تمیز و سالم نگه داشتن دندانهای کودکان از همان زمان جوانه زدن نخستین دندان موضوعی است که بارها بر آن تاکید شده است و اهمیت آن بر کسی پوشیده نیست. با این حال برخی کودکان به اقتضای روحیه کودکانه و لجباز خود در برابر مسواک زدن به حدی مقاومت می‌کنند که والدین را خسته و کلافه می‌کند. فرزند دلبندتان در هر سنی که باشد، شما به عنوان مادر یا پدر وظیفه دارید ابتدا خود با آموزش روش صحیح و بهترین زمان مسواک زدن دندان کودکان آگاه شوید و سپس شیوه صحیح را به فرزندتان آموزش دهید تا همواره شاهد لبخند درخشان‌اش باشید. در این مطلب درباره‌ی آموزش صحیح مسواک زدن به کودکان و موضوعات مرتبط صحبت خواهیم کرد.
تمیز کردن دندان‌ها را می‌توان تبدیل به یک بازی کرد. برای شروع آموزش مسواک زدن به کودک، مسواکی زیبا تهیه کنید و خمیر دندان هم یک طعم جالب داشته باشند و لیوان آن نیز به شکل خرس باشد، همراه با یک ساعت شنی برای اندازه گیری زمان پاکیزه کردن دندان‌ها! این کار را به شکل قاطعانه و جدی در منزل پیاده کنید. به طور کلی قبل از مسواک، خوابیدن صددرصد ممنوع است و پس از مسواک زدن دیگر جز آب چیز دیگری را نمی‌توان در دهان گذاشت. موضع گیری قاطع شما در این مرحله برای تمیز کردن دندان در تمام عمر برای کودکتان اثربخش است. از این رو هیچ‌گاه در آموختن عادات خوب به کودک خود تردید نکنید.
مراقبت از دهان و دندان کودک در نوزادی
نوزاد، چون دندانی ندارد باید بعد از هر وعده غذا یا شیر خوردن، با یک گاز یا دستمال مرطوب لثه‌هایش را تمیز کنید. این کار فواید زیادی دارد. پلاک روی لثه را برمی‌دارد. پلاک، ماده چسبناکی است که از باکتری‌ها، خرده‌های غذا و مخاط تشکیل‌شده است. برداشتن آن مانع از رشد باکتری‌های متعدد روی لثه کودک می‌شود. موجب می‌شود کودک به داشتن یک دهان تمیز عادت کند و درنتیجه مرحله بعدی که مسواک زدن است، برای او ساده‌تر خواهد شد.
اولین دندان کودک در حدود شش‌ماهگی تا یک‌سالگی درمی‌آید. در این زمان می‌توانید از یک گوش پاک‌کن برای تمیز کردن دندان وی استفاده کنید. به تدریج با زیادتر شدن تعداد دندان‌ها، می‌توان از یک مسواک نرم کوچک کمک گرفت. باوجود اینکه شاید کودک شما این امر را دوست نداشته باشد و با شما بجنگد، اما مهم است که پلاک میکروبی از روی دندانهایش پاک شود. در سنین کودکی پوسیدگی دندان‌ها سریع‌تر پیشرفت می‌کند و با مسواک زدن می‌توانیم عامل اصلی پوسیدگی را از بین ببریم.
سن شروع مسواک زدن کودکان
به نظر می‌رسد آموزش مسواک زدن به کودکان، امر بسیار سختی است و ممکن است این کار چندان برای کودکان خوشایند نباشد. کودک از دو سالگی به بعد می‌تواند خودش دندانهایش را بشوید. این کار را زود به بچه‌های خود آموزش بدهید. در حمام با کودک، بازی دندان را اجرا کنید: «من دندانهای تو را تمیز می‌کنم و تو دندانهای مرا.» سپس این کار را عملاً انجام بدهید.
به کودک خود بیاموزید تا پس از مسواک زدن، زبانش را به دندانهای خود بکشد تا احساسی کند چقدر تمیز و تازه شده اند. بچه‌ها همواره به برخورد مثبت و تشویقی نیازمند هستند. هرگاه کودکتان خودش مسواک زد، با شور و اشتیاق او را تشویق کنید.
