نحوه الگوپذیری کودکان از والدین و جامعه اطرافشان
الگوپذیری کودکان، پدیده ای است که کودکان با استفاده از آن، می آموزند که چگونه مانند بزرگترها شوند و خودشان، کارهای خود را انجام دهند. در نتیجه بسیار مهم است که رفتاری مناسب در کنار کودکان داشته باشیم. در ادامه، به بررسی الگوپذیری در کودکان به عنوان یک پدیده تربیتی می پردازیم.
الگوپذیری، یک روند تربیتی و آموزشی است که به کودکان، این اجازه را می دهد که از والدین، دوستان و یا خویشاوندان خود، بیاموزند که در برابر شرایط مختلف، چگونه برخورد کنند.
الگوپذیری در کودکان چگونه انجام می شود؟
شاید فکر کنید که تنها راه تربیت کردن کودکان، سخن گفتن و نصیحت کردن آنها است. این راه، یکی از راه هایی است که می تواند به تربیت کودک کمک کند و او را در مسیر درست قرار دهد. اما تنها راه تربیت کردن کودکان، پند و اندرز نیست.
نکته ای که بسیاری از والدین به آن توجه نمی کنند، این است که کودکان بیننده بهتری هستند تا اینکه شنونده بهتری باشند. به همین دلیل است که بسیاری از کودکان مانند والدین خود هستند و مثل آنها عمل می کنند.
کودکان، بیشتر از طریق دیدن و تقلید کردن از دیگران، یاد می گیرند که در برابر شرایط، چگونه پاسخ نشان دهند. آنها می بینند که بزرگتر ها در یک موقعیت خاص، چه واکنشی از خود نشان می دهند؛ سپس اگر خودشان نیز در آن موقعیت قرار بگیرند، همان کار را انجام می دهند.
در نتیجه والدین باید مراقب و حواس جمع باشند، زیرا رفتار آنها بیشتر از کلامشان، بر کودکشان تأثیر می گذارد. برای نمونه، اگر پدر به کودک خود بگوید که نباید پای خود را جلوی مهمان ها دراز کنی، اما خودش این عمل را جلوی کودک انجام دهد، در بیشتر مواقع انتظار می رود که کودک نیز آن عمل را بدون توجه به توصیه پدرش، انجام دهد.
البته باید توجه داشت که پدیده الگوپذیری کودکان، به صورت ناخودآگاه از آنها بروز می کند. به عبارتی دیگر، الگو پذیری به عنوان یک غریزه در کودکان وجود دارد.
کودکان، از همان ابتدای زندگی خود، والدین را به عنوان الگوی اصلی خود قرار می دهند و تلاش می کنند که مانند آنها باشند، زیرا گمان می کنند هر کاری که والدین آنها می کنند، کاری درست و به دور از خطا است.
اگر والدین کار خوبی انجام دهند، کودک نیز آن را به عنوان کار درست و مفید یاد می گیرد؛ اما اگر والدین کار اشتباهی را انجام دهند، کودک تصور می کند که این کار،درست است و باید مانند والدین خود، آن را انجام دهد.
پدیده الگوپذیری در کودکان خوب است یا بد؟
اینکه الگو پذیری کودکان خوب است یا نه، به مقدار زیادی به والدین بستگی دارد. والدین می توانند با انجام دادن کارهای درست و مفید، به کودک خود آموزش دهند که مانند آنها، در شرایط یکسان، کار درست را انجام دهد. از طرفی دیگر، والدین با انجام کار های اشتباه در روبروی کودکان خود، به آنها می آموزند که در چنین شرایطی، آنها نیز باید دست به این کار اشتباه بزنند.
در نتیجه، برای اینکه کودکان بتوانند از پدیده الگو پذیری، نهایت استفاده مفید را ببرند، والدین و نزدیکان، باید رفتار های درست و پسندیده ای را در جلوی روی او انجام دهند.
اگر یک کودک توسط پدر و مادر خود، مورد آزار قرار بگیرد، یاد می گیرد که کودک آزاری یک روش برای تربیت است، و در آینده که خودش صاحب فرزند شد، ممکن است برای آموزش به او، دست به کودک آزاری بزند.
اگر یک کودک، از والدین خود یاد بگیرد که دروغ نگوید، حتی اگر به ضررش تمام شود، در بزرگسالی نیز هیچ گاه دروغ نمی گوید و پیرو والدین خودش خواهد بود.
