موضوع کمک‌داور ویدئویی و استفاده از آن در فوتبال ایران به یک چالش بزرگ تبدیل شده و مشخص نیست چه زمانی قرار است از آن رونمایی شود. این درحالی است که به‌تازگی داوران فوتبال کشورمان برای تسریع در این امر، نامه‌ای را خطاب به رئیس‌جمهور نوشته، هرچند این نامه در ابتدا تکذیب شد اما بعدا مشخص شد این درخواست به‌صورت مکتوب انجام شده است. با این حال برخی نیز دوباره این‌طور عنوان کردند که داوران برای آنکه فشار را از روی خود بردارند این کار را انجام دادند اما رئیس دپارتمان داوری اعتقاد دیگری دارد. گفت‌وگوی «فرهیختگان» با رضا سخندان را در ادامه می‌خوانید.
گفت‌وگو را از آخرین وضعیت داوری در کشور شروع کنیم، شرایط چطور است؟
خداراشکر همه‌چیز خوب است. ما هم از زمانی که آمدیم داریم کار می‌کنیم تا بتوانیم شرایط را بهبود بخشیم.
درحال حاضر به‌خاطر یکدستی و انسجام بین ارکان داوری کشور یک نوع خوش‌بینی به وجود آمده و به نظر می‌رسد مثل قدیم نیست که دیگر هرکسی ساز خودش را بزند. یادمان هست حتی در دربی‌های قبلی هرکدام از مسئولان داوری کشور، داور خودشان را انتخاب می‌کردند.
بله یکی از مواردی که باعث شد به عرصه جدید ورود کنم به‌خاطر همین مورد بود، درواقع بعد از اینکه کامرانی‌فر به‌عنوان دبیرکل انتخاب شد و افشاریان به‌عنوان رئیس کمیته داوران و خود آقای عزیزی خادم به‌عنوان رئیس فدراسیون فوتبال، وقتی اوضاع را رصد می‌کردم و شرایطی را دیدم که برای داوری کشور در زمان مدیریت جدید فدراسیون به وجود آمده بود ازجمله افزایش حقوق داوران و خیلی مسائل دیگر، من هم به این عرصه ورود کردم و به قول شما یک گروه خوب و منسجم و همدل درست شده تا با همکاری یکدیگر، کار را پیش ببریم و ان‌شاءالله بتوانیم عقب‌ماندگی‌ای را که در زمینه داوران در چند سال گذشته داشتیم، جبران کنیم.
اما همچنان یک‌سری اشکالات و نقاط منفی در روند داوری کشور دیده می‌شود. شاید به نظر برسد جوانگرایی در امر داوران یک مقدار سریع و بدون پشتوانه اتفاق افتاد.
بحث جوانگرایی مطرح نیست بلکه داوران امروز ما همان داورانی هستند که در گذشته قضاوت می‌کردند اما در گذشته یک مقدار بی‌انگیزه شده بودند و حساب و کتابی در کار نبود اما الان کار حساب و کتاب پیدا کرده و بحث شایسته‌سالاری را در دستورکار قرار دادیم. درهر صورت گاهی اتفاقاتی هم می‌افتد و اگر اشکالاتی وجود دارد، گریزناپذیر است اما داورانی که امروز هستند در گذشته هم بودند و از همان‌ها بهره می‌بریم و هیچ فرقی نکرده است فقط کاری که کمیته داوران قبل از اینکه من بخواهم بیایم انجام داد، این بود که از آنجایی که داوران زیادی داشتیم و حدود ۱۸۰ داور و کمک‌داور در رقابت‌های لیگ سوت می‌زدند، کیفی‌سازی را در دستورکار قرار دادیم و این تعداد به ۱۲۰ نفر رسید که به نظر من این تعداد هم زیاد است و باید بازهم تعداد داوران و کمک‌داوران کمتر شده و اولویت ما این است که برای سال بعد این تعداد را به ۷۵ نفر برسانیم، حتی اعتقاد دارم باید از این تعداد هم کمتر شود اما همان‌طور که گفتید به یک‌باره نمی‌توان این کار را انجام داد و باید با سرعت کمتر این امر انجام شود تا کسی که توانایی دارد از این قافله جا نماند، در هر صورت آنهایی که هستند باید توانایی خود را نشان بدهند و بالا بیایند و آنهایی هم که نبودند تعداد آنها را کاهش می‌دهیم و به لیگ‌های پایین‌تر می‌فرستیم و درمجموع به‌دنبال این موضوع هستیم تا کیفیت کار داوری درست شود، چون این موضوع هم برای ما که می‌خواهیم کار کنیم خوب است هم برای داوران، زیرا هرچقدر تعداد آنها کمتر باشد بیشتر دیده می‌شوند و بیشتر داخل زمین سوت می‌زنند.