هرگاه دیدید که زمان مسواک زدن بسیار کوتاه است و ساعت شنی ندارید، از عقربه‌های دقیقه شمار ساعت استفاده کنید و دو دقیقه برای این کار در نظر بگیرید. اگر کودک شما هنوز آنقدر کوچک است که نمی‌تواند هنگام مسواک زدن یا شانه زدن مو خود را در آینه نگاه کند، یک پلکان کوچک برای او بخرید. درنهایت باید گفت که کودک در همه زمینه‌ها از پدر و مادر تقلید می‌کند. اگر شما مسئله مسواک زدن و بهداشت دهان را جدی بگیرید، مطمئن باشید کودک هم علاقه‌مند می‌شود از شما پیروی کند.
تا زمانی که کودک ۲ یا ۳ ساله است بهترین کار این است که والدین دندانهای او را خودشان مسواک بزنند تا زمانی که سطح هماهنگی و توجه به جزییات موردنیاز برای مراقبت بهتر از دهان و دندان در کودک بالا برود. در حدود ۲ یا ۳ سالگی کودک سعی کنید تا کم‌کم مسواک زدن را به او بیاموزید.
فلوراید یک ماده مهم در خمیر دندان است که به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می‌کند. تمامی خمیردندانها باید حاوی این ماده باشند در غیر اینصورت نمی‌توانند از دندان در برابر پوسیدگی محافظت کنند.
نکته بسیار مهمی که وجود دارد این است که فلوراید خمیردندان کودکان بسیار کمتر از بزرگسالان است. اگر کودکان از خمیردندان بزرگسالان استفاده کنند دندانهایشان به زودی آسیب می‌بیند و از بین می‌رود. بنابراین برای مسواک زدن کودکان باید خمیر دندان مناسب کودکان را حتما تهیه کنید.
با کودکانی که از مسواک زدن دوری می‌کنند، چه کنیم؟
هر چند کودکان از مسواک زدن سرباز می زنند اما والدین وظیفه دارند تا با نظارت دقیق و اتخاذ تدابیر مفید این مشکل را برطرف کنند برای این منظور برای کودک مسواک ویژه کودکان تهیه کنید، این مسواک ها نه تنها از لحاظ اندازه به جنس، کیفیت مطابق با سن کودک طراحی شده باشند بلکه باعث ترغیب کودک به مسواک زدن می شود. زمان مسواک زدن فرزند تان را با مسواک زدن خودتان تنظیم کنید که این کار او را به مسواک زدن ترغیب می کند و تا پیش از زمانی که کودک خود بتواند مسواک بزند، دندانهای او را مسواک بزنید. در ادامه به بررسی نکاتی در این زمینه خواهیم پرداخت:
نگران نباشید
از آنجایی که بعضی از کودکان در ابتدای کار به مسواک زدن علاقه‌ای نشان نداده و از آن دوری می‌کنند، در صورتی که برنامه ریزی شما برای مسواک زدن کودکتان، پیشرفت چندان خوبی نداشت جای نگرانی نیست. نکته مهم‌تری که وجود دارد این است که شما باید مسواک زدن را به بخشی از عادات و برنامه‌های روزانه فرزندتان تبدیل نمایید.
اجازه دهید خودش کار‌ها را انجام دهد
در صورتی کنترل انجام کار به دست فرزندتان باشد، ممکن است علاقه بیشتری به آن نشان دهد. برخی کودکان دوست دارند در هر کاری استقلال داشته باشند. حس قدرت طلبی آن‌ها را سرکوب نکنید، مسواک زدن را نوبتی کنید، اجازه دهید اول خودش مسواک بزند و بعد خودتان کار را به طرز صحیح به اتمام برسانید یا بالعکس اول خودتان مسواک بزنید و وقتی از تمیز شدن دندان‌ها مطمئن شدید، میدان را واگذار کنید.
مسواک زدن را تبدیل به بازی کنید، یا اینکه خودتان هم همراه او مسواک بزنید
کودکان به بازی علاقه زیادی نشان می‌دهند، بنابراین می‌توان با تبدیل کردن این کار به یک نوع بازی، به نتایج خوبی دست یافت. همچنین اگر خودتان همراه کودک مسواک بزنید، او می‌تواند از شما الگوبرداری کند و این دقیقا چیزی است که می‌توانید به وسیله آن، از سنین پایین به فرزندتان آموزش دهید.
مراقب او باشید
نظارت داشتن یکی از مهم‌ترین کار‌هایی است که شما به عنوان یک بزرگتر باید انجام دهید. هنگامی که فرزند شما مسواک را در دهان خود گذاشته است، تنها یک لغزیدن و زمین خوردن کافیست تا این کار به عنوان یک خاطره بد در ذهن او قرار داده شود؛ بنابراین هنگام مسواک زدن تمام حواستان را به فرزند خود بدهید.
