رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در جدیدترین مصاحبه اش گفته: «در چهار دهه اخیر میزان چاقی در کشور ما پنج و نیم برابر افزایش پیدا کرده است.» پیشتر نیز اعلام شده بود که طی دو دهه گذشته همزمان با کاهش بیش از ۵۰ درصدی سوء تغذیه (کم وزنی و کوتاه قدی) کودکان در کشور، شیوع چاقی و اضافه وزن در کودکان ایرانی دو برابر شده است.(منبع خبر: تسنیم). جالب است بدانید یکی از رایج ترین بیماری های روانی که در انتظار کودکان دارای اضافه وزن است، افسردگی است. در ادامه نکاتی برای تشخیص این بیماری و راهکارهای مدیریت آن مطرح خواهد شد.
علایم افسردگی به خاطر اضافه وزن
کودک شما که همیشه مشتاق به بازی با بچه های همسایه بود، اینک ترجیح می دهد جلوی تلویزیون بنشیند و با ظرفی پر از هله هوله، اوقات خود را سپری کند. او دوست دارد با موبایل سرگرم شود یا پشت درهای بسته اتاق خود تا وقت شام به بازی کامپیوتری بپردازد. این روزها کودک تان تا مجبور نباشد بیرون از خانه نمی رود به همین دلایل ارتباط او با کودکان اطراف و خانواده اش کمتر می شود؛ اگر با این چنین صحنه هایی در خانه روبه رو شدید، بشتابید که وقت عمل است. در بحث چاقی و افسردگی در کودکان دقیقاً معلوم نیست که کدام یک دلیل دیگری است. اگر چاقی کودک با تشخیص پزشک به دلیل اختلالات هورمونی نباشد، ممکن است نشانه افسردگی در کودک باشد و این اضافه وزن به مرور زمان می تواند سبب حس تنهایی، انزوا یا از بین رفتن اعتماد به نفس در کودک شود.
خطر اضافه وزن کودکان را جدی بگیرید
در دو دهه اخیر چاقی در کودکان تقریباً دو برابر شده است و به همان نسبت، گزارش هایی مبنی بر افسردگی در آن ها و مشکلات مرتبط با آن نیز رو به افزایش است. این جاست که خانواده ها باید از عادت های بد غذایی در کودکان خود به راحتی چشم پوشی نکنند. طی تحقیقاتی که دکتر میرنا وایسمن و همکارانش در دانشگاه کلمبیا انجام داده اند، کودکانی که زمینه های افسردگی و اضطراب به هر دلیلی در آن ها بیشتر است، نسبت به دیگر کودکان بیشتر در معرض اضافه وزن هستند و با توجه به این که این روزها چاق شدن به دلیل اشتباهات غذایی ما بسیار آسان شده است، کودک برای جبران کمبودهای ناشی از افسردگی اش به پرخوری روی می آورد. احساس خالی بودن چه به دلیل افسردگی یا اضافه وزن باعث می شود تا کودکان با کربوهیدرات ها و انواع شکلات شکم خود را پر کنند و این منجر به آزاد شدن مواد شیمیایی و در نهایت احساس و حال خوب در آن ها می شود.
تفاوت افسردگی در کودکان و بزرگ سالان
متاسفانه تشخیص افسردگی در کودکان در مقایسه با بزرگ سالان سخت تر است و زمینه های مشترک بین چاقی و افسردگی همچون اختلال در خواب، رفتار بی ثبات و تمایلات ناسالم به خوردن، تشخیص را با مشکل رو به رو می کند. کودکانی که به هر دلیل در شب، خواب کافی و مناسب ندارند، خواب آلودگی روز بعد، آن ها را شدید گرسنه می کند و احتمال چاقی و به موازات آن افسردگی در آن ها بیشتر است. توجه به ظاهر و نگرانی از اندازه، زیبایی و حساسیت های آن در کودکان در سن بسیار پایین دیده می شود و این کمی نگران کننده و در تشدید اضطراب در آن ها بی تاثیر نیست. این درحالیست که فعالیت های فیزیکی اثرات حیرت انگیزی را در درمان افسردگی ها حتی دربزرگ سالان و به دنبال آن برای جلوگیری از اضافه وزن به اثبات رسانده است.
برای مقابله با این شرایط چه کنیم؟
۱-یادمان باشد کودکان صرف نظر از وزن بدن و ظاهرشان، شایسته عشق بی قید و شرط ما هستند. لازمه این عشق فراهم کردن محیطی سالم، غذای سالم، فعالیت و تعاملات مثبت اجتماعی است.
۲-شما به عنوان یک پدر و مادر باید در انتخاب گزینه های سالم غذایی الگوی فرزندان خود باشید. آن ها را بیش از حد محدود نکنید. کابینت و یخچال خانه را از خوراکی های وسوسه انگیز پر نکنید.
۳-موضوع را بررسی کنید. چه افسردگی و چه اضافه وزن هر دو به درمان نیاز دارد. توصیه می شود ابتدا با افسردگی و عوامل آن مقابله کنید و سپس به دنبال جایگزین مناسب برای پرخوری او باشید.
۴-روان درمانی را جدی بگیرید. به کودک کمک می کند تا ریشه احساسات بد خود را بشناسد، رسیدن به این درک می تواند به کودک برای استفاده از شیوه زندگی سالم کمک کند.
۵-از فعالیت فیزیکی خانوادگی هرگزغافل نشوید. قدم زدن پس از شام، بازی با هولاهوپ، دوچرخه سواری در پارک، پیاده خرید کردن، راه های رضایت بخشی برای مبارزه با این بحران است.
۶-هیچ وقت کودک را برای پرخوری اش سرزنش نکنید. کودکان گاهی برای جبران احساس بد ناشی از سرزنش شما، بیشتر می خورند و شما که پدر یا مادر او هستید باید به این نکته آگاه باشید