من اعتقاد دارم داوران هم مثل بازیکنان می‌مانند و باید یک‌سره فعال باشند. وقتی که تعداد زیاد شود این اتفاق نمی‌افتد، هرچند باید حواس‌مان هم به تیم‌ها باشد چون آنها هم تلاش می‌کنند و زحمت می‌کشند. بنابراین ما هم تلاش می‌کنیم تا از نفرات با کیفیتی استفاده کنیم تا به هرحال تیم‌ها هم از نوع قضاوت داوران ضرری را متوجه نشوند هرچند بحث اشتباه انسانی همیشه وجود دارد و اینکه بخواهیم آن را به صفر برسانیم قطعا این اتفاق نمی‌افتد اما همه سعی و تلاش ما و کمیته داوران و فدراسیون فوتبال این است که شرایطی را برای بچه‌های داور فراهم کنیم که اشتباه‌های آنها کاهش پیدا کند.
بی‌انگیزگی‌ای که به آن اشاره کردید مالی بوده است یا کاری و وابسته به عملکرد آنها؟
در هر صورت مجموعه همه اینها را شامل می‌شود، یکی بحث مالی بود که اصلا قابل‌توجه نبود و سپس امکاناتی که در اختیار داوران برای کار قرار می‌دادند، یکی‌دیگر از مباحث بود، زمانی که تعداد داوران زیاد بود به آنها هر هفت هفته یا هشت هفته یک‌بار قضاوت می‌رسید و به زمین می‌رفتند و همین موضوع خودش عامل اصلی بی‌انگیزگی آنها می‌شد و قضیه طوری بود که دیگر فرقی نداشت چه کسی خوب کار می‌کند یا چه کسی ضعیف کار می‌کند و هر اتفاقی می‌افتاد باز هم داوران در این چرخه قرار داشتند و دوباره هفت یا هشت هفته بعد قضاوت می‌کردند و کسی فرقی بین سطح داوری‌ها قائل نمی‌شد!
بنابراین ما سعی می‌کنیم این اتفاق امسال رخ ندهد، یعنی از زمانی که آمدیم به‌دنبال این موضوع هستیم که کسی که توانایی دارد بتواند بیشتر قضاوت کند و کسی هم که مشکلاتی دارد و ضعف‌هایی را از وی شاهد هستیم، از آنجایی که فاصله بازی‌ها برای سایر داوران کمتر می‌شود برای این افراد بیشتر شده تا داور فوق بتواند خودش را برای بازی بعدی آماده کند.
قطعا اگر این ضعف ادامه پیدا کند نیز به هرحال داور فوق را به لیگ‌های پایین‌تر می‌فرستیم تا در آنجا اقداماتی که لازم است تا باعث شود داور ما برای کارکردن در سطح اول فوتبال انگیزه پیدا کند انجام شده و با تلاش و تمرین بیشتر و با دیدن فیلم‌های آموزشی خود را برای بازگشت به سطح اول فوتبال آماده کند.
نکته اینجاست که اشتباه‌های تاثیرگذار داوری در فصل جدید همچنان ادامه داشته و کم نشده است.
بله درست است این موضوع وجود دارد اما در بحث تاثیرگذاری در چند بازی، این اتفاق افتاده اما همان‌طور که گفتم براساس شرایط و قضاوتی که داوران می‌کنند ما داورانی که از این حیث ضعیف عمل می‌کنند و اشتباه‌های تاثیرگذار دارند را کنار می‌گذاریم و به آنها استراحت می‌دهیم تا بتوانند خودشان را از لحاظ روحی و روانی و جسمی آماده کنند و چند هفته از مسابقات لیگ برتر دور خواهند ماند تا آمادگی لازم را برای بازگشت پیدا کنند و به محض آنکه شرایط برای آنها مهیا شود، این امر محقق می‌شود در غیر این صورت اگر این اتفاقات بخواهد درباره یک داور چند بار تکرار شود قطعا سال بعد از داور فوق در لیگ برتر استفاده نخواهد شد و در لیگ‌های زیر گروه قضاوت خواهد کرد، همان‌طور که تاکید کردم برای ما هم داوران مهم هستند و هم تیم‌های حاضر در رقابت‌ها و دوست داریم با کمترین اشتباه رقابت‌ها قضاوت شود تا مشکلی برای تیم‌ها ایجاد نشود.
