نگاهی به ابعاد قرارداد غیرمنتظره فروش دومین جایزه مهم سینما به دو تاجر آمریکایی
جایزه گلدنگلوب که برای ۸۰ سال از طرف انجمن مطبوعات خارجی هالیوود به برترینهای صنایع سینما و تلویزیون اهدا میشد، به فروش رسید و از این به بعد، قرار است بنیاد گلدنگلوب که توسط مالکان جدید تأسیس خواهد شد، این جایزه را اهدا کند. هنوز روشن نیست چه کسانی از دوره ۲۰۲۴ به بعد برای اهدای این جایزه رأی خواهند داد، اما اصل وقوع این معامله، آنقدر در صنعت سرگرمی، دور از انتظار و عجیب است که بسیاری را شوکه کرده است.
گلدنگلوب در حد اسکار
صنعت سرگرمی، دو نوع رویداد رقابتی اصلی دارد: جشنواره (Festival) و جایزه (Award). مهمترین تفاوت آنها به طور خلاصه آن است که جشنواره، رویدادی چند روزه و محلی برای نمایش آثار و در نهایت تقدیر از برترینهاست، اما در جایزه، از نمایش آثار خبری نیست و تقدیرها تنها در یک مراسم چند ساعته اهدا میشود. با این مقدمه، روشن میشود که تفاوت جایزه گلدنگلوب مثلا با جشنواره فیلم کن چیست. بر همین اساس اسکار به عنوان مهمترین جایزه سینمایی سال مطرح میشود و گلدنگلوب از این نظر، در رتبه دوم قرار میگیرد. این جایزه برای نخستین بار در ژانویه ۱۹۴۳ اهدا شد و ۶ جایزه بهترین فیلم و بهترین کارگردانی و ۴ جایزه بازیگری را به برترین محصولات سینمایی سال اهدا کرد. از سال ۱۹۵۱ شاخههای کمدی/موزیکال و درام جدا شدند و تا امروز، این جدایی ادامه داشته است. در ۱۹۵۶ و سیزدهمین دوره نیز برای نخستین بار محصولات تلویزیونی داوری شدند و بخش تلویزیونی گلدنگلوب به راه افتاد. در سالهای اخیر گلدنگلوب هر سال ۲۷ جایزه اهدا میکند که مهمترین آنها را میتوان بهترین فیلم درام و بهترین سریال درام سال دانست.
یک ویژگی خوب گلدنگلوب
یکی از نقاط اهمیت جوایز گلدنگلوب، پیروی حداقلی آن از مدهای روز است که در سالهای اخیر، اعتبار جایزه اسکار را نزد علاقهمندان جدی و منتقدان سینما دچار خدشه کرده است. مثلا در همین اسکار جنجالی امسال که فیلم «همهچیز، همهجا، به یکباره» ۷ جایزه از جمله اسکار بهترین فیلم را دریافت کرد، در شاخه موزیکال/کمدی جوایز گلدنگلوب، رقابت را به «بنشیهای اینیشرین» واگذار کرد و فقط ۲ جایزه بازیگری گرفت. سال ۲۰۲۲ نیز فیلم «کودا» که با وجود ارزشهایش از نظر کمتر منتقدی «بهترین فیلم سال» بود، در شاخه بهترین فیلم درام، نتوانست با «قدرت سگ» رقابت کند. سال ۲۰۱۷ نیز که بسیاری «سه بیلبورد» را بهترین فیلم سال میدانستند، اما رأیدهندگان اسکار در انتخابی مورد انتقاد، فیلم «شکل آب» را برای این عنوان برگزیدند ولی گلدنگلوب بهترین فیلم درام به «سه بیلبورد» رسید، نه «شکل آب». البته همچنان که گفته شد، این برتری در گلدنگلوب در برابر اسکار، نسبی است و این جایزه نیز کم وبیش ترندهای روز را در نظر میگیرد.
