تیم ملی فوتبال ایران سرانجام به دور برگشت رقابت‌های مقدماتی جام‌جهانی رسید و قرار است از پنجشنبه از دیدار مقابل هنگ‌کنگ کار خود را در این رقابت‌ها در کشور بحرین آغاز کند. از آنجا که تیم ملی در دور رفت رقابت‌ها دو شکست را پذیرا شد، حالا کار بسیار سخت شده و شاگردان اسکوچیچ تنها درصورت برتری در چهار دیدار دور برگشت خود مقابل هنگ‌کنگ، بحرین، کامبوج و عراق می‌توانند به دور نهایی مقدماتی جام‌جهانی صعود کنند.
درخصوص آخرین شرایط تیم ملی و ارزیابی فنی این تیم با سرمربی اسبق تیم ملی که هنوز هم راهکارهای فنی خوبی را ارائه می‌دهد، به صحبت پرداخته و نظراتش را جویا شدیم؛ کسی که عقیده دارد تیم ملی ایران قابل‌قیاس با رقبایش نیست و می‌تواند با ۴ برد پیاپی به مرحله بعدی برسد. گفت‌وگو با حشمت‌الله مهاجرانی را در ادامه می‌خوانید.
شرایط تیم ملی را در این مدت چطور می‌بینید؟
تیم ملی تمام محورهای لازم را خیلی خوب دارد یعنی من اعتقاد دارم در تاریخ فوتبال ایران هیچ‌موقع این‌قدر لژیونر آماده نداشتیم که تجربه میادین بین‌المللی را داشته باشند و خوشبختانه در هر پستی به‌قدری بازیکن داریم که جای هیچ‌نگرانی وجود ندارد. درواقع دو سه بازیکن آماده و خوب در هر پست داریم. من فکر می‌کنم این تیم در ۱۱ نقطه زمین یعنی از دروازه تا نوک خط حمله نسبت به تیم‌هایی که می‌خواهیم با آنها بازی کنیم، برتری مطلق دارد. فقط هماهنگی این ۱۱ بازیکن در زمین می‌ماند که امیدوارم در این مدت کوتاه هماهنگی لازم به دست بیاید، چون یکی از خصوصیات مربی و کادرفنی این است که بتوانند از خصوصیات بازیکنان و تک‌تک نفرات در جریان بازی استفاده کنند و امیدوارم در این مدت کوتاه این نکته را درنظر بگیریم.
بقیه موارد به راه و روش تیم برمی‌گردد که چطور و با چه روشی می‌خواهیم مقابل حریفان بازی کنیم. مثلا سیستم ۴-۲-۳-۱ به‌کار گرفته می‌شود یا ۴-۳-۳ و یا هر سیستم و روش دیگری. درواقع موفقیت احتمالی به روش و سیستم بازی تیم ملی بستگی دارد که چطور از خصوصیات بازیکنان‌مان استفاده کنیم. من خیلی خوشبین هستم که تیم ملی از این رقابت‌ها سربلند بیرون آمده و به مرحله بعدی مقدماتی جام‌جهانی صعود کند.
اما در دور رفت رقابت‌ها به دو هم‌گروه خود یعنی بحرین و عراق باختیم تا شانس‌هایمان کمرنگ شود.
