گریم یکی از مهمترین و البته مهجورترین رشتههای فنی سینمایی است. با این حال گاهی چهرهپردازی یک فیلم به اندازهای خیرهکننده و خوب است که نمیشود این هنر جذاب را نادیده گرفت. این شما و این ۱۰ گریم خیرهکننده و خاطرهانگیز فیلمهای سینمایی که ظرافت و هوشمندی این هنر را به مخاطبان نشان دادند.
۱۰- فرانکنشتاین (Frankenstein)
- سال انتشار: ۱۹۳۱
کارگردان: جیمز ویل
بازیگران: کالین کلایو، می کلارک، جان بولز، بوریس کارلوف
امتیاز IMDb فیلم: ۷.۸ از ۱۰
امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۹۴ از ۱۰۰
«فرانکنشتاین» اولین اقتباس کلاسیک از رمان به شدت محبوبی به همین نام نوشتهی مری شلی به حساب میآید و علاوه بر این که باعث شد این هیولا شهرت جهانی پیدا کند، آغازگر عصر فیلمهای هیولایی در جهان بود. این داستان کلاسیک دربارهی دانشمندی به نام دکتر فرانکنشتاین است که با اتصال اعضای بدن انسانهای مختلف، موجودی را خلق میکند. هیولا خیلی زود از خانهی فرانکنشتاین فرار میکند و علیرغم این که روح بسیار مهربانی دارد اما به دلیل چهرهی ترسناکش از سوی جامعه طرد و با بدرفتاری مواجه میشود.
از زمان اکران فیلم تا به حال بیش از ۹۰ سال میگذرد اما گریم فیلم به اندازهای خیرهکننده است که در ایجاد تمایز بصری و غیرانسانی نشان دادن هیولای فرانکنشتاین نقش بسزایی دارد. همچنین شخصیتهایی مثل فریتز، خود دکتر فرانکشتاین و مردم شهر نسبت به زمان خودشان گریمهای قابل قبولی دارند. این چهرهپردازی زیبا در ترکیب با فیلمبرداری سیاه و سفید در تاریخ سینما تا ابد ماندگار شدند.
۹- بیتل جوس (Beetlejuice)
- سال انتشار: ۱۹۸۸
کارگردان: تیم برتون
بازیگران: الک بالدوین، جینا دیویس، وینونا رایدر، مایکل کیتون
امتیاز IMDb فیلم: ۷.۵ از ۱۰
امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۸۵ از ۱۰۰
«بیتل جوس» تیم برتون یکی از معروفترین فیلمهای کلاسیک دههی ۸۰ میلادی است که یک زوج تازه درگذشته را دنبال میکند که به خانهشان بازگشتند تا ساکنین جدید را از محل سکونتشان بیرون کنند اما وقتی در این امر موفق نمیشوند تصمیم میگیرند از روح آشفته حالی به نام بیتل جوس کمک بگیرند. با این حال وقتی پای این روح خبیث به خانه باز میشود تلاش میکند نقشههای شومی برای ویرانی بشریت و البته بازگشت به دنیای زندگان را اجرا کند.
یکی از برجستهترین المانهای «بیتل جوس» سبک گوتیک و تاریک منحصربهفرد تیم برتون است که با گریمهای زیبا بیشتر تقویت میشود. در این فیلم شاهد جلوههای بسیار ظریفی از هنر گریم هستیم از خود بیتل جوس با لباسها و چهرههای مختلفش گرفته تا سایر ساکنان دنیای مردگان. همهی این موارد در کنار فیلمنامه خوب، کارگردانی منحصربهفرد تیم برتون و بازیهای تماشایی دست به دست هم دادند و «بیتل جوس» را به یکی از بهترین کمدی ترسناکهای دههی ۸۰ میلادی تبدیل کردند.
