با پایان دیدارهای مرحله گروهی رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا، چهره ۸ تیم صعودکننده به دور یک‌هشتم نهایی در منطقه غرب آسیا مشخص شد. رقابت‌های امسال برای نخستین‌بار با حضور ۴۰ تیم برگزار می‌شود و عجیب اینکه کنفدراسیون فوتبال آسیا با وجود اینکه مسابقات متاثر از شیوع کرونا با مشکلات زیادی روبه‌رو بود، تصمیم گرفت این ایده جدید را عملی کند و برای نخستین‌بار بازی‌ها در ۱۰ گروه و با فرمتی متفاوت نسبت به قبل برگزار شد.
برخلاف هر سال که از هر گروه دو تیم به دور بعدی راه پیدا می‌کرد، این‌بار تنها سه تیم دوم از گروه‌های پنجگانه فرصت رفتن به مرحله حذفی را پیدا می‌کردند و به این ترتیب رقابت بسیار نزدیک‌تر دنبال می‌شد. درنهایت ۸ تیم ازجمله سه نماینده ایران موفق شدند جواز حضور در دور بعد را پیدا کنند اما همانند همیشه که این کنفدراسیون معمولا با برنامه‌ها و تصمیمات غیرمعمولش همه را شگفت‌زده می‌کند، این‌بار هم با ایجاد فاصله‌ای ۴ماهه بین دور گروهی و دیدارهای حذفی روالی غیرعادی را در مسابقات ایجاد کرده است.
مطابق میل شرقی‌ها
البته احتمالا AFC با این بهانه که دیدارهای منطقه شرق بین یک تا دو ماه دیگر برگزار خواهد شد، چنین ایده‌ای را اجرایی کرده است اما آنها شاید می‌توانستند این فاصله را کمتر کرده و البته برنامه بهتری نیز برای این رقابت‌ها تدارک ببینند. لیگ قهرمانان آسیا هر ساله با تقویمی برگزار می‌شود که بیشتر به سود تیم‌های شرق آسیا و البته باشگاه‌های متمول حاشیه خلیج‌فارس است. پیش از این معمولا پس از پایان دور گروهی دیدارهای یک‌هشتم نهایی نیز به فاصله کمی انجام می‌شد و سپس مراحل پایانی به اواخر شهریور و ابتدای پاییز موکول می‌شد. این‌بار اما شرایط کرونایی باعث شد یک‌هشتم نهایی نیز با تغییراتی همراه شده و دیدارها برخلاف همیشه به‌صورت تک‌بازی در زمین تیم‌های صدرنشین گروه‌ها برگزار شود.
البته در روزهای اخیر شایعاتی در رسانه‌های عربستانی مبنی‌بر احتمال برگزاری مراحل پایانی به‌صورت متمرکز و همانند آنچه سال گذشته اتفاق افتاد، به گوش می‌رسد و هنوز مشخص نیست این کنفدراسیون چه سورپرایز جدیدی را برای باشگاه‌ها درنظر گرفته است. درصورتی‌که این اتاق رخ دهد، احتمالا قطر اصلی‌ترین گزینه برای انجام میزبانی این رقابت‌ها خواهد بود، به‌خصوص که این کشور نماینده‌ای در این مرحله ندارد و دیگر قرار نیست تیمی از مزیت میزبانی در این مراحل حساس برخوردار باشد. در این شرایط شاید نهاد تصمیم‌گیرنده فوتبال در آسیا برخلاف اعلام قبلی خود مبنی‌بر اینکه از دور یک‌چهارم نهایی از VAR در این تورنمنت استفاده خواهد شد، از همان مرحله یک‌هشتم این تکنولوژی را مورد استفاده قرار دهد تا اشتباهات داوری که در دور گروهی به دفعات دیده شده، به حداقل برسد.
کنفدراسیون فوتبال آسیا سال‌هاست که تقویم مسابقات را مطابق برنامه لیگ‌های شرق آسیا می‌چیند و اعتراض غربی‌ها تاکنون تغییری در این شرایط ایجاد نکرده است. نگاهی به فهرست قهرمانان این رقابت‌ها هم به‌خوبی نشان می‌دهد که تیم‌های شرق آسیا نسبت به رقبای خود در منطقه غرب برخی برتری‌ها و مزیت‌ها را دارا هستند و با برنامه‌ریزی مناسب در فوتبال باشگاهی خود پیشرفت ایجاد کرده‌اند اما از این مزیت که AFC در اختیارشان قرار داده هم به‌خوبی بهره می‌برند و درحالی در این تورنمنت حضور پیدا می‌کنند که در کوران مسابقات داخلی خود هستند و در اوج آمادگی مهیای شرکت در این مسابقات می‌شوند. به این ترتیب فرصت بهتری برای موفقیت در این رقابت‌ها پیدا می‌کنند.