درست است که در دور رفت از دو رقیب خود شکست خوردیم؛ اما این دو شکست برمبنای یک حادثه بود و اگر هم باختیم، دلیلی نمی‌شود دوباره این شکست‌ها در بازی‌های برگشت هم تکرار شود و این شکست‌ها از بحرین و عراق به تاریخ سپرده شده. ما همیشه در این مدت این شکست‌ها را مثال زده و مدام می‌گوییم، باختیم اما درحال‌حاضر بسیار برتر هستیم. تنها نکته‌ای که می‌تواند سرمربی تیم ملی را مورد بحث و انتقاد قرار بدهد، نداشتن بازی تدارکاتی است. در آخرین بازی تدارکاتی تیم ملی که مقابل سوریه برگزار شد یک‌سری از بازیکنانی که الان جزء لیست هستند در آن بازی به میدان نرفتند که همان زمان این نکته را متذکر شدم اگر اسکوچیچ می‌خواهد با همین تیمی که با سوریه بازی کرد به مقدماتی جام‌جهانی برود که مشکلی وجود ندارد اما اگر با این تیم نمی‌خواهد به رقابت‌ها برود و می‌خواهد عده‌ای از این بازیکنان را در این فاصله‌ای که تا رقابت‌های مقدماتی جام‌جهانی وجود دارد، تعویض کند، چرا از آن دسته از بازیکنانی که برای مسابقات نهایی در فکرش هستند، استفاده نکرد؟
امیدوارم با توجه به اردوی کوتاه‌مدت تهران و کیش بتوانیم هماهنگی لازم را بین نفرات تیم ملی به دست بیاوریم. به نظر من یکی از کارهایی که درحال‌حاضر می‌تواند مشکل باشد، آرایش این تیم است. به‌طور مثال در خط حمله تیم ملی با حضور بازیکنانی مثل سردار آزمون، مهدی قایدی، مهدی طارمی و کریم انصاری‌فرد همه آنهایی که شایسته پوشیدن پیراهن تیم ملی هستند، حضور دارند و همین خط حمله می‌تواند نقطه قوت و پررنگ تیم ملی در این رقابت‌ها باشد اما با همه این تفاسیر من معتقدم بازیکن ایرانی با غیرتی که دارد در هیچ زمینی قدم عقب نگذاشته و همین اعتقاد و اعتمادی که به بازیکن ایرانی دارم این فرصت و اجازه را به من می‌دهد که بگویم با این تیم قدرتمند نسبت به همه هم‌گروه‌هایمان برتری محسوسی داریم و هنوز هم در سطح اول فوتبال آسیا مطرح هستیم و دلیلی نمی‌بینم که نه‌تنها به مرحله بعدی بلکه به جام‌جهانی هم راه پیدا نکنیم.
همین صحبت‌ها و تفسیر‌هایی که کردید، اگر کنار بگذاریم، سرمربی تیم ملی تجربه حضور در تیم‌های بزرگ و میادین مطرح بین‌المللی را ندارد. این موضوع نمی‌تواند به ضرر تیم ملی کشورمان تمام شود؟
به نظر من یک زمانی هست که آن‌قدر نیروی انسانی و بازیکنان شما قوی هستند که می‌توان یک‌سری مسائل را به‌طور دیگری نگاه کرد، البته این سوال و کلام شما درست است؛ سرمربی ما تجربه میادین بین‌المللی را ندارد و در لیگ داخلی ایران کار کرده اما یکی از امتیازات مثبت اسکوچیچ همین موضوع است که البته همان زمان نیز مسئولان وقت فدراسیون فوتبال در انتخاب خود برای نیمکت تیم ملی به این موضوع اشاره کردند مبنی‌بر اینکه این سرمربی ۶ سال در لیگ برتر ایران و دسته اول کار کرده و شناخت کافی از فوتبال کشورمان دارد و به نظر من هم این یک فاکتور خوب است.
خیلی از مربیان داخلی خودمان هم هستند که بیشتر از اینها در فوتبال داخلی کار کرده و شناخت کامل و بیشتری هم دارند اما الان عملکرد و کار سرمربی را نمی‌توان در کفه ترازو گذاشته و مورد قضاوت قرار داد و بعد از اولین بازی رسمی تیم ملی آن زمان می‌توان بهتر درباره راه و روش بازی و نقش سرمربی صحبت کرد. الان تا تیم ملی بازی انجام نداده فقط می‌توانیم این‌طور بگوییم که ایشان تجربه میادین بین‌المللی را نداشته و اولین‌بار است که در این میدان‌ها با تیم ملی فوتبال ایران حاضر شده، آن هم در وضعیت نامساعد که بازی‌ها در بحرین برگزار می‌شود.
در بازی‌های رفت هم مغلوب شده‌ایم و باید برای جبران مافات و شکست‌های دور رفت به میدان برویم و به نظر من وضعیت سخت و دشواری برای سرمربی وجود دارد اما من فکر می‌کنم همان‌طور که قبلا هم عرض کردم، ما غنی‌ترین تیم آسیا هستیم و فکر می‌کنم می‌توانیم از پس این اوضاع بربیایم.
کریم باقری هم به‌عنوان یک حلقه واسطه به‌عنوان کسی که می‌تواند نقش مدیریت را روی نیمکت ایفا کند به‌تازگی به تیم ملی اضافه شده است.
