پرداختن به قصه‌هایی که در دهه ۶۰ میگذرد مورد توجه بسیاری از سریال‌سازان قرار گرفته است
دقت کرده‌اید چند سالی است تب دهه ۶۰ در فیلم‌ها و سریال‌ها بالا گرفته و بسیاری از نویسندگان و کارگردانان رغبت دارند قصه‌های خود را در فضای این دهه تعریف کنند و با وام گرفتن از اوضاع تراژیک جنگ، کم و کاستی‌های اقتصادی یا حتی نوستالژی‌بازی با نوع پوشش و عادات و سبک زندگی مردم در آن زمان قلاب خود را در دل توجه مخاطب بیندازند و با ایجاد حس نزدیکی و خاطره بازی، او را برای تماشا و پیگیری اثرشان ترغیب کنند؟
سریال: کیمیا
کارگردان: جواد افشار / نویسنده: زنده‌یاد مسعود بهبهانی‌نیا، زهرا پارسافر / سال ساخت: ۱۳۹۴
حال و هوا: یکی از سریال‌هایی است که قصه خود را پیش از انقلاب آغاز کرد و با نشان دادن سرنوشت دختری به اسم کیمیا، روایتی از زندگی او را در سه فاز داشت. مقطعی از این روایت در دهه ۶۰ می‌گذشت و فضای جنگ و آسیب‌های آن را بر زندگی کیمیا به تصویر می‌کشید. او به واسطه جنگ، مجبور به ترک محل زندگی‌اش یعنی خرمشهر می‌شود. پس از مدتی در خرمشهر حضور پیدا می‌کند و در زمان اشغال شهر، شاهد به اسارت گرفته شدن برادر نوجوان و مجروحش به دست نیرو‌های عراقی می‌شود.
همچنین فرزند تازه متولد شده دوستش را که بر اثر انفجار کشته شده، تحت سرپرستی خود در می‌آورد. مهم‌ترین رخداد دهه۶۰ یعنی جنگ در این سریال تاثیر زیادی روی زندگی شخصیت اصلی ایفا می‌کند. بهره‌گیری از فضای دهه‌های گذشته در این سریال در خدمت قصه بود و صرفا نگاه نوستالژیک به آن دوران نداشت. گره بسیاری از مشکلات او در آینده در همین دوران بسته شد و مخاطبان با عبور او از دوره‌های مختلف تادهه ۸۰ رسیدند.
سریال: لحظه گرگ و میش
کارگردان: همایون اسعدیان / نویسنده: همایون اسعدیان، مونا انوری‌زاده/ سال ساخت: ۱۳۹۷
حال و هوا: سریال «لحظه گرگ و میش» ماجرای یک خانواده را در روز‌های جنگ نشان می‌دهد و محور آن، دختر این خانواده به نام یاسمن است که فراز و فرود‌های زندگی تحصیلی، شغلی، خانوادگی و عاشقانه‌اش با بروز جنگ دچار تغییراتی می‌شود و با حادث شدن جنگ، ناگزیر از مردی که قرار بود با او پیوند ازدواج ببندد دور می‌شود و به ازدواجی دیگر تن می‌دهد که عاقبت خوشی برایش ندارد. بهره‌گیری از فضای دهه۶۰ برای روایت قصه لحظه گرگ و میش در خدمت فضا بود و نقطه آغاز مهم‌ترین رخدادهای زندگی چند شخصیت را به تصویر می‌کشید.
سریال: وضعیت سفید
کارگردان: حمید نعمت‌ا… / نویسنده: هادی مقدم‌دوست، حمید نعمت‌ا… / سال ساخت: ۱۳۹۰
حال و هوا: «وضعیت سفید» شاید نوستالژیک‌ترین سریالی باشد که در کنار روایت قصه خانواده‌ای بزرگ که در دوران موشکباران در حومه شهر تهران پناه گرفتند بیش از هر چیز جزئیات این دوره از زندگی مردم ایران را نمایش می‌داد. این سریال ریزبینانه به غالب وجوه زندگی مردم از برنامه‌های رادیو و تلویزیون در آن دوران تا دغدغه‌های اقتصادی، زندگی جمعی کنار یکدیگر و سر باز کردن اختلافات خانوادگی و حتی اسباب خانه‌ها می‌پرداخت و مخاطب را در همان فضا قرار می‌داد. «وضعیت سفید» یکی از کامل‌ترین آثاری است که از زندگی خانوادگی در آن زمانه ساخته شده است. نگاه نوستالژیک به تلخی‌ها و شیرینی‌هایی که بیشتر خانواده‌های ایرانی در شهر‌هایی که مستقیما درگیر جنگ نبودند، از سر گذراندند می‌توان در این سریال دید. وضعیت سفید را می‌توان یکی از نخستین آثار نمایشی تلویزیون دانست که دو دهه پس از جنگ، این دوران را خارج از فضای جبهه و جنگ برای نسل امروز و دیروز روایت کرد.
