فروشندهها بازیهای روانی خاص خودشان را برای اعلام قیمت یک محصول یا برخی هزینهها دارند. مثلا مینویسند شلوار «فقط» ۴۰۰ هزار تومان. یا مثلا مینویسند ۳۹۹ هزار تومان و به شکل عجیبی این هزار تومان کمتر ذهن خریداران را تحتتاثیر قرار میدهد. یکی دیگر از ترفندها خرد کردن مبلغ کل است. مثلا برخی فروشگاههای فروش اجناس قسطی به جای اینکه بگویند فلان جنس ماهیانه ۶ میلیون تومان قسط دارد، میگویند روزی ۲۰۰ هزار تومان. تجربه ثابت کرده کنار آمدن مردم با رقم روزی ۲۰۰ هزار تومان خیلی راحتتر از ماهی ۶ میلیون تومان است.
این مقدمه آورده شد تا برسیم به قرارداد جدید کارلوس کیروش با تیم ملی فوتبال ایران. مهدی تاج رییس فدراسیون فوتبال در کنفرانس خبری از همان تکنیکهای روانی فروشندهها استفاده کرد و گفت قرارداد کیروش ماهیانه ۵۰ هزار دلار است. اعلام رقم دستمزد کیروش به این شکل با موجی از واکنشهای مثبت مواجه شد. همه گفتند چه خوب! ماهی ۵۰ هزار دلار! دلیل چنین واکنشی مقایسه این رقم با دستمزد سابق کیروش با فوتبال ایران بود که به چند میلیون دلار میرسید. همینطور قرارداد سنگین ویلموتس که فوتبال ایران را تکان داد.
با این حال نگاهی جزییتر به قرارداد کارلوس کیروش با فوتبال ایران نشان میدهد مربی پرتغالی نهتنها ارزان به ایران نیامده که دوباره قرار است کلی خرج روی دست فوتبال کشور بگذارد. در همین نگاه اول ماهیانه ۵۰ هزار دلار( ماهی یک و نیم میلیارد تومان) و سالانه ۶۰۰ هزار دلار (معادل ۱۸ میلیارد تومان). این مهم نیست که کیروش چند ماه میخواهد در فوتبال ایران بماند. آنچه اهمیت دارد این است که دستمزد سالانه او ماهی ۶۰۰ هزار دلار بدون آپشن است.
مهدی تاج جزییاتی در مورد آپشنهای قرارداد کیروش اعلام نکرد اما به صورت کلی بیان شد که در صورت موفقیت او در جام جهانی آپشنهایی در نظر گرفته خواهد شد. در دورههای قبلی که کیروش هدایت تیم ایران را برعهده داشت، بخش اعظمی از دستمزد او از طریق آپشنهای قرارداد به دست میآمد. مثلا او ده درصد از پاداش صعود تیم ملی به جام جهانی را برای خود برداشت. در جام ملتهای آسیا بابت رتبه سومی که اصلا وجود خارجی ندارد ۲۰۰ هزار دلار گرفت! بابت هر برد یا تساوی مبلغ قابل توجهی به جیب میزد و قراردادهای تجاری انحصاری لباس را هم به تنهایی میبست. اینها به جز مخارجی است که کیروش به صورت روزمره به فدراسیون تحمیل میکرد. منزل لوکس و ماشین در اختیار همراه با راننده به اضافه هزینه دندانپزشکی خودش و خانوادهاش تا پول اتوشویی و پروازهای فرستکلاس. یک خبرنگار مصری در زمان حضور کیروش در مصر با انتشار جزییات قرارداد سرمربی پرتغالی با تیم ملی این کشور نشان داد او هر جایی برود همین بندها را در قرارداد خواهد گنجاند. پس طبیعتا وقتی به ایران برگشته هم چنین چیزهایی را درخواست کرده.
به این ترتیب اگر کیروش یک سال در ایران بماند رقم دریافتیاش از فدراسیون فوتبال و هزینههای زندگی لاکچریاش در تهران به راحتی میلیون دلاری میشود. این در حالی است که اسکوچیچ اصلا چنین وضعیتی نداشت. او در تمامی مدت حضورش در ایران هتل المپیک زندگی کرد و بیشتر هزینههای زندگیاش در ایران را از جیب میپرداخت. در حالی که کل قرارداد او ۲۵۰ هزار دلار بود.
