تا چشم به هم زدیم، بهمن و جشنواره فیلم فجر به پایان رسید و به آخر سال نزدیک شدیم. از ابتدای سال تا به این لحظه حدود ۶۰ فیلم روی پرده سینما رفتند؛ البته بعضی فیلم‌ها مثل ماهور، خرچنگ، معجزه پروین و علت مرگ نامعلوم نیز اکران‌شان را از دو ماه اخیر و در دی‌ماه آغاز کردند و همچنان فروش دارند.
ملودرام و تاریخی‌های نوروزی
اولین فیلم این فهرست که جزو پرفروش‌ترین فیلم‌های جشنواره فجر سال‌جاری در آرای مردمی بود، موسی کلیم ا… است. قرارگیری این فیلم در جدول اکران نوروزی با توجه به تقارن ماه مبارک رمضان با نوروز انتخابی بجا و شایسته است و می‌تواند حس‌وحالی معنوی را در مخاطبان دوستدار سینما و ماه مبارک زنده کند. موسی کلیم‌ا…، داستان زندگی حضرت موسی(ع) را روایت می‌کند و علیرضا کمالی با همراهی مریلا زارعی، نقش پدر و مادر حضرت را به عهده دارند. موسی از نگاه منتقدان و مخاطبان از لحاظ کیفیت ارائه تصویر و شکل بیان داستان فیلمی قابل‌قبول و یگانه است ودر۱۳رشته جشنواره، نامزد دریافت سیمرغ شد که توانست پنج سیمرغ بهترین بازیگر مکمل، چهره‌پردازی، طراحی صحنه، لباس و جلوه‌های ویژه بصری را به خانه ببرد.پیشمرگ، درباره شهید سعید قهاری‌سعید در ژانر دفاع‌مقدس فیلم بعدی است که جایزه بحث‌برانگیز سیمرغ مردمی را به خانه برد. این فیلم دارای فضایی خاص و مشابه با آثار دهه ۶۰ و ۷۰ است که تماشاگران را تا پایان به خود جذب می‌کند و از کشش و جذابیت کافی برخوردار است.فیلم رها نیز ملودرام اجتماعی دیگری با بازی شهاب حسینی و غزل شاکری است که استقبال خوبی از آن در جشنواره فجر شد و جزو فیلم‌هایی بود که در آرای پربازدیدترین‌های مردمی قرار گرفت.
اتکای گیشه به یک بازیگر برای فروش بیشتر
از میان هشت فیلم معرفی‌شده برای اکران نوروز سه فیلم کمدی هستند و می‌توانیم احتمال بدهیم که از هشتم اسفند به بعد فروش بیشتر نصیب فیلم‌هایی مانند دایناسور، کوکتل‌مولوتف و عینک قرمز خواهد شد. با بررسی اجمالی فیلم‌های کمدی، این نکته مشخص است که پژمان جمشیدی، سوگلی کل گیشه برای فروش است؛ چراکه همزمان در دو فیلم کمدی دایناسور و کوکتل‌مولوتف برای بالارفتن دز کمدی و نمک گیشه حضور دارد. اطیابی این‌بار هم در فیلم دایناسور به ظرفیت‌های جمشیدی در پرکردن دست گیشه اعتماد کرده است.درواقع فرمول فیلم‌های کمدی مانند دایناسور مشخص است و فقط شخصیت‌ها یا موقعیت‌ها تغییر می‌کنند. کوکتل‌مولوتف هم فیلمی است که فضای داستانی آن در دهه ۶۰ روایت می‌شود؛ موضوعی که بعد از فیلم‌های کمدی‌ای مانند «نهنگ عنبر» و «فسیل» به‌تدریج در حال تبدیل‌شدن به کلیشه‌های سینماست و دیگر تازگی اولیه خود را برای مخاطبان از دست داده است. عینک قرمز نیز جزو فیلم‌های کمدی است که با حامد بهداد قصد دارد گیشه را فتح کند که باید منتظر بمانیم تا ببینیم به این هدف می‌رسد یا خیر.
سهم دوتایی کودکان از گیشه
در میان این فهرست دو فیلم کودک‌ونوجوان حضور دارند؛ یکی انیمیشن پسر دلفینی ۲ و دیگری بامبولک. پسر دلفینی ۲ قطعا فیلمی است که با توجه به کیفیت خوب ساخت، مورد توجه بچه‌ها و خانواده‌های‌شان قرار می‌گیرد و از همین الان می‌توانیم فروش خوبی را برایش متصور باشیم. بامبولک نیز در ادامه فیلم «بام بالا» ساخته شده که در فروش و میزان مخاطب موفق بود و می‌تواند بخت زیادی برای تغییر معادله گیشه داشته باشد.
افزایش بیش از ۷۰۰میلیاردی فروش فیلم‌ها
اگر فیلم‌های نوروزی به گیشه امسال اضافه شوند، درمجموع از ابتدای امسال ۶۸ فیلم اکران شده‌اند که اگر بخواهیم با دیده اغماض نسبت به بعضی فیلم‌ها مانند «آپاراتچی» که به شکل خالص کمدی نیستند نگاه کنیم، مجموعا ۱۹ کمدی و ۹ فیلم در ژانر کودک و نوجوان از ابتدای امسال روی پرده رفته‌اند و باقی فیلم‌ها در گونه درام یا ملودرام اجتماعی بوده‌اند. از میان فیلم‌های معرفی‌شده برای نوروز، چهار فیلم در جشنواره فجر امسال به نمایش درآمدند و هیچ‌یک از این فیلم‌ها در ژانر کمدی قرار ندارند. چنانچه بخواهیم این آمار را نسبت به سال گذشته بسنجیم، می‌بینیم که تا پایان سال ۱۴۰۲حدود۵۵ فیلم اکران شده است که از این میان ۱۰تا۱۴فیلم کمدی، پنج فیلم کودک‌ونوجوان و بقیه در گونه اجتماعی هستند. بنابراین، هم ۱۳بیشتر اکران شده و هم آمار فروش فیلم‌ها تا پایان اسفند ۱۴۰۲که ۱۱۵۶میلیارد بوده، ۷۱۲میلیارد افزایش داشته است. البته این موضوع را نباید نادیده‌گرفت که فروش گیشه وابستگی زیادی به اقتصاد، تورم و جیب مردم دارد؛ بنابراین، این فروش را بایدبا توجه به افزایش قیمت بلیت نسبت به سال گذشته نیزدرنظر بگیریم.
