گیشه کرونازده سینمای جهان چشم امید به قسمت جدید از دو مجموعه سینمایی محبوب «ونوم» و «جیمز باند» دوخته تا پاییز امسال رونق را به بازار تماشای فیلم در سینماها برگردانند.
فیلم شانگ‌چی و افسانه ده حلقه طی سه هفته گذشته در مسیری نسبتا هموار گیشه را به تسخیر خود درآورد. این فیلم از دنیای سینمایی مارول که با نمایش اولین ابرقهرمان آسیایی تاریخ‌ساز شد، پایانی هیجان‌انگیز را برای گیشه پرفرازونشیب تابستانی سینماها رقم زد.
فیلم شانگ‌چی نقش خود را برای ترغیب مخاطبان به تماشای فیلم روی پرده سینماها به شکلی تمام و کمال انجام داد. این فیلم از ۳ سپتامبر (۱۲ شهریور) که در آمریکا اکران شد، تاکنون ۱۷۶ میلیون دلار فروش کرده که آن را به دومین فیلم پرفروش دوران شیوع کرونا تبدیل می‌کند. همچنین پیش‌بینی می‌شود این فیلم به‌زودی به اولین فیلم در گیشه آمریکا تبدیل شود که میزان بلیت فروشی آن در دوران کرونا از ۲۰۰ میلیون دلار عبور کرده است.
دلیل سلطه فیلم شانگ چی بر گیشه آمریکا این است که در این مدت هیچ فیلم جدیدی به سینماها نیامده که بتواند جایش را بگیرد. در هفته‌های پس از اکران این فیلم ابرقهرمانی، فیلم‌های جدیدی چون فیلم ترسناک بدخیم، فیلم اکشن و مهیج کاپ شاپ و وسترن گریه کن ماچو روی پرده سینماها رفتند اما هیچکدام تهدیدی جدی برای ماجراجویی‌های سینمایی سیمو لیو در فیلم شانگ چی نبودند.
استقبال از این فیلم کام مدیران دیزنی را که تصمیم گرفتند فیلم‌های جدیدشان را با وجود تداوم شیوع کرونا تنها در سینماها اکران کنند، شیرین کرد؛ اما شانگ چی به‌تنهایی نمی‌تواند ورق را برای گیشه و سالنهای سینمایی برگرداند. در شرایط مطلوب، مخاطب برای دیدن یک فیلم به سینما رفته و در آنجا تیزری می‌بیند که وی را به بازگشت دوباره به سینما ترغیب می‌کند. اما در شرایطی که بین اکران فیلم‌های بزرگ هفته‌ها فاصله است، چنین امری به راحتی محقق نمی‌شود. این رکود چندان بی‌سابقه نیست، حتی پیش از شیوع کرونا نیز ماه‌های اوت و سپتامبر (مرداد و شهریور) همیشه ماه‌های آرام و راکدی در گیشه بودند. در دوران کرونا، شیوع گونه دلتای ویروس یک مانع جدید و مهم در مسیر احیای کسب و کار سینماهاست.
دیوید گراس رئیس شرکت فرانچایز اینترتیمنت ریسرچ در این باره می‌گوید: قبل از چهارم ژوئیه (۱۳ تیر ۱۴۰۰)، همه گیری کرونا در مسیر مهار بود؛ اما شیوع گونه دلتا و بازگشایی‌های زودرس قاعده بازی را تغییر داد. با توجه به سرسختی گونه دلتا و مقاومت جمع بالایی از مردم در برابر واکسیناسیون، مهار دوباره ویروس زمان می‌برد. صنعت سینماداری با وجود این شرایط بحرانی به بهبود ادامه خواهد داد اما به شرط آن که کرونا مهار شود.
آزمون بعدی برای صنعت سینما، اکران فیلم ونوم ۲: بگذار قتل عام شود و فیلم زمانی برای مردن نیست از مجموعه جیمز باند است که به ترتیب اول و هفتم اکتبر (۹ و ۱۵ مهر) روی پرده سینماها خواهند رفت. آیا اکران پشت هم این دو فیلم برگ آنقدر قدرت دارد که مردم را به سینماها برگرداند و رونق گیشه را تا پایان سال جاری میلادی حفظ کند؟ صاحب‌نظران صنعت سینما اطمینان دارند اکران این دو فیلم در اوایل ماه اکتبر زمینه را برای یک فصل پاییزی شلوغ و پررونق فراهم خواهد کرد.
به گفته پل درگارابدین تحلیلگر ارشد رسانه از شرکت کام اسکور، ونوم: بگذار قتل عام شود و زمانی برای مردن نیست می‌توانند مخاطبان بین ۱۸ تا ۳۰ سال را به سینماها بکشانند، مخاطبانی که عامل احیای گیشه در بخش پایانی تابستان بودند.
در ماه‌هایی که صنعت سینما تلاش‌های خود برای بازگشت به بازی را از سر گرفت، فیلم‌هایی که مخاطبان جوان و مردان را هدف گرفتند مثل سریع و خشن ۹، گودزیلا در برابر کونگ و مرد آزاد در مقایسه با فیلم‌هایی که مخاطبان سن بالاتر داشتند، بیشتر بلیت فروختند. این مسأله از همه بیشتر می‌تواند به نفع ونوم ۲ تمام شود که در آن تام هاردی به نقش شخصیت منفی کلاسیک فیلم‌های مرد عنکبوتی برگشته و این بار برای رویارویی با یک قاتل زنجیره‌ای صاحب قدرت‌های ویژه به نام کارنِج (با بازی وودی هارلسون) آماده می‌شود.