در نتیجه، الگو پذیری کودکان، به اندازه ای مهم است که نمی توان آن را نادیده گرفت. الگو پذیری، می تواند بهترین ویژگی های شخصیتی را به کودک بیفزاید، یا اینکه باعث شود کودک، به عادت های بدی برسد و شاید تا بزرگسالی هم نتواند از آنها دست بردارد.
والدین باید از پدیده الگوپذیری در کودکان خود، نهایت استفاده را بکنند و به آنها بیاموزند که سالم و به دور از اخلاق های بد، مانند دروغ، خشم، قهر و… زندگی کنند. این،خود والدین هستند که مشخص می کنند فرزندشان چگونه شخصیتی داشته باشد.
چه کارهایی را باید در مقابل کودکان انجام دهیم؟
در ادامه، رفتار هایی را به شما معرفی خواهیم کرد که باید در مقابل چشمان کودکان خود انجام دهید، تا به آنها بیاموزید که مانند شما درست برخورد کنند. کودکان، از اطرافیان خود یاد می گیرند که چه شخصیتی داشته باشند. در نتیجه، والدین و اطرافیان باید ابتدا خودشان را اصلاح کنند، تا بتوانند به کودکان خود رفتار شایسته را بیاموزند. در ادامه، به برخی از رفتار هایی که باید در مقابل کودکان به آن پایبند باشید، اشاره می کنیم.
راست بگویید
راست گفتن، یکی از پدیده هایی است که نه تنها برای کودکان، بلکه برای والدین نیز لازم است. کودکان باید یاد بگیرند که اگر حتی به ضررشان باشد که راست بگویند، باز هم باید راست بگویند.
با راست گفتن به کودکان و دیگر اعضای خانواده، به آنها بیاموزید که هیچ دلیلی برای دروغ گفتن وجود ندارد. اگر کودکان از همان دوران اول زندگی خود، یاد بگیرند که راست بگویند، در بزرگسالی خود نیز از این قاعده، پیروی خواهند کرد.
از الفاظ مناسب استفاده کنید
مراقب باشید که در مقابل کودکان از الفاظ رکیک استفاده نکنید، زیرا کودکان نیز ممکن است از شما یاد بگیرند که این الفاظ را استفاده کنند. باید در مقابل کودکان، از الفاظ مناسب استفاده کنید و زیبا سخن بگویید. در نتیجه کودکان نیز یاد می گیرند که باید با لحن درست، با دیگران حرف بزنند.
با یکدیگر مهربان باشید
مهربانی کردن با دیگران در مقابل کودکان، به آنها کمک می کند که سریع تر مفهوم محبت و دوست داشتن را درک کنند.
اگر در مقابل کودکان، به دیگران، یا حتی خود کودکان محبت کنید، آنها نیز یاد می گیرند که به دیگران محبت کنند و نشان دهند که مانند والدین و نزدیکان خود هستند.
غذاهای سالم بخورید
برای اینکه به کودکان یاد بدهید که چه غذایی برای آنها مفید است، نیاز دارید که خودتان نیز آن غذا را مصرف کنید. اگر والدین و اطرافیان کودک، رژیم غذایی مناسبی نداشته باشند، کودک نیز یاد می گیرد که از همان رژیم غذایی استفاده کند.
تلاش کنید که غذای خانگی برای کودکان درست کنید، و خودتان نیز آن غذا را در کنار کودکان خود بخورید و به آنها آموزش دهید که غذاهای سالم، بر خلاف غذاهای آماده، تنقلات و… برای بدن و رشد مفید هستند.
در برابر سختی ها صبر داشته باشید
کودکان، در هنگام سختی ها، متوجه رفتار والدین خود می شوند. با صبر کردن در مقابل مشکلات و سختی ها، به کودکتان یاد می دهید که او نیز باید در مقابل سختی هایی که پیش رویش قرار دارد، صبر پیشه کند و تسلیم نشود.
جمع بندی و سخن پایانی
کودکان، موجودات دوست داشتنی و در عین حال کشف نشده ای هستند، که نیاز است به خوبی تربیت شوند، تا در آینده شخصیت مثبتی را به خود اختصاص دهند. اساس الگو پذیری، تقلید از دیگران با استفاده از حواس دیداری و شنیداری است. تلاش کنید که در مقابل کودک خود، بهترین باشید و نگذارید که کودکان، از شما رفتار های بد را یاد بگیرند.