البته در کنار کریم باقری، وحید هاشمیان و سایر اعضای کادر می‌توانند به سرمربی تیم ملی درخصوص مواردی که در بالا گفتم، کمک کنند. یعنی در حفظ، نگهداری و آماده‌سازی بازیکنان نقش داشته باشند، چون از لحاظ مسائل روحی و روانی بازیکنان ما در شرایط خوبی هستند و از لحاظ آمادگی جسمانی نیز وضعیت مناسبی دارند. این درحالی است که ما بازیکنانی داریم که می‌توانند حفظ توپ کنند و تسلط کامل به توپ زمین داشته باشند و برتری کامل از نظر فیزیکی و تکنیکی را نسبت به تیم حریف ایفا کنند. اگر ان‌شاءالله نخواهیم قضاوت زودهنگام کنیم و به مسائل خوشبین باشیم، مربی ما می‌تواند از خصوصیات فرد فرد بازیکنان به نحو مطلوب استفاده کند.
یک موضوع دیگر نیز هواداران فوتبال ایران را نگران کرده، آن هم برگزاری دیدارها در کشور بحرین یعنی رقیب اصلی تیم ملی برای صعود است، درحالی‌که باید این بازی‌ها در تهران برگزار می‌شد. اینکه دیدارها در کشور رئیس کنفدراسیون فوتبال آسیا برگزار می‌شود، نگران‌کننده نیست؟
اینکه رئیس کنفدراسیون فوتبال آسیا بحرینی است و بازی‌ها هم در بحرین برگزار می‌شود، باعث نمی‌شود تکنیک و شعور و فهم بازیکنان ایرانی از بین برود و مطمئنا رئیس بحرینی کنفدراسیون آسیا این تکنیک و شعور را از بین نبرده و به جایی منتقل نمی‌کند. یعنی او نیامده تا تکنیک آزمون یا سرزنی طارمی و یا دریبل قایدی را از آنها بگیرد. درست است که بازی در بحرین برگزار می‌شود و شرایط سخت است، از یک نقطه‌نظر این موضوع می‌تواند قابل‌بحث باشد، که تازه این موضوع هم فکر نمی‌کنم خیلی موردتوجه قرار بگیرد، اینکه می‌گوییم چون بازی در بحرین است و رئیس کنفدراسیون فوتبال آسیا نیز بحرینی به شمار می‌رود، می‌تواند روی شرایط داوری یا داور تاثیرگذار باشد، که باز هم تاکید می‌کنم فکر نمی‌کنم یک داور بین‌المللی بخواهد تمام آبرو و حیثیت خود را در گرو این اتفاقات بگذرد.
من فکر می‌کنم تنها چیزی که می‌تواند در بحرین مشکل‌ساز باشد، استفاده بردن بحرین از امتیاز میزبانی است، چون اگر بازی‌ها در ایران بود دیگر هیچ‌موقع این مباحث هم مطرح نمی‌شد و می‌دانستیم برنده مطلق ما هستیم. گذشته از همه این صحبت‌ها اگر بخواهیم مسائل فنی را برجسته کنیم باید بگویم که در بازی با سوریه نقاط ضعفی داشتیم و اتفاقا برگزاری چنین مسابقاتی می‌تواند نقاط ضعف و قوت را به سرمربی تیم ملی و کادرفنی نشان دهد تا روی آنها کار کرده و تیم خوبی را مهیای حضور در میادین کنند، این درحالی است که ما در این مدت بازی تدارکاتی نداشتیم و نمی‌توانیم به‌طور مطلق انگشت روی نقاط مثبت و منفی تیم ملی بگذاریم. اما تعداد بازیکنانی که داریم به ما اجازه نمی‌دهد که بگوییم به‌طور مثال در خط هافبک یا خط هجومی یا خط دفاعی تیم ملی ضعیف هستیم، ما در همه خطوط برتری مطلق را داریم و اگر رئیس فدراسیون هم بحرینی باشد یا برای هر کشور دیگر، مطمئنا در نتیجه بازی نمی‌تواند تاثیرگذار باشد.
ما به زمین می‌رویم و با عظمت و بزرگی تیم‌مان و قدرت بازیکنان‌مان امیدوارم اتفاقات خوبی بیفتد و می‌دانم که نگاه‌ها به ساق‌های پای آنهاست که هر حرکت آنها می‌تواند یک قوت قلب برای همه فوتبال‌دوستان ایرانی باشد.