دوبرابر اروپایی‌ها
نکته مهم دیگری که در این میان وجود دارد، دور بودن تیم‌ها از شرایط این رقابت‌ها برای مدتی طولانی است. درحالی‌که تیم‌های غرب آسیا ۴ ماه و دو هفته پس از آخرین دیدار مرحله گروهی خود در یک‌هشتم نهایی به میدان می‌روند و به نوعی ۱۳۶ روز از این تورنمنت فاصله می‌گیرند، این عدد در لیگ قهرمانان اروپا تنها حدود نصف این عدد یعنی ۶۹ روز است و البته در مسابقات جام قاره‌ای آمریکای جنوبی موسوم به لیبرتادورس این فاصله کمتر و فقط ۴۷ روز است. به این ترتیب نه‌تنها تیم‌ها از نظر ذهنی چندان از این مسابقات دور نمی‌شوند بلکه تقویم مسابقات به‌گونه‌ای است که باشگاه‌ها با تغییرات عمده‌ای وارد مرحله بعد نمی‌شوند.
درحالی‌که در آسیا یک باشگاه می‌تواند با ترکیبی کاملا متفاوت و حتی تیمی جدید مراحل حذفی را آغاز کند، با توجه به اینکه در فاصله‌ای که بین دور گروهی و حذفی وجود دارد، لیگ‌های مختلف در منطقه غرب آسیا به پایان می‌رسد و مهلت نقل‌وانتقالات نیم‌فصل شروع می‌شود، هر تیم مجاز است تا هر تعداد تغییری که می‌تواند در ترکیب خود اعمال کند و این اتفاق کار باشگاه‌ها برای آنالیز رقبا را سخت‌تر می‌کند. از سوی دیگر تجربه نشان داده که چنین مزیتی بیشتر به سود باشگاه‌های عربستانی، اماراتی و قطری است که بودجه هنگفتی در اختیار دارند و به‌راحتی برای تقویت خود سراغ ستاره‌های نامدار فوتبال دنیا می‌روند و نبردی نابرابر را برای سایر رقبا به وجود می‌آورند.
این درحالی است که تیم‌های ایرانی که به‌خصوص در سال‌های اخیر عملکرد خوبی در لیگ قهرمانان داشتند و دوبار نیز حضور در فینال این مسابقات را در سه سال گذشته تجربه کرده‌اند، معمولا بیش از اینکه تقویت شوند، ستاره‌های خود را از دست می‌دهند و نفرات جدید هم معمولا مدتی طول می‌کشد تا بتوانند خود را با شرایط تیم جدید وفق دهند. اتفاقی که در این سال‌ها به‌خصوص برای دو تیم سرخابی پایتخت رخ داده و پیش از شروع دیدارهای حساس آنها نفرات اثرگذار خود را به دیگر تیم‌ها و به‌خصوص تیم‌های عربی واگذار کرده‌اند.
آخرین نمونه آن به وضعیت پرسپولیس در ابتدای فصل برمی‌گردد که نفراتی چون مهدی ترابی، محمد نادری، علی علیپور و در آستانه فینال شجاع خلیل‌زاده را از دست داد تا آن‌گونه که کادرفنی می‌خواست نتوانند خود را برای حضوری قدرتمند در مراحل پایانی این تورنمنت آماده کند. این اتفاق در سال‌های گذشته نیز رخ داده و معمولا باشگاه‌های ایرانی از این وقفه و تقویم مسابقات متضرر شده‌اند. امسال هم بعید است اتفاق مثبتی در این زمینه رخ دهد و در پایان فصل شاید شاهد جدایی برخی ستاره‌های اثرگذار نمایندگان ایران در لیگ قهرمانان باشیم.
در لیگ قهرمانان اروپا نیز بین دو مرحله حذفی و گروهی پنجره نقل‌وانتقالات زمستانی وجود دارد اما با توجه به ماهیت این پنجره که معمولا تیم‌ها تنها به فکر تقویت نقاط ضعیف خود هستند، کمتر شاهد تغییرات گسترده در تیم‌ها هستیم و معمولا یک یا دو تغییر عمده در این شرایط اتفاق می‌افتد که اثرگذاری زیادی در ادامه مسابقات ندارد.