نقطه آغاز جنجال
جالب است بدانید که رأیدهندگان اغلب جوایز سینمایی مثل اسکار، بفتا، سزار و… که اعضای آکادمیهای گوناگون سینماییاند، معرفی میشوند، اما گلدنگلوب اینطور نیست. بسیاری از افراد در انجمن مطبوعات خارجی هالیوود که از حدود ۱۰۰ روزنامهنگار در سراسر جهان تشکیل شده، شناخته شده نیستند. همین موضوع هم نقطه شروعی برای جنجالهایی شد که در نهایت، به فروش گلدنگلوب انجامید. اوایل سال ۲۰۲۱ روزنامه لسآنجلس تایمز گزارش مفصلی منتشر کرد که نشان میداد هیچیک از اعضای انجمن مطبوعات خارجی هالیوود که رأیدهنده گلدنگلوباند، رنگینپوست نیستند و همین مسئله در نهایت با وجود اصلاحات فراوانی که مدیریت این انجمن انجام داد، بعد از چند سال کار را به این جا رساند. در این ۲ سال، چهرههای شناخته شده زیادی از جمله تام کروز و اسکارلت جوهانسون و کمپانیهای مهمی از جمله نتفلیکس و وارنر، برای آن که میان طرفداران و مشتریان خود همچنان محبوب بمانند، رابطه خود را با گلدنگلوب قطع یا آن را تحریم کردند؛ فقط به این دلیل که رنگینپوستان در رأیدهندگان این جایزه حضور ندارند.
معامله عجیب با مالک چلسی!
تردیدی نیست که جایزه «گلدنگلوب»، پیش از این جنجال، یک دارایی قابل فروش نبود و هیچ کس جایزهای با این سطح از اعتبار را که در صنعت ۱۰۰ ساله سینما، ۸۰ سال قدمت دارد، نمیفروشد. به همین دلیل است که این معامله، در تاریخ صنعت سرگرمی، بسیار عجیب است، مثل جشنوارههای کن، ونیز و برلین یا حتی جشنواره فیلم فجر خودمان که امکان ندارد از سوی برگزار کنندگان، به فروش برسند، اما انجمن مطبوعات خارجی هالیوود با جنجال ۲ سال پیش، آنقدر در میان اهالی سینما و بسیاری از دوستداران سینما بدنام شده بود که دیگر نمیتوانست این جایزه را از چاهی که در آن افتاده بود، نجات دهد. بنابراین انجمن ترجیح داد که آن را به مالکان تازهای بفروشد و حداقل از پیکر در حال احتضار آن، پول خوبی به جیب بزند. بنابراین کنسرسیومی متشکل از دو گروه سرمایهگذاری دیسیپی و الدریج پا به میدان گذاشتند و با رقمی که هنوز اعلام نشده، گلدنگلوب را خریدند. این دو گروه جدید را با دو چهره شاخص آن میشناسند؛ جی پنسکی مدیر دیسیپی و تاد بولی مدیر الدریج. پنسکی یکی از اربابان رسانههای آمریکاست؛ کسی که شماری از معتبرترین رسانههای صنعت سرگرمی از جمله مجلات رولینگ استون، ورایتی، بیلبورد و حتی جشنواره فیلم جنوب از جنوب غربی (SXSW) را در اختیار دارد. دامنه فعالیت تاد بولی گستردهتر است و از رسانههایی چون هالیوود ریپورتر تا صنایعی چون املاک و بیمه را در اختیار دارد. او همچنین مالک شرکت MRC است که در تولید سریالهایی مثل «خانه پوشالی» و «اوزارک» دست داشت. جالب این که او در سالهای اخیر به نامی شناخته شده در ایران تبدیل شده، چراکه بعد از وقوع جنگ روسیه-اوکراین و مخالفتها با رومن آبراموویچ مالک متمول باشگاه فوتبال چلسی انگلیس (به علت دوستی او با پوتین) تاد بولی با ۵٫۲ میلیارد دلار، باشگاه چلسی را خرید و به مجموعه داراییهای خود اضافه کرد. باید دید بنیاد گلدنگلوب که تحت اختیار پنسکی و بولی خواهد بود، چه طرحی را برای آینده این جایزه درخواهد انداخت.