زمانی که سرمربی تیم ملی فوتبال ایران بودید، یادتان می‌آید از این ناحقی‌ها علیه تیم ملی صورت گرفته باشد؟
اتفاقا زمانی که با تیم ملی جوانان کار می‌کردم در کشور بحرین ۵ بر صفر این تیم را شکست دادیم، البته یک اتفاقی زمان ویلموتس افتاده (شکست به عراق و بحرین) که مطمئنا آن نتایج دیگر تکرار نمی‌شود و تمام دلهره و اضطراب ما شاید براساس این باشد که در بازی‌های رفت شکست خوردیم اما این موضوع هیچ دلیلی نمی‌شود که بخواهد دوباره در بازی‌های برگشت هم تکرار شود. ما تیم برتر فوتبال آسیا هستیم و باید برنده شویم؛ در فوتبال کلمه «باید» به‌کار نمی‌رود اما در بحرین «باید» برنده شویم.
کمی هم به شرایط فدراسیون فوتبال و انتخاب‌هایی که عزیزی‌خادم در این روزها می‌کند، بپردازیم. به نظر می‌رسد این انتخاب‌ها یک مقدار سطحی و ناامیدکننده باشند.
من نسبت به عزیزی‌خادم شناخت دارم و او یک مدیر وارد است و ضعف مدیریتی و ضعف تشکیلاتی ندارد و در این مدتی هم که با فدراسیون فوتبال و در گذشته با مدیران قبلی کار کرده، به‌خوبی با نقاط ضعف و قوت فدراسیون فوتبال آشناست. این انتخاب‌هایی که می‌گویید، همه‌جا سلیقه‌ای است و همیشه در هر فدراسیون سلیقه‌ای بوده، حالا نسبت به انتخاب برخی افراد فنی و یا تشکیلاتی که در فدراسیون فوتبال مشغول کار هستند، انتقاد و صحبت‌هایی هست و اتفاقا این انتقادات خیلی خوب هستند؛ اگر سازنده باشند و برمبنای غرض‌ورزی نباشند. اگر این‌طور باشد، آدم استقبال می‌کند.
معتقدم عزیزی‌خادم هم باید یک مقدار روی افکار و انتخاب‌هایش تجدیدنظر و از مهره‌هایی استفاده کند که سابقه همکاری با سازمان تیم ملی را داشته و باتجربه هستند و ضمنا از نیروهای انسانی استفاده کند که تخصص در پست‌های مختلف را تجربه کرده باشند. بااین‌حال باید به عزیزی‌خادم و عزیزی‌خادم‌ها شانس و فرصت بدهیم و در شروع کار آنها را تا این اندازه مورد انتقاد قرار ندهیم و به آنها کمک کنیم.
درحالی‌که تیم ملی در یک برهه حساس تاریخی قرار گرفته، شایعه تلاش برای بازگشت سرمربیان قبلی تیم‌ملی یعنی کی‌روش و برانکو مطرح شده است. چقدر با این صحبت‌ها موافق هستید؟
به هیچ‌عنوان الان وقت این حرف‌ها نیست؛ نه فدراسیون فوتبال و نه بازیکنان، نه حتی رسانه‌ها نباید به این مباحث بپردازند، چون هدف و کار چیز دیگری است. ما الان نه به کی‌روش باید فکر کنیم و نه به برانکو؛ بلکه الان باید به تیم ملی کشورمان فکر کنیم که در رقابت‌های پیشرو موفق باشد؛ چراکه در آینده فرصت برای تصمیم‌گیری خیلی بیشتر از حالا وجود دارد.
ما باید اول در گروه خودمان برتری مطلق داشته باشیم و بتوانیم به دور بعدی برسیم و آن زمان هر تصمیمی که به صلاح است، بگیریم اما الان اینکه بخواهیم اسامی‌ای مثل کی‌روش یا برانکو را مطرح کنیم، خیلی عجولانه داریم صحبت می‌کنیم و مطرح کردن نام این افراد ممکن است به تیم ملی در این مقطع زمانی ضربه بزند. باید از تمام دوستان تمنا کنیم که درحال‌حاضر به این مسائل نپردازند، چون نه کی‌روش مطرح است و نه برانکو و درحال‌حاضر تیم ملی ما با اسکوچیچ مطرح است که می‌خواهد به بحرین برود و بازی‌های حساس و سرنوشت‌سازی را پیشرو دارد.