سریال: نوروز رنگی
کارگردان و نویسنده: علیرضا مسعودی / سال ساخت: ۱۳۹۹
حال و هوا: نوروز ۱۴۰۰، «نوروز رنگی» روی آنتن شبکه پنج سیما رفت. تفاوت این سریال که دهه ۶۰ را برای نمایش قصه‌اش انتخاب کرده بود با دیگر آثار روایت شده در این دهه، این است که قصه در فضای مشهد می‌گذشت. پیش از این اغلب سریال‌ها عمده زمان قصه خود را در فضای تهران می‌گذراندند، اما این سریال فضای یکی دیگر از شهر‌های ایران در این دوره را به نمایش می‌گذارد و ضمن اشاراتی به جنگ، بیشتر سعی در پرداخت به جزئیاتی از زندگی در آن دوران دارد که امروز به حسی نوستالژیک بدل شده است.
خرید تلویزیون رنگی، نوشابه‌های تگری شیشه‌ای، بازگشت رزمنده‌ها، نبود تلفن در منازل و… از همین جنس خاطره‌هایی است که در این سریال گنجانده شده است. تفاوت دیگر «نوروز رنگی» زبان کمدی آن در روایت چنین قصه‌هایی است. پیش از این در سینما «نهنگ عنبر»، «هزار پا» و… را داشتیم، اما در تلویزیون کمتر سریالی با زبان کمدی برای بیان آغاز تا پایان قصه‌اش، سراغ دهه ۶۰ رفته بود.
سریال: نابرده رنج
کارگردان: علیرضا بذرافشان / نویسنده: سارا خسروآبادی، علیرضا بذرافشان / سال ساخت: ۱۳۹۰
حال و هوا: «نابرده رنج» سریال کمدی نیست، اما زبان شیرینی برای طرح یک قصه متفاوت در زمان جنگ دارد. قصه در تهران دهه۶۰ و در زمانی که مرز‌های ایران در تلاطم برای دفاع مقابل حملات عراق است، آغاز می‌شود و مخاطبان ماجرا را با دو جوان که برای یافتن گنج راهی مرز‌های غربی کشور می‌شوند، پی می‌گیرد. غالب گفتگو‌های میان این دو نفر کمدی است، اما در طول قصه با اتفاقات ناگواری هم مواجه هستیم که کام مخاطب را تلخ می‌کند. فضای شهری در این سریال کمتر به نمایش درمیآید و بیشتر قصه در فضای مرز‌های ایران میگذرد.
سریال: شاهرگ
کارگردان: سیدجلال دهقانی اشکذری/ نویسنده: کریم لک‌زاده و مقداد محمدی‌نژاد/ سال ساخت: ۱۳۹۹
حال و هوا: جدای از جنگ که در دهه ۶۰ زندگی ایرانیان را تحت تاثیر قرار داد و یکی از مهم‌ترین رخدادهای کشور است. در این دهه همچنان ناآرامی‌های سیاسی پس از انقلاب در جریان بود و برخی گروه‌ها با نام‌های مجاهدان خلق و… به فعالیت‌های خود ادامه می‌دادند. این فعالیت‌ها و ناآرامی‌ها در چند سریال به تصویر کشیده شده‌است. یکی از آن‌ها «شاهرگ» بود که سال گذشته روی آنتن شبکه دوی سیما رفت. محور سریال بر بمبگذاری‌های سازمان مجاهدین خلق در سال‌های دهه ۶۰ در کشور و گروهی که برای مقابله با آنان وارد عمل شدند، میگذرد. نمی‌شود گفت دهه ۶۰ به عنوان یک مولفه، نقشی پررنگ در این سریال دارد. این دهه در قصه، بستری برای بیان رخدادهای سیاسی است که در آن به وقوع پیوسته‌است.
سریال: پنجمین خورشید
کارگردان و نویسنده: علیرضا افخمی/ سال ساخت: ۱۳۸۸
حال و هوا: فیلمنامه این سریال بر پایه یک ماجرای تخیلی بنا نهاده شده‌است. شخصیت اصلی قصه با یافتن کتیبه‌ای با پنج خورشید امکان این را می‌یابد که در زمان سفر کند و از دهه ۶۰ به دهه ۸۰ رفت‌وآمد داشته‌باشد. «پنجمین خورشید» با بهره‌گیری از جذابیت‌های تفاوت زمانه زندگی محسن با دهه‌های بعد، لحظات کمدی خلق می‌کرد. جنگ از دیگر رخدادهای این دوره است که در سریال به آن پرداخته شده‌است.