جریان نامه داوران به رئیس‌جمهور درخصوص درخواست برای تجهیز ورزشگاه‌ها به کمک‌داور ویدئویی چه بود؟ برخی کارشناسان داوری آن را تکذیب کردند اما بعدا معلوم شد این نامه صحت دارد.
ما از اساس از وجود چنین نامه‌ای مطلع نبودیم اما به هرحال داوران فشارهای زیادی را تحمل می‌کنند و شاید نیاز دیدند که این اتفاق بیفتد و این درخواست خودخواسته بود و خودشان داشتند. هرچند فدراسیون جدید هم از زمانی که روی کار آمده پیگیر این موضوع بودند، چون کمک‌داور ویدئویی یک نیاز است هم برای داوران ما و هم برای فوتبال ما.
پس چطور داوران پای این نامه را امضا نکردند؟
به نظر نمی‌رسد فضای کافی برای تعداد بی‌شمار داورانی که این درخواست را داشتند در یک برگه وجود داشته باشد! اما در هر صورت مشکلی از این بابت وجود نداشته و ندارد.
پس چرا یک‌سری از کارشناسان بدون تحقیق این موضوع را تکذیب کردند؟
به هرحال یک‌سری از دوستانی که بیرون هستند هرجور که می‌خواهند می‌توانند نظر بدهند اما کمک‌داور ویدئویی نیاز داوران ما محسوب می‌شود. این درحالی است که فعلا درحال حاضر فقط علیرضا فغانی لایسنس کمک‌داور ویدئویی را دریافت کرده و موعود بنیادی‌فر نیز در مسیر انجام این کار قرار دارد. یعنی چند کلاس را طی کرده و باید این امر ادامه پیدا کند و چند ماه طول می‌کشد تا او هم لایسنس خود را بگیرد تا در مسابقات بین‌المللی که از کمک‌داور ویدئویی استفاده می‌شود بتوان از او هم استفاده کرد، همچنین ۴ داور بین‌المللی دیگر فوتبال ایران هنوز کلاس‌های لازم را شرکت نکردند، اگر این اتفاق نیفتد و آنها لایسنس خود را نگیرند از این داوران در رقابت‌های بین‌المللی مثل لیگ قهرمانان آسیا و مقدماتی جام جهانی استفاده نخواهد شد و یک ضرر این شکلی هم خواهیم دید، ضمن اینکه در تمام دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که خطای انسانی وجود دارد و بهترین راه تجهیز ورزشگاه‌ها به کمک‌داور ویدئویی است تا به هر حال تیم‌ها ضرر نکنند، به‌طور مثال همین اتفاقات چند روز اخیر در فوتبال ایران اگر در حضور کمک داور ویدئویی رخ می‌داد این اتفاقات نمی‌افتاد و اشتباهات داوران برگردانده می‌شد و حق به حقدار می‌رسید، بحث این بود و نمی‌دانم چه اتفاقی افتاد که موضوع جنجالی شد و گفته‌اند این موضوع از پایه و اساس فلان است و مشکل دارد، در هر صورت این موضوع اتفاق خاصی نبود که یک‌سری گفتند که اینها این کار را کردند تا فشار را از روی خود بردارند، حالا من این هفته فشار را برداشتم، هفته دیگر اگر سه بازی ما از ناحیه داوری خراب شد باید چه کار کنیم یا هفته‌های بعد چه کنیم؟ اصلا چنین بحثی نبوده و هدف این بود که بگویند جامعه داوری نیاز به این تجهیزات دارد تا فشارها از روی دوش آنها در بازی برداشته شود، بالاخره شما هم انسان هستید و داوران ما هم انسان هستند و انسان جایزالخطاست و احتمال اشکال در کارش وجود دارد.
