«میدون» یک رقابت تلویزیونی استعدادیابی شغلی است که با هدف مشاوره و حمایت از کسب‌وکارهای برتر نوپا طراحی شده و با حضور چهار داور متخصص و فعال در حوزه کسب‌وکار نوین از سال ۹۸ تا به امروز روی آنتن شبکه سه است. محمدحسین هاشمی‌گلپایگانی از ابتدا تهیه‌کنندگی این مسابقه را برعهده داشته و حامد سلطانی و ولی‌ا… اشرفی در فصل‌های مختلف مجری این برنامه بودند که البته سری جدید با حضور ولی‌ا… اشرفی روی آنتن است. این مسابقه در فصل‌های مختلف تغییراتی هم داشته و به اعتقاد برخی از منتقدان و کارشناسان نسبت به گذشته پخته‌تر شده است. حتی شرکت‌کننده‌ها نیز نگاه جدی‌تر و علمی‌تری به این رقابت در سری جدید دارند. در پایان فصل اول برنامه نمایشگاهی از دستاوردهای کارآفرینان میدون برگزار شد. «جام‌جم» با محمدحسین هاشمی، تهیه‌کننده و دو نفر از داوران این مسابقه گفت‌وگویی داشته که ماحصل آن را در ادامه می‌خوانید.
مینا مهرنوش، کارآفرین و یکی از داوران ثابت «میدون» است که از همان ابتدا در این جمع حضور داشته است. وی درباره ارزیابی‌اش از این مسابقه می‌گوید: فکر می‌کنم در میدون به اهداف بزرگی دست پیدا کردیم، چون نگاهی که از ابتدا در این برنامه بود، این بود که بتوانیم توسعه فرهنگ و آموزش کارآفرینی را در سطح کشور داشته باشیم اما در حال حاضر بسیاری از این کسب و کارها با هم شبکه شده و با هم خرید و فروش می‌کنند و خیلی‌ها به بازارهای خارجی راه یافتند و نیروی انسانی پیدا کردند و میزان فروش‌شان افزایش پیدا کرد. بنابراین فکر می‌کنم اینها اهداف با ارزشی بود که در میدون محقق شد. وی درباره حضورش در این مسابقه و تجربه متفاوت و جدیدی که داشت توضیح می‌دهد: میدون برایم تجربه خیلی جذابی بود که به واسطه آن با کسب و کارهای جدیدی آشنا شدم و فرصت داشتم بتوانم در یک طیف بسیار متنوع با کل کشور ارتباط برقرار کنم، چون پیش از این با کسب و کارهای بزرگی که در تهران بود در ارتباط بودم اما در این مسابقه کسب و کارهای مختلفی از تمام شهر‌ها و استان‌ها آمد. البته به لحاظ اجرا تجربه سختی بود، چون سه سال است که از ۷ و ۸ صبح تا ۹ و ۱۰ شب در برنامه حضور دارم. شاید باورتان نشود اما در این مدت من زمین خورده بودم و با لگن شکسته به برنامه آمدم و اجرا کردم. مهرنوش درباره چالش‌هایی که در داوری این مسابقه داشت بیان می‌کند: بعضی وقت‌ها سلیقه داورها و نظرات‌شان درباره شرکت کننده‌ها مورد قبول من نبود و به نظرم عادلانه و درست نیست، چون شرایط شرکت کننده در نظر گرفته نمی‌شد و همین موضوع باعث سرخوردگی‌اش می‌شد. بنابراین می‌توانم بگویم مهم‌ترین چالشی که در این مسابقه داشتم، همین بود.
وی درباره ملاک ارزیابی خود در داوری می‌گوید: اول نگاهم به سرمایه انسانی است و از این حیطه بررسی می‌کنم. بعد از آن به‌دلیل این‌که من تجاری سازی و بحث بازار را خیلی مهم می‌دانم، این قضیه را مورد بررسی قرار می‌دهم. بعد از آن به مسأله فنی، کیفیت و نوآوری آن کسب و کار دقت می‌کنم. مهرنوش درباره اتفاقات جذابی که در این برنامه می‌افتد، توضیح می‌دهد: یکی از جالب‌ترین برنامه‌هایی که داشتیم این بود که یک مار پایتون به برنامه آورده بودند. یعنی یک خانم چنین ماری را با خود به استودیو آورده بود و او را مسحور می‌کرد و به نوعی او را تحت کنترل خودش قرار می‌داد. البته اصل مطلب این بود که خانوادگی زهر مارها را می‌گرفتند و درآمد خوبی از این شغل داشتند. از پوست مار هم کیف درست می‌کردند اما در کل از این‌که کنار بچه‌های میدون هستم، حس خوبی دارم. از داورها هم خیلی چیزها در این برنامه یاد گرفتم. از همه مهم‌تر این‌که توانستم در خدمت مردم باشم و به آنها کمک کنم و باعث شوم کسب و کارشان رونق پیدا کند، خیلی خوشحالم. وی درباره تاثیرگذاری این مسابقه در کسب و کارها هم می‌گوید: به نظر من میدون توانسته تاثیر بسیاری روی آدم‌های ناامید و کسانی که ایده نداشتند در حوزه کسب و کار بگذارد.
