محمد اسماعیلی، کارگردان «افتراق» در این نمایش نشان میدهد که تفاوت آدمها به دلیل تفاوت ناخودآگاههاشان است.
محمد اسماعیلی کارگردان نمایش «افتراق» در گفتوگویی، درباره این اثر گفت: این نمایش با تعریف یونگ از ناخودآگاه انسان و تعریف وی از روانشناسی تحلیلی به تشریح تفاوت دیدگاه و جهان بینی آدمها در موقعیتهای یکسان میپردازد و در نمایش سعی شده است که آدمها ناگزیرند که با یکدیگر تفاوت داشته باشند و ما باید این تفاوت را درک کنیم. این که میبینیم آدمها درباره موضوعات مختلف دلایل و نگاه متفاوتی دارند. این چالشی بوده که در تنهایی خودم به آن فکر کردم و این تفاوت آدمها به همان دلیلی است که یونگ از ناخودآگاه انسانها کرده است.
این کارگردان درباره نمایش خود گفت: «افتراق» یک نمایش اپیزودیک است که عکس العمل آدمهای مختلف در شرایط یکسان را نشان میدهد و در هر اپیزود دو یا چند نفر در آن شرایط یکسان قرار میگیرند و ما میبینیم که هر نفر چه قدر نگاههای مختلفی دارند. به نظرم دلیل اینکه ما خیلی کم با یکدیگر صحبت کنیم این است که تفاوتهای دیدگاه یکدیگر را درک نکرده ایم و به هم این حق فرق دادن را نداده ام. نقش راوی در نمایش، آنچه را که از نظریات یونگ فهمیده را برای مخاطب بیان میکند و در برخی جاها آن به صورت خنده و کمیک بیان میکند.
وی در ادامه افزود: هدف از اجرای نمایش، یکی همان چالشی است که درباره دلایل تفاوت نگاه انسانها در ذهن خودم داشته ام که با توجه به تبلیغات کم انتظار مخاطب زیادی نداشتم، اما مخاطبان از آن راضی بودند و تاثیر خوبی از این نمایش گرفته اند. ما این نمایش را زمستان ۹۸ برای جشنوار تئاتر دانشجویی بازبینی رفتیم که متاسفانه به دلیل شیوع کرونا اجرای ما به تعویق افتاد و تصمیم گرفتیم آن را در نوروز ۹۹ به اجرای عموم ببریم که باز هم به تعویق افتاد. برای این کار حدود سه ماه تمرین کردیم.
کارگردان نمایش «افتراق» درباره فرم صحنه توضیح داد: اگر کارگردانی بخواهد دغدغه اش را با فرم دکور بیان کند میتواند ایده دهنده و طراح صحنه هم باشد. اگر بخواهی به عنوان کارگردان دغدغه ات را برای طراح صحنه شرح دهی باید رابطهای خوب بین کارگردان و طراح صحنه شکل بگیرد، اما زمانی که خود کارگردان طراحی صحنه را انجام دهد میتواند بهتر ایدههای خود را نشان دهد. در این کار، طراحی صحنه، نور و لباس را من به همراه فاطمه دیبا انجام دادیم.
اسماعیلی درباره مشکلات تئاتر توضیح داد: ما به دلیل اینکه گروه مستقلی بودیم و هیچ گونه پشتوانه مالی نداشتیم، انصافا خیلی صدمه دیدیم. گرچه برخی گروهها هزینههای هنگفت برای اجرای نمایششان کردند. کرونا هزینههای سنگینی به فرهنگ و هنر تحمیل کرد و تئاتر بسیار زیاد مورد کم لطفی قرار گرفت. مشکلات و معضلات تئاتر ما یکی دو تا نیست. در حق این هنر انسان ساز بسیار اجحاف شده است.
وی همچنین انتظاراتش را از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی آینده این گونه شرح داد: انتظاری که از وزیر آینده دارم این است که دید سیاستمداران و مسئولان یک هنر فرعی نباشد که با اختصاص بودجه اندک بخواهند آن را از سر خود باز کنند. تئاتر و سینما میتوانند به راحتی سرنوشت یک ملت را تغییر دهند و میتواند روی مردم تاثیر بگذارد پس شایسته بیشتر بها دادن هستند. کاش در این دوران کرونا که بسیاری از اهالی این هنر بیکار بودند حداقل از آنان دلجویی میشد. درباره کرونا به تئاتر و سینما که حداکثر شیوه نامه های بهداشتی در آن رعایت می شد سخت گیر تر بودند تا پاساژها.
گفتنی است نمایش «افتراق» به نویسندگی کریستوفر دورنگ، تر الگزاندر والنزا و ترجمه هایده حائری به کارگردانی محمد اسماعیلی تا چهارم تیرماه در تماشاخانه دیوار چهارم در حال اجرا است.