سرطان پستان از گستردهترین انواع سرطان در میان زنان است. اما ابتلا به سرطان معنایش پیشاپیش صدور حکم مرگ نیست. تشخیص به موقع بیماری شاه کلید نجات از مرگ است.
تنها به ماموگرافی نروید
به موقع به ماموگرافی بروید، این آزمایش میتواند جان شما را نجات دهد. برای بسیاری زنان شنیدن این که سرطان پستان دارند یک شوک است. اگر نمیتوانید با شریک زندگیتان به این آزمایش بروید، حداقل از دوست نزدیک خود بخواهید شما را همراهی کند: «چون خیلیها زمانی که به آنها گفته میشود سرطان دارند، به کلی روحیه خود را از دست میدهند و در آن لحظه ابدا نمیدانند چگونه با این خبر کنار بیایند.
بعضی از آنها به کلی تمرکزشان را از دست میدهند و اصلا گوش نمیدهند که پزشک به آنها چه میگوید. برای همین وقتی کسی همراه شماست میتواند بعدا به شما بگوید مهمترین نکاتی که پزشک به شما توصیه کرده چه بوده است. او همچنین میتواند در این لحظات سخت کمی به شما روحیه بدهد و آرامتان کند.»
پزشکان تاکید میکنند اگر چیزی در پستانتان احساس کردید، از ترس سرتان را زیر برف نکنید و تصمیم نگیرید که اصلا سراغ ماموگرافی نروید. متاسفانه هنوز خیلی زنان هستند که واقعیت را نفی میکنند و چشم بر آن میبندند.
در موارد بسیاری درمان تنها زمانی نتیجه میدهد که پزشک پستان را به طور کامل بردارد؛ عملی که برای یک زن میتواند با عواقب روحی شدیدی توام باشد؛ این که خود را دیگر یک زن کامل احساس نکند یا نگران این باشد که شریک زندگیاش دیگر او را دوست نداشته باشد. اما عمده زنان پس از مدتی این را میپذیرند و به خود میگویند: «همین است که هست!» بعضیها پستان مصنوعی میگذارند. بعضیها با وضع جدید میسازند.
نقش تعیینکننده ژنها
اگر زنی ژنی در خود حمل میکند که میتواند دچار جهش سرطانی شود، احتمال ابتلای او به سرطان پستان ۵۰ تا ۸۰ درصد است. این ژنها، ژنهای سرطان پستان نیز نامیده میشوند. اگر مادر یا مادربزرگ شما سرطان پستان داشته احتمال ابتلای شما به این بیماری میتواند بالا باشد. میتوان با آزمایشاتی این ژن را تشخیص داد. زنی که این ژن را حمل میکند باید خود تصمیم بگیرد که آیا حاضر است پیشاپیش پستانش را کاملا بردارد یا نه. با برداشتن پستان خطر ابتلا به سرطان پستان میتواند به کلی برطرف شود. راه دشواری که هنرپیشه مشهور آمریکایی آنجلینا جولی انتخاب کرد. او تصمیم گرفت هر دو پستان خود را بردارد. در سالهای اخیر بر شمار زنانی که مسیر او را رفتهاند بیشتر شده است.
شانس درمان بالا رفته است
اعلام این نتیجه که شما سرطان پستان دارید خبری هولناک برای هر زنی است. اما این نوع سرطان از جمله انواع این بیماری است که علم پزشکی در سالهای اخیر به راههای درمان موثری برای آن دست یافته است. پزشکان همواره تاکید میکنند که این راهها تنها زمانی موفقیتآمیز هستند که بیماری به موقع تشخیص داده شود. هر چه تومور کوچکتر باشد، راحتتر برداشته و بیماری سریعتر درمان میشود.
زندگی زنی که به سرطان پستان مبتلا شده از بنیان تغییر میکند، حتی اگر خودش در ابتدا نخواهد آن را بپذیرد. خیلی از این زنان میگویند امیدواریم به زودی شرایط به وضع سابق برگردد. متاسفانه باید این زنان را به شدت مایوس کنیم و به آنها بگوییم که دیگر هیچگاه زندگیشان به روال قبل بازنخواهد گشت!
پستانهای خود را هر چند وقت یک بار لمس کنید و مطمئن شوید که توده سفتی در آن احساس نمیکنید.
به کدام علائم نباید بیتوجه ماند و از کدام کارها باید پرهیز کرد؟
پزشکان به برخی نشانهها اشاره میکنند و میگویند آنها را جدی بگیرید: تغییرات در شکل یا رنگ پستان مانند قرمزی، پوست پرتقالی شدن، ترشح از نوک پستان، زخم یا فرو رفتن نوک آن و درد میتواند از نشانههای ابتلا به سرطان پستان باشد.