فضای واقعی آموزش
علیرضا شیرمحمدی یکی دیگر از داوران مسابقه «میدون» است که مدتی است به این گروه پیوسته.
وی درباره حضورش در این برنامه می‌گوید: مدتی است در کنار دوستان این رقابت حضور دارم و فوق‌العاده تجربه خوبی از این مسابقه دارم. البته ما در هفت،هشت سال گذشته کسب و کارهای بسیاری دیدیم اما میدون یک مواجهه بسیار خاص بود. هرچند اعتقاد دارم که داوری‌ها، عمیق نیست ولیکن می‌تواند پیام‌های خیلی خوبی برای شرکت‌کننده‌ها و هم برای سایر کسب و کارها داشته باشد.
وی درباره چالش‌های اجرا ادامه می‌دهد: از آنجا که فقط چند دقیقه فرصت داریم افراد را شناسایی کرده و به آنها رای بدهیم، طبیعتا خیلی از این شناسایی‌ها توسط هیچ‌کدام از داورها عمیق نیست. نکته بعد این‌که اینجا انتخاب‌ها بین دو کسب و کار انجام می‌شود و اغلب هر دو هیچ شباهتی به هم ندارند. بنابراین تصمیم‌گیری خیلی سخت می‌شود. می‌توان گفت اگر نگاه داورها را کنار هم بگذاریم، نگاه جامعی برای کسب و کار می‌شود.
شیرمحمدی می‌افزاید: گاهی قضاوت‌ها خیلی سخت می‌شود. گاهی هم وقتی بعد از داوری شب‌ها می‌خوابم، به این فکر می‌کنم که درست قضاوت کرده‌ام یا نه. از طرفی فکر می‌کنم ما باید به گونه ای شرکت کننده‌ها را داوری کنیم که بعد از میدون برای‌شان چالش ایجاد نشود. این خیلی نکته مهمی است. به همین دلیل ما سعی می‌کنیم احترام آن کسب و کار را نگه داریم.
وی در پاسخ به این سؤال که میدون چقدر توانسته در حوزه کسب و کار تاثیرگذار باشد بیان می‌کند: به نظرم میدون یک اتفاق فوق‌العاده بود اما ما به یک «میدون پلاس» احتیاج داریم یعنی ما باید به شرکت‌های موفق در حوزه بین‌الملل هم کمک کنیم.
داور مسابقه میدون درباره اتفاقی که برایش در این برنامه افتاده می‌گوید: پرت کردن محصول یک کارآفرین برای من یکی از اتفاقات بد و تلخی بود که در برنامه افتاد. شیرین‌ترین اتفاقی هم که برایم افتاد، محصول درخت معجزه در بشاگرد بود. این‌که آن درخت را کشت کرده و توسعه دادند.
شیرمحمدی عنوان می‌کند: فکر می‌کنم ما در کشور و در رسانه هیچ برنامه‌ای برای آموزش کسب و کار نداشتیم. میدون اما در یک فضای واقعی به نوعی آموزش مستقیم به کسب‌وکارهای دیگر می‌دهد و مثل دانشگاه عمل می‌کند. هر چند در ظاهر ما یک کسب و کار را محک می‌زنیم.
قضاوت با ۵ داور
محمدحسین هاشمی که از ابتدای برنامه «میدون » تهیه‌کننده آن بوده، درباره سری جدید توضیحاتی ارائه کرد.
میدون در فصل اول با هدف حمایت از کسب‌وکارهای نوپا طراحی شد و به مرحله اجرا رسید. آیا با توجه به تولید فصل‌های مختلف این مسابقه، به هدفی که داشتید رسیدید؟
در فصل اول چون تجربه جدیدی داشتیم، تقریبا با فضای ناشناخته‌ای روبه‌رو بودیم اما درباره هدفی که از ابتدا داشتیم باید بگویم برنامه‌ای که بتواند در حوزه کسب‌وکار برنامه موثری در جامعه باشد و از طرفی برای مخاطب هم جذابیت ایجاد و افرادی را به خودش جذب کند ساخته‌ایم. شاید همین باعث شد که برنامه به فصل‌های بعد هم برسد. ضمن این‌که آدم‌هایی که به‌عنوان شرکت‌کننده وارد برنامه می‌شوند، وضعیت‌شان بعد از حضور در میدون تغییر می‌کند.
