مهران رسام، تهیهکننده تلویزیون میگوید دستمزدها طوری بالا رفته که برای ساخت کار کم برآوردِ کوتاه، به بازیگرهایی برخوردیم که ۲۰۰ میلیون و ۵۰۰ میلیون میخواهند.
بخشهایی از صحبتهای مهران رسام را مرور میکنیم.
این روزها “وجدان درد” را روی آنتن دارید؛ کاری که نوروزی بود رمضانی شد؟
بله. هم ضبط میکنیم و هم پخش؛ اهدافی که در عید نوروز داشتیم را در ماه رمضان و البته با تغییراتی دنبال میکنیم. فرم را عوض کردیم و به طور کل میخواستیم تلنگری بزنیم به وجدان آدمها و بگوییم مواظب باشید. برای ماه رمضان بهطور ویژه به یکسری از مسائل معنوی هم فکر کردهایم و سعی کردهایم این المانها و پارامترها را بالاتر ببریم.
برای این سریال چند دقیقهای از بازیگران چهره استفاده کردید؛ دلیل آن چه بود؟
برای کار قبلی (منم دوستت دارم) خیلی موفق بود که ۵ دقیقه پخش میشد. امیرحسین صدیق، نگار عابدی و مسعود فروتن به ایفای نقش میپرداختند و بسیار مورد توجه قرار گرفت. ما اسم این کار را نمایشهای کوتاه تلویزیونی گذاشتهایم؛ چون الان از حوصلهها خارج است که کارهای طولانی ببینند. با توجه به اینکه امروز فضای مجازی کمتر اجازه میدهد سریالها و برنامههای تلویزیونی مثل گذشته حضور پررنگی داشته باشند.
در این میان موضوع عادت ماهیانه خانمها بیشترین ماجرایی بود که ۳۰ میلیون بار دیده شد. جالب است که در کنار هجمههایی ما را تشویق کردند که تابوشکنی کردیم و وارد مسائلی شدیم که باید میشدیم. خیلی مسائل را در عالم پزشکی و مسائل دیگر باید گفت و نباید ترسید؛ سالهاست تلویزیون میخواهد این کار را بکند و آدمها خودشان، خودشان را سانسور کردند و این دفعه خواستیم خودسانسوری نکنیم و هم از داخل و خارج از کشور مورد استقبال واقع شد.
جای تعجب دارد رسانههای معاند هم به این ماجرا صحّه گذاشتند و نوشتند این کار خوبی بوده که تلویزیون ایران انجام داده است. به طور کل بازیگران مطرح، خیلی سخت چنین کارهایی را میپذیرند و شاید ما یک مقداری از آن اعتبار چند سالهمان استفاده کردیم.
بازیگران مطرحی که اشاره کردید جواب سر بالا میدهند؟
برخی به خاطر ارقام دستمزدشان نتوانستیم بیاوریم و نشستیم متقاعدشان کردیم با رقمی که ما داریم بیایند. بهنوش بختیاری هم طرفدار دارد و هم فالوور و هم شناخته شده است. خوشبختانه از این کار و فیلمنامه و اهدافش خوشش آمد و بسیاری از بازیگران دیگر که الان حضور دارند چه در نقشهای اصلی و چه مهمان، ابراز رضایت کردند و خوشبختانه به فصل رمضانی رسیدهایم و حجم بیشتری از بازیگران را جذب کردیم.
این دستمزدهای نامتعارف و بالایی که شما اشاره کردید در جذبِ بازیگر با آن برخورد کردید به فضای افسارگسیخته و مدیریت نشده نمایشخانگی برمیگردد یا مقصر بخشهای دیگرند؟
دو مسئله پیش آمد برگردیم به گذشته. وقتی خود تلویزیون لازم شد تلهفیلم درست کنند چون حجم زیادی این تولیدات را داشتند و آدمهای غیرحرفهای وارد شدند و رقمها را شکستند. ماجرا در رسانههای خانگی به سمت همین دستمزدهای بالا رفت.کسانی که اسپانسر میشوند، دهها برابر سود میکنند. مسئله اقتصادی است و به نوعی بیزنس محسوب میشود؛ و رقمها را بالا بردهاند. بازیگری که قبلاً ۵۰ میلیون میگرفته امروز ۵۰۰ میلیون میخواهد و شخصی که ۵ میلیون میگرفته ۵۰ میلیون درخواست میکند.
به همان نسبت دستمزدها را بالا بردند؛ چون همین بازیگران کارهایی که در رسانه خانگی کار میشود ارقام نجومی میدهند و کار را سخت کردند. آنهایی که در تلویزیون سریال میسازند و میبینیم دیگر مثلِ گذشته، به آن شکل بازیگران در تلویزیون حضور ندارند و حضورشان کمتر شده و تلویزیون از نظر بودجه و برآورد، این توانایی را ندارد که بتواند به این دست بازیگران پرداخت کند.
در میانِ این بازیگرانی که به سراغشان رفتید پیشنهادهای غیرمتعارف دادند و یا بازیگری در سریالتان بازی کرد که دستمزد غیرمتعارف بگیرد؟
برآوردمان در حد پایین است و فقط به خاطر مدیر محترم شبکهمان که خیلی خواستند و به این نوع کارها احترام میگذارند توانستیم با ترفند و مدل برنامهسازی هم بازیگر داشته باشیم و آنچنانی خرج نکنیم. زیاد بودند با کسانی صحبت کردیم که پیشنهادهای نامتعارف میدادند.
بازیگرهایی بودند که ۳۰ میلیون و ۲۰ میلیون میگرفتند و الان ۲۰۰ میلیون و ۳۰۰ میلیون میخواستند. تمایل داشتیم اما به خاطر این پیشنهادات نامتعارف نتوانستیم از آنها استفاده کنیم. فرض کنید سراغ بازیگری مثل صدیق و خانم نگار عابدی رفتیم به خاطر رفاقتهای گذشته آمدند و کار کردند. برخی از بازیگران هم که خیلی دوست داشتیم در خدمتشان باشیم اما دستمزد غیرمتعارف میخواستند که نشد.
چرا سریالهای جدید نمیتوانند مثل گذشته مخاطبپسند باشند؟
شرایط جامعه است و یکی هم شرایط مالی کار. الان به شدت کار کردن سخت است و عدم تخصیص بودجه کافی به صداوسیما هم باعث شده مدیران به در و دیوار بزنند تا بتوانند هزینهها را پرداخت کنند. گاهی با تأخیر ۶ ماه یا یک ساله دستمزدهایشان را میگیرند؛ یک مقداری قضیه مالی به سمت اسپانسر، پول آوردن و یک مقداری شرایط اقتصادی جامعه است.
همهچیز دست به دست هم داده، باعث افت شده و تک و توک سریالهای خوب را روی آنتن ببینیم. همه به هم بستگی دارد، وقتی پول ندارید و برآورد ۲۰ میلیون تومان داری باید آدمهای ۲۰ میلیون تومانی بیاوری و مخارج و هزینهها سرسامآور شده است. سال ۱۳۶۴ مجموعهای برای دهه فجر تحت عنوان “زمستان سرد” برای شبکه دو ساخته شد و یک ناظر مالی داشتیم روزی ۵۰۰ تومان پرداخت میکردیم و امروز حداقل روی چند میلیون هزینه معمولی داریم.