درباره فیلم های فرانسوی زبان تاریخ فرانسه از آثار درخشان قدیمی تا فیلمهای مطرح چند سال اخیر، در این مطلب آشنا شوید.
سینمای فرانسه یکی از محبوبترین و قابل بحثترین سینماهای جهان است که تاثیر بهسزایی روی فیلمهای مناطق دیگر جهان داشته است. پس از ظهور سینما بهدست برادران لومیر و فرازونشیبهای این کشور در صنعت فیلم، میتوان فرانسه را مهد سینما دانست، کشوری که سینمایش مولف خوانده میشود و ویژگیهای خاص خودش را دارد. وقتی که موج نوی فرانسه در دههی ۱۹۵۰ توسط مجله کایه دو سینما به راه افتاد، فیلمسازان جوان فرانسوی دیگر بهدنبال ساخت فیلمهای کلاسیک نبودند.
فیلمنامهها بهجای اقتباسهای ادبی، بهسمت داستانهایی ساده و عامهپسندتر رفتند و سبک بصری نیز شاهد تغییرات بنیادینی در میزانسن، دکوپاژ، نوع کارگردانی و غیره بود. این دوره از تاریخ فیلم فرانسه، دورهای عجیب و تأثیرگذار برای است، زمانیکه کارگردانان بزرگی همچون گدار، تروفو، رنه و غیره دست به تغییرات مهمی در روند فیلمسازی زدند. این سینما آنقدری قابل بحث و جهانشمول است که کارگردانان بزرگی مثل هانیکه و پولانسکی نیز در آن فیلم ساختهاند. حال ما در این مقاله به بررسی بعضی فیلمهای مهم فرانسوی از کلاسیک، موج نو، رئالیسم شاعرانه تا آثار کارگردانان امروزی مطرحی مثل فرانسوا اوزون، ژاک اودیار و غیره پرداختهایم.
فیلمهای فرانسوی این فهرست براساس نظریهی تحریریهی زومجی انتخاب و رتبهبندی شدهاند.
بهترین فیلم های فرانسوی
۴۵-فیلم Fresh Bait
فیلم طعمه
- کارگردان: برتراند تاورنیه
- بازیگران: ماری گیلین
- سال انتشار: ۱۹۹۰
- میانگین امتیازات Fresh Bait در IMDB: ۶/۸
- خلاصه داستان: ناتالی و اریک برای مهاجرت به آمریکا و راهاندازی کسبوکار خودشان نیاز به پول دارند. آنها برای تأمین منبع مورد نیاز خود نقشهی سرقت از افراد ثروتمند را طراحی میکنند.
این فیلم در اولین نمایش خود در چهل و پنجمین دوره جوایز جشنوارهی برلین برندهی خرس طلای این رویداد شد و ماری گیلین بهعنوان استعدادی جوان در جوایز سزار نامزدی بهترین بازیگر زن را بهدست آورد. Bait که براساس کتابی بههمین نام ساخته شده به رویدادی واقعی در سال ۱۹۸۴ میپردازد. این فیلم قصهای دربارهی رویای آمریکایی است و دربارهی سرخوردگی فرانسویها و رشد رویای آمریکایی در ذهن آنها به دولت هشدار میدهد. Fresh Bait، تصویری رئال از زندگی طیفی را نشان میدهد که بهدنبال زندگی بهتر حاضرند دست به هر کاری بزنند و به رویای خود جامهی عمل بپوشانند.
Fresh Bait، ترکیبی از ایدهی ناامیدی جوانان و خوشخیالی آنهاست که با سختیهای اجتماعی دست بهدست یکدیگر داده و فاجعههای جبرانناپذیری را رقم زدهاند. سوی دیگر فیلم خانوادهها را نشانه گرفته و به عدم تربیت صحیح آنها میتازد. این فیلم آشفتگی وضع موجود در آن دوره از زندگی جوانان فرانسه را به همهی طبقات نسبت میدهد، از بیخیالی دولت گرفته تا زرقوبرق آدمهای پولدار و سلبریتیها که نهایتا به قربانیگیری میانجامد.
۴۴- فیلم Climax
فیلم نقطه اوج
- کارگردان: گاسپار نوئه
- بازیگران: سوفیل بوتلا
- سال انتشار: ۲۰۱۸
- میانگین امتیازات Climax در IMDB: ۶/۹
- خلاصه داستان: در زمستان ۱۹۹۶ یک گروه رقص حرفهای در مدرسهای متروک گرد هم میآیند تا تمرینی برای یک اجرا داشته باشند. بعد از اینکه تمرین تمام میشود، گروه شروع به مصرف مواد میکنند.
Climax، اولین نمایش خود را در جشنواره کن تجربه کرد جائیکه توانست جایزهی سینمای هنر را از آن خود کند. گاسپار نوئه توجهات زیادی را به خود جلب کرد و منتقدان نقدهای مثبتی را دربارهی اثرش نوشتند و طراحیهای رقص و نورپردازیاش را ستودند. هرچند که فیلم بهخاطر خشونت و عدم وجود داستانی منسجم مورد انتقاد قرار گرفت. این فیلم بهطور کلی براساس داستان واقعی یک گروه رقص فرانسوی در دههی ۱۹۹۰ است که در یک مهمانی با الکل و ال اسدی خود را پر کرده بودند و برخلاف فیلم هیچ اتفاق وحشتناک دیگری در طول رویداد واقعی برایشان رخ نداد.
گاسپار نوئه اعلام کرد که این اثر فیلمی دربارهی مردم است، وقتیکه چیزی را خلق میکنند و پس از آن با الکل و بعضی چیزهای دیگر دست به نابودیاش میزنند. نوئه در این نمایش بیشتر از نابازیگران استفاده میکند و در مدت زمان بسیار کوتاهی کار پیشتولید و تولید را پیش میبرد. Climax، بهدلیل سبک و تولید غیرمعمولاش مورد توجه قرار گرفت، چراکه هم بداههنویسی دارد و هم اینکه نوئه بدون دکوپاژ قبلی اقدام به تصویربرداری کرده است. این اثر روانشناختی تصویری ناراحتکننده از دنیای کسانی بهجای میگذارد که در جستوجوی تجربههایی خطرناک هستند.
۴۳- فیلم فرانسوی درام The Class
فیلم کلاس
- کارگردان: لوران کانته
- بازیگران: فرانسوا بگودو
- سال انتشار: ۲۰۰۸
- میانگین امتیازات The Class در IMDB: ۷/۵
- خلاصه داستان: در طول سال تحصیلی در مدرسهای دولتی، فرانسوا بگودو به گروهی ناهمگون از دانشآموزان نوجوان درس زبان فرانسه میدهد. اما این مدرسه، مدرسهای مشکلدار است و فرانسوا با چالشهای متعددی سر راهش روبهرو میشود.
The Class، یا پشت دیوارها یک درام فرانسوی است که براساس رمانی بههمین نام و نوشتهی فرانسوا بگودو ساخته شده است. رمانی که در آن نویسنده تجربیات خود را بهعنوان یک معلم در مدرسهای از حومهی پاریس بازگو میکند. این فیلم اولین نمایشاش را در جشنوارهی کن تجربه کرد جائی که جایزهی نخل طلا را برد. این فیلم همچنین در دوره جوایز اسکار نامزد بهترین فیلم خارجی زبان شد و جز ۱۰ فیلم برتر سال ۲۰۰۸ نیز قرار گرفت. The Class که به شیوهی مستند فیلمبرداری شده از شیوههای ناتورالیستی بهره میگیرد و داستان یک سال تحصیلی از یک کلاس درس در محلهای تحت سلطهی مهاجران را بهتصویر میکشد.
فیلم پرترهای قابل تامل از سیستم آموزشی و چالشهایی است که در مدارسی با هویتها و ملیتهای مختلف بهوجود میآید. بیشتر مدت زمان فیلم در کلاس میگذرد و اثر طبق دیالوگها و صحبتها خودش را به جلو میکشاند، مسئلهای که شاید برای خیلیها خوشایند نباشد. در این فیلم خبری از درامسازیها و فرمهای سنگین و سخت نیست. The Class یک فیلم ساده و روان است که واقعیتها را برجسته میکند و نگاهی عمیق به روابط یک معلم و شاگردانش میاندازد.
۴۲- فیلم Dheepan
فیلم دیپان
- کارگردان: ژاک اودیار
- بازیگران: ونسان روتیرز
- سال انتشار: ۲۰۱۵
- میانگین امتیازات Dheepan در IMDB: ۷/۲
- خلاصه داستان: داستان دربارهی یک خانوادهی سریلانکایی است که بهخاطر جنگ داخلی به فرانسه مهاجرت میکنند. دیپان مرد خانواده به محض ورود یک شغل سرایداری پیدا میکند اما بهزودی متوجه میشود که در اطرافش گانگسترها و فروشندگان مواد مخدر زندگی میکنند.
این فیلم برای اولینبار در جشنوارهی فیلم کن بهنمایش درآمد، جایی که برندهی نخل طلا شد و توانست تا حدی توجهات را به خود جلب کند. Dheepan، یک درام جنایی است که با الهام از فیلم سگهای حصیری ساخته شده است. فیلم روایتی کاملا جذاب از تجربیات مهاجران را ارائه میدهد و توجه بیننده را از لحظات آغازین به خود جلب میکند. نگاه پرتلاطم اثر به زندگی سخت پناهندگان که بهدنبال خانهای جدید در یک کشور خارجی هستند، میتواند ذهن و روان شما را در دست بگیرد. این فیلم دارای قصهای گیرا و مملو از حوادث سیاسی و اجتماعی است که بهخوبی میداند، چگونه به خلق فضایی رئال از روزگار مردمی درمانده بپردازد.
چیزیکه دیپان را در چشم مخاطب، خاص نشان میدهد این است که فیلم از دام احساساتگرایی و تعلیمگرایی به دور میماند و شخصیتها را در طول مسیر به رشد میرساند. این فیلم تجربهای تکاندهنده از جنگ داخلی بر روان انسان است، اثری که صادقانه و قاطعانه به این بُعد از زندگی مهاجران نگاه میکند.
۴۱- فیلم فرانسوی جدید France
فیلم فرانس
- کارگردان: برونو دومونت
- بازیگران: لئا سیدوکس
- سال انتشار: ۲۰۲۱
- میانگین امتیازات France در IMDB: ۵/۹
- خلاصه داستان: فرانس دوماورز یکی از مشهورترین ژورنالیستهای فرانسه است که غرق در شهرت زندگی میکند. وقتیکه او بهطور ناخواسته با موتورسواری تصادف میکند، زندگیاش تحت شعاع قرار میگیرد و شهرتاش به خطر میافتد.
این فیلم اولین نمایش خود را در جشنوارهی کن تجربه کرد و نقدهای متوسطی را بهدست آورد. فرانس زندگی یک ستارهی تلویزیونی را بهتصویر میکشد که زندگیاش تحت تاثیر یکسری اتفاقات رو به سراشیبی میرود. ایدهی فیلم، ساده و همانند بسیاری از نمایشهایی است که برای ستارهها و افراد معروف ساخته شده است. France پرترهای از جامعهی کنونی فرانسه را نشان میدهد و یک نقاشی رنگارنگ از فرهنگ زندگی سلبریتیها را دراماتیزه میکند. برونو دومونت در این فیلم هدفاش را روی هجو رسانهای، شبکههای اجتماعی و نقدی بر ژورنالیستهای فرانسوی قرار میدهد.
France نمادی از کشور فرانسه است، ظاهری شیک و براق اما در باطن از بحران مهاجران آشفته و فریب خورده از متحدان و دوستانش. لئا سیدوکس نقطه قوت فیلم است او با بازی واقعگرایانهی خود در پیشبرد درام نقشی عالی ایفا میکند و ما را به دنیایی میبرد که در آن حقیقت از دقیقهای به دقیقهای دیگر تغییر میکند. France فیلمی است که دربارهی پیامدهای زندگی مدرن هشدار میدهد.
