تیم ملی فوتبال ایران این روز‌ها در کوران مسابقات مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر قرار دارد، مسابقاتی که شاگردان اسکوچیچ موفق شده‌اند از چهار بازی برگزارشده، ۱۰ امتیاز کسب کنند و در صدر گروه‌شان حضور داشته باشند. تیم ملی پیش از تساوی یک – یک اخیر با کره جنوبی به رکورد ۱۰ پیروزی متوالی رسیده بود و این موفقیت‌‌ باعث شده است تا خیلی‌ها مسیر راهیابی به قطر را برای این تیمِ پرستاره هموار و بدون مانع بدانند.

به زعم بسیاری از اهالی فوتبال، نسلی که الان در تیم ملی حضور دارد، بهترین نسل تاریخ فوتبال ایران است؛ حتی بهتر از تیم ۱۹۹۸٫ در فهرست اخیر دعوت‌شدگان به تیم ملی که برای دو بازی امارات و کره جنوبی تهیه شده بود، از ۲۶ نفر ۱۹ نفر را بازیکنان شاغل در خارج از ایران تشکیل داده بودند و تنها هفت نفر به نمایندگی از لیگ ایران حضور داشتند.

وحید امیری، مهدی ترابی و میلاد سرلک (پرسپولیس)، امید نورافکن و یاسین سلمانی (سپاهان) و سیاوش یزدانی (استقلال) نفراتی بودند که از لیگ برتر در اردو تیم ملی حاضر شده بودند که از این تعداد دو بازیکن به نام‌های یزدانی و سلمانی نیز از لیست ۲۳ نفره بازی با کره خط خورده‌اند، یعنی لیگ برتری‌های ایران در دیدار با کره تنها پنج نفر بوده‌اند. بماند که در این بین تنها وحید امیری، یعنی یک بازیکن در ترکیب ۱۱ نفره تیم ملی حضور داشته است.

قطعاً‌ این حجم از حضور لژیونر‌ها در تیم ملی در تاریخ فوتبال ایران بی‌سابقه بوده است، تیم ملی امروز از اسپانیا و پرتغال و هلند گرفته تا روسیه و بلژیک و انگلستان بازیکن در خود جای داده است. البته برخی از بازیکنانی که از لیگ برتر ایران در فهرست اخیر تیم ملی حضور داشته‌اند نیز سابقه لژیونر بودن را در کارنامه دارند، مثل وحید امیری،‌ امید نورافکن و مهدی ترابی. بنابراین تقریباً ساختار اصلی تیم را بازیکنان حرفه‌ای و به روز تشکیل داده‌اند. این در حالی است که فوتبال ایران هم‌اکنون بیش از ۵۰ بازیکن لژیونر دارد که تعداد زیادی از آنها یا تاکنون به تیم ملی دعوت نشده‌اند یا اینکه تنها در مقاطعی خاص به اردو فراخوانده می‌شوند. دانیال داوری، سوشا مکانی، رایان تفضلی، مهرداد بیت‌آشور، الهیار صیادمنش، امید ابراهیمی، محمد محبی، شهاب زاهدی و علی علیزاده از جمله این نفرات هستند.

علاوه بر لژیونر‌ها ما در لیگ داخلی خودمان نیز بازیکنان سرشناس و آماده زیادی را داریم که از پوشیدن لباس تیم ملی محروم هستند. به طور مثال سجاد شهباز‌زاده آقای گل فصل پیش لیگ برتر به حساب می‌آید، ولی به دلیل ترافیک شدید خط حمله تیم ملی نمی‌تواند خودش را حتی به تمرینات تیم ملی نزدیک کند، دیگر چه برسد به بازی کردن. اینکه سطح فوتبال ما به حدی رسیده است که بازیکنان زیادی در خارج از ایران شاغل هستند به نوبه خود یک موفقیت و شاید فصل جدیدی برای فوتبال ایران به حساب بیاید، ولی در آن سوی ماجرا نکته دیگری وجود دارد که پس لیگ برتر ایران چه؟

