دو دهه قبل یعنی نوروز ۸۱، به دلیل همزمان شدن ماه محرم و سال جدید، مجموعه «شب دهم» متناسب با حال و هوای ایام عزاداری، از شبکه یک پخش شد. این مجموعه با روایت قصه ای عاشقانه و جذاب، تاثیر عشق امام حسین(ع) در دل کاراکترهایش و همچنین تحول شخصیتی آن‌ها را به نمایش گذاشت و روایت بسیار تاثیرگذاری داشت.
«شب دهم» نه تنها با استقبال مخاطبان مواجه شد و به یکی از آثار ماندگار و خاطره‌انگیز در تاریخ تلویزیون تبدیل شد بلکه برای بازیگران اصلی‌اش حسین یاری و پرویز فلاحی‌پور نیز اتفاقی تکرارنشدنی رقم خورد. با وجود گذشت دو دهه از پخش این سریال، ارتباط و رفاقت این دو کاراکتر هنوز از یاد مخاطبان نرفته است و شاید کمتر سریالی توانسته با خلق چنین ارتباط و شخصیت‌هایی، زوج هنری مشابهی را جایگزین آن‌ها کند. به بهانه بازپخش این مجموعه از شبکه یک، نگاهی داشتیم به دلایل محبوبیت زوج هنری «حیدر» و «یاور» و آن چه نصیب بازیگران این دو شخصیت شد.
شخصیت‌پردازی خوب
شخصیت «حیدر» و «یاور»، کاراکترهای مطلقا منفی یا مثبتی نبودند. گرچه این دو کاراکتر در ابتدای قصه به عنوان دو لات معرفی شدند اما در عین حال لوتی و بامرام بودند و ویژگی‌های مثبتی هم در کاراکتر آن‌ها پیدا می‌شد. پاکی و صداقت خاصی که در وجود این دو رفیق بود، باعث شد مخاطب با تحولی که به تدریج و آرام‌آرام در شخصیت آن‌ها اتفاق افتاد، همراه شود و سرنوشت نهایی این دو دوست برای مخاطب توجیه داشته باشد. شخصیت‌پردازی درست، دقیق و باجزئیات این کاراکترها باعث شد «حیدر» و «یاور» در دام شعار، اغراق و کلیشه‌ها نیفتند و همدلی تماشاگر را برانگیزند.
ناگفته نماند کلیت قصه و بستری که حسن فتحی به وجود آورده بود نیز به پذیرفته شدن و تصنعی نبودن این دو شخصیت کمک بسیار زیادی کرد. انگیزه رسیدن وصال به شاهزاده قجری یعنی «فخرالزمان» با بازی کتایون ریاحی، علت شرط برگزاری تعزیه به دلیل خاطراتی که این شاهزاده در دوران کودکی داشت، تاثیر عشق امام حسین(ع) و سختی‌هایی که در طول تعزیه‌خوانی، «حیدر» را با عشق والاتری آشنا کرد همه و همه در باورپذیری و تاثیرگذاری قصه و شخصیت‌ها سهم مهمی داشتند.
رفاقتی باورپذیر
تصویری که از رفاقت «حیدر» و «یاور» در «شب دهم» به نمایش گذاشته شد و جنس ارتباط آن‌ها با یکدیگر نیز باعث شد این دو کاراکتر حسابی گُل کنند. اصولی که این دو شخصیت به عنوان لوتی‌های جوانمرد برای خودشان داشتند و به آن‌ها پایبند بودند، اجازه نمی‌داد مرتکب بعضی خطاها شوند. ارزش و اهمیت رفاقت نزد آن‌ها هم باعث می‌شد این دو کاراکتر پشت یکدیگر را خالی نکنند و تا آخرین لحظه به قول خود وفادار بمانند. البته این دو رفیق به کل از خطا و اشتباه دور نبودند. مثلا در بخشی از قصه دیدیم که شخصیت «یاور» برای لو دادن «حیدر» دچار وسوسه و تردید شد اما در نهایت طبق همان زمینه‌چینی‌هایی که در قصه انجام شده بود، به درست‌ترین تصمیم رسید.
بازی خوب پرویز فلاحی‌پور و حسین یاری
علاوه بر قصه و شخصیت‌ها، بازی بازیگران نیز دیگر برگ برنده سریال بود. حسین یاری و پرویز فلاحی‌پور به عنوان بازیگران اصلی قصه در این مجموعه درخشان ظاهر شدند و یکی از بهترین بازی‌های خود را به نمایش گذاشتند. حسین یاری در نقش عاشق مظلوم و صاف و صادق قصه، تسلط خوبی به جزئیات نقش داشت. او هنگام دیدار با «فخرالزمان» به عنوان زنی که از نظر جایگاه و طبقه اجتماعی فاصله بسیار زیادی با او داشت، حس شرم و خجالت را در عین هیجان‌زدگی، در چهره و چشمان خود نشان می‌داد.
بازی تاثیرگذار او، کاملا حس دلسوزی و همدلی مخاطب را برمی‌انگیخت. پرویز فلاحی‌پور نیز در سطح یاری بازی کرد. تُن صدای خاص او کاملا متناسب با شخصیت «یاور» بود و این بازیگر به خوبی لحن لات منشانه را در کلام خود حفظ می‌کرد. این کاراکتر نسبت به «حیدر» جدی‌تر بود و به اندازه او احساساتی نبود. فلاحی‌پور با نمایش تفاوت‌های شخصیت خود با رفیقش، مکمل خوبی برای کاراکتر «حیدر» بود. گریم خوب این دو شخصیت نیز به خوبی روی چهره آن‌ها نشسته و ظاهر آن‌ها را به لات‌های تهران قدیم نزدیک کرده بود.
نقشی دوست‌داشتنی و تکرارنشدنی
حسین یاری پیش از «شب دهم» با سریال ماندگار «مردان آنجلس» ساخته فرج‌ا… سلحشور دیده شده بود و در سریال «روشن‌تر از خاموشی» اثر حسن فتحی هم نقش حکیم ملاصدرای شیرازی را بازی کرد اما این مجموعه پس از «شب دهم» پخش شد. ایفای نقش «حیدر» بود که باعث شد این بازیگر به محبوبیت بیشتری دست پیدا کند و نقشی تکرارنشدنی در کارنامه‌اش ثبت شود. پرویز فلاحی‌پور در دهه ۷۰ به واسطه بازی در سریال «فردا دیر است» همکاری با حسن فتحی را تجربه کرده بود. او در «شب دهم»، «روشن‌تر از خاموشی» و بعدها «شهرزاد» نیز با این کارگردان همکاری کرد اما مجموعه «شب دهم» باعث شد این بازیگر به چهره ای شناخته شده و محبوب تبدیل شود و نامش بر سر زبان‌ها بیفتد.