۴۰- فیلم Summer Hours
فیلم ساعات تابستانی
- کارگردان: اولویه آسایانس
- بازیگران: ژولیت بینوش
- سال انتشار: ۲۰۰۹
- میانگین امتیازات Summer Hours در IMDB: ۷/۲
- خلاصه داستان: وقتیکه مادر یک خانواده فوت میکند، فرزندان دور یکدیگر جمع میشوند تا دربارهی ارثیهی مادریشان که عموما اجناس هنری هستند، به توافق برسند. اما مسائلی پیش میآید و آنها نمیتوانند با یکدیگر کنار بیایند.
Summer Hours، درامی از اولویه آسایانس یکی از کارگردانان مطرح این روزهای فرانسه است. این فیلم با تحسین منتقدان همراه بود و در ایالات متحده عنوان پرفروشترین فیلم خارجی زبان را در سال ۲۰۰۹ به خود اختصاص داد. در سال ۲۰۱۷ نیویورک تایمز به این فیلم عنوان نهمین اثر برتر قرن بیست و یکم را داد. Summer Hours برندهی جوایز متعددی از جمله جایزهی منتقدان فیلم بوستون، حلقه منتقدان فیلم نیویورک، منتقدان فیلم هیوستون شد و ادیت اسکوب نیز برای ایفای نقش هلن نامزدی بهترین نقش زن را دریافت کرد.
ساعات تابستانی فیلمی قابل تامل است که در هستهی مرکزی خود به درامی خانوادگی وفادار بوده و بهگفتهی خود اولویه آسایانس قرار است به موضوعاتی مثل هنر و تاریخ بپردازد. یکی از لنگرهای اصلی فیلم که تماشاگر را با داستان همراه میکند و او را به فضایی خانوادگی میکشاند، بازی فوقالعادهی ژولیت بینوش است که با ظرافت خاصی با درام همراه شده و طعم لذتبخش یک فیلم فرانسوی را به ما میچشاند.
۳۹- فیلم Titane
فیلم تیتان
- کارگردان: ژولیا دوکورنو
- بازیگران: وینسنت لیندون آگاته روسل
- سال انتشار: ۲۰۲۱
- میانگین امتیازات Titane در IMDB: ۶/۶
- خلاصه داستان: الکسیا در کودکی تصادف میکند و پزشکان قطعهای تیتانیومی را در سرش بکار میگذارند. او بعد از این جراحی تمایلات عجیبی به ماشینها پیدا میکند و بعد از انجام چندین فقره قتل تغییر هویت میدهد.
تیتان پس از اکران با تحسین منتقدان روبهرو شد و در اولین نمایش خود در جشنوارهی کن توانست نخل طلا را برای ژولیا دوکورنو به ارمغان بیاورد. این فیلم در جشنوارهی سزار نیز به نامزدی چند جایزه رسید و در جشنوارهی بینالمللی فیلم تورنتو هم جایزهی بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را بهدست آورد. تیتان داستان عجیب و غریبی دارد که در قالب یک تریلر ترسناک به روایت مسئلهی مهم و عمیقی میپردازد. این فیلم در هستهی مرکزی خود به یک درام خانوادگی وفاداری است، روابطی که باعث واکنشها، مهرورزیها و جنایتهای شخصیت اول داستان میشود.
Titane یک تریلر روانشناختی است که براساس عقدهها و گرههای روانی آدمی داستان اولیهاش را بسط داده و سپس با بکارگیری کهنالگوهای اساطیری پیرنگی مدرن را تحویل تماشاگر امروزی میدهد. فیلم سرشار از استعاره است، آتش، فلز، پدر، پسر، دختر، حاملگی و مرگ، نمادهایی که نهایتا به تعریف نمایشی، از هویت و انسانیت خواهند رسید. لحن سرد، فضای سادیستی، رنگهای متضاد، متریالهای به کار رفته بهعنوان فرمی کارا برای قصه عمل میکنند و فضایی مالیخولیایی را برای فیلم بهوجود میآورند.
۳۸- فیلم ۸ Women
فیلم ۸ زن
- کارگردان: فرانسوا اوزون
- بازیگران: کاترین دونوو
- سال انتشار: ۲۰۰۲
- میانگین امتیازات ۸ Women در IMDB:
- خلاصه داستان: داستان فیلم در دهه ۱۹۵۰ در یک اقامتگاه بزرگ روستایی میگذرد، زمانیکه خانواده و خدمتکاران در حال آماده شدن برای جشن کریسمس هستند. ولی قتل مرد خانواده همه چیز را بهم میریزد و فرض بر این میرود که یکی از ۸ زن خانه قاتل است.
۸ women، یک کمدی سیاه است که فرانسوا اوزون آن را براساس نمایشنامهای از رابرت توماس ساخته است. این فیلم برای دریافت خرس طلایی در پنجاه و دومین جشنوارهی فیلم برلین به رقابت پرداخت، جایی که ایزابل هابرت بازیگر زن آن جایزهی خرس نقرهای را برد. ۸ زن نقدهای مثبتی را از سمت منتقدان دریافت کرد و در دوره جوایز سزار نیز نامزد دوازده جایزه شد. تماشاگر در اولین برخوردش با فیلم متوجه خواهد شد که این نمایش میراثدار جهانهایی از فیلمسازان و نویسندگان متعددی است که اولینشان دنیای آگاتا کریستی خواهد بود، جهانی که در آن معمای قتلاش به روز شده و با لحنی دیگر بهنمایش درآمده است اما چرخشهای غافلگیرکننده و محیط پرتنش فیلم همچنان تقلیدی از عنصر کاربردی کریستی در داستانهایش است.
فرانسوا اوزون برای ساخت این فیلم از راس هانتر، داگلاس سیرک و آلفرد هیچکاک نیز الهام گرفت و طراحیهای لباساش را نیز پاسکالین شاوان با ظرافت تمام به انجام رساند. این اثر موزیکال کمدی با بازیگران فوقالعاده و دنیای جذاب و دوستداشتنیاش فیلمی سرگرمکننده را تحویلمان میدهد، نمایشی که هم میخنداند و هم شما را به سفری کنکاشگونه میکشاند.
۳۷- فیلم Happening
فیلم رویداد
- کارگردان: آدری دیوان
- بازیگران: آناماریا وارتولومی
- تاریخ انتشار: ۲۰۲۱
- میانگین امتیازات Happening در IMDB: ۷/۴
- خلاصه داستان: آنه زن جوانی است که بهطور ناخواستهای باردار میشود او که آینده و زندگیاش را در خطر میبیند، تصمیم میگیرد که به بارداریاش خاتمه دهد، حتی اگر به قیمت مرگ یا زندان رفتناش تمام شود.
این فیلم برای اولینبار در هفتاد و هشتمین دوره جشنوارهی بینالمللی فیلم ونیز بهنمایش درآمد، جایی که برندهی شیر طلایی شد و تحسین منتقدان را دریافت کرد. رویداد که با اقتباس غمانگیزی از رمانی بههمین نام ساخته شده به اوایل دههی ۶۰ فرانسه میرود و شرایط زندگی زنان و حقوقشان را در آن دوره از تاریخ کشور روایت میکند. فیلم داستانی ساده اما ناراحتکننده دارد، قصهای دردناک از زندگی زنی که بر سر دو راهی مرگ و زندگی قرار گرفته و برای نجات آیندهاش چارهای جز ریسک ندارد، آنهم در شرایطی که کسی حاضر نیست به او کمک کند.
موضوع سقط جنین در این فیلم بیشتر نوعی استعاره محسوب میشود، استعارهای از دنیایی که در آن مردها قرار است راجعبه همه چیز تصمیم بگیرند و زنها چارهای جز مبارزه و پیدا کردن راهی برای گرفتن حق خود ندارند. یکی از نقاط مثبت این فیلم سبک واقعگرایی آن است که نوع حرکت دوربین، رنگها، دکور و فضا همگی به پیشبرد این وجه از فیلم کمک کردهاند. صمیمیت بصری و لحن احساسی و ریتم آرام اثر زمان و قدرت بیشتری را در اختیار مخاطب قرار میدهد تا که تماشاگر بهتر بتواند با این داستان ارتباط برقرار کند.
۳۶- فیلم Night Of Kings
فیلم شب پادشاهان
- کارگردان: فیلیپ لاکوت
- بازیگران: باکاری کنه
- سال انتشار: ۲۰۲۰
- میانگین امتیازات Night Of Kings در IMDB: ۶/۶
- خلاصه داستان: مردی به زندانی بدنام در قعر جنگل فرستاده میشود، تنها زندانی در دنیا که زندانیان آن را اداره میکنند. با طلوع ماه قرمز او توسط دانگوروی (پادشاه) زندان بهعنوان یک رومی معرفی میشود تا قصهگویی کند.
Night Of Kings، برای اولینبار در جشنواره ونیز بهنمایش درآمد و توانست تحسین منتقدان را با خود همراه کند. شب پادشاهان در اروپا، آسیا و کانادا جوایز زیادی را بهدست آورد و در پنجاهمین دوره فیلم روتردام و تورنتو برندهی جایزهی بهترین فیلم شد. این فیلم فضایی شبه آخرالزمانی دارد و با بهرهگیری از عناصر رئالیسم جادو، قصهای مالیخولیایی را تعریف میکند. فیلمساز از زندانی عجیب برای نمایش آنچه در ذهن داشته بهره میگیرد و افسانههای عربی و آفریقایی عامیانه را به جهان امروزی و مدرن میآورد و بازخوانی میکند.
زندان استعاره از ملتی است که به حال خود رها شده و بالا دستیها نیز هیچ ارزشی برای جان آنها قائل نیستند. شب پادشاهان، نمایشی نمادین از ساحل عاج استعمار زده است که مردمش در طول ۲۰ سال، برای انتقال قدرت شاهد یک جنگ داخلی طاقتفرسا بودهاند. گره زدن افسانهها به امروز ساح عاج، فیلمی مبتکرانه را بهتصویر کشیده که با زبانی استعاری ریشهی این آشفتگیها را در گذشتهی کشور جستوجو میکند.
۳۵- فیلم The Barbarian Invasions
فیلم تهاجم بربرها
- کارگردان: دنیس آرکاند
- بازیگران: رمی ژیرارد
- سال انتشار: ۲۰۰۳
- میانگین امتیازات The Barbarian Invasions در IMDB: ۷/۵
- خلاصه داستان: رمی به سرطان لاعلاجی مبتلا شده و در بیمارستان بستری است. پسرش سباستین که دل خوشی از او ندارد، همهی دوستان پدرش را جمع میکند و تصمیم میگیرد که در روزهای پایانی عمر رمی درکنار او باشد.
The Barbarian Invasions، یک درام کمدی است که در دوره جوایز اسکار بهنمایش درآمد، جایی که جایزهی اسکار بهترین فیلم خارجی زبان را برد و تحسین منتقدان را برانگیخت. این فیلم همچنین در اولین نمایش خود در جشنوارهی کن برندهی جایزه بهترین فیلمنامه شد و ماری کروز نیز توانست جایزهی بهترین بازیگر نقش زن را ببرد. تهاجم بربرها، اثری لطیف و لایهمند است که با ظرافت خاصی رویکردها و دغدغههای متفاوتی را در مجرای روایت با یکدیگر همپوشانی میکند. نقد سرمایهداری و سوسیالیسم، فلسفه و معنای زندگی، خانواده، مسائل روانی، اخلاقیات، سیاست، لایههایی هستند که دنیس آرکاند با چیرهدستی آنها را مدیریت کرده و نگذاشته این مضامین پیچیده و خشک حوصلهی تماشاگر را سر ببرند.