استارت سعودی‌ها برای دور حذفی
در آسیا اما برخلاف سایر قاره‌ها اکثرا قوانین غیرمعمول و دور از انتظاری وجود دارد که باعث می‌شود باشگاه‌ها در شرایط نابرابری قرار گیرند. در همین دوره اخیر الهلال که به‌عنوان قهرمان لیگ عربستان راهی رقابت‌های آسیایی شده بود با وجود قرار گرفتن در گروهی آسان به‌سختی توانست صعودش به دور بعد را آن هم به‌عنوان تیم دوم قطعی کند و اگر همانند سال‌های گذشته مرحله یک‌هشتم نهایی بلافاصله پس از مسابقات حذفی انجام می‌شد، استقلال ایران که در این مرحله باید به مصاف آنها برود، شانس نسبتا خوبی برای برتری در این مسابقه حساس داشت. این شرایط برای تراکتور ایران که باید برابر النصر که سه محروم ازجمله عبدالرزاق حمدالله، ستاره مراکشی و گلزن خود و عبدالله مادو، مدافع و علی لاجامی دارد نیز وجود دارد و آنها هم می‌توانستند به موفقیت برابر النصری که چند مهره خود را در اختیار ندارد، امیدوارتر باشند.
هر دو تیم عربستانی از همین حالا برای موفقیت در مرحله بعدی استارت زده‌اند و در نخستین گام این الهلال بود که سرمربی نه‌چندان موفق خود را کنار گذاشت و سراغ ژوزه مورایس رفت که به‌سرعت به‌سمت عربستان پرواز کرد تا در ادامه فصل هدایت این تیم متمول را برعهده بگیرد. دستیار سابق ژوزه مورینیو برنامه‌های زیادی برای این تیم دارد، ازجمله خرید موسی مارگا، مهاجم مالیایی پورتو که در این فصل به‌عنوان زوج مهدی طارمی عملکرد خوبی در لیگ پرتغال داشته است. قرارداد مارگا در انتهای این فصل به پایان می‌رسد و قرار است به‌عنوان بازیکن آزاد و با قراردادی سه‌ساله راهی عربستان شود. الهلال تصمیم ندارد بافتیمبی گومیس، مهاجم گلزن فرانسوی خود را حفظ کند و او را به تیمی دیگر که احتمالا تیگرس مکزیک است، واگذار خواهد کرد. این تیم درحال‌حاضر ۵ بازیکن خارجی در ترکیب خود دارد که احتمالا در انتهای فصل سباستین جیووینکوی ایتالیایی و مشهور نیز از جمع آنها جدا خواهد شد.
در فهرست خرید مورایس پرتغالی نام ژائو پدرو، هافبک وسط کالیاری ایتالیا نیز دیده می‌شود که عملکرد خوبی در این تیم داشته اما تیمش خطر سقوط به سری B را حس می‌کند و درصورت دریافت پیشنهادی وسوسه‌انگیز از الهلال احتمالا با آن موافقت خواهد کرد. جان پیر انسامی که در یانگ بویز سوئیس عضویت دارد و در خط حمله عملکرد خوبی در این باشگاه داشته، یکی دیگر از نفرات مدنظر این مربی است تا تیمش را به‌عنوان یکی از مدعیان اصلی قهرمانی در این مسابقات راهی میدان کند.
در چند روز اخیر حتی اخباری مبنی‌بر تمایل یک باشگاه عربستانی برای به خدمت گرفتن سرخیو آگرو، ستاره آرژانتینی منچسترسیتی به گوش می‌رسد که احتمالا یکی از دو تیم النصر یا الهلال مشتری او هستند. البته هنوز مشخص نیست کدام‌یک از این دو تیم سراغ چنین بازیکن گلزنی رفته‌اند اما با توجه به محرومیت حمدالله از مرحله بعد و مشکلات النصر در خط حمله بعید نیست این تیم آگرو را زیرنظر داشته باشد. از سوی دیگر با توجه به اینکه الهلال فصل بعد هم احتمالا در لیگ قهرمانان آسیا حضور خواهد داشت، خرید این بازیکن می‌تواند برای آنها توجیه بیشتری داشته باشد. البته تمام این گمانه‌زنی‌ها درصورتی است که ستاره سیتی که آخرین فصل قراردادش با این باشگاه را سپری می‌کند، قید حضور در بارسلونا و همبازی شدن با دوست صمیمی‌اش، لئو مسی را بزند.