به نظر می‌رسد برنامه در فصل سوم فضای علمی‌تری پیدا کرده است. بنابراین در گزینش شرکت‌کننده‌ها نیز تاثیرگذار بوده است؟ ضمن این‌که این تغییر فضا عمدی بود یا حضور شرکت‌کننده‌ها و داوران باعث شد به این سمت‌وسو بروید؟
ما در فصل اول و دوم که خیلی به هم نزدیک‌تر بود، نگاه‌مان کسب‌وکارهای خرد و متوسط بود اما در فصل سوم کسب‌وکارها هم علمی‌تر شد. به همین دلیل افرادی هم که به‌عنوان شرکت‌کننده در فصل سوم حضور پیدا کردند، فناور و دانش‌بنیان هستند. من فکر می‌کنم مردم به چنین برنامه‌ای نیاز داشتند. چون میدون یک‌سری اولین‌ها داشت که در ابتدا خیلی ترسناک بود. تا جایی که عده‌ای از کارگردان‌ها و تهیه‌کننده‌های باتجربه می‌گفتند قطعا شکست می‌خوری و اصلا امکان موفقیت نیست. چون میدون اولین برنامه بدون سلبریتی بود و حتی مجری ما و داورهای‌مان کار اولی بود. بااین‌حال لطف خدا شامل حال ما شد و برنامه مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. اتفاقا فکر نمی‌کردیم برنامه تا این حد بگیرد و حتی این جسارت را بین برنامه‌سازان دیگر ایجاد کند که برنامه‌های بدون سلبریتی بسازند. از طرفی کسی فکر نمی‌کرد برنامه‌ای با یک موضوع به‌دردبخور به‌جز سرگرمی بتواند موضوع یک برنامه بزرگ باشد و در جدول‌پخش هم زمان پخش خوبی بگیرد. به دلیل همین استقبال مخاطبان هم بود که تیم داوران ما قوی‌تر شد. دکور را تغییر دادیم و آیتم‌های جدیدی به برنامه اضافه کردیم.
شما در فصل سوم از حضور هیات‌منصفه هم در کار داوری استفاده کردید. رای آنها چقدر روی نظر داورها تاثیرگذار است؟
بعضی وقت‌ها بحث‌ها به قدری تخصصی می‌شود که اختلاف نظر جدی بین داورها ایجاد می‌گردد. بنابراین رای هیات‌منصفه می‌تواند در این زمینه تاثیرگذار باشد و حتی نظر داورها را تغییر بدهد.
از چالش‌ها، دغدغه‌ها و سختی‌های تهیه و تولید چنین مسابقه‌ای بگویید. قطعا به دلیل اولین بودن با موانع و مسائلی روبه‌رو بوده‌اید که گاهی باعث شده شما از ادامه راه منصرف شوید؟
قاطعانه می‌توانم بگویم سخت‌ترین برنامه‌ای که درحال‌حاضر در تلویزیون ساخته می‌شود، برنامه میدون است. ما پنج داور داریم که هرکدام وزنه‌ای به حساب می‌آیند. بنابراین هماهنگی و مدیریت این افراد کار بسیار سختی است. از طرفی هرکدام از شرکت‌کننده‌ها هم برای خودشان داستان، آکسسوار و بازیگردانی و نویسندگی دارند. یعنی ما در هر قسمت داریم یک سریال می‌سازیم نه برنامه تلویزیونی.
از زمانی که برنامه دانش‌بنیان شده در استقبال مخاطبان تاثیرگذار بوده؟ آیا افراد متخصص‌تری برنامه را دنبال می‌کنند؟
شاید با تغییر فضا مخاطبان عام کاهش پیدا کرده باشد اما مخاطبان متخصص ما افزایش پیدا کرده است. به‌هرحال ما باید سطح برنامه را بالا می‌بردیم و باید مردم را با کسب‌وکارهای دانش‌بنیان آشنا می‌کردیم. ما حتی مخاطبان خارج از کشور داریم. به‌عنوان‌مثال از خارج کشور با یکی از شرکت‌کننده‌ها تماس گرفته شده و سفارش فرش به او داده شده است.