فیلم نقدی کمیک و تأثیرگذار بر دستاوردهای سوسیالیسم است و نشان میدهد که تنها پول راه دور زدن تمام مصائبی است که بر انسان میگذرد. درواقع تهاجم بربرها روایتاش بر پایهی سه چیز گره خورده است: سرخوردگی از سوسیالیسم، سرخوردگی فزاینده از سرمایهداری و زندگی و مرگ مردی که استاد سوسیالیست در مونترال بوده است که درنهایت فیلم به مرثیهای عمیق و تأثیرگذار از حماقتهای جوانی، اشتباهات زندگی، پشیمانی و پذیرش مرگ میرسد و انسانیت را بالاتر از همه چیز قرار میدهد.
۳۴- فیلم Irreversible
فیلم برگشت ناپذیر
- کارگردان: گاسپار نوئه
- بازیگران: وینسنت کسل
- سال انتشار: ۲۰۰۲
- میانگین امتیازات Irreversible در IMDB: ۷/۳
- خلاصه امتیاز: داستان فیلم در طول یک شب در پاریس بهترتیب زمانی معکوس اتفاق میافتد. الکس در یک تونل زیرگذر توسط غریبهای مورد تعرض قرار میگیرد و به کما میرود. در این شرایط مارکوس دوست الکس، خود بهدنبال آن غریبه میگردد.
برگشتناپذیر یک تریلر روانشناختی است که اولینبار برای رقابت بر سر جایزهی نخل طلای کن بهنمایش درآمد و بسیاری از زنان حاضر در این جشنواره نسبت بهنمایش عریان سکانس زیرگذر ابراز ناراحتی کردند. این فیلم با نمایش جهنم شروع میشود و راه بازگشت به بهشت را دنبال میکند. برگشتناپذیر بهشدت روی نظریات فروید میچرخد و گرهها و تلههای روانی را در قصهاش جای میدهد. منتقدان کارگردانی گاسپار نوئه و بازی بازیگران را ستودند اما انتقاداتی نسبت به تصاویر خشونتآمیز به فیلم وارد شد تا جائیکه راجر ایبرت این اثر را فیلمی خشن و بیرحمانه خواند که اکثر مردم آن را غیرقابل تماشا میدانند.
نوئه داستان فیلم را بهصورتی معکوس روایت میکند و فیلم یادگاری ممنتو را الهامبخش خود میداند. فیلم همچنین برای ایجاد حس خفگی و اضطراب در مخاطب از صدای بسیار کم فرکانس استفاده کرده است. Irreversible یکی از تاثیرگذارترین فیلمهای سینمای فرانسه است که تماشایش قطعا آسان نخواهد بود. نوئه برای این فیلم برندهی جایزه برتر اسب برنز بهترین فیلم در جشنوارهی استکهلم شد.
۳۳- فیلم Holy Motors
فیلم موتورهای مقدس
- کارگردان: لئوس کاراکس
- بازیگران: دنی لوان
- سال انتشار: ۲۰۱۲
- میانگین امتیازات Holy Motors در IMDB: ۷
- خلاصه داستان: مردی از خواب بیدار میشود و دری مخفی را در آپارتمانش پیدا میکند. او در را باز میکند و به یک سینما وارد میشود. از طرفی دیگر مردی ثروتمند بهنام اسکار در خیابانها میگردد و نقشهای متفاوتی را بازی میکند.
موتورهای مقدس درامی عجیب از یک سفر سورئال پاریسی است که برای اولینبار در شصت و پنجمین دوره جوایز جشنواره کن بهنمایش درآمد، جایی که برندهی جایزهی نخل طلای کن شد و تحسین منتقدان را با خود همراه کرد. این فیلم در یک نظرسنجی بین منتقدان بهعنوان چهارم فیلم برتر سال ۲۰۱۲ انتخاب شد و بیبیسی نیز آن را بهعنوان شانزدهمین فیلم برتر قرن بیستو یکم انتخاب کرد. لئوس کاراکس قبل از ساخت این فیلم قرار بود یک فیلم انگلیسی زبان بزرگ بسازد اما وقتیکه نتوانست اعتماد سرمایهداران را به خود جلب کند تصمیم گرفت یک فیلم کوچکتری را به اجرا درآورد.
الهاماتی از سینمای ژان لوک گدار و ژاک دمی در موتورهای مقدس وجود دارد اما چیزیکه بیش از همه در این فیلم به چشم میآید، رد پای فریتز لانگ و چارلی کافمن است. Holy Motors، یک نامهی عاشقانه و شگفتآور به سینماست که نام شخصیت اصلی فیلم نیز بهخاطر همین دیدگاه، اسکار انتخاب شده است. موتورهای مقدس را میتوان فیلمی عجیب و غریب خواند، اثری که از ایدهها و رویاها حرف میزند و با رویکرد اگزیستاش سوالاتی دربارهی نقشها و زندگیها میپرسد.
۳۲- فیلم Elle
فیلم او
- کارگردان: پل ورهوفن
- بازیگران: ایزابل هوپر
- سال انتشار: ۲۰۱۶
- میانگین امتیازات Elle در IMDB: ۷/۱
- خلاصه داستان: میشل رئیس یک شرکت بازیسازی است که در خانهاش مورد تعرض قرار میگیرد. او ترجیح میدهد بدون کمک پلیس فرد متعرض را پیدا کند. میشل بعد از مدتی میفهمد که آن شخص یکی از نزدیکانش است.
Elle، یک تریلر روانشناختی است که براساس رمان تحسینشدهی اوه اثر فیلیپ جیان ساخته شده است. این فیلم بعد از اینکه در جشنوارهی کن بهنمایش درآمد و توجهات را به خود جلب کرد، در دوره جوایز گلدن گلوب و سزار نیز برندهی بهترین فیلم شد. ایزابل هوپرت برای نقش میشل نامزدی اسکار بهترین بازیگر زن را بهدست آورد و منتقدان از این نقش بهعنوان بهترین کار حرفهای او یاد کردند. Elle یکی از متفاوتترین آثاری است که تاکنون دربارهی تعرض ساخته شده است، درواقع اتفاق وحشتناکی که برای میشل در سکانس ابتدایی فیلم میافتد تنها دستمایهایست برای فیلمساز که بتواند به ابعاد وسیعی از روان انسان دست پیدا کند.
Elle با بهرهگیری از روانشناسی رفتاری و استفاده از گرههای روانی دوران کودکی به نمایش پیرنگی تاریک از واقعیات زندگی انسان میپردازد و به مخاطب گوشزد میکند که انسان از تجربیات گذشتهاش بهوجود میآید. فیلم، اثری چند لایه دربارهی زنان و ارتباط آنها در دوران کودکیشان با اولین مرد زندگی یعنی پدر است، ارتباطی که میتواند یک زن را در آینده تبدیل به یک فرد فمنیست، آمازونی یا قربانی کند.
۳۱- فیلم فرانسوی کمدی Intouchables
فیلم دست نیافتنی ها
- کارگردان: اولیویه ناکاچه، اریک تولدانو
- بازیگران: فرانسوا کلوزه، عمر سی
- سال انتشار: ۲۰۱۱
- میانگین امتیازات Intouchables در IMDB: ۸/۵
- خلاصه داستان: فلیپ که بر اثر سقوط با چتر فلج میشود، برای مراقبت از خود پرستاری بهنام ادریس را استخدام میکند. با ورود ادریس به زندگی او همه چیز تغییر میکند و شخصیت فیلیپ تحت تاثیر قرار میگیرد.
Intouchables، یک کمدی درام است که به موفقیتی بزرگ در باکس آفیس فرانسه تبدیل شد و با فروش بیش از ۶۰ میلیون بلیط عنوان پربینندهترین فیلم فرانسوی را در جهان از آن خود کرد. Intouchables اکثرا نقدهای مثبتی را بهدست آورد اما در بین منتقدان بریتانیایی اختلاف نظراتی صریح دربارهی فیلم وجود داشت. فیلمسازان Intouchables، طرح اصلی آن را از داستانی واقعی که تبدیل به یک مستند شده بود، الهام گرفتند. دستنیافتنیها یکی از صادقانهترین و منحصربفردترین نمایشها از یک دوستی است که هم شما را به گریه میاندازد و هم میخنداند.
فیلم بر جنبههای روشن طبیعت انسان تمرکز دارد و با دراماتیزه کردن رابطهی بین دو انسانی که تاکنون هیچ ربطی به یکدیگر نداشتهاند، تمام عواطف و حالات تماشاگر را در دست میگیرد. این فیلم الهامبخش تصویری مقابلهگرایانه از سیاستهای نژادپرستانه و ضد مهاجرتی است و به ایدههایی دربارهی آسیبهای زندگی، طبقات اجتماعی و فقر میپردازد. این فیلم در سال ۲۰۱۱ برنده جایزه بزرگ توکیو شد و در جشنوارهی سزار نیز هشت نامزدی را دریافت کرد که عمر سی در این بین جایزهی بهترین بازیگر مرد را برد.
۳۰- فیلم فرانسوی برنده اسکار The Artist
فیلم آرتیست
- کارگردان: میشل هازانا ویسیوس
- بازیگران: ژان دوژاردین
- سال انتشار: ۲۰۱۱
- میانگین امتیازات The Artist در IMDB: ۷/۹
- خلاصه داستان: داستان فیلم در دوران گذار سینمای صامت اتفاق میافتد. جورج والنتین ستارهی سینمای ناطق با بازیگری نهچندان مطرح بهنام پپی آشنا میشود و رابطهای بین این دو نفر شکل میگیرد.
The Artist، فیلمی صامت و سیاه و سفید است که بعد از اکراناش تحسین جهانی منتقدان را با خود همراه کرد. فیلم در جوایز گلدن گلوب برندهی سه جایزهی بهترین فیلم موزیکال، بهترین موسیقی متن و بهترین بازیگر مرد بود و در جوایز بفتا نیز ۷ جایزه از جمله جایزه بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را برد و در فهرست ده فیلم برتر سال ۲۰۱۱ قرار گرفت. The Artist آنقدر به مذاق همگان خوش آمد که در هشتاد و چهارمین دوره جوایز اسکار بعد از نامزدی در ده رشته برندهی پنج تای آن از جمله بهترین فیلم و بهترین بازیگر مرد شد و عنوان دومین فیلم صامت برندهی جایزه اسکار را به خود اختصاص داد.
فیلم بنایش را روی درامی ساده میگذارد، ظهور، سقوط و تولد دوباره که این طرح با نماهای زیبا و فیلمبرداریهای هوشمندانه بهخوبی به ثمر نشسته است. این فیلم یک ادای احترام سخاوتمندانه به سینمای دوران صامت است، اثری هوشمندانه که با بازیهای جذاب و سبک بصری خاصاش دورانی دورافتاده را در جهانی مدرن بهتصویر میکشد. آرتیست مدرنترین فیلم صامتی است که به برههای حساس در تاریخ صنعت فیلم ورود کرده، زمانیکه بسیاری از بازیگران بیکار شدند و عدهای دیگر به شهرت رسیدند.
۲۹- فیلم Le Boucher
فیلم قصاب
- کارگردان: کلود شابرول
- بازیگران: استفان اودران
- سال انتشار: ۱۹۷۰
- میانگین امتیازات Le Boucher در IMDB: ۷/۳
- خلاصه داستان: پوپال که مدتی را در ارتش گذرانده، بهعنوان قصاب در روستایی کوچک کار میکند. او عاشق هلن معلم مدرسه میشود و با او ارتباط برقرار میکند، در همین حین قتلهای مشکوکی در روستا بهوقوع میپیوندد.
کلود شابرول یکی از پرکارترین کارگردانان موج نو فرانسه بود که بهش لقب هیچکاک فرانسوی را دادهاند. قصاب از مهمترین فیلمهای او، تریلری روانشناختی محسوب میشود که داستان عاشقانهی تاریکی را در بستر یک جنایت پیش میبرد. فیلمهای این کارگردان سرشار از اضطراب و تعلیقهای روانیاند و قصهشان برپایهی لایههای درونی و مخفی آدمها پیش میرود. فیلم قصاب، اثری است در نفی جنگ، قصهای که شخصیت اصلیاش بهدنبال دردهایی که در نبردها کشیده، ماهیت انسانیاش را باخته و به فرد دیگری تبدیل شده است.