علاوه براین، نظر به آن که فیلم بیوه سیاه با بازی اسکارلت جوهانسون با ۱۸۲ میلیون دلار فروش، همچنان عنوان پرفروش‌ترین فیلم سال را در اختیار دارد، این نظریه که مخاطبان از ابرقهرمانان دنیای مارول خسته شده‌اند خود به خود رد می‌شود.
اگرچه فیلم زمانی برای مردن نیست دایره مخاطبان گسترده‌ای دارد اما بیشتر مخاطبان هدف آن رنج سنی بالایی دارند. این مسأله می‌تواند برای فیلم جدید دنیل کریگ مشکل ساز شود چون مخاطبان سن بالاتر در بازگشت به سالنهای سینما از همه محتاط‌تر بوده‌اند. فیلم‌های جدیدی چون چشم‌های تامی فی، شمارنده کارت و خاطره پردازی با بازی هیو جکمن که در گیشه عملکرد چندان موفقی نداشتند، همگی مخاطبان هدف بزرگسال داشتند.
در مورد فیلم زمانی برای مردن نیست، مدیران بازاریابی با چالش دیگری هم مواجه هستند و باید کاری کنند که تنور سرد شده ماجراجویی جیمز باند دوباره گرم شود. این فیلم مهیج و جاسوسی ابتدا قرار بود در سال ۲۰۲۰ اکران شود و اولین فیلم بزرگی بود که با شیوع کرونا، اکران خود را به تعویق انداخت. حالا تقریبا یک سال از زمانی که بیلی آیلیش خواننده آمریکایی برای خواندن ترانه این فیلم جایزه گرمی را از آن خود کرد، می‌گذرد و می‌توان گفت این فیلم جذاب دیگر کهنه شده است. با وجود این، زمانی برای مردن نیست پنجمین و آخرین بازی دنیل کریگ در نقش جیمز باند است بدین ترتیب علاقه‌مندان به مامور ۰۰۷ مشتاقانه منتظر تماشای این فیلم و وداع با کریگ هستند.
یک مانع احتمالی دیگر نیز بر سر راه این دو فیلم تجاری وجود دارد؛ ونوم ۲ و زمانی برای مردن نیست هر دو قسمتی از مجموعه های سینمایی هستند که به‌شدت برای سوددهی به گیشه بین‌المللی متکی هستند. اما در خارج از آمریکا چشم انداز تماشای فیلم در سینماها غیرقابل پیش‌بینی و ناپایدار بوده است؛ در بسیاری کشورها هنوز محدودیت ظرفیتی در سینماها اجرا می شود و در کشورهایی چون فرانسه، ایتالیا و آلمان، ارائه گواهی واکسیناسیون برای ورود به سالنهای سینما ضروری است. همزمان، در کشورهایی چون کره، ژاپن، استرالیا و بیشتر کشورهای آسیای جنوب شرقی مقررات پیشگیرانه سفت و سختی اجرا می شود و در نتیجه آن برخی سینماها تعطیل هستند و آنها که هنوز باز اند نیز ساعات فعالیتشان محدود است.
در خارج از آمریکا، وجود بازارهای سینمایی بزرگی چون چین، ژاپن و انگلیس برای سوددهی فیلم‌های بزرگ که با بودجه های هنگفت ساخته می شوند، ضروری است. قسمت اول ونوم سال ۲۰۱۸ در خارج از آمریکا ۶۵۰ میلیون دلار فروش کرد و آخرین قسمت از مجموعه جیمز باند، اسپکتر، در سال ۲۰۱۵ از گیشه بین الملل ۸۸۰ میلیون دلار درآمد داشت. تا به این جای کار هیچ فیلمی در دوران شیوع کرونا نتوانسته به چنین فروشی دست یابد. فقط فیلم سریع و خشن ۹ در گیشه بین الملل بیش از ۵۰۰ میلیون دلار فروش کرده است که آن هم مربوط به پیش از زمانی است که گونه جدید کرونا به تهدیدی جدی برای سلامت جامعه تبدیل شده بود.
نکته مثبت ماجرا آنجاست که فیلم زمانی برای مردن نیست برخلاف بیشتر فیلم‌های هالیوودی که شانس اکران در بزرگترین بازار سینمایی جهان را پیدا نکردند، یک تاریخ اکران تعیین شده برای نمایش در چین دارد و قرار است چنین شانسی به ونوم ۲ نیز داده شود. فیلم ونوم در سال ۲۰۱۸، بیشتر از هر بازار سینمایی دیگری از جمله گیشه امریکای شمالی (۲۰۳ میلیون دلار) در چین (۲۶۹ میلیون دلار) فروش کرد. چین همچنین یک بازار بین المللی مهم برای مجموعه جیمز باند نیز هست و پس از انگلیس بیشترین میزان فروش برای فیلم اسپکتر را داشت.
اگرچه گیشه سینماها پاییز و زمستان امسال نسبت به همیشه سبک‌تر و خلوت‌تر است اما فیلم‌های گیشه پسندی وجود دارد که انتظار می رود سالنهای سینما را پر کنند و کمک کنند گیشه سال ۲۰۲۱ را با دست پر به پایان برساند. از جمله این فیلم‌ها می توان به فیلم جاودانه‌ها از دیزنی (۱۴ آبان ۱۴۰۰)، شکارچیان روح: افترلایف از سونی (۲۸ آبان)، داستان وست ساید ساخته استیون اسپیلبرگ (۱۹ آذر)، اسپایدرمن: راهی به خانه نیست از سونی (۲۶ آذر)، ماتریکس: رستاخیز از استودیو برادران وارنر (۱ دی) و انیمیشن خانوادگی آواز ۲ از یونیورسال (۱ دی) اشاره کرد.
