سایت کلمبیایی اکسپلیکا در نقدی مفصل بر تازهترین تجربه کارگردانی مجید مجیدی، «خورشید» را بهترین کار او در دو دهه اخیر و از بهترین فیلمهای اجتماعی سینمای ایران دانست.
بیتردید مجید مجیدی یکی از معدود فیلمسازان ایرانی است که بیش از همه با ساختن فیلمهای اجتماعی در کشور خودش شناخته میشود. او همراه مرحوم عباس کیارستمی و چند چهره دیگر نماینده سرشناس سینمای ایران در جهان است و بار دیگر استادی خود را در این عرصه با «خورشید» نشان داده است؛ فیلمی که در هفتاد و هفتمین دوره جشنواره ونیز جایزه مارچلو ماسترویانی را برای روحالله زمانی به ارمغان آورد و در فهرست ابتدایی اسکار بهترین فیلم بینالمللی هم قرار گرفت.
مجیدی با نخستین فیلم خود «بدوک» پا به دنیای واقعی کودکان گذاشت و با فیلم نامزد اسکار «بچههای آسمان» به چهرهای جهانی در این حوزه تبدیل شد. او حالا با «خورشید» به ریشههای خود بازگشته و واقعیتهای سخت و تکاندهنده کودکان فقیر و رنجدیده طبقههای پایین اجتماعی را در ایران روایت کرده است؛ بچههایی که برای زنده ماندن و زندگی کردن ناچارند در خیابان کار کنند و به این ترتیب از دست یافتن به طبیعیترین حقوق خود از جمله آموزش محروم میمانند. فیلمساز نقبی هم به دنیای کودکان مهاجر افغانستانی در ایران زده و شرایط سخت آنها را به تصویر کشیده است.
«خورشید» با فیلمنامه مشترک مجیدی و نیما جاویدی تلفیق یک درام اجتماعی و فیلمی ماجراجویانه است؛ یک قمار غریب و پرخطر که میداند چگونه از افتادن به دام ویرانگری بپرهیزد. فیلم نه مانند «لاکپشتها هم پرواز میکنند» و «کفرناحوم» ویرانکننده است نه بسان «بلانکا» و «فهیم» بیش از اندازه آسانگیر. از این رو، «خورشید» را میتوان کاری استثنایی دانست که در هر دو جنبه اجتماعی و نگاه بیطرفانه به دنیای بیآلایش کودکان میدرخشد.
مجیدی در عین حال مراقب جنبههای زیباییشناسانه فیلم هم هست، به ویژه فیلمبرداری هنرمندانه هومن بهمنش که دو حس نوستالژی و فقدان را همزمان به بیننده میرساند. هر چند درخشانترین بخش «خورشید» بازیهای بچههاست. روحالله زمانی روح فیلم است و هنرنمایی تکاندهنده او یادآور بازی لیدی تابازس در فیلم کلمبیایی «گلفروش» یا نقشآفرینی خوزه ایزابل مورفینو در فیلم پرویی «خولیانا». شمیلا و ابوالفضل شیرزاد، بچههای افغان هم بینظیرند و مانی غفوری و جواد عزتی (در نقش معلم مدرسه) این جمع را کامل میکنند.
«خورشید» کاری استادانه و بهترین فیلم مجیدی پس از اثر درخشان «باران» است؛ مرز میان نکبت و خوشبختی و فریادی نومیدانه برای کمک کردن به کودکان یکی از پیچیدهترین کشورهای منطقه خاورمیانه. فیلم یک درام اجتماعی است که همزمان نگاهی پاک به کودکان دارد و به یاد ما میآورد حتی در سختترین شرایط هم بچهها میتوانند به زندگی لبخند بزنند؛ مانند نام فیلم که برازنده است: «خورشید»!