گرهها، تکانههای روانی، احساسات سرکوبشده، اضطرابهای پس از سانحه و آموختههای فرویدی لایههای ارزشمندی از فیلم هستند که کلود شابرول برای قصهی سایکوی خود از آنها بهره برده است. Le Boucher فیلمی کلاسیک و در خط داستانی خود اثری بسیار ساده است که کارگردانی، نوع فیلمبرداری، تدوین خفهکننده، بازیها و ریتم قابل قبولش آن را بسیار دلنشین و لذتبخش جلوه میدهد. مجله امپایر در سال ۲۰۱۰ Le Boucher، را در فهرست بهترین فیلمهای کلاسیک فرانسه قرار داد و از آن بهعنوان اثری پیشرو یاد کرد.
۲۸- فیلم The Diving Bell And The Butterfly
فیلم لباس غواصی و پروانه
- کارگردان: جولیان اشنابل
- بازیگران: ماتیو آمالریک
- سال انتشار: ۲۰۰۷
- میانگین امتیازات The Diving Bell And The Butterfly در IMDB: ۸
- خلاصه داستان: ژان دو، بعد از یک کمای سه هفتهای در بیمارستان بیدار میشود. پزشکان پس از تجزیه و تحلیل وضعیت او متوجه میشوند که ژان به سندرم قفلشدگی مبتلا شده و بهطور کامل از نظر جسمی فلج است.
The Diving Bell And The Butterfly، درامی زندگینامهای است که پس از اکران تحسین جهانی منتقدان را با خود بههمراه داشت. این فیلم در اولین نمایشاش در جشنوارهی فیلم کن برندهی نخل طلای بهترین کارگردانی شد و در دوره جوایز گلدن گلوب، بفتا، سزار بهترتیب جایزهی بهترین فیلم خارجی زبان، بهترین فیلمنامهی اقتباسی و بهترین بازیگر مرد را برد. The Diving Bell And The Butterfly در دوره جوایز اسکار نیز نامزد چهار جایزه شد. منتقدان این فیلم را بهعنوان یکی از بهترین فیلمهای دههی خود معرفی کردند و بیبیسی نیز آن را در فهرست ۱۰۰ فیلم برتر قرن ۲۱ قرار داد.
فیلم که براساس خاطرات ژان دومینیک بابی ساخته شده زندگی بابی را پس از تحمل یک سکتهی مغزی بزرگ بهتصویر میکشد. یک سوم ابتدایی فیلم از دیدگاه شخصیت اصلی یعنی ژان روایت میشود، این خلاقیت از سمت کارگردان باعث شده که تماشاگر بهطرز عجیبی با ژان همذاتپندار کند. The Diving Bell And The Butterfly با دادن حسی سورئال و استفادهی شجاعانه از سبک امپرسیونیسم فرصتی عالی در اختیارمان قرار میدهد تا که بدانیم در محدویتهای شدید و شرایط ترسزای زندگی، چگونه مثل یک رویای شیرین زندگی را لمس کنیم. این فیلم یک اثر انسانی است چراکه امید را در دل خود بهوجود می آورد.
۲۷- فیلم Amelie
فیلم سرنوشت شگفت انگیز املی پولن
- کارگردان: ژان پیر ژونه
- بازیگران: آدری توتو
- سال انتشار: ۲۰۰۱
- میانگین امتیازات: میانگین امتیازات Amelie در IMDB: ۸/۳
- خلاصه داستان: آملی که بهتنهایی بزرگ شده و احساس تنهایی میکند، بهعنوان پیشخدمت در یک رستوران مشغول کار است. او روزی صندوقچهای عجیب را از لابهلای سرامیکهای خانهاش پیدا میکند. اتفاقی که زندگیاش را برای همیشه تغییر میدهد.
Amelie یکی از فیلمهای موفق سینمای فرانسه است که هم مورد تحسین جهانی منتقدان قرار گرفت و هم اینکه جوایز زیادی را بهدست آورد. آملی برندهی بهترین فیلم جوایز اروپا شد و چهار جایزه از جمله جایزهی بهترین فیلم و کارگردانی را از سزار برد. در دوره جوایز اسکار هم به نامزدی پنج جایزه از جمله بهترین فیلم خارجی زبان و بهترین فیلمنامهی اورجینال رسید. به خاطر همهی این افتخارات وقتی که فیلم در جشنوارهی کن بهنمایش درنیامد، جنجال زیادی بین مخاطبان و منتقدان برپا شد.
این فیلم توسط نیویورک تایمز در فهرست ۱۰۰۰ فیلم برتر ساخته شده قرار گرفت، فیلمی که هم مخاطبان جریان اصلی سینما را راضی کرد و هم مخاطبان فیلمهای هنری را. از طرفی Amelie یک موفقیت تجاری در باکس آفیس بود و فیلم دربرابر بودجهی ۱۰ میلیون دلاری خود بیش از ۱۸۰ میلیون دلار فروش داشت. آملی اثری دلنشین و یک نامهی عاشقانه به کسانی است که کودکی غمگینی داشتهاند، کسانی که باید سفری هیجانانگیز را شروع کنند. Amelie، بهعنوان یکی از ۵۰ فیلم برتر کمدی قرن شناخته میشود.
۲۶- فیلم Venus In Fur
فیلم ونوس در پوست خز
- کارگردان: رومن پولانسکی
- بازیگران:
- سال انتشار: ۲۰۱۳
- میانگین امتیازات Venus In Fur در IMDB: ۷/۱
- خلاصه امتیاز: توماس بعد از اینکه نمیتواند برای نقش وندا، بازیگری مناسب پیدا کند، ناامید شده و تصمیم میگیرد که به خانهاش برود. اما به یکباره زنی پیدایش میشود که بهشدت مناسب نقش مورد نظر است.
ونوس در پوست خز فیلمی دراماتیک است که براساس نمایشنامهای بههمین نام و نوشتهی دیوید ایویس ساخته شده است. این فیلم برای اولینبار در جشنوارهی کن بهنمایش درآمد و در سی و نهمین دوره جوایز سزار توانست پنج نامزدی را دریافت کند که در این بین، فیلم برندهی جایزهی بهترین کارگردانی شد. پولانسکی این فیلم را با دو بازیگر و تنها در یک تک لوکیشن آنهم در سنِ تئاتر گرفته است و جالب اینجا است که در تمام طول فیلم تماشاگر خسته نمیشود و همچنان با اشتیاق به دیدن فیلم ادامه میدهد. نورپردازیها، دکور، صحنه و بازیهای فوقالعادهی بازیگران الهمانهایی قابل ستایشاند که پولانسکی از پس مدیریتشان بهخوبی برآمده است.
فیلم ونوس در پوست خز اثری لایهمند و سادومازوخیستی است که به سیاستهای جنسی و روابط بین جنسها متمرکز شده است. پولانسکی در این فیلم بیانیهای دربارهی خشونت جنسیتی ارائه میدهد، مسئلهای که در جوامع امروزی و پست مدرن اهمیت زیادی پیدا کرده است. Venus In Fur، اثری شجاعانه و کم هزینه از سینمای فرانسه است، فیلمی که غرق در مسائل روانی میشود و نمایشی پیچیده را تحویلمان میدهد.
۲۵- فیلم A Prophet
فیلم یک پیامبر
- کارگردان: ژاک اودیار
- بازیگران: طاهر رحیم
- سال انتشار: ۲۰۰۹
- میانگین امتیازات A Prophet در IMDB: ۷/۸
- خلاصه داستان: مالک یک جوان ۱۹ سالهی الجزایری است که به ۶ سال حبس در زندان بزرگسالان محکوم میشود. او جوانی تنها و ساده است که برای زنده ماندن در زندان باید تصمیم مهمی را بگیرد.
A Prophet، مطرحترین فیلم ژاک اودیار فیلمی جنایی است که پس از انتشار مورد تحسین گستردهی منتقدان قرار گرفت و برندهی جایزه بزرگ جشنوارهی کن شد. این فیلم همچنین در هشتاد و دومین دوره جوایز اسکار نامزد بهترین فیلم خارجی زبان نیز بود و در دوره جوایز فیلم بفتا، سزار، منتقدان بلژیک، جشنوارهی فیلم لندن، لوئیس دلوک برندهی جوایز بسیاری شد. مجلهی امپایر هم این فیلم را در فهرست ۱۰۰ فیلم برتر سینمای جهان قرار داد و روزنامهی گاردین نیز از آن بهعنوان هشتاد و پنجمین فیلم برتر از سال ۲۰۰۰ یاد کرد.
یک پیامبر، فیلمی جذاب با یک داستان جنایی عالی، شخصیتهای قوی، طراحیهای فوقالعاده و فضایی درگیرکننده است که در ظریفترین مضمون خود به تفسیری اجتماعی در مورد تعامل چند نژادی در فرانسه میپردازد. این فیلم آمیزهای از رئالیسم اجتماعی، سینمای انگلستان، دیدگاههای جریان فکری سینمای هنری و سینمای فرانسه است. A Prophet، فیلمی ناراحتکننده است که از معانی خشونت و تنازع برای بقا در تفسیرهای فرویدی الهام گرفته و سیر سفر زندگی یک انسان را به چالش میکشد.
۲۴- فیلم Au Hasard Balthazar
فیلم ناگهان بالتازار
- کارگردان: روبر برسون
- بازیگران: آن ویازمسکی
- سال انتشار: ۱۹۶۶
- میانگین امتیازات Au Hasard Balthazar در IMDB: ۷/۸
- خلاصه داستان: دختربچهای بهنام ماری الاغی با نام بالتازار را بهعنوان حیوانی خانگی نزد خود نگه میدارد. بالتازار بین افراد مختلفی دست بهدست میشود و مورد آزار قرار میگیرد از طرفی دیگر نیز ماری زندگی خوبی ندارد.
Au Hasard Balthazar، اثری فوقالعاده از روبر برسون است که بهعنوان یکی از بهترین فیلمهای تمام دوران شناخته میشود. برسون این فیلم را با الهام از رمان ابله فئودور داستایوفسکی ساخت و سبک کارگردانی زاهدانهاش مورد توجه بسیاری قرار گرفت. برسون کارگردانی عمیقا مذهبی بود که باورهای عمیقی به مسیحیت داشت. او هر قسمت از زندگی بالتازار را با الهام از هفت گناه دین مسیحیت ساخت. برسون از این فیلمش بهعنوان ایمان مسیحی یاد کرد و زندگی و رنجهای عیسی مسیح را الهامبخش خود دانست. ژاک لوک گدار بالتازار را دنیایی در یک ساعت و نیم خطاب کرد و نیویورک تایمز نیز از آن بهعنوان فیلمی الهامبخش نام برد.
علاوهبر اینها ناگهان بالتازار الهامبخش کارگردانان بزرگی مثل میشائل هانیکه و ورنر هرتزوگ بوده است. تصویرسازی مذهبی فیلم، تمثیلهای معنوی و سبک زیباییشناسی ناتورالیستی و مینیمالیستی بالتازار از آن زمان تاکنون بهطور گسترده مورد تشویق قرار گرفته است. این فیلم بزرگترین و انقلابیترین فیلم برسون است، تجربهای دشوار و پر ارزش از داستان همیشگی گناه و رستگاری.
۲۳- فیلم Pierrot Le Fou
فیلم پییرو دیوانه
- کارگردان: ژان لوک گدار
- بازیگران: ژان بلموندو
- سال انتشار: ۱۹۶۵
- میانگین امتیازات Pierrot Le Fou در IMDB: ۷/۵
- خلاصه داستان: فردیناند که با زنی ایتالیایی از طبقهی ثروتمند ازدواج کرده از محل کارش اخراج میشود. او که دیگر نمیتواند مناسبات طبقهی بورژوازی را تحمل کند، خانوادهاش را رها میکند و با زنی به نام ماریان به دریای مدیترانه میرود.