هفت‌میلیون نفر بیشتر از پارسال
تا پایان اسفندماه ۱۴۰۲، بیش از ۲۶میلیون و ۹۰۵هزار نفر به سینما رفتند که این رقم امسال تا این لحظه که حتی به پایان سال هم نزدیک نشدیم، به بیش از ۳۳میلیون نفر رسیده که نسبت به سال گذشته با افزایش بیش از هفت‌میلیونی مخاطب روبه‌رو شده‌ایم. از طرف دیگر، سینما از نظر جذب مخاطب توانست بهترین عملکرد در این حوزه را نسبت به سال ۱۳۷۹ به خود ببیند. تا پیش از این، آمار مخاطبان سینما در انحصار سال ۱۳۷۹بود که حدود ۳۳میلیون نفر به سینما رفتند. آمار مخاطبان سال ۱۳۷۸ نیز ۳۳میلیون و ۹۰۰هزار نفر بود که این آمار نیز تا قبل از آغاز اکران نوروزی سینماها (۸ اسفند) به‌طور قطع شکسته خواهد شد. با توجه به این‌که تعداد مخاطبان سینما در سال ۱۳۷۷، حدود ۳۱میلیون نفر بود، این نتیجه به‌دست خواهد آمد که سینمای امسال در روزهای ابتدایی اسفند موفق می‌شود تا بیشترین میزان مخاطب طی۲۷سال اخیر را تجربه کند.سنگ بزرگ در این حوزه، میزان مخاطبان سال ۱۳۷۶ است که حدود ۴۰میلیون نفر به سینما رفتند؛ رکوردی که امسال شکسته نمی‌شود، اما برآوردها نشان می‌دهد سینما در سال ۱۴۰۴ می‌تواند از این مرز عبور و به یک رکوردشکنی چشمگیر دست پیدا کند.
پرفروش و پرمخاطب‌ترین فیلم‌های امسال
«۷۰ سی» به کارگردانی بهرام افشاری که از ۷ آذر اکران خود را شروع کرده، با فروش بیش از ۳۱۴میلیاردی در صدر جدول قرار گرفته؛ همچنین این فیلم توانسته بیش از پنج‌میلیون و ۳۷۱هزار نفر را به سالن‌های سینما بکشاند. فروش این فیلم فاصله چندانی با فسیل که فروش بیش از ۳۲۴میلیارد تومانی را تجربه کرد ندارد. البته با توجه به این‌که فسیل مدت زمانی طولانی ــ از ۲۵ اسفند سال ۱۴۰۱ تا آذر ۱۴۰۲ ــ روی پرده بود، میزان فروش ۷۰سی که خیلی کمتر از این زمان روی پرده رفته، قابل توجه است؛ اما در زمینه مخاطب حداقل دومیلیون کمتر از فسیل توانسته مخاطبان را جذب سینما کند. «تگزاس ۳» به کارگردانی مسعود اطیابی با فروش بیش از ۲۵۰میلیارد تومان و میزان مخاطب بیش از چهارمیلیون و ۴۴۵ نفر دومین فیلم پرفروش و مخاطب امسال به‌حساب‌می‌آید. «زودپز» به کارگردانی رامبد جوان با فاصله تقریبا کمی از تگزاس ۳ به فروش بیش از ۲۲۷میلیارد و ۳۵۲میلیون تومان رسید. این فیلم از لحاظ تعداد مخاطب نیز فاصله خیلی کمی از تگزاس ۳ دارد و توانسته بیش از چهارمیلیون و ۲۲هزار نفر را به سینما جذب کند.
فیلم‌هایی که از فروش و مخاطبان بازماندند
«نفرین آرتا» به کارگردانی مجید کریمی با فروش ۴۱میلیونی و میزان مخاطب ۶۲۸ نفر، «تعارض» به کارگردانی محمدرضا لطفی با فروش ۴۹میلیون و ۹۲۰هزار و میزان مخاطب ۸۰۷ نفر و «لختگی» به کارگردانی کاوه دهقانپور با فروش نزدیک به صدمیلیون تومان سه فیلمی هستند که در انتهای جدول فروش و مخاطب قرار گرفته‌اند و مجموع فروش این سه فیلم به ۲۰۰میلیون تومان هم نمی‌رسد.
۱۳میلیون نفر مخاطب سه فیلم کمدی بودند
با مجموع فروش فیلم‌های زودپز، ۷۰سی و تگزاس ۳ جدول فروش حدود ۸۰۰ میلیارد تومان می‌شود و حداقل یک‌سوم فروش و مخاطب را به خود اختصاص دادند و بیش از ۱۳میلیون از ۳۳میلیون مخاطبی که امسال به سینما رفتند این سه فیلم کمدی را دیدند. البته فروش فیلم‌های کمدی با توجه به این‌که امسال ۱۹ فیلم کمدی اکران شده یا می‌شود، قطعا از این میزان تعیین‌شده بیشتر است، اما معیار ما در این گزارش بیشتر معطوف به سه فیلم اول می‌شود.
