در دورههای مختلف جشنواره سینماحقیقت از برخی بزرگان سینمای مستند به پاس یک عمر فعالیت هنری تقدیر شده؛ بزرگانی چون ناصر تقوایی، منوچهر طیاب و خسرو سینایی که همواره نامشان بر سر زبانها بوده است.
جشنواره سینماحقیقت به پانزدهمین دوره برگزاری خود نزدیک میشود و در این دوره هم همچون دوره های پیشین در قالب نکوداشت یا بزرگداشت از برخی چهرههای شناخته شده سینمای مستند تقدیر خواهد شد.
با نگاهی به چهارده دوره پیشین سینماحقیقت متوجه خواهیم شد که به غیر از نخستین دوره در باقی دورهها مستندسازان مختلفی تجلیل شدند.
در دومین جشنواره سینماحقیقت نشان افتخار سینماحقیقت به ریچارد لیکاک قدیمی ترین فیلمساز مستند جهان اهدا شد اما از سومین دوره نشان فیروزه به فیلمسازان ایرانی اختصاص یافت و منوچهر طیاب برای یک عمر فعالیت مستمر و موثر در حوزه سینمای مستند این نشان را از آن خود کرد.
خسرو سینایی و مرتضی شعبانی دو مستندسازی بودند که در چهارمین جشنواره سینماحقیقت به پاس فعالیتهایشان تجلیل شدند. در پنجمین دوره از حسین ترابی و فرهاد ورهرام تقدیر شد و ششمین دوره سینماحقیقت بخشی به عنوان نکوداشت یا بزرگداشت نداشت.
ناصر تقوایی و سیّدحسن بنی هاشمی دو فیلمسازی بودند که در هفتمین جشنواره سینماحقیقت به پاس یک عمر فعالیت هنری خود تقدیر شدند. در هشتمین دوره هم نکوداشتی برای زاون قوکاسیان، رضا مُهیمن و محمود کیانیفلاورجانی برگزار شد.
و اما در نهمین دوره آیین بزرگداشتی برای محمدرضا مقدسیان و مرتضی ندایی دو مستندساز فقید که مدتی پیش از جشنواره سینماحقیقت درگذشته بودند، برگزار شد. البته در هشتمین دوره و هنگامی که مرتضی ندایی در بستر بیماری بود بخشی برای تقدیر از این فیلمساز در نظر گرفته شد. صبا ندایی پسر او روی صحنه رفت و قطعهای از ابوالحسنخان صبا هنرمند مورد علاقهی پدرش نواخت که با ابراز احساسات حاضران همراه بود.
حمید اسلامی و منوچهر عسگری نسب به همراه جمعی از مستندسازان کرمانی تقدیر شدگان دهمین جشنواره سینماحقیقت بودند. البته در مراسم اختتامیه از پروفسور فرایلینگر هم که در دوران جنگ ایران و عراق به مجروحان شیمیایی کمک کرده بود، تقدیر شد.
در یازدهمین جشنواره سینماحقیقت بزرگداشتی برای مصطفی رزاق کریمی و سعادت علی سعیدپور برگزار شد. در بخش نکوداشت دوازدهمین جشنواره بینالمللی سینماحقیقت هم که در آستانهی چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی بود نشان فیروزه جهت تقدیر از فعالیتهای هنری به حسین ترابی و منوچهر مشیری اعطا شد.
بزرگداشتهای سیزدهمین جشنواره سینماحقیقت به احمد ضابطی جهرمی و منوچهر طیاب اختصاص داشت. در این دوره دبیر جشنواره از ناصر زوری کاراکتر فیلم «مهمانشهر»، محسن اسلامزاده کارگردان فیلم مستند «زندگی میان پرچم های جنگی» و شخصیت اول فیلم «بانو عصمت» که مادر ۵ شهید است هم تقدیر کرد.
سه مستندساز پیشکسوت سینمای مستند ایران شامل کامران شیردل، مهوش شیخالاسلامی و فرشاد فدائیان در چهاردهمین جشنواره سینماحقیقت تقدیر شدند. همچنین در این دوره چند مراسم نکوداشت برای مستندسازان تازه درگذشته منوچهر طیاب، اکبر عالمی، خسرو سینایی و حمید سهیلی برگزار شد.