Pierrot Le Fou دهمین فیلم بلند گدار است که براساس رمان وسواس لیونل وایت ساخته شده و بهعنوان یکی از شاخصترین فیلمهای جریان موج نو شناخته میشود. این فیلم مملو از ساختارشکنی است: موسیقی متن به یکباره متوقف میشود، شخصیتها مستقیما با مخاطب صحبت میکنند و دیوار چهارم میشکند. درواقع این فیلم یکی از گداریترین فیلمهای این کارگردان است و جز پرفروشترین فیلمهای زمان اکراناش نیز بود. پییرو دیوانه مورد استقبال منتقدان قرار گرفت و نامزد جایزهی شیر طلایی ونیز نیز شد. این فیلم همانند دیگر آثار گدار به نفی مصرفگرایی میپردازد و یک داستان کمدی جنایی را با رنگهای بصری جذابی تعریف میکند، رنگهایی که به هر فریم ظاهری شبیه به یک تابلوی نقاشی بخشیدهاند.
این فیلم با طنین شاعرانهاش سفری است به بطن آزادی، پوچی و زندگی که نهایتا به جریانی از یک آگاهی در شخصیتهایش میرسد، هدفی که شاید کمتر کارگردان موج نویی بدان دست پیدا کرده است. این فیلم مانند دیگر آثار گدار بدون فیلمنامهای از قبل طراحی شده گرفته شده، مسئلهای که بین عوامل اضطراب آفرید و گدار با استفاده از این اضطراب از بازیگرانش بازی گرفت.
۲۲- فیلم Amour
فیلم عشق
- کارگردان: میشائیل هانیکه
- بازیگران: امانوئل ریوا
- سال انتشار: ۲۰۱۲
- میانگین امتیازات Amour در IMDB: ۷/۹
- خلاصه داستان: آن و ژرژ زوج سالمندی هستند که در گذشته موسیقی تدریس میکردند. اما حالا در تنهایی با مشکلاتشان دسته و پنجه نرم میکنند. تا اینکه ژرژ تصمیم میگیرد به این وضعیت پایان دهد.
Amour برای اولینبار در جشنوارهی کن سال ۲۰۱۲ بهنمایش درآمد، جایی که برندهی نخل طلا شد. این فیلم در هشتاد و پنجمین دوره جوایز اسکار نیز مقبول آکادمی قرار گرفت و جایزهی اسکار بهترین فیلم خارجی زبان را تصاحب کرد. فیلم عشق در زمان اکراناش بیشتر جوایز جشنوارههایی اروپایی را بهدست آورد و در سال ۲۰۱۸ نیز در فهرست ۱۰۰ فیلم برتر خارجی زبان قرن بیست و یکم وارد شد. بهگفتهی خود هانیکه قصهی این فیلم براساس اتفاقاتی که در خانوادهی او افتاده ، شکل گرفته است و نقطه تلنگر در ذهن هانیکه مربوطبه زمانی میشده که عمهای که او را بزرگ کرده خودکشی میکند.
موضوعی که هانیکه در رابطه با این فیلم و موقعیتهای تلخ دوست داشته بهتصویر بکشد این است که چگونه رنج کسی را که دوستش دارید مدیریت کنید. این فیلم هنری که تحسین گستردهی منتقدان را همراه خود داشت، تصویری صادقانه و دلخراش از عشق و مسئولیت آن است، تصاویری که ما را در خود حل میکند و تماشاگر را در وضعیتی حساس، صمیمانه و انسانی قرار میدهد.
۲۱- فیلم Delicatessen
فیلم اغذیه فروشی
- کارگردان: ژان پیرژونه
- بازیگران: دومینیک پینان
- سال انتشار: ۱۹۹۱
- میانگین امتیازات Delicatessen در IMDB: ۷/۶
- خلاصه داستان: در آپارتمانی فرسوده در پاریسی پساآخرالزمانی غذا نایاب میشود و مردم از غلات بهجای پول استفاده میکنند. در طبقهی همکف این ساختمان یک فروشگاه مواد غذایی وجود دارد که صاحب مغازه برای تهیهی گوشت مورد نیازش آدمها را قصابی میکند.
اگر ذخایر غذای جهان برای تغذیه تمام شود بهسمت آدمخواری میروید؟ این سؤال مضمون کلی فیلم است که هنگام تماشای این اثر سورئال با آن مواجه خواهید شد. Delicatessen یک کمدی سیاه پساآخالزمانی است که توانست توجه منتقدان را به خود جلب کند و در دوره جوایز جشنواره سزار جایزهی بهترین تدوین، بهترین فیلم و بهترین فیلمنامه را بهدست بیاورد. Delicatessen با اتمسفر هوشمندانهی خود بهخوبی فضایی دیستوپیک را به مخاطب انتقال داده و او را در عرصهای مملو از پوچی و ناامیدی نگه میدارد.
اغذیه فروشی با داستان ساده و سرراستش دنیایی متلاطم را خلق میکند و به بیان دیدگاهها و جهانبینیاش میپردازد. طراحیها، رنگهای قهوهای، دکورهای منحصر بفرد، بازیهای چشمگیر و روایت بدیع این فیلم بهراحتی انسان را تحت تاثیر خود درآورده اما چیزیکه بیش از همه توانسته توجه ما را به خود جلب کند، لحن کمدی و آن طنز عجیبی است که در فیلم به جریان دارد. داستان عشق در فیلم شیرین و لطیف است و تا حدی رنگهای تاریک فیلم را خنثی میکند.
۲۰- فیلم Jules And JIM
فیلم جولز و جیم
- کارگردان: فرانسوا تروفو
- بازیگران: ژن مورو
- سال انتشار: ۱۹۶۲
- میانگین امتیازات Jules And JIM در IMDB: ۷/۷
- خلاصه داستان: جولز نویسندهای اتریشی است که با نویسندهای فرانسوی بهنام جیم ارتباطی دوستانه برقرار میکند. این دو نفر عاشق زنی بهنام کاترین میشوند اما کاترین جولز را دوست دارد با او ازدواج میکند.
جولز و جیم یکی از بهترین فیلمهای کلاسیک از موج نوی سینمای فرانسه است که براساس رمانی اتوبیوگرافیک از هانری پییر روشه ساخته شده است. تروفو در اواسط دهه ۵۰ هنگام مرور برخی کتابهای دسته دوم در فروشگاهی این کتاب را دید. در زمان اکران فیلم کاترین زنده بود و در اولین نمایش فیلم شرکت کرد. این فیلم در سال ۲۰۱۰ از طرف ماهنامه امپایر در رتبه چهل و ششم فهرست ۱۰۰ فیلم برتر تاریخ سینما قرار گرفت. جولز و جیم در سال ۱۹۶۲ جایزه بزرگ جوایز فیلم فرانسه را از آن خود کرد و ژان مورو برندهی جایزهی بهترین بازیگر زن آن سال شد. منتقدان دربارهی او نوشتند که مورو بهخوبی بازی سبک موج نویی را ادا میکند و ایدههای متضاد را در یکدیگر میآمیزد.
Jules And Jim، داستانی عجیب از یک عشق چند طرفه است که بهصورتی استعاری از رویاهای ضدجنگ صحبت میکند. موسیقی متن این فیلم بهعنوان یکی از ۱۰۰ موسیقی برتر متن تمام دوران شناخته میشود. اسکورسیزی فیلم رفقای خوب خود را تحت تاثیر این فیلم ساخت و توضیح داد که موج نوی فرانسه الهامبخش او برای فیلمساز شدناش بوده است.
۱۹- فیلم Blue:Three Colors
فیلم سه رنگ: آبی
- کارگردان: کریستوف کیشلوفسکی
- بازیگران: ژولیت بینوش
- سال انتشار: ۱۹۹۳
- امتیاز: میانگین امتیازات Blue:Three Colors در IMDB: ۷/۹
- خلاصه داستان: ژولی همسر و فرزندش را در یک تصادف رانندگی از دست میدهد و خودش زنده میماند. او بعد از این اتفاق از زندگی گذشتهاش جدا میشود و از دوستیهای قبلی فاصله میگیرد اما با اینحال گذشته او را رها نمیکند.
Blue اولین قسمت از سهگانهی سه رنگ کیشلوفسکی است که از سه رنگ پرچم فرانسه الهام گرفته و به آرمانهای انقلاب فرانسه،آزادی و برابری میپردازد. کیشلوفسکی بعد از اکران این فیلم گفت که منظور از آزادی مورد نظر او بیشتر آزادی عاطفی است نه معنای اجتماعی یا سیاسی آن. آبی پس از اکران تحسین جهانی منتقدان را همراه خود کرد و در بسیاری از جشنوارهها درخشید. در سال ۲۰۰۷ این فیلم توسط گاردین در فهرست ۴۰ فیلم برتر خارجی تمام دوران قرار گرفت و بیبیسی نیز از آن بهعنوان یکی از ۱۰۰ فیلم برتر تاریخ سینما یاد کرد.
Blue همانند نامش پر از اشارات آبی رنگ است که نورها، اشیا و فیلترهای آبی رنگ بخش جدانشدنی این اثر هستند. فیلم بوسیلهی یک رویداد تراژیک دگرگونکننده در روان شخصیتش وارد میشود و ما را به بررسی دیدگاههای خودمان در مورد زندگی، تنهایی، سوگ و آزادی هدایت میکند. یکی از عناصر شگفتانگیز این فیلم، بازی فوقالعادهی ژولیت بینوش است که بهطرز ماهرانهی در پیشبرد درام تاثیر گذاشته و جوایز زیادی را برایش به ارمغان آورده است.
۱۸- فیلم The Rules Of The Game
فیلم قاعده بازی
- کارگردان: ژان رنوآر
- بازیگران: نورا گرگور
- سال انتشار: ۱۹۳۹
- میانگین امتیازات The Rules Of The Game در IMDB: ۷/۹
- خلاصه داستان: در آستانه جنگ جهانی دوم، آندره پس از یک هوانوردی و عبور از اقیانوس اطلس توسط دوستش به یک مهمانی دعوت میشود، جائیکه بورژوازیها بههمراه خدمتکارانشان جمع شدهاند تا تعطیلات خود را با شکار سپری کنند.
قاعدهی بازی گرانترین فیلم ساخته شدهی سینمای فرانسه تا آن زمان بود. فیلمی که افراد طبقهی بالای جامعهی فرانسه را درست قبل از شروع جنگ جهانی دوم بهتصویر میکشید. این فیلم در اولین نمایشاش با تحقیر و عدم تایید منتقدان همراه بود و رنوآر برای جبران ضرر مالی مدت زمان فیلم را به ۸۵ دقیقه کاهش داد اما باز هم فیلم نتوانست توجه مخاطبان را جلب کند. این بدبیاری تا جائی ادامه پیدا کرد که دولت فرانسه در زمان جنگ بهدلیل تاثیر نامطلوبی که فیلم روی جوانان گذاشته بود، نمایشاش را ممنوع اعلام کرد.
رنوآر این فیلم را یک مستند بازسازی شده از جنگ خواند و ازعان داشت که مردم از رکگویی فیلم بدشان آمده است. برای مدتها تنها نسخهی ۸۵ دقیقهای آن در دسترس بود اما به تدریج فیلم جایگاه خودش را پیدا کرد و در سال ۱۹۵۶ نسخهای بازسازی شده از آن در جشنوارهی ونیز بهنمایش درآمد. از آن زمان تا اکنون بسیاری از فیلمسازان این اثر را الهامبخش خود میدانند. قاعده بازی بهعنوان تفسیری از بیرحمی اخلاقی طبقهی بالای اروپا خودش را ارائه میدهد. رنوار میدانست که جنگ جدیدی در راه است بههمین دلیل گفت که سعی داشته تا حسی از جنگ را در فیلمش القا کند.
۱۷- فیلم My Life To Live
فیلم گذران زندگی
- کارگردان: ژان لوک گدار
- بازیگران: آنا کارینا
- سال انتشار: ۱۹۶۲
- میانگین امتیازات My Life To Live در IMDB: ۷/۹
- خلاصه داستان: داستان فیلم که در دوازده اپیزود روایت میشود، زندگی زنی پاریسی به نام نانا را بهتصویر میکشد که در یک مغازه ضبط موسیقی کار میکند و دوست دارد بازیگر شود اما برای پرداخت اجارهی خانهاش به سمت تن فروشی میرود.
