تخم کتان یا همان بذر کتان دانه های ریزی به رنگ قهوه ای برنزه یا طلایی است که منبع اسیدهای چرب امگا ۳ و حاصل گیاهی به نام آلفا لینوئیک اسید ( ALA) است . برای این دانه خواص زیادی برشمرده می شود از درخشان کنندگی پوست، رشد مو، کاهش کلسترول و فشارخون گرفته تا درمان تخمدان پلی کیستیک و کاهش علایم یائسگی .
در ادامه به خواص این دانه خوراکی برای خانم ها اشاره می کنیم .
یک قاشق غذاخوری تخم کتان حاوی مواد زیر است:
امگا ۳ (ALA) – ۶، ۳۳۸ میلیگرم فیبر- ۸گرم
پروتئین – ۶گرم
ویتامین ب۱ -۳۱درصد از میزان مجاز روزانه
منگنز – ۳۵ درصد از میزان مجاز روزانه
منیزیم – ۳۰ درصد از میزان مجاز روزانه
فسفر – ۱۹ درصد از میزان مجاز روزانه
سلنیوم – ۱۰درصد از میزان مجاز روزانه
دانه کتان مقادیر مناسبی ویتامین ب۶، آهن، پتاسیم، مس و روی نیز دارد.
مشخصات تغذیهای دانه به وضوح نشان میدهد که چرا یکی از مغذیترین مواد خوراکی روی کره زمین است.تخم کتان، دانهای سرشار ازمواد ضدالتهاب و اسیدهای چرب امگا ۳ است که میتواند تاثیرات مثبتی برمشکلات هورمونی خانمها داشته باشد.زنانی که سعی دارند باردار شوند، لیگنین موجود دردانه کتان می تواند تخمک گذاری طبیعی را افزایش دهد. شایان ذکر است که تخمک گذاری مداوم شانس بارداری را افزایش می دهد و این یکی از فواید تخم کتان است.اضافه کردن دانه های کتان به رژیم غذایی نیز می تواند باعث کاهش گرفتگی های عضلانی در زمان قاعدگی شود.
فواید تخم کتان بر سندروم تخمدان
پلی کیستیک
مکمل های روزانه بذر کتان می تواند تا ۸۹ درصد باعث کاهش میزان تستوسترون در بیماران مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک شود. این کاهش دو تا چهار برابر بیشتر ازمکمل های غذایی دیگر است.
در این مطالعه خاص، پزشک به یک بیمار مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک روزانه مصرف ۳۰ گرم دانه کتان را برای مدت چهارماه تجویز کرد. با مقایسه قبل و بعد ازآزمایش، کاهش معناداری در آندروژن، تستوسترون و پرمویی درزنان یا هیرسوتیسم مشاهده شد. در طول مدت مطالعه بیمار یک کیلوگرم وزن خود را از دست داد و میزان انسولین بدنش نیز افزایش یافت.بهترین راه مبارزه با تخمدان پلی کیستیک رژیم غذایی است. دراین بین بهترین، ساده ترین، ارزان ترین و مفید ترین مکمل، دانه های کتان است. فیبرها، امگا ۳، اسیدهای آمینه و لیگنان های آن می تواند به خوبی برای متعادل شدن دوباره بدن کار کنند.برای این کار می توانید پودر آن را به سالاد اضافه یا آن را با سوپ مخلوط کنید. همچنین می توانید تخم کتان را به دستورهای غذایی ، آب میوه یا اسموتی های خود اضافه کنید.
فواید تخم کتان بر تعادل هورمونی
برای زنانی که علایم قبل از یائسگی مانند سردرد، مشکلات خواب، کیست سینه، احتباس مایع، اضطراب، کاهش میل جنسی و خون ریزی سنگین را تجربه می کنند، استفاده از این بذر می تواند به ترمیم تعادل هورمونی کمک کند.زنانی که بعد از یائسگی هر روز تقریبا ۲۸ گرم دانه کتان مصرف می کنند، بر نحوه استفاده از استروژن بدن آن ها تاثیر می گذارد. همچنین به محافظت در برابر سرطان سینه هم کمک می کند ولی در عین حال در نقش استروژن برای حفظ و نگهداری طبیعی استخوان ها خللی ایجاد نمی کند. نتایج تحقیقات اولیه نشان داده است که دانه های کتان می تواند برای زنانی که تحت هورمون درمانی نیستند، کلسترول کل را به میزان متوسط ۶ درصد کاهش دهد.
چه کسانی نباید بذر کتان بخورند؟
افراد ممکن است واکنش های آلرژیک به دانه های کتان داشته باشند در حالی که این واکنش ها نادر است. مطالعات نمونه هایی از واکنش های آلرژیک تهدید کننده زندگی مانند گرفتگی شدید تنفسی، کاهش شدید فشار خون و آنافیلاکسی را گزارش می دهند.
دیگر واکنش های آلرژیک مرتبط با دانه های کتان عبارت است از حالت تهوع، استفراغ و درد شکمی. همچنین واکنش آلرژیک به بذرکتان می تواند کوتاه شدن نفس، نفس کشیدن سریع، ضعف، سختی در راه رفتن، تشنج یا از کارافتادگی اعضا را به دنبال داشته باشد.
مضرات بذر کتان
شایان ذکراست که یکی از معضلات هنگام استفاده از بذر کتان، نبود مطالعه کافی درباره این ماده غذایی است. هم اکنون مطالعات بسیاری روی مزایای مثبت بذر کتان انجام شده، اما استفاده استانداردی از مکمل های آن صورت نگرفته است.خانم هایی که به طور مرتب از مکمل های این ماده به میزان زیاد استفاده می کنند بیشتر در معرض تغییرات در دوره های قاعدگی خود هستند. این خانم ها ممکن است بعدا با مشکلات هورمونی ، سرطان رحم و سرطان تخمدان نیز مواجه شوند.همچنین استفاده از بذر کتان به دلیل تغییرات هورمونی، در دوران بارداری توصیه نمی شود.بنابراین مطمئن ترین کار پیش از استفاده از مکمل های این ماده غذایی، مشورت با پزشک متخصصی است که به شرایط فیزیکی و سلامت شما آگاهی داشته باشد. با او درباره مدت زمانی که استفاده از آن برای شما ایمن است و همین طور میزان دوز مصرفی مناسب مشورت کنید.
خواص بذر کتان: در ۱۰۰ گرم بذر کتان حدود ۴۰ گرم چربی وجود دارد. مصرف بذر کتان از بیماری سرطان به ویژه سرطان سینه در زنان جلوگیری می کند. همچنین در کوچک شدنتومورهای سرطانی نقش دارد.