتورهای ژاپنی که فیلم‌هایشان با استقبال بی‌نظیری در همه جا روبه‌رو شده، زیبایی‌شناسی خاص بومی خود را دارند. به همین دلیل هم موفق هستند. انیمیشن‌های ژاپنی را فقط می‌توانید در کارهای انیماتورهای ژاپنی ببینید و قابل تقلید توسط دیگران نیست. ما هم تلاش داریم زیبایی‌شناسی خاص برزیلی را در انیمیشن‌هایمان جاری کنیم تا تماشاگران برای دیدن کارهایی راهی سالن سینما شوند که فقط ما توانایی خلق آنها را داریم.»
غفلت ما از گنجی به نام پویانمایی
پویانمایی یا انیمیشن می‌تواند از چندجهت برای هرکشوری سودآورباشد.ازیک طرف این واقعیت که مخاطبان پویانمایی همه گروه‌های سنی و طبقات اجتماعی هستند، باعث می‌شود که سودآوری اقتصادی آن بالا باشد.همچنین پویانمایی با امکانات خاص خود می‌تواند داستان‌های بومی، اسطوره‌ها و افسانه‌های ملی را از سینه مردمان بیرون بکشد و آن را به عینیت درآورد. آمریکای جنوبی هم که معدن بزرگی برای این داستان‌های جذاب است و برزیلی‌ها منبع تمام‌نشدنی برای قصه‌های جذاب دارند. از طرف دیگر با این شیوه می‌توان کشور خود، شهرها و جاذبه‌هایش را به دنیا نشان دادوبرای گردشگران،انگیزه ایجاد کرد. نکته جالب این است که ما ایرانی‌ها هم از همه این ظرفیت‌ها برخورداریم؛ هم انیمیشن‌سازان خوبی داریم که کارهایشان با بهترین نمونه‌های جهانی برابری می‌کند، هم داستان‌ها و اسطوره‌های ملی و بومی در کشورمان فراوانند و با اتکا به تاریخ و تمدنی کهن و آثاری در سطح جهانی می‌توانیم برای ساخت آثار پویانمایی خوب، منابع تمام‌نشدنی داشته باشیم. از طرف دیگر تجربه موفقیت تجاری انیمیشن سینمایی‌ها در سال‌های اخیر نشان داده سرمایه‌گذاری در این حوزه چقدر می‌تواند به اقتصاد سینما کمک کند. سؤال اینجاست که وقتی اغلب کشورهای آمریکای جنوبی به طرف سرمایه‌گذاری و ارتقای جایگاه خود در صنعت پویانمایی رفته‌اند، آیا ما هم این موقعیت راهبردی را درک و برای آن چنان که باید، سرمایه‌گذاری کرده‌ایم؟ به نظر می‌رسد پاسخ منفی است!