My Life To Live چهارمین اثر بلند گدار و یکی از بهترین و زیباترین فیلمهای موج نوی فرانسه است که در سال اکرانش چهارمین فیلم پرطرفدار باکس آفیس فرانسه بود. این فیلم سیاه و سفید است و در برخی مواقع به سبک مستند فیلمبرداری شده است. گذران زندگی فرهنگ مصرفگرایی پاریس را بهتصویر میکشد و دنیای جدید و درخشانی از سینما، کافهها، سالنهای استخر با نورهای نئون، ماشینهای خارجی و غیره را بهنمایش درمیآورد. در این فیلم روسپیگری از نظر گدار استعارهای از استثمار است، استثماری که از بطن جامعهای مدرن بهوجود میآید و آدمها بهناچار تن به این فرایند جدید میدهند.
My Life To Live توجه منتقدان را به خود جلب کرد و گدار در سال ۱۹۶۲ جایزه بزرگ هیئت داوران جشنواره ونیز را نیز بهدست آورد. گذران زندگی بین منتقدان جایگاه ویژهای دارد و راجر ایبرت دربارهی آن میگوید که فیلم ارززش چندبار دیدن را در سال برایش داشته است. گدار در این فیلم نیز همانند دیگر آثارش بدون فیلمنامه و دکوپاژ اقدام به تصویربرداری کرده است و بازیگران آنچه را که مناسب شرایط بوده، میگفتند.
۱۶- فیلم My American Uncle
فیلم عموی آمریکایی من
- کارگردان: آلن رنه
- بازیگران: ژرار دوپاردیو
- سال انتشار: ۱۹۸۰
- میانگین امتیازات My American Uncle در IMDB: ۷/۶
- خلاصه داستان: پروفسور هانرری لابوریت از داستانهای زندگی سه نفر برای بحث دربارهی نظریههای رفتارگرایانه، بقا، اضطراب استفاده میکند. او برای کارش رنه، ژانین، ژان که هرکدام شغل متفاوتی دارند، را تحت نظر میگیرد.
این فیلم در سی و سومین دورهی جشنواره کن برندهی جایزه بزرگ این رویداد شد و ژان گرو برای نگارش فیلمنامهی آن در پنجاه و سومین دوره جوایز اسکار نامزد بهترین فیلمنامهی اصلی بود. این نمایش در زمان اکراناش در فرانسه مقبولیت بسیاری بهدست آورد و رنه فیلم را محبوبترین اثر خود خواند. My American Uncle در بین منتقدان فضایی دو قطبی را بهوجود آورد و آلن رنه نقدهایی گرم و سرد را دریافت کرد. از همان ابتدا ما میفهمیم که این نمایش، فیلمی نامتعارف و آوانگار است که با تکنیکهای مستندسازی پیش میرود.
رنه با ساخت عموی آمریکایی من در صدد نشان دادن رفتار اساسی انسانها در مواجهه با رقیب و شرایط و موقعیتهای سخت بوده است، برای همین این کارگردان با هانری لابوریت عصب شناس مشهور فرانسوی همکاری کرد تا بررسی کند که آیا میتوان ویژگیهای رفتاری انسانها را دقیقا مانند موشها در آزمایشگاه مشاهده کرد. My American Uncle فیلمی تکاندهنده دربارهی زندگی انسان است، چیزهایی دربارهی کار ما، وسواس ما، عصبانیت ما، جاهطلبیهای ما.
۱۵- فیلم Last Year At Marienbad
فیلم سال گذشته در مارین باد
- کارگردان: آلن رنه
- بازیگران: دلفین سیریگ
- سال انتشار: ۱۹۶۱
- میانگین امتیازات Last Year At Marienbad در IMDB: ۷/۷
- خلاصه داستان: در هتلی مجلل که افراد ثروتمندی با یکدیگر گرم صحبت هستند، مردی به زنی نزدیک میشود و ادعا میکند که زن را سال گذشته در مارینباد ملاقات کرده است. همهی این اتفاقات در شرایطی رخ میدهد که زن چیزی را به یاد نمیآورد.
Last Year At Marienbad، دومین ساختهی آلن رنه کارگردان موج نوی فرانسه است که بعد از انتشارش فضایی دوقطبی را بین منتقدان به راه انداخت. این فیلم با ساختار معمایی خود، زمان و مکانی سیال را بهتصویر میکشد و بدون قطعیت در مورد اینکه شخصیتها چه وقایعی را از سر گذراندهاند یا چه چیزهایی را به یاد میآورند، روایت خود را پیش میبرد. ابهامی پیوسته در فیلم به حرکت در میآید و روابط علت و معلولی بین رویدادها زیر سایهی عدم قطعیت شکل میگیرند. این فیلم با الهام از اسطورهی اورفئوس و اوریدیک که نشاندهندهی رابطهی بین بیمار و روانکاو است با زبانی مدرن، فیلمی هنری را پدید آورده است.
برخی منتقدان این فیلم را پیروزی کامل سورئالیسم نامیدند و برخی دیگر از آن بهعنوان لمپنی سورئالیستی یاد کردند. این فیلم بهطور گسترده بر آثار بعد از خود تاثیر گذاشت و استنلی کوبریک و دیوید لینچ بهطور واضحی از این فیلم برای ساخت دو فیلم درخشش و امپراطور داخلی از آن الهام گرفتهاند. آلن رنه برای Last Year At Marienbad برندهی شیر طلایی جشنواره ونیز شد که این اتفاق در حالی رخ داد که فیلم بهدلیل حمایت این کارگردان از پل ساتر در خصوص جنگ الجزایر از ورود به کن جا ماند.
۱۴- فیلم The Umbrellas Of Cherbourg
فیلم چترهای شربورگ
- کارگردان: ژاک دمی
- بازیگران: کاترین دونو
- سال انتشار: ۱۹۶۴
- میانگین امتیازات The Umbrellas Of Cherbourg در IMDB: ۷/۸
- خلاصه داستان: ژانویه و گای عاشق یکدیگر میشوند و تصمیم میگیرند که ازدواج کنند. اما مادر ژانویه با این ازدواج موافق نیست و گای نیز به ارتش فراخوانده میشود و برای مدتی به جنگ الجزایر میرود.
چترهای شربورگ یک موزیکال دراماتیک است که ژاک دمی آن را با الهام از زندگی شخصی خود و موج نو فرانسه ساخت. این فیلم در سال ۱۹۶۴ برندهی نخل طلای جشنوارهی کن شد و در دوره جوایز اسکار نیز توانست به نامزدی ۵ رشته از جمله بهترین فیلم خارجی زبان برسد. چترهای شربورگ از زمان اکرانش تا به امروز با تحسین منتقدان همراه بوده و در سال ۲۰۱۸ نیز از طرف منتقدان بریتانیایی و آمریکایی در فهرست ۱۰۰ فیلم برتر غیرانگلیسی زبان تمام دوران قرار گرفت. The Umbrellas Of Cherbourg فیلمی غمانگیز و ناراحت کننده است که موسیقی به کمک بسط و گسترش درام رفته و مشخصهای جدا از قصهی فیلم نیست.
ترانه در چترهای شربورگ جزئی از سبک روایی بهحساب میآید، به همین دلیل این فیلم، اثری متفاوت در گونهی موزیکال است و منتقدان نیز از آن بهعنوان بهترین فیلم موزیکال تمام دوران یاد میکنند. این نمایش با اتمسفر پاستیلی و رنگارنگ خود هویتی چشمنواز به سبک بصری فیلم بخشیده و باعث شده تا که داستان عاشقانهی فیلم با هیجان بیشتری روایت شود. The Umbrellas Of Cherbourg در پس داستان عاشقانهی خود اثری ضد جنگ است و به تاثیرات آن بر جامعه میپردازد.
۱۳- فیلم فرانسوی جنگی Rosetta
فیلم رزتا
- کارگردان: برادران داردن
- بازیگران: امیلی دوکن
- سال انتشار: ۱۹۹۹
- میانگین امتیازات Rosetta در IMDB: ۷/۴
- خلاصه داستان: رزتا با مادر الکلیاش در کاروانی حومهی شهر زندگی میکند و اوضاع مالی خوبی ندارد. او بهدنبال کار است اما نمیتواند شغل مناسبی برای خودش پیدا کند.
Rosetta که در اولین نمایش خود در جشنواره کن توانست توجه تماشاگران و منتقدان را به خود جلب کند، برندهی جایزهی نخل طلای بهترین فیلم شد. منتقدان آمریکایی این فیلم اروپایی را بهدلیل عدم استفاده از موسیقی و فیلمبرداری با دوربین روی دست ستودند و از آن بهعنوان یک فیلم هنری کوچک یاد کردند. این فیلم مرثیهای بر یک زندگی است، قصهای عمیق و خشن از تلاشهای دختری که حتی خودکشی نیز برایش رایگان نخواهد بود. رزتا با دیدی عریان به مسئلهی فقر میپردازد، اینکه چگونه شرایط ناگوار اجتماعی از آدمها موجوداتی ترسناک ساخته و منتهی به خشمشان میشود.
سبک فیلمبرداری مستندگونه، دوربین روی دستی که مدام در حال تعقیب رزتا است، پالت رنگها و بازیهای فراواقعی آدمهای قصه سبب شده که رئالیستی عجیب با فیلم همراه شود و تماشاگر بتواند به عمق آنچه که برادران داردن در ذهنشان میگذشته نفوذ کند. بهگفتهی برادران داردن رزتا فیلمی جنگی است، مبارزهای برای امرار معاش اما چیزیکه به فیلم جنبهای حماسی میدهد، نپذیرفتن نقش یک قربانی از سمت رزتا است. روزتا علیه جامعه برای داشتن حق زندگی مبارزه میکند، برای همین فیلم هم اگزیست است و هم طعنههای سیاسی میزند.
۱۲- فیلم فرانسوی تاریخی An Officer And Spy
فیلم افسر و جاسوس
- کارگردان: رومن پولانسکی
- بازیگران: ماتیو آمالریک
- سال انتشار: ۲۰۱۹
- میانگین امتیازات An Officer And Spy در IMDB: ۷/۲
- خلاصه داستان: در سال ۱۸۹۴ آلفرد دریفوس کاپیتان ارتش فرانسه به ظن انتقال اسرار نظامی به امپراطوری آلمان به خیانتی بزرگ متهم میشود و حکومت او را به جزیرهی شیطان تبعید میکند. اما بعد گذشت مدتی شواهدی دال بر بیگناهی او به بیرون میآید.
An Officer And Spy، درامی تاریخی است که رومن پولانسکی و رابرت هریس فیلمنامهی آن را براساس رمانی بههمین نام و نوشتهی رابرت هریس بهنگارش درآوردند. این فیلم که براساس ماجرای دریفوس ساخته شده، به رویدادی واقعی بین سالهای ۱۹۸۴ تا ۱۹۰۷ میپردازد. این اثر برای اولینبار در هفتاد و ششمین جشنوارهی بینالمللی فیلم ونیز بهنمایش درآمد، جائی که توانست جایزهی بزرگ هئیت داوران را ببرد. دوازده نامزدی در سزار که به چهار جایزه انجامید و چهار نامزدی در دوره جوایز فیلم اروپا دیگر افتخاراتی بودند که این فیلم بهدست آورد. حضور پولانسکی در جشنوارهی ونیز اولین حضور او در یک رویداد سینمایی از زمان اخراجاش از آکادمی علوم و هنرهای سینمایی بود که فضایی دو قطبی را در جشنواره بهوجود آورد.