موضوع تامین بقیه امکانات داوری مثل هدست یا سایر تجهیزات مرتبط به کجا رسید؟
پیگیر همه این موضوع‌ها هستیم و فقط یک مقدار بحث ورود این سیستم‌ها را به‌خاطر تحریم‌ها داریم، در غیر این صورت بودجه آنها که حدود یک‌میلیاردونیم از طرف فدراسیون فوتبال برای موضوع تجهیزات داوری و به واسطه تصویب هیات‌رئیسه، تامین شده و فقط بحث ورود به داخل کشور باقی مانده و کارهای آن را انجام می‌دهیم تا از یک مسیری بتوانیم این امر را محقق کنیم. بالاخره شرایط کشور با توجه به تحریم‌هایی که وجود دارد از لحاظ واردات تجهیزات سخت است اما فدراسیون دارد شرایط را مهیا می‌کند و ما هم دنبال یک مسیر هستیم تا بتوانیم آن را وارد کنیم تا از آنها استفاده کنیم. بالاخره پول آنها قبل از اینکه من بیایم در دپارتمان تصویب شده و پیگیر هستیم تا یک مسیر پیدا کنیم تا هرچه سریع‌تر این اتفاق بیفتد.
تجهیز ورزشگاه‌ها به کمک‌داور ویدئویی به کجا رسید. میرشاد ماجدی گفته بود برای این کار یک پروسه ۷ تا ۱۰ ماه نیاز است. با این وضعیت برای لیگ بعدی می‌توانیم از این تجهیزات استفاده کنیم یا نه؟
درحقیقت من جزء کارگروه کمک‌داور ویدئویی نیستم اما این موضوع پروسه‌ای دارد که ما گام به گام داریم مراحل آن را پشت‌سر می‌گذاریم. درهر صورت شرایطی که پیش آمد هم باعث شد این موضوع مقداری متوقف شود اما نامه‌ای که داوران نوشتند به هرحال در همین ارتباط بود و به دنبال آن هستیم تا این شرایط زودتر درست شود و بتوانیم در آینده از وجود کمک‌داور ویدئویی در بازی‌های‌مان استفاده لازم را ببریم اما اینکه چه زمانی به صورت دقیق بخواهیم اعلام کنیم که از کمک‌داور ویدئویی رونمایی می‌شود این موضوع فعلا امکان‌پذیر نیست و نمی‌خواهم مثل دوستانی که از سه سال پیش امروز و فردا می‌کردند و هنوز کمک‌داور ویدئویی نداریم، زمانی را اعلام کنم که اگر این امر محقق نشد بعدا بگویند که فلان زمان را اعلام کرد و نشد.
اگر کمک‌داور ویدئویی بیاید، باید در همه ورزشگاه‌ها از آن استفاده شود یا به صورت آزمایشی در ابتدا فقط در چند ورزشگاه از آن استفاده می‌کنید؟
این‌طور نیست اگر شما بخواهید کاری را انجام دهید باید برای تیم‌ها و همه ورزشگاه‌ها باشد و نمی‌توان گفت که فقط در ورزشگاه آزادی استفاده کنیم و ورزشگاه‌های دیگر خیر. اگر قرار باشد این اتفاق بیفتد قطعا برای همه تیم‌ها و همه ورزشگاه‌هاست اما در هر صورت ابتدا باید زیرساخت‌ها را آماده کنیم چون اکثرا از این حیث ما مشکل داریم، پس ابتدا باید آنها درست شود، کمک‌داور ویدئویی سیستم خوبی است اما زیرساخت آن را باید ابتدا درست کرد و شرایط آن مهیا شود تا بتوانیم بقیه کارها را انجام بدهیم.
برای بازی بعدی تیم ملی در مقدماتی جام جهانی مقابل عراق این اتفاق می‌افتد؟
این موضوع به برنامه‌ریزی‌های کنفدراسیون فوتبال آسیا مربوط می‌شود و باید در این خصوص منتظر باشیم.
داور دربی شنبه آینده چه زمانی مشخص می‌شود؟
ان‌شاءالله چهارشنبه و پنجشنبه هفته جاری اسم او اعلام می‌شود. فعلا رقابت‌های هفته هفتم را پیش‌رو داریم و دوشنبه باید بازی‌های‌مان برگزار شود و بعد از آن جلسه را با دوستان کمیته داوران برگزار خواهیم کرد و کسی که شایسته حضور در این بازی هست را انتخاب و معرفی خواهیم کرد.