۸- سیارهی میمونها (Planet of the Apes)
- سال انتشار: ۱۹۶۸
کارگردان: فرانکلین جی شافنر
بازیگران: چارلتون هستون، رادی مکداول، موریس اوانس، کیم هانتر، جیمز ویتمور
امتیاز IMDb فیلم: ۸ از ۱۰
امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۸۷ از ۱۰۰
فیلم کلاسیک علمی- تخیلی «سیاره میمونها» گروهی از فضانوردان را دنبال میکند که در نهایت در سیارهای در ۲۰۰۰ سال آینده فرود میآیند که کاملا تحت سلطهی موجودات نخستین قرار دارد. این میمونها از نژاد اولیهی انسانهایی که تصور میکنند فاقد هوش کافی هستند، برای ورزش و آزمایش استفاده میکنند؛ در نتیجه فضانوردان اسیر آنها میشوند.
گریم و لباسهایی که برای میمونهای باهوش این سیاره به کار رفته با گذشت بیش از ۵۰ سال از انتشار اولیه هنوز هم خیرهکننده و تنوع میان میمونها شگفتانگیز است. گریم این فیلم به اندازهای فوقالعاده است که حتی با این که در آن دوره رشتهی بهترین طراحی چهرهپردازی و آرایش مو در اسکار تعریف نشده بود، « برندهی جایزه اسکار افتخاری شد.
۷- جنگیر (The Exorcist)
- سال انتشار: ۱۹۷۳
کارگردان: ویلیام فریدکین
بازیگران: الن برستین، ماکس فون سیدو، جیسون میلر، لیندا بلر
امتیاز IMDb فیلم: ۸.۱ از ۱۰
امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۸۴ از ۱۰۰
«جنگیر» به عنوان یک شاهکار کلاسیک ترسناک دختر بچهای به نام ریگان را دنبال میکند که قربانی تسخیر شیطانی میشود. مادر ریگان پس تلاشهای متعدد برای درمان دخترش تصمیم میگیرد از یک کشیش کمک بگیرد. کشیش پس بررسی شرایط، مراسم جنگیری را به عنوان آخرین راهکار باقی مانده پیشنهاد میدهد.
یکی از نکات وحشتناک «جنگیر» تماشای تحول شخصیت ریگان از ابتدا تا انتهای فیلم است. ظاهر و گریم همیشه در حال تغییر او در باورپذیری هرچه بیشتر این تحول نقش بسزایی دارد. او رفته رفته بیشتر شیطانی میشود تا جایی که در اواخر فیلم شباهتی به یک انسان ندارد و به یک شیطان تمام عیار شبیهتر است. با این اوصاف گریم «جنگیر» یکی از عناصر کلیدی است که در ماندگاری فیلم نقش بسزایی داشته.
۶- شوالیهی تاریکی (The Dark Knight)
- سال انتشار: ۲۰۰۸
کارگردان: کریستوفر نولان
بازیگران: کریستین بیل، مایکل کین، هیث لجر، گری اولدمن، آرون اکهارت
امتیاز IMDb فیلم: ۹ از ۱۰
امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۹۴ از ۱۰۰
«شوالیهی تاریکی» کریستوفر نولان به عنوان دنبالهی پرفروش «بتمن آغاز میکند» (Batman Begins)، بتمن (کریستین بیل) را در مبارزات بیپایانش مقابل جنایتکاران شهر گاتهام دنبال میکرد. همکاری مرد خفاشی با جیم گوردون (گری اولدمن) و هاروی دنت (آرون اکهارت) در ابتدا موفقیتآمیز بود اما ناگهان جوکر (هیث لجر) مغز متفکر جنایتکاران گاتهام سر میرسد و همه چیز را پیچیدهتر میکند. با آزاد شدن جوکر، بتمن باید هر آنچه در توان دارد را به میدان آورد تا یک بار برای همیشه از شر این ابرشرور دیوانه خلاص شود.
«شوالیهی تاریکی» به عنوان یکی از شناختهشدهترین و صد البته دوستداشتنیترین فیلمهای اکشن مدرن در تمام دوران شناخته میشود که بخش مهمی از آن به خاطر حضور دو شرور اصلی یعنی جوکر و هاروی دنت در نقش دو چهره است. گریم سنگین این دو شخصیت نقش غیرقابلانکاری در جذابیت هر چه بیشتر آنها دارد. گریم نامرتب و عجیب جوکر و چهرهی سوختهی هاروی دنت جلوههای بصری نمادینی را خلق میکند که این شرورها و صد البته فیلم را در تاریخ سینما ماندگار کرده است.