در رویداد سزار نیز اوضاع بههمین شکل و حتی بدتر نیز پیش رفت تا جائیکه پولانسکی نتوانست در مراسم شرکت کند و البته هیچکس نیز جایزه را از طرف او نپذیرفت. پولانسکی در این فیلم دلهرهآور پرترهای از یک جامعهی دروغگو و کاملا فاسد ارائه میدهد، سیستمی که قربانی میگیرد و آنها را برای بقای خود طرد میکند. طراحیهای صحنه، بازیگران، شیوهی بسیار رئال ارائهی فیلم، کارگردانی درخشان پولانسکی چیزهایی هستند که باعث ساخت اثری دلچسب شدهاند. این فیلم بهدلیل شباهتهایش با پروندهی تعرض پولانسکی واکنشهای منفی زیادی را همراه خود داشت.
۱۱- فیلم Pepe Le Moko
فیلم په په لوکومو
- کارگردان: ژولین دوویویه
- بازیگران: ژان گابن
- سال انتشار: ۱۹۳۷
- میانگین امتیازات Pepe Le Moko در IMDB: ۷/۷
- خلاصه داستان: پهپه لوکومو گنگستر معروفی است که در شهری در الجزایر مخفی شده است. پلیس فرانسه با اینکه برای دستگیریاش همهی توان خود را بهکار گرفته اما نمیتواند او را به دام بیندازد. تا اینکه پهپه عاشق یک زن میشود و اوضاع جور دیگری پیش میرود.
Pepe Le Moko یکی از مهمترین فیلمهای جنبش رئالیسم شاعرانه در دههی ۳۰ فرانسه بود که براساس کتابی بههمین نام و نوشتهی هانری لابارت ساخته شده است. از درام جنایی Pepe Le Moko بهعنوان یک فیلم نوآر میتوان یاد کرد چراکه اثر بسیاری از موتیفهای سبکی و مضمونی فیلم نوآر را دارد، آنهم زمانیکه هنوز اینگونهی سینمایی به معنای واقعی پا به عرصه نگذاشته بود. البته میتوان دلیل نوآری بودن پهپه لوموکو را به فیلم هاوارد هاکس نسبت داد چرا که دوویویه بهشدت از فیلم گانگستری این کارگردان الهام گرفته است.
استفادهی این کارگردان از عناصر اکسپرسیونیستی، سایهها و ضدنورها برای ایجاد فضایی سرد و تعلیقزا بهشدت تأثیرگذار عمل کرده و آنقدر فیلم غمانگیز پیش میرود که توسط دولت فرانسه در آغاز جنگ جهانی دوم توقیف شد. این فیلم وقتیکه در سال ۱۹۳۸ در آمریکا بازسازی شد، جان کرامول کارگردان فیلم سعی کرد که همهی نسخههای فرانسوی دوویویه را از بین ببرد اما موفق نشد. بعد از پخش فیلم کازابلانکا مایکل کورتیز اعلام کرد که فیلم را تحت تاثیر پهپه لوموکوی دوویویه ساخته است. این فیلم شاید یکی از نادیدهترین آثار جنبش رئالیسم شاعرانه باشد که بدان توجهی درخور نشده است.
۱۰- فیلم The Passion Of Joan Of Ark
فیلم مصائب ژاندارک
- کارگردان: کارل تئودور دریر
- بازیگران: رنی فالکونتی
- سال انتشار: ۱۹۲۸
- میانگین امتیازات The Passion Of Joan Of Ark در IMDB: ۸/۲
- خلاصه داستان: این فیلم داستان دستگیری، محاکمه و اعدام ژاندارک قهرمان ملی فرانسه است که روحانیون فرانسوی وفادار به انگلستان او را به زندان روئن میآورند؛ و درنهایت حکم سوزاندش توسط حاکمیت صادر میشود.
The Passion Of Joan Of Ark، یک اثر صامت تاریخی است که براساس داستان واقعی ژان دارک ساخته شده است. این فیلم یک نقطه عطف در تاریخ سینماست که بهعنوان یکی از بهترین فیلمهای تاریخ سینما شناخته میشود. یکی از گرانترین دکورهایی که تا آن زمان برای فیلمی اروپایی ساخته شده بود متعلق به The Passion Of Joan Of Ark است که با استفاده از کلوز آپها و طراحیهای گروتسک چهرهای روی زبانها افتاد. فیلمساز در این فیلم رویکردی انسانی دارد و بیشتر بر جنبهی زنانگی ژاندارک توجه میکند. محاکمهای هم که توسط درایر نمایش داده شده بیشتر در جهت نفی مردانگی خشنبار و ناعادلانه است. قبل ساخت این فیلم توسط درایر، بین ملیگرایان فرانسه اختلاف نظراتی بهوجود آمد و آنها بر سر اینکه آیا یک دانمارکی میتواند فیلمی دربارهی یکی از معتبرترین و خاصترین نمادهای فرانسه بسازد، به بحث و جدل پرداختند. بعد از ساخت فیلم نیز درایر بهدلیل فشارهای کلیسا مجبور شد که قسمتهایی از فیلم را سانسور کند.
مصائب ژاندارک درایر اکنون در فهرست ۱۰۰ فیلم برتر تمام دوران توسط انجمن ملی منتقدان قرار گرفته است و همچنین گاردین به آن لقب تاثیرگذارترین فیلم تمام دوران را داد. تاکنون آثار متعددی دربارهی این واقعهی تاریخی ساخته شده است اما بازیهای درخشان، دکورها و نوع فیلمبرداریها این نمایش، ژان دارک درایر را ماندگارترین آنها کرد.
۹- فیلم Cleo From ۵ To ۷
فیلم کلئو از ۵ تا ۷
- کارگردان: اگنس واردا
- بازیگران: کورین مارشان
- سال انتشار: ۱۹۶۲
- میانگین امتیازات Cleo From ۵ To ۷ در IMDB: ۷/۹
- خلاصه داستان: کلئو یک خوانندهی با استعداد است که حالا مریض شده؛ و قرار است ساعت ۷ جواب آزمایشها خود را بگیرد. ساعت ۵ است و او خیلی میترسد. کلئو در این دو ساعت به پاریس گردی و انجام یکسری کارهای مورد علاقهاش میپردازد.
Cleo From ۵ To ۷، یکی از آثار قابلتوجه موج نوی فرانسه است که بهدلیل رویکردهای اگزیستاش مثل پرداختن به فناپذیری، معنای زندگی و تفکرات فمنیستی فرانسوی مورد توجه منتقدان قرار گرفت. Cleo From ۵ To ۷، ادای احترامی است به زندگی و پذیرفتن هر آنچه که قرار است، تقدیرمان باشد که درنهایت به پیام از زندگی خود لذت ببرید! میرسد. این فیلم که دومین ساختهی اگنس واردا مادربزرگ موج نو است، توانست او را بهعنوان یک کارگردان برجستهی این جنبش مطرح کند.
فیلم Cleo From ۵ To ۷ جوری در خیابانها پرسه میزند و مخاطب را در دل خود میکشاند که گویی ما نیز همانند شخصیت اصلی تنها دو ساعت از زندگیمان باقی مانده و انگار این لحظات، ثانیههای آخر است. این فیلم، اثری ساده و روان خواهد بود که با سبک بصری جذاب، فیلمبرداریهای خاص و چینش مبتکرانهاش، مثل سفری جادهای تجربیات عمیقی از زندگی را در اختیارمان میگذارد. کلئو در این دو ساعت یک اودیسه است، شخصیتی که باید مسیر رهایی را طی کند.
۸- فیلم Port Of Shadows
فیلم بندرگاه مهآلود
- کارگردان: مارسل کارنه
- بازیگران: ژان گابین
- سال انتشار: ۱
- میانگین امتیازات Port Of Shadows در IMDB: ۷/۷
- خلاصه داستان: ژان یک فراری ارتش است که شبانه به لوهاور میرسد. او قصد دارد که کشور را بهوسیلهی یکی از کشتیهایی که در آنجا لنگر انداختهاند ترک کند. ژان در آنجا با نلی ملاقات میکند و دلبستهاش میشود.
بندرگاه مهآلود یکی از تحسینشدهترین فیلمهای کلاسیک سینمای فرانسه از مارسل کارنه است که براساس رمانی بههمین نام و نوشتهی پیر مک اورلان ساخته شده است. Port Of Shadows نمونهای کامل و مهم از جنبش رئالیسم شاعرانهی فرانسه بود که برندهی جایزهی بزرگ سینمایی فرانسه یعنی لوئیس دلوک شد. بهگفتهی منتقدان این فیلم یکی از اولین فیلمهایی است که گونهی نوآر را بهوجود آورد. بندرگاه مهآلود که بهعنوان بزرگترین دستاورد کارنه شناخته میشود، کاوشی است از زندگی، مرگ و عدم امکان فرار از گذشته.
این فیلم، اثریست سراسر تاریک با فضایی سرد و افسردهکننده، تا جائیکه توسط دولت فیلمی بد خطاب شد و از طرف یک سازمان کاتولیک فرانسوی بهدلیل بیان داستانی عمیقا تضعیفکننده و غمبار محکوم شد. با اینحال بندرگاه مهآلود تنها فیلم فرانسوی دهه ۳۰ بود که بهدلیل فضای واقعی و رئالش مورد تحسین ژان پل سارتر قرار گرفت. حیاطهای تاریک، خیابانهای خیس، قایقهای زنگزده، فضای داخلی آشفته غرق در نورپردازیهای اکسپرسیونیستی همهوهمه در نشان دادن وضعیت دشوار اجتماعی، سبک روایی فیلم را همراهی میکنند.
۷- فیلم Day For Night
فیلم شب آمریکایی
- کارگردان: فرانسوا تروفو
- بازیگران: ژاکلین بیست
- سال انتشار: ۱۹۷۳
- میانگین امتیازات: Day For Night در IMDB: ۸
- خلاصه داستان: شب آمریکایی داستان روند ساخت یک فیلم به نام با پاملا ملاقات کن را روایت میکند که در آن کارگردان در شرایطی سخت تمام سعیاش را برای پیشبرد پروژه انجام میدهد.
Day For Night یکی از تحسینشدهترین و خاصترین فیلمهای فرانسوا تروفو است که بههمراه چهارصد ضربهی او در فهرست ۱۰۰ فیلم برتر مجله تایم قرار دارد. شب آمریکایی فیلمی دربارهی ساخت فیلم است و ادای احترامی بزرگ به سینما و روند ساخت فیلم بهشمار میآید. به نظر میرسد که تروفو تجربیات خود از دوران کاریاش را در این فیلم بهنمایش درآورده است. Day For Night در عمق قصهی خود این سؤال را میپرسد که آیا فیلمها برای سازندگانشان مهمتر از زندگی هستند یا نه؟ تروفو براساس این سؤال نگاهی بدبینانه و دوستداشتنی به حرفهی سینما میاندازد و با درخشانترین شکل ممکن تفکرات خود را به روایت درمیآورد.
این فیلم برای اولینبار در بخش غیررقابتی کن بهنمایش درآمد و توانست جایزهی اسکار بهترین فیلم خارجی زبان را ببرد. تروفو شب آمریکایی را تحت تاثیر سه فیلم مربی طلایی، آواز در باران و هشت و نیم ساخت و برای ایجاد حس موردنظرش از بازیگران بینالمللی استفاده کرد. این فیلم مورد تحسین منتقدان واقع شد و آنها از این فیلم بهعنوان لذتبخشترین فیلمهای هر ساله برای هر بینندهای یاد کردند. پس از اکران Day For Night، ژان گدار نامهای به تروفو نوشت و او را دروغگو خطاب کرد که این اتفاق به دوستی طولانی آنها پایان داد.
۶- فیلم The Grand Illusion
فیلم توهم بزرگ
- کارگردان: ژان رنوآر
- بازیگران: ژان گابین
- سال انتشار: ۱۹۳۷
- میانگین امتیازات The Grand Illusion در IMDB: ۸/۱
- خلاصه داستان: در اوج جنگ جهانی اول چند افسر فرانسوی توسط نیروهای دشمن دستگیر میشوند و به اردوگاههای اسرا میروند. آنها در اردوگاه با چند تن دیگر آشنا میشوند و تصمیم میگیرند که نقشهای برای فرار طراحی کنند.