تمام این محاسبات بدون در نظر گرفتن دستمزد دستیاران کیروش انجام شده. مربی پرتغالی اعلام کرده ۵ دستیار با خودش به تهران خواهد آورد که احتمالا رقمی ماهیانه ۳۰ هزار دلار برای فدراسیون آب خواهد خورد. هزینههای مربوط به این افراد که حتما پاداشها و آپشنهای خاص خودشان را دارند طی یکسال بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار دلار برآورد میشود. در مجموع کیروش برخلاف آنچه مهدی تاج به شکل فروشندگان حرفهای اعلام کرده به هیچوجه با رقمی ارزان به ایران نخواهد آمد. بازگشت او به فوتبال ایران بعد از ناکامی با تیم ملی کلمبیا و مصر و تحویل گرفتن تیمی که خودش به جام جهانی رفته برای مرد پرتغالی به صورت سالانه نزدیک به یک میلیون دلار درآمد به همراه خواهد داشت.
در این بین نباید رقم تسویهحساب با دراگان اسکوچیچ را فراموش کرد. با وجود اینکه مهدی تاج اعلام کرد با سرمربی کروات تسویه حساب شده اما این مربی تا پایان سال ۲۰۲۳ با فدراسیون فوتبال ایران قرارداد داشته و دلیل به توافق نرسیدن دو طرف در جلساتی که طی دو روز گذشته در فدراسیون برگزار شد نیز همین بوده است. دراگان که حالا رسما اخراج شده به حساب میآید تمام حق و حقوقش را از فدراسیون فوتبال ایران میخواهد و اگر دریافت نکند پرونده جدیدی در فیفا برای فوتبال کشور خواهد گشود.
روز ۱۷ شهریور در گزارشی به این نکته اشاره کردیم که شهابالدین عزیزی خادم بعد از صعود تیم ملی از مرحله اول مقدماتی جام جهانی با کارلوس کیروش وارد مذاکره شد که این مذاکرات به دلیل رقم بالای مرد پرتغالی به بنبست رسید. این در حالی است که حضور کیروش در آن مقطع حتی با رقمی بالاتر از رقمی که قرار است دریافت کند، منطقی به نظر میرسید. تیم در آستانه شروع مسیر رسیدن به جام جهانی قرار داشت و رییس وقت فدراسیون هم میتوانست با آوردن کیروش برای خودش حداقل بین طرفداران پیرمرد پرتغالی محبوبیت بخرد. اما امروز آوردن کیروش با چنین مبلغی چه توجیهی دارد؟ مخصوصا اینکه این ایران است که دارد کیروش را به جام جهانی میبرد نه کیروش ایران را!
در روزهای گذشته بسیاری از کارشناسان و پیشکسوتان فوتبال ایران بازگشت کیروش را در این مقطع مثبت قلمداد نکردند. این کارشناسان از بعد فنی و روانی به مساله توجه کرده و معتقدند هیچ تیمی در فاصله ۷۰ روز تا جام جهانی و در حالی که تنها یک اردوی دهروزه باقی مانده دست به تغییر سرمربی نمیزند.
حال طبق محاسبات بالا مشخص شده آمدن کیروش از لحاظ اقتصادی هم اصلا به صرفه نیست و هزینه مضاعفی روی دوش فوتبال ایران میگذارد. فوتبالی که ساختمان فدراسیونش مصادره شده و یک بدهی نزدیک به ۴ میلیون یورویی به ویلموتس و دستیارانش دارد چرا باید یک هزینه میلیون دلاری دیگر برای خودش بتراشد؟ مخصوصا اینکه نه تاج و نه کیروش حاضر نیستند بابت این تغییر غیرمنطقی و هزینه سنگین تضمینی برای موفقیت بدهند. کارشناسان و هواداران حق دارند بپرسند چرا ما حذف احتمالی و رایگان در مرحله گروهی جام جهانی را با یک حذف میلیون دلاری عوض کردیم؟