در کاهش احتمال ابتلا به سرطان نیز عوامل متعددی موثرند. یکی از عوامل ورزش است. حداقل سه بار در هفته و هر بار دستکم نیم ساعت ورزش کنید، طوری که عرق کنید و ضربان قلبتان بالا رود. سیگار نکشید. مصرف الکل را به حداقل برسانید. در پخت و پز از روغنهای اشباعشده پرهیز کنید چون این گونه روغنها احتمال ابتلا به سرطان را زیاد میکند. آرامش روانی بدن شما را در برابر بیماریهای بسیاری مقاوم میکند، از جمله در برابر سرطان.
درد پستان چه موقع باعث نگرانی میشود؟
درد پستان اغلب طبیعی بوده و میتواند بخشی از چرخه قاعدگی، تغییرات هورمونی، کیستهای خوشخیم، مصرف داروها، ورزش یا فرایند شیردهی باشد.
به گزارش بیزینساینسایدر و طبق اعلام بنیاد ملی سرطان پستان در آمریکا (NBCF)، درد پستان که به نام ماستالژی نیز شناخته میشود، معمولاً از علائم سرطان نیست. با این حال، اگر درد پستان با گذشت زمان بیشتر شود، بیش از دو هفته ادامه پیدا کند یا همراه با بثورات، ترشحات نوک سینه یا برآمدگی جدید باشد، NBCF توصیه میکند که باید به پزشک مراجعه کنید.
درد پستان در دوران قاعدگی، تحت عنوان درد چرخشی پستان به دلیل تغییر در سطح هورمونها و معمولاً در هر دو پستان ایجاد میشود. این درد که اغلب در نتیجه افزایش استروژن و پروژسترون در دوران پریود است، به طور معمول سه تا پنج روز قبل از پریود ظاهر میشود و ممکن است درست بعد از شروع یا ادامه چرخه شما فروکش کند.
برخی از زنان نیز در حدود زمان تخمکگذاری درد پستان را تجربه میکنند و به طور معمول با شروع چرخه قاعدگی درد برطرف میشود. بسیاری از آنها نیز در دوران یائسگی درد پستان را تجربه میکنند؛ زمانی که هورمونها اغلب به طور نامنظم افزایش یافته و کاهش مییابند. برای کنترل این دردها، باید لباسهای گشاد و سوتینهای راحت و حمایتی مانند سوتینهای ورزشی بپوشید و قبل از مصرف هر دارویی برای کاهش درد، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
کیستها نیز باعث ایجاد درد شدید در یک منطقه خاص از پستان میشوند. کیستها معمولاً شبیه تودههای نرم تقریباً به اندازه یک انگور هستند و بیشتر در زنان یائسه دیده میشوند. تودههای مشکوک به سرطان در لمس به صورت سفت یا سخت، گاه غیرمتحرک و با چسبندگی به اطراف لمس میشوند. برخلاف کیست خوشخیم، اکثر تومورهای بدخیم، بدون درد هستند.
درد شدید پستان همیشه لزوماً جای نگرانی ندارد. به خاطر داشته باشید که توده همیشه شاخصی از سرطان پستان نیست، حتی اگر باعث ناراحتی شود.
با این حال اگر شاهد بزرگ شدن غدد لنفاوی در ناحیه زیر بغل، تغییر در تقارن پستان، فرورفتگی یا قرمزی پوست و ترشحات نوک پستان (سفید، قهوهای، آبی، خاکستری، قرمز، سبز و یا بدونرنگ) هستید، با پزشک خود فورا تماس بگیرید. با انجام سونوگرافی، ماموگرافی، اسکن MRI یا نمونهبرداری (مشاهده بافت پستان در زیر میکروسکوپ)، میتوان از وجود یا عدم وجود تودههای سرطانی مطمئن شد.
تشخیص به موقع سرطان پستان نکتهای بسیار کلیدی است. اگرچه معمولاً شروع ماموگرافی در حدود ۴۰ سالگی توصیه میشود، اما کلینیک مایو توصیه میکند اگر در معرض خطر بالایی از سرطان پستان هستید، ممکن است زودتر نیاز به ماموگرافی داشته باشید.
البته سرطان پستان میتواند در مردان هم بروز کند اما آمار آن بسیار کمتر است. به گفته این پزشک ۹۹ درصد مبتلایان به سرطان پستان را زنان و یک درصد را مردان تشکیل میدهند و «در ایران نیز سالانه چیزی حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ مرد به سرطان پرستان مبتلا میشوند».
استفاده از مواد نگهدارنده در غذاها، ترکیبات بنزین در هوا و مصرف سیگار به عنوان دیگر عوامل تاثیرگذار در ضعف سیستم ایمنی و ابتلای افراد به سرطان است.
تشخیص زودهنگام سرطان پستان میتواند از برداشتن کامل آن در بسیاری موارد جلوگیری کند.