مطمئناً اکثر بازیکنان لژیونر و تاپ تیم ملی از همین لیگ برتر به سطوح بالا، چون کسب عنوان آقای گلی لیگ‌های معتبر اروپایی و گلزنی مقابل تیم‌های درجه یک دنیا در لیگ قهرمانان اروپا دست پیدا کرده‌اند و همین موضوع اهمیت توجه به استعداد‌ها و پتانسیل‌های لیگ داخلی را دوچندان می‌کند، اما این سؤال پیش می‌آید که آیا با دعوت تنها هفت نفر از لیگ ایران به اردوی تیم ملی که تنها دو سه نفر‌شان به‌عنوان استعداد و جوانِ آینده‌دار شناخته می‌شوند، این مهم محقق می‌شود؟ مسئله مشخص لزوم پویایی هرچه بیشتر لیگ است و سیاست کلان فوتبال ایران باید به این سمت حرکت کند، اما اصولاً با حضور کم نمایندگان این لیگ در تیم ملی،‌ فوتبال ما در این مسیر قرار دارد یا خیر و یا اینکه آیا تشکیل بدنه اصلی تیم ملی با بازیکنان لژیونر و عدم ایفای نقش قابل توجه بازیکنان داخلی یک امتیاز مثبت برای فوتبال ایران به حساب می‌آید یا یک امتیاز منفی؟

در همین رابطه غلامرضا فتح‌آبادی بازیکن پیشین تیم ملی و کارشناس فوتبال ایران به تسنیم گفت: زمانی همه بازیکنان دوست داشتند به استقلال و پرسپولیس بیایند تا به تیم ملی برسند، اما الان دیگر تیم ملی بازیکن چندانی از این تیم‌ها ندارد و راه تیم ملی از بازی در خارج از کشور می‌گذرد. این رویه باعث شده است تا بازیکنان تصور کنند برای اینکه بتوانند لباس تیم ملی را بپوشند باید در خارج از کشور بازی کنند.

وی با اشاره به اینکه عده‌ای از لژیونر‌هایی که به تیم ملی دعوت می‌شوند اصلاً در تیم‌‌های‌شان بازی نمی‌کنند، اضافه کرد: این بازیکنان واقعاً‌ بازیکنان خوبی هستند، ولی با حضور در فوتبال اروپا و بعضاً بازی نکردن از شرایط مسابقه دور می‌شوند. اگر الان از لیگ ما بازیکن زیادی به تیم ملی دعوت نمی‌شود برای این است که اکثر بازیکنان خوب و بااستعداد ما از ایران خارج می‌شوند.

فتح‌آبادی متذکر شد: اینکه بازیکنان زیادی را به خارج بفرستیم خیلی خوب است، اما این کار باید کنترل شده باشد تا لیگ پویایی داشته باشیم. ما باید سطح لیگ را آنقدر بالا ببریم تا با خروج بازیکنان، استعداد‌های جدیدی را معرفی کنیم، ولی خیلی شاهد رخ دادن این اتفاق نیستیم. لیگ ما باید به سمتی برود که بازیکنان خوب خارجی هم به ایران بیایند و به ارتقای سطح لیگ کمک کنند. لیگ ما نیز باید به نحوی باشد که بازیکنان خارجی با حضور در ایران به تیم‌‌های ملی کشورشان راه پیدا کنند و بتوانیم حتی از این راه درآمدزایی کنیم؛ آن وقت می‌توانیم بگوییم خروج بازیکنان ایرانی از لیگ داخلی مفید است.

بازیکن پیشین تیم ملی ایران در خاتمه اظهار داشت: چرخه استعدادیابی و رشد ستاره‌ها در فوتبال ایران نباید متوقف شود و ما باید کماکان فضا را برای رشد بازیکنان در لیگ داخلی فراهم کنیم. این موضوع می‌تواند برای ما حتی درآمدزایی هم داشته باشد. اگر لیگ پویایی داشته باشیم می‌توانیم بیش از این بازیکنان به خارج از کشور بفرستیم و البته بیش از این هم در تیم ملی نماینده از لیگ برتر داشته باشیم. امیدوارم با مدیریت عزیزی خادم و دیگر مدیران فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ و در مسیر تشکیل یک لیگ پویا‌تر قدم برداشته شود.