خبر وارد کردن ماشین توسط بازیکنان تیم ملی موجی از انتقادات را میان مردم به وجود آورده است. مردمی که سالها باید در صف خرید یک خودروی بیکیفیت داخلی بمانند شگفتزده از اسامی ماشینهای خارجی واردشده به گمرک توسط فوتبالیستهای تیم ملی این سوال را مطرح میکنند که چنین پاداشی بابت کدام دستاورد اعطا شده؟ خوردن ۶ گل از انگلیس یا باخت به امریکا و حذف دوباره در مرحله گروهی جام جهانی؟ مردم سایر پاداشهایی که بازیکنان تیم ملی در مدت زمان صعود به جام جهانی و بعد از آن دریافت کردهاند را جمع میزنند و با یک حسابکتاب ساده متوجه میشوند که بین این تیم ملی و خودشان فاصلهای کهکشانی به وجود آمده است. سابقه پاداش برای صعود به جام جهانی به نخستین حضور تیم ملی در بالاترین سطح فوتبال دنیا برمیگردد. اما از یک دوره به بعد به واسطه تغییر ساختار اقتصادی ایران برخی پاداشها به شکلهای خاصی به بازیکنان داده شد.
حواله ماشین یکی از این شکلها بود که به خاطر قوانین عجیب در حوزه واردات خودرو تبدیل به یک جایزه ارزشمند شد. طبق اطلاعات به دست آمده هنگام صعود ایران به جام جهانی ۹۸ فرانسه به بازیکنان تیم ملی حواله ماشین داده شد. این اقدام بار دیگر در سال ۲۰۱۴ تکرار شد و علی کفاشیان و مهدی محمدنبی، رییس فدراسیون و سرپرست تیم ملی هم از این پاداش نجومی بهره بردند. با این حال در هیچ دورهای مثل دوره حاضر اعطای مجوز وارد کردن خودرو با این حجم از واکنش منفی روبرو نشده بود. به جز این نحوه توزیع حوالهها بین بازیکنان هم ابهامات زیادی به وجود آورده است. هنوز نه فدراسیون فوتبال نه وزارت ورزش توضیح درستی در این رابطه ارایه نکردهاند. تنها دیروز احسان اصولی سخنگوی فدراسیون با اظهار بیاطلاعی از این مساله گفت «فردا میپرسم و میگویم!» اصولی تاکید کرد، نمیداند لیست نفرات را چه کسی به وزارت ورزش داده و اصلا این موضوع ربطی به فدراسیون ندارد. اعطای حواله واردات خودروهای لوکس برای صعود به جام جهانی ۲۰۲۲ به دوران ریاست شهابالدین عزیزی خادم در فدراسیون فوتبال برمیگردد. پس از صعود شاگردان اسکوچیچ به جام جهانی ۲۰۲۲ قطر و پس از بازی با عراق در تهران، محمد مخبر معاون اول رییسجمهوری، محسن منصوری استاندار وقت تهران، سیدحمید سجادی وزیر ورزش و جوانان به همراه سیدرضا صالحی امیری، رییس کمیته ملی المپیک در رختکن تیم حضور یافتند و دقایقی با بازیکنان گفتوگو کردند.
طبق خبرهای دریافتی در حاشیه این صحبتها، بازیکنان خواستار دریافت مجوز واردات خودرو شدند، اما مخبر در ابتدا مخالفت کرد و سپس چند بازیکن باتجربه تیم ملی که سابقه حضور در جام جهانیهای گذشته را داشتند به معاون رییسجمهور گفتند این پاداشها در گذشته و در دولتهای قبل هم وجود داشته و سوال کردند چرا دولت کنونی این پاداشها را به بازیکنان تیم ملی نمیدهد؟ در نهایت معاون رییسجمهور قول داد این موضوع را پیگیری کند تا پاداشها به اعضای تیم و افرادی که در صعود به جام جهانی مثل مدیران فدراسیون فوتبال و تیم ملی نقش داشتند، اهدا شود؛ اتفاقی که در دورههای قبل هم رخ داده بود. با این حال لیست کسانی که مجوز وارد کردن خودرو دریافت کردهاند در روزهای گذشته منتشر و مشخص شد نام تعدادی از نفراتی که در صعود ایران به جام جهانی نقش داشتند حذف و برخی دیگر جایگزین شدهاند. طبق گزارش روزنامه فرهیختگان اسامی ۳۲ نفری که حواله خودرو دریافت کردهاند به شرح زیر است:
احسان حاج صفی، سردار آزمون، وحید امیری، شجاع خلیلزاده، صالح حردانی، یاسین سلمانی، رامین رضاییان، علی کریمی، کریم انصاریفرد، سامان قدوس، مهدی قایدی، میلاد سرلک، سعید عزتاللهی، میلاد محمدی، مرتضی پورعلیگنجی، امید ابراهیمی، مهدی طارمی، علیرضا بیرانوند، صادق محرمی، سید مجید حسینی، علی قلیزاده، مهدی ترابی، ابوالفضل جلالی، سیاوش یزدانی، علیرضا جهانبخش، امیر عابدزاده، محمدحسین کنعانیزادگان، امید نورافکن، سید پیام نیازمند، احمدنوراللهی، روزبه چشمی و سید حسین حسینی! این روزنامه همچنین گفت برخی مقامات و مدیران فدراسیون نیز حواله وارد کردن خودرو گرفتهاند. در این فهرست نام چند بازیکن که در صعود تیم ملی به جام جهانی نقشی نداشتند و بعد از اخراج اسکوچیچ توسط کیروش برای جام جهانی به تیم ملی دعوت شدند نیز به چشم میخورد که ابهاماتی را به وجود آورده است.