۵- ارباب حلقهها: یاران حلقه (The Lord of the Rings: Fellowship of the Ring)
- سال انتشار: ۲۰۰۱
کارگردان: پیتر جکسون
بازیگران: الیجا وود، ایان مککلن، لیو تایلر، ویگو مورتنسن، شان آستین، کیت بلانشت
امتیاز IMDb فیلم: ۸.۸ از ۱۰
امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۹۱ از ۱۰۰
«ارباب حلقهها: یاران حلقه» به عنوان اولین قسمت از سهگانهی محبوب «ارباب حلقهها» فرودو بگینز (الیجا وود) را دنبال میکند که برای خلاص شدن از شر یک حلقهی نفرین شده سفری را به کوه دووم آغاز میکند. در این مسیر گروهی برای محافظت از فرودو و اطمینان از نیفتادن حلقه به دست بدکاران، او را همراهی میکنند.
بخش عمدهای از قسمت اول و سهگانهی «ارباب حلقهها» صرف جزئیاتی میشود که برای زنده کردن دنیای تالکین ضروری هستند. از آن جایی که در «یاران حلقه» برای نخستین بار وارد این دنیای جادویی میشویم، جزئیاتی مثل گریم بازیگران به مخاطب کمک میکرد تا در داستان غرق شود. کارهایی مثل تجسم گونهها و نژادهای مختلف، مدل مو و ریش، گریمهای کلاسیک و فانتزی همه و همه گرد هم آمدند تا سرزمین میانه در دنیای سینما جان دیگری بگیرد.
۴- گرگنمای آمریکایی در لندن (An American Werewolf in London)
- سال انتشار: ۱۹۸۱
کارگردان: جان لندیس
بازیگران: دیوید ناتن، جنی اگاتر، پائولا جیکوبز، گریفین دان
امتیاز IMDb فیلم: ۷.۵ از ۱۰
امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۸۹ از ۱۰۰
«گرگ نمای آمریکایی در لندن» ماجرای دو توریست آمریکایی در لندن را دنبال میکند که مورد حملهی یک گرگینه قرار میگیرند. تا این که یکی از توریستها به نام دیوید (دیوید ناتن) با ظهور ماه کامل در آسمان به گرگینه تبدیل میشود و شهر را به هم میریزد. با وجود هشدارهای مداوم دوست دیگرش جک (گریفین دان) مبنی بر تبدیل شدنش به گرگینه، دیوید وضعیت خطرناک فعلیاش را نمیپذیرد و تصور میکند اتفاق خاصی به وقوع نپیوسته.
یکی از دلایلی که «گرگ نمای آمریکایی در لندن» همچنان به عنوان یک کمدی ترسناک کالت شناخته میشود، گریمهای عجیب و خیرهکنندهاش است، به ویژه در سکانسهای نمادین تبدیل دیوید به گرگینه که با هر چیز دیگری که تا آن زمان دیده بودید، تفاوت داشت. چهرهپردازی این فیلم به اندازهای محبوب بود که توانست سال ۱۹۸۱ نخستین جایزهی اسکار در رشتهی بهترین گریم و آرایش مو را از آن خوش کند.
۳- مرد فیلنما (The Elephant Man)
- سال انتشار: ۱۹۸۰
کارگردان: دیوید لینچ
بازیگران: آنتونی هاپکینز، جان هرت، آن بنکرافت، وندی هیلر، جان گیلگد
امتیاز IMDb فیلم: ۸.۲ از ۱۰
امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۹۲ از ۱۰۰
«مرد فیل نما» درام تحسینشدهی دیوید لینچ در لندن قرن نوزدهم میلادی اتفاق میافتد و زندگی مردی به نام جوزف مریک (جان هرت) را دنبال میکند که ظاهر به شدت دفرمهای دارد. او توسط دکتر فردریک تروس (با بازی آنتونی هاپکینز) از زندانی که برای خودش ساخته خلاص میشود و کمکم به محاسنی که خودشان را زیر ظاهر نازیبایش پنهان کردند، پی میبرد. در خلال تحقیقات، رابطهی دوستانهی میان دکتر و مریک شکل میگیرد و مرد فیل نما برای نخستین بار کسی را پیدا میکند که با او مانند یک انسان رفتار میکند.
