با وجود اینکه تیم ملی فوتبال ایران در رده نخست رنکینگ فیفا در قاره آسیا قرار دارد اما از نظر کیفیتی دارای سطح قابل قبولی نیست.
تیم ملی فوتبال ایران در سالهای اخیر اغلب در رده نخست تیمهای آسیایی در ردهبندی فیفا بوده است. نمیتوان این ردهبندی را زیر سوال برد چرا که معیارهای خاص خود را دارد و برای برد در هر مسابقه امتیاز می دهد ولی با بررسی زمینهها و شاخصهای مختلف از جمله برتری فوتبال ایران در رقابت با تیمهای مهم دنیا در فوتبال باشگاهی و ملی و نتایج کسب شده در جام ملتهای آسیا و ادوار جامجهانی در مییابیم که فوتبال ایران آن طور که در پیش زمینه ذهنی خودمان داریم، تیم اول آسیا نیست.
اکنون پرسش این است که چرا فوتبال ایران به لحاظ کیفی سالهاست که در رقابتهای مهم آسیایی نتیجه نمیگیرد؟ چرا تیمی که در فوتبال آسیا خودش را مدعی میداند، در ۳۰ سال گذشته در بخش باشگاهی و در ۴۰ سال اخیر در رده ملی به هیچ افتخار مهمی نرسیده است؟
۱/ عملکرد در جام جهانی
عملکرد تیمهای آسیایی در جام جهانی (تیمهایی که به دور دوم صعود کردند با رنگ آبی متمایز شدهاند)
کره جنوبی ۳۴ بازی، ۶ برد، ۹ مساوی، ۱۹ باخت
ژاپن ۲۱ بازی، ۵ برد، ۵ مساوی، ۱۱ باخت
عربستان ۱۶ بازی، ۳ برد، ۲ مساوی، ۱۱ باخت
ایران ۱۵ بازی، ۲ برد، ۴ مساوی، ۹ باخت
استرالیا ۱۶ بازی، ۲ برد، ۴ مساوی، ۱۰ باخت
کره شمالی ۷ بازی، ۱ برد، ۱ مساوی، ۵ باخت
۲/ عملکرد در المپیک
۴۶ سال از آخرین حضور ایران در المپیک سپری می شود و تا زمان شروع المپیک پاریس این حسرت به ۴۸ سال می رسد. هر دوره اتفاقی رخ میدهد و تیم ملی امید ایران از صعود به المپیک باز میماند. سهمیه آسیا در دوره های المپیک را میبینید:
۱۹۸۰: عراق – کویت – سوریه
۱۹۸۴: عراق – عربستان – قطر
۱۹۸۸: کره جنوبی – چین – عراق
۱۹۹۲: کره جنوبی – قطر- کویت
۱۹۹۶: ژاپن – کره جنوبی – عربستان
۲۰۰۰: کره جنوبی – کویت – ژاپن
۲۰۰۴: عراق – ژاپن – کره جنوبی
۲۰۰۸: استرالیا- ژاپن – کره جنوبی
۲۰۱۲: امارات – ژاپن – کره جنوبی
۲۰۱۶: عراق – ژاپن – کره جنوبی
۲۰۲۰: ژاپن (میزبان) – استرالیا- عربستان- کره جنوبی
۳/ آخرین قهرمانی در جام ملت های آسیا
حسرت قهرمانی تیم ملی ایران در جام ملتهای آسیا ۴۷ ساله شده است و در صورتی که در دوره بعدی جام ملت ها نیز ایران قهرمان نشود این حسرت نیم قرن را طی خواهد کرد. این در حالی است که از آخرین قهرمانی ایران در جام ملت های آسیا ژاپن ۴، عربستان ۳ و استرالیا یک بار قهرمان شدند. حتی عراق در سال ۲۰۰۷ و قطر در دوره قبلی و یک بار نیز کویت نیز قهرمان شدند.
۴/ عملکرد در لیگ قهرمانان آسیا
پاس در سال ۱۳۷۱ یعنی فصل ۹۳–۱۹۹۲، قهرمان جام باشگاههای آسیا شد. از آن زمان تاکنون سه دهه میگذرد. در این رقابت تیم های باشگاهی ایران هیچگاه نتوانستهاند عنوان قهرمانی را به دست بیاورند. لیگ قهرمانان آسیا از سال ۲۰۰۲ با فرمت جدید برگزار شده است.
تعداد قهرمانی تیمهای آسیایی را از زمان شروع لیگ قهرمانان میبینید:
کره جنوبی: ۶ قهرمانی
ژاپن: ۴ قهرمانی
عربستان: ۴ قهرمانی
استرالیا: ۱ قهرمانی
ایران: صفر
۵/ تعداد لژیونر در ۵ لیگ معتبر جهان
بوندسلیگا:
ژاپن: ۹ بازیکن
کره جنوبی: ۴ بازیکن
استرالیا: ۲ بازیکن
ایران ۱ بازیکن
عربستان: –
لیگ برتر:
ژاپن: ۲ بازیکن
کره جنوبی: ۲ بازیکن
استرالیا: ۱ بازیکن
ایران ۱ بازیکن
عربستان: –
سری A ایتالیا
کره جنوبی: ۱ بازیکن
ژاپن: –
استرالیا: –
ایران: –
عربستان: –
لالیگا
استرالیا ۲ بازیکن
ژاپن: ۱ بازیکن
کره جنوبی: ۱ بازیکن
ایران: –
عربستان: –
لیگ ۱ فرانسه
ژاپن: ۴ بازیکن
کره جنوبی: –
استرالیا: –
ایران: –
عربستان: –
مجموع:
ژاپن: ۱۶ بازیکن
کره جنوبی: ۸ بازیکن
استرالیا: ۵ بازیکن
ایران: ۲ بازیکن
عربستان: –