در آستانه سی و چهارمین جشنواره موسیقی فجر، با شاهین فرهت موزیسین و دبیر این جشنواره گفتگو کردیم؛ کسی که در چندین دوره از جشنواره موسیقی، داوری کرده و با قواعد آن بیگانه نیست. شاهین فرهت فرزند غلامعلی فرهت نوازنده برجسته تار است.
او از پنجسالگی فراگیری موسیقی را آغاز کرد و پس از اینکه در مقطع کارشناسی رشته موسیقی از دانشگاه تهران فارغالتحصیل شد، برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت. سپس فرهت در فرانسه و در رشته آهنگسازی دکترا گرفت. فرهت تا کنون بیش از ۸۰ اثر موسیقی در فرمهای مختلف شامل سمفونیها، کوارتتها و … ساخته است.
به منزل این موزیسین رفتیم و دقایقی با وی گفتگو کردیم؛ در این گفتگو سعی کردیم بیش از هر چیزی چارچوبها و اهداف اصلی جشنواره را بررسی کنیم. فرهت از برنامههای جشنواره، معیارهای انتخاب گروهها، محدودیتها، علت حذف باربد از این فستیوال و موضوعات دیگر گفت.
آقای فرهت؛ چه شد که دبیری جشنواره موسیقی فجر را پذیرفتید؟
خیلی معمولی این اتفاق رخ داد. به من گفتند که بیا و من هم آمدم. خوشحال میشدم که آرمانهای خودم در موسیقی را که اجرای هر چه بیشتر آثار آهنگسازان ایرانی است، اجرایی کنم. امیدوارم برای نخستین بار بتوانم این کار را انجام دهم.
برنامههای جشنواره چگونه پیش میرود؟
خوشبختانه برنامهها خوب پیش رفته و تقریباً کارهای اجرایی به اتمام رسیده است. همچنین همهی گروههای داخلی و خارجی حاضر در این دوره جشنواره، مشخص شدند.
از گروههای خارجی گفتید؛ ملاک هیئت انتخاب برای دعوت از گروههای خارجی چه بوده است؟
بیشترین تمرکز ما در انتخاب همهی گروه ها، این بود که انواع موسیقی به شکل فراگیر برای جشنواره انتخاب شوند. در نظر داشتیم که از جهت تعداد و انواع موسیقی گروههای متنوع دعوت شوند. امسال اجرای گروههای خارجی از تک نوازی تا ارکستر را شامل میشود. دو نوازی، کوارتت زهی و انواع و اقسام گروهها در این جشنواره حاضرند.
در گروههای داخلی چطور؟
گروههای داخلی هم اینگونه هستند. ما علاوه بر تک نوازی، دو نوازی و غیره، ارکستر مجلسی و ارکستر سمفونیک را در میان اجراها خواهیم داشت.
برای انتخاب گروههای خارجی محدودیت داشتید؟
به ما نگفتند که مثلاً فلان گروه را دعوت کنید و فلان گروه را به هیچ وجه دعوت نکنید. هیئت انتخاب (متشکل از ۱۰، ۱۲ کارشناس موسیقی)، در جلساتی که داشتیم، تمامی مسائل فنی و اداری را بررسی کردند، سپس اسامی اعلام و تایید شدند.
همیشه موسیقی سنتی، موسیقی پاپ، موسیقی نواحی و موسیقی تلفیقی، بخشهای مختلف جشنواره را دربر میگیرند. به نظر میرسد که در دورههای مختلف، انعطافی در انتخاب و اجرای گروهها دیده نمیشود و فقط یک دسته بندی ثابت و چارچوب غیر قابل تغییر وجود دارد؛ بنابراین در هر دوره با وجود تفاوت دبیران و تیم اجرایی، یک برنامهی مشخص اجرا میشود. در دورهی شما هم این چارچوب ثابت است؟
البته از نظر من چارچوبها ثابت نیست. هدف اصلی ما، ترویج موسیقی فاخر است و بیشتر به آثار آهنگسازان ایرانی و جوانان ایرانی توجه کردیم. تلاشی برای بزرگ کردن سبک خاصی مانند سبک پاپ نداریم. ملزم کردیم که هر گروهی که در جشنواره اجرا میکند، باید یک اثر از آهنگسازان ایرانی اجرا کند. در تاریخ جشنواره که من از نخستین دوره به جز سه دورهی اخیر حضور داشتم، چنین اتفاقی رخ نداده است. اصلا به این شرط آمدم که موسیقی ایرانی را جا بیندازم.
برویم سراغ بخش پاپِ جشنواره؛ ملاکتان برای انتخاب گروهها و خوانندگان این بخش چه بود؟
راستش را بخواهید از آنجا که من در سبک پاپ تخصص ندارم، نمیدانم که گروههای این بخش بر چه مبنایی انتخاب شده اند. حتی اسامی خوانندگان این بخش را نشنیدهام و در کنسرتشان هم شرکت نکردهام. البته گروه های پاپ هم بر اساس معیارهای دقیقِ هیئت انتخاب، برگزیده شده اند، اما من با آنها آشنا نیستم.