دیوید لینچ بیشتر به خاطر درامهای روان شناختیاش شناخته میشود اما روایت منحصربهفرد «مرد فیل نما» آن را به یکی از نقاط قوت کارنامهی هنریاش تبدیل کرده است. فیلمبرداری سیاه و سفید و گریم اغراقآمیز، «مرد فیل نما» را به آثار کلاسیکی مثل «فرانکشتاین» شبیه کرده. گریم خیرهکنندهی فیلم هنوز هم پس از گذشت ۴۰ سال در نوع خودش منحصربهفرد و دستنیافتنی است.
۲- هزارتوی پن (Pan’s Labyrinth)
- سال انتشار: ۲۰۰۶
کارگردان: گیرمو دل تورو
بازیگران: ایوانا باکرو، سرژی لوپس، ماریبل وردو، داگ جونز، آریانا خیل
امتیاز IMDb فیلم: ۸.۲ از ۱۰
امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۹۵ از ۱۰۰
«هزارتوی پن» به عنوان یکی از شاخصترین آثار گیرمو دل تورو دختر بچهی ۱۰ سالهای به نام اوفیلا (ایوانا باکرو) را دنبال میکند که برای سر درآوردن از اسرار زندگیاش شروع به کاوش در هزارتویی عجیبوغریب میکند. او در خلال این سفر اسرارآمیز با موجودات عجیبی مثل فائون و مرد رنگپریده مواجه میشود که هر دوی آنها توسط داگ جونز نقشآفرینی میشوند. آنها به اوفیلا کمک میکنند و مانع عبور او از آزمایشهای پیچیدهی هزارتو میشوند.
در دنیای دل تورو با تعداد زیادی گریم خیرهکننده روبهرو میشویم که به منظور زنده کردن هرچه واقعگرایانهتر دنیای انتزاعی او خلق شدند. گریم علاوه بر این که یکی از راهی است که موجودات خیالی مثل مرد رنگپریده و فائون را زنده میکند، به اندازهای هنرمندانه است که نمیشود از آن چشم برداشت. این مورد یکی از بخشهای برجستهی «هزارتوی پن» است که آن را به اثر سرگرمکنندهای تبدیل میکند که قبلا مشابه آن را ندیدید.
۱- مگس (The Fly)
- سال انتشار: ۱۹۸۶
کارگردان: دیوید کراننبرگ
بازیگران: جف گلدبلوم، جینا دیویس، جان گنز
امتیاز IMDb فیلم: ۷.۶ از ۱۰
امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۹۳ از ۱۰۰
دیوید کراننبرگ فیلم علمی- تخیلی و کلاسیک «مگس» را سال ۱۹۸۶ بازسازی کرد. ماجرا دربارهی دانشمندی به نام ست براندل است که موفق میشود تکنولوژی را کشف کند که انسانها به واسطهی آن تله پورتت میشوند اما وقتی تصمیم میگیرد این تکنولوژی را برای نخستین بار روی خودش آزمایش کند، یک مگس هم وارد دستگاه میشود و در اثر فعلوانفعالات رخ داده همراه مگس به یک موجود واحد تبدیل میشوند.
دستاورد بزرگ «مگس» این است که از نشان دادن فعلوانفعالات براندل ابایی ندارد. این روند بسیار آهسته است و در هر مرحله، تغییر شکل متمایزی وجود دارد که گریم فیلم توانسته به هنرمندانهترین شکل ممکن از پس نشان دادن این تغییرات برآید. در نهایت براندل به یک هیولا تبدیل میشود اما هنوز هم قابل تشخیص است. گریم خیرهکننده و منحصربهفرد «مگس» در نهایت معیاری برای سایر فیلمهای سینمایی شد.