به هر ترتیب میتوان گفت بازیکنان تیم ملی بابت صعود به جام جهانی و حضور در این مسابقات به پاداشهای قابل توجهی دست پیدا کردهاند. اعضای تیم ملی بابت هر برد خارج از خانه در مقدماتی جام جهانی ۵۵۰۰ یورو و بابت برد داخل خانه ۳۵۰۰ یورو دریافت کردند که این رقمها به صورت کامل توسط رییس فدراسیون وقت یعنی عزیزی خادم تسویه شد. ایران در آن برهه و در مرحله اول مقدماتی از سه بازی در منامه، سه برد به دست آورد و در مرحله دوم مقدماتی از ۹ بازی (تا زمان حضور عزیزی خادم در فدراسیون و تثبیت صعود به جام جهانی) صاحب ۸ برد و یک تساوی شد. یعنی بازیکنانی که در رسیدن ایران به جام جهانی نقش داشتند رقمی در حدود ۴۱ هزار یورو نقد دریافت کردند. (تقریبا دو میلیارد تومان با نرخ فعلی ارز).
سپس از طرف نهاد ریاستجمهوری طبق اعلام رسانهها ۶۰۰ سکه به بازیکنان و کادرفنی داده شد که طبق گفته معتمدکیا مدیر روابط عمومی وزارت ورزش و مدیر رسانهای تیم ملی به هر یک از بازیکنان ۱۰ سکه رسید. (رقمی حدود ۳۰۰ میلیون تومان). البته در همین مورد سرنوشت تعدادی از سکهها و اینکه دقیقا به جز بازیکنان و کادرفنی چه افراد دیگری پاداش گرفتند نامعلوم مانده است. بازیکنانی که همراه تیم به جام جهانی رفتند بابت برد مقابل ولز نیز ۱۵۰۰۰ دلار پاداش گرفتند. (تقریبا ۵۰۰ میلیون تومان). البته اعضای هیاترییسه بابت همین برد برای خودشان پاداش ۲۰ هزار دلاری به اضافه ۲۰۰۰ دلار پول توی جیبی تصویب کردند! درحالیکه مدیران و کادر سرپرستی و رسانهای وقت فدراسیون که در صعود تیم ملی به جام جهانی نقش داشتند نه پاداش حواله خودرو گرفتند نه پاداش ارزی! این پاداشها در نهایت به وارد کردن خودروی لوکس منتهی شد که چشم بسته میتوان گفت سودی چند میلیاردی برای بازیکنان به همراه داشته است. به عنوان مثال یکی از خودروهای وارداتی بازیکنان پورشه ماکان ۲۰۲۲ بود که قیمتش در بازار جهانی حدود ۷۰ تا ۸۰ هزار دلار است که به پول ایران میشود ۴ میلیارد تومان. اما مدل ۲۰۱۷ کارکرده این خودرو در ایران ۱۴ میلیارد قیمت دارد. یعنی مدال صفر ۲۰۲۲ آن باید نزدیک به ۲۰ میلیارد بیارزد. به بیان دیگر هر کس بدون عوارضی بتواند یک خودروی پورشه ماکان ۲۰۲۲ وارد کند دستکم ۱۵ میلیارد تومان سود میکند. در مجموع شاید بتوان گفت هر بازیکنی که در صعود تیم ملی به جام جهانی حضور داشته و در نهایت به قطر هم اعزام شده بین ۱۸ تا ۲۰ میلیارد پاداش گرفته است. رقمی بسیار بزرگ که در شرایط اقتصادی فعلی مردم بسیار معنادار به نظر میرسد. همین معنادار بودن هم باعث بروز واکنشهای منفی بین اهالی مردم شده است. اتفاقی که در سال ۲۰۱۴ رخ نداد چرا که در آن مقطع دلار ۳۰۰۰ تومان بود و وارد کردن یک خودروی لوکس آنچنان سودی نصیب واردکنندهاش نمیکرد. ضمن اینکه در سال ۲۰۱۴ مردم اینقدر برای خریدن یک خودروی داخلی ساده دچار مشکل نبودند. یعنی ۲۰۷ به یک میلیارد تومان نرسیده بود و پراید رکورد بالای ۳۰۰ میلیون را به ثبت نرسانده بود. علاوه بر این طبق شنیدهها در آن سال به بازیکنان گفته شده بود فقط ماشینهای زیر ۲۵۰۰ سیسی میتوانند وارد کنند که همین هم باعث میشد ماشینهای ارزانتری وارد گمرک ایران شود اما گویا در این دوره یک مجوز خاص صادر شده چون برخی ماشینهایی که بازیکنان وارد کردند بالای ۲۵۰۰ سیسی هستند که طبیعتا گرانتر هم هستند و با تبدیل نرخ ارز سود بیشتری نصیب صاحبانشان میکنند.
در مجموع شرایط اقتصادی سخت مردم، وضعیت بد بازار خودرو، رانتی بودن این جایزه و رفتارهای برخی بازیکنان تیم ملی باعث شده مردم به پاداشهای اعطا شده بدبین شوند. مقایسه پاداشها با نتایج تیم ملی، اینکه بازیکنان مدام میخواهند نشان بدهند دریافت چنین پاداشهایی مساله خاصی نیست، اینکه کسی ماجرا را گردن نمیگیرد و با صداقت توضیح نمیدهد که ماجرا چه بوده، اینکه معلوم نیست به جز بازیکنان چه افراد دیگری از این مواهب سود بردهاند در تشدید این بدبینی تاثیر داشته. این شرایط به فاصله گرفتن هرچه بیشتر مردم با تیم ملی منجر شده است؛ به شکلی که برخی رسانهها بازیکنان تیم ملی را دلال خودرو مینامند و مردم در فضای مجازی فوتبالیستها را با عنوان زشت «پولکی» خطاب میکنند