سریال: دلدادگان
کارگردان: منوچهر هادی / نویسنده: مهدی محمدنژادیان، بابک کایدان / سال ساخت: ۱۳۹۷
حال و هوا: «دلدادگان» سریالی است که قصه آن از اواخر دهه ۵۰ شروع و با ماجرایی عاشقانه آغاز می‌شود که در دهه ۶۰ به بن‌بست می‌رسد و درگیر سیاست و تضارب عقاید چند جوان می‌شود. سنگ‌بنای دشمنی این جوانان که در آینده بروز پیدا می‌کند در اواخر دهه ۵۰ و سال‌های آغازین دهه ۶۰ گذاشته می‌شود. قصه با عبور از این روز‌ها به زمان حال می‌رسد و سرنوشت شخصیت‌هایش را به مخاطبان نمایش می‌دهد.
سریال: ستایش ۱
کارگردان: سعید سلطانی/ نویسنده: سعید مطلبی/ سال ساخت: ۱۳۹۰
حال و هوا: «ستایش» از آن سریال‌های صداوسیما بود که با استقابل مخاطبان همراه شد. این مجموعه تلویزیونی در سه فصل قصه زنی به به اسم ستایش را روایت کرد که در زندگی با دشواری‌های زیادی مواجه شده و همواره با پدر همسرش، حشمت فردوس چالش‌هایی دارد. فصل نخست این سریال از دهه ۶۰ شروع شد. زمانی که بسیاری درگیر جبهه‌های جنگ بودند، دو جوان در تهران با ماجرا‌هایی مواجه می‌شوند که این آغاز تغییرات زندگی ستایش است. فضای دهه ۶۰ در این سریال جز تاثیرگذاری بر طراحی لباس و صحنه، نقشی پررنگ نداشت و خط اصلی قصه ماجرایی عاشقانه و خانوادگی بود که مخاطبان را با خود درگیر می‌کرد.
سریال‌ها: ارمغان تاریکی (۱۳۸۹)، نفس (۱۳۹۶)، زیر خاکی ۲ (۱۴۰۰) و…
نویسنده و کارگردان: جلیل سامان
حال و هوا: سامان را می‌توان سریال‌ساز دهه ۶۰ دانست. کارگردانی که اغلب آثار او در این دهه روایت می‌شود و در گونه تراژدی به فعالیت‌های سیاسی گروهک‌های مختلف در این دوران می‌پردازد. او در تازه‌ترین ساخته‌اش یعنی زیرخاکی نیز قصه‌ای را از دوران پیش از انقلاب آغاز کرد و تا دهه ۶۰ ادامه داد با این تفاوت که در این سریال، زبان سامان، کمدی است و شخصیت‌های نمکی نقش‌های اصلی سریال هستند. در زیرخاکی ۲ آنچه در دهه ۶۰ مورد توجه قرار گرفته، جنگ و همچنین فعالیت‌های گروهک‌های مخالف نظام در کشور است. باید دید زیر خاکی ۳ که این روز‌ها در حال تصویربرداری است با چه نگاهی خط اصلی قصه‌اش را در دهه ۶۰ ادامه می‌دهد؟
سریال: برف بی‌صدا می‌بارد
کارگردان: پوریا آذربایجانی/ نویسنده: زنده‌یاد مسعود بهبهانی‌نیا، زهرا پارسافر، طیبه شجری / محصول: ۱۴۰۰
حال و هوا: قصه این سریال بلند از دهه ۶۰ شروع می‌شود. بهبهانی‌نیا در این سریال هم مثل کیمیا برای روایت ماجرای یک خانواده سراغ گذشته آنان در دهه‌های پیشین رفته‌است. خانواده‌ای متمول و خوشنام در حال آماده‌شدن برای برگزاری مراسم ازدواج فرزندان‌شان هستند که وقوع جنگ و مرگ ناگهانی پدر و مادر، سرنوشت دختران را دستخوش تغییر می‌کند. «برف بی‌صدا می‌بارد» این شب‌ها با طراحی لباس و صحنه متناسب با فضای آن زمان روی آنتن شبکه سه سیماست و مخاطبان خود را به سفری در زمان دعوت کرده‌است.