The Grand Illusion درامی جنگی است که بهعنوان یکی از بهترین شاهکارهای سینمای فرانسه شناخته میشود. از نظر منتقدان و مورخان توهم بزرگ جز آن دسته از ماندگارترین فیلمهای جنگی تمام دوران است که مجلهی امپایر نیز آن را در فهرست ۱۰۰ فیلم برتر جهان قرار داد. داستان مربوطبه روابط بین طبقات مختلف اجتماعی در خلال جنگ اول در اروپاست و عنوان فیلم نیز اشاره به کتاب توهم بزرگ نوشتهی نورمن آنجلر نویسندهی بریتانیایی دارد که استدلال میکرد، جنگ بهدلیل منافع مشترک اقتصادی حرکتی بیهوده برای اروپا خواهد بود.
رنوار در این فیلم از جنگ جهانی اول بهعنوان دریچهای برای بررسی اروپا در مواجهه با شبح رو به رشد فاشیسم استفاده میکند و برخی شخصیتها را برای مقابله با کمپین یهودی ستیزی که هیلتر در آلمان به راه انداخته بود خلق میکند. این فیلم تاکید دارد که هنر میتواند برای بهتصویر کشیدن نگرشهای انسانی تأثیرگذار باشد، رنوار گرچه با ساخت این فیلم به هدف خود نرسید اما نمیتوان تلاشاش را برای دور کردن جامعهی آن از زمان از افراطیگرایی و دادن هشدار نسبت به قدرت گرفتن فاشیسم نادیده گرفت. The Grand Illusion نامزد اسکار بهترین فیلم بود.
۵- فیلم Pickpocket
فیلم جیب بر
- کارگردان: روبر برسون
- بازیگران: مارتین لاسال
- سال انتشار: ۱۹۵۹
- میانگین امتیازات Pickpocket در IMDB: ۷/۶
- خلاصه داستان: میشل که روزگار خود را با جیببری میگذراند، در یک مسابقهی اسبدوانی مقداری پول میدزدد اما چون پلیس مدرک کافی برای اثبات این سرقت ندارد او را آزاد میکند و میشل با وجود مخالفتهای دوستش همچنان به کار خود ادامه میدهد.
Pickpocket اولین فیلم روبر برسون است که بهجای اقتباس، از یک فیلمنامهی اورجینال استفاده کرد. جیببر شاید بهترین و تاثیرگذارترین فیلم این کارگردان باشد، فیلمی که در کمتر از سه ماه نوشته شد. راجر ایبرت این فیلم را همانند جنایات و مکافات داستایوفسکی میبیند و میشل برسون را الهامی از راسکولنیف در نظر میگیرد. جیببر تاثیر شکلدهندهای بر دنیای پل شریدر گذاشت و او راننده تاکسی مارتین اسکورسیزی را با الهام از این فیلم نوشت. کریستوفر نولان نیز بعد از ساخت فیلم دانکرکاش عنوان کرد که تحت تاثیر جیببر و سینمای برسون بوده است.
جیببر قصهای دربارهی عشق، گناه، جنایت و رستگاری است و برسون با اشارههای آشکاری به مسیحیت، شخصیت اصلیاش را به مجازات و رستگاری میرساند. بازیگران این فیلم عمدتا نابازیگر هستند اما برسون با مهارتی خاص آنها را به حرکت درمیآورد و با قاببندیهایی فوقالعاده نمایشی جذاب را خلق میکند. فیلم چیزی شاید شبیه به دنیای کامو، اگزیستانسیالیستها، داستایوفسکی و حتی ویکتور هوگو باشد، نمایشی که با اینکه مدت زیادی از ساختش گذشته اما نمیتوان بهراحتی از کنارش رد شد.
۴- فیلم Samourai
فیلم سامورایی
- کارگردان: ژان ملویل
- بازیگران: آلن دلون
- سال انتشار: ۱۹۶۷
- میانگین امتیازات Samourai در IMDB: ۸
- خلاصه داستان: جف کاستلو یک قاتل آرام، خونسرد و قراردادای است که در فرانسه زندگی میکند. پس از اتمام آخرین قتلاش، چند شاهد جف را میبینند و پلیس از او بازجویی میکند.
سامورایی یکی از آثار مهم موج نوی فرانسه بهشمار میآید، اثری نئونوآور که با تحسین منتقدان همراه بود و توانست توجهات را به خود جلب کند. ملویل که این اثر را برای آلن دلون نوشته بود، بسیار مورد تمجید قرار گرفت و منتقدان دلون را برای بازی فوقالعادهاش ستودند. این فیلم یکی از تاثیرگذارترین فیلمهای تاریخ سینما است، اثری که کارگردانان بزرگی مثل اسکورسیزی، تارانتینو، فورد کاپولا، فینچر، برتولوچی همگی از آن الهام گرفتهاند و جیم جارموش نیز در یک بازسازی بهنام گوست داگ به سامورایی ملویل ادای احترام کرد.
فیلم درایو با بازی رایان گاسلینگ و آمریکایی جورج کلونی نیز دو فیلمی دیگر از دهها اثری هستند که میراث سامورایی را همراه خود دارند. در سال ۲۰۱۲ نیز مدونا آهنگ قاتل زیبا را برای ادای احترام به فیلم سامورایی به آلن دلون تقدیم کرد. مجلهی امپایر در سال ۲۰۱۰ نیز این فیلم را در فهرست ۱۰۰ اثر برتر جهان جای داد. سامورایی در فضایی سرد روایت میشود، اتمسفری خاص که تعلیق عجیبی را به جان تماشاگر میاندازد و او را با قصه همراه میکند.
۳- فیلم Hiroshima Mon Amour
فیلم هیروشما عشق من
- کارگردان: آلن رنه
- بازیگران: امانوئل ریوا
- سال انتشار: ۱۹۵۹
- میانگین امتیازات Hiroshima Mon Amour در IMDB: ۷/۹
- خلاصه داستان: ریوا بازیگری فرانسوی است که برای حضور در فیلمی با محوریت جنگ و صلح به ژاپن میرود. او در آنجا با آرشیتکتی بهنام اوکادا ملاقات میکند و رابطهای کوتاه مدت بین این دو نفر شکل میگیرد.
Hiroshima Mon Amour، اولین اثر بلند آلن رنه، محصول مشترک فرانسه و ژاپن است که بهش میتوان لقب یکی از تاثیرگذارترین فیلمهای موج نوی فرانسه را داد، فیلمی که با درهم ریختن قواعد مرسوم فیلمسازی نقش بسیار مهمی را در شروع موج نو ایفا کرد. هیروشیما عشق من فیلمی ضد جنگ است که به مسئلهی بمباران اتمی هیروشیما و وحشتهای جنگ میپردازد و بهخاطر نحوهی روایت و بکارگیری ابزارهای هنری بدیعاش اغلب با همشهری کین نیز مقایسه میشود. لحن فیلم حتی در هنگام توصیف ویرانی و مرگ بسیار شاعرانه خواهد بود و غنای تصاویر و پیام ضد جنگاش تاثیری قدرتمندی روی تماشاگر دارد.
هیروشیما عشق من در بطن خود داستانی دربارهی زمان، خاطرات و زخم عشق و اشتیاق است، زخمهایی که هرگز خوب نخواهند شد. Hiroshima Mon Amour مورد توجه منتقدان قرار گرفت و برای اولینبار در جشنوارهی کن بهنمایش درآمد، جائیکه برای جلوگیری از ناراحتی آمریکا از بخش رقابت اصلی کنار گذاشته شد. هیروشیما عشق من جایزهی منتقدان بینالمللی را برد و مارگریت دوراس نویسندهی بزرگ فرانسوی در سی و سومین دوره جوایز اسکار به نامزدی اسکار بهترین فیلمنامه رسید.
۲- فیلم The 400 Blows
فیلم چهارصد ضربه
- کارگردان: فرانسوا تروفو
- بازیگران: ژان پیر لئو
- سال انتشار: ۱۹۵۹
- میانگین امتیازات The ۴۰۰ Blows در IMDB: ۸/۱
- خلاصه داستان: آنتوان دانشآموزی است که در مدرسه و خانه با مشکلات متعددی دستوپنجه نرم میکند. خانوادهی او پول کمی دارند و مادرش با شخص دیگری در ارتباط است. آنتوان درنهایت فرار میکند و مادرش نیز او را به مرکز سرپرستی نوجوانان بزهکار میفرستد.
The ۴۰۰ Blows، اولین ساختهی فرانسوا تروفو است که بههمراه فیلم از نفس افتاده نقش تعیینکنندهای را در موج نوی سینمای فرانسه ایفا کرد. این فیلم کلاسیک و فراموشنشدنی با قدرتی شگفتانگیز، تروفو را به تحسینی بینالمللی کشاند و او را برای فیلمنامهی این اثر نامزد جایزهی اسکار کرد. چهارصد ضربه در جشنوارهی فیلم کن بهنمایش درآمد و تروفو توانست جایزهی نخل طلا را برای بهترین کارگردانی ببرد. The ۴۰۰ Blows یکی از بهترین و موفقترین فیلمهای تاریخ سینمای فرانسه و جهان است و اثری شخصی برای این کارگردان محسوب میشود. فیلمی درام و تراژیک که هنوز هم یکی از حساسترین و ادراکیترین هجومهای سینما، به دوران بلوغ بهشمار میآید.
این فیلم که داستانی از بیمهریها و آشفتگیهای یک نوجوان است به موضوع بزهکاری، بیعدالتی، آزادی و رفتار با نوجوانان مجرمان میپردازد و به شیوهای بسیار رئال قصهی خود را پیش میبرد. تروفو برای ساخت این فیلم ارجاعات متعددی به دیگر آثار فرانسوی انجام میدهد و به ژان ویگو ادای احترام میکند. چهارصد ضربه به آندره بازن پدر معنوی تروفو تقدیم شده است.
۱- فیلم Breathlees
فیلم از نفس افتاده
- کارگردان: ژان لوک گدار
- بازیگران: ژان سیبرگ
- سال انتشار: ۱۹۶۰
- میانگین امتیازات Breathlees در IMDB: ۷/۷
- خلاصه داستان: میشل جوانی پاریسی است که علاقهی زیادی به همفری بوگارت دارد. او پس از یک سرقت در مارسی، پلیسی را به قتل میرساند و فرار میکند. حال میشل تصمیم دارد تا با دختری آمریکایی بهجای دیگری برود.
Breathlees، از مشهورترین فیلمهای موج نوی سینمای فرانسه و اولین فیلم ژان لوک گدار است. این درام جنایی که نمونهای فوقالعاده تأثیرگذار از سینمای موج نوی فرانسه بود، توجه دیگر کارگردانان را از سراسر دنیا به سبکهای جدید فیلمسازی فرانسه جلب کرد. یکی از چیزهایی که در آن زمان توجه منتقدن را نسبت به این فیلم به خود جلب کرد، جامپکاتها و عدم رعایت قانون ۳۰ درجه در کارگردانی بود، حرکتی که سبک سنتی فیلمسازی را پس میزد و قوانین شخصی و تجربیتری را پایهگذاری میکرد.
در سال ۲۰۱۰ همزمان با پنجاهمین سالگرد ساخت فیلم نسخهای بازسازی شده در ایالات متحده از آن منتشر شد. از نفس افتاده ارجاعات متعددی به فیلمهایی همچون شاهین مالت دارد و بهنوعی به آنها ادای احترام میکند. Breathlees، همچنان یک فیلم سرحال و زنده است که پس از این همه سال همچنان قدرت شگفتانگیزی برای مسحور کردن تماشاگر را دارد. این فیلم سوالی فلسفی را در ذهن مخاطب مطرح میکند، اینکه قرار است در زندگی به چه هدفی برسید و چگونه ادامه دهید. گدار برای این فیلم جایزهی خرس نقرهای بهترین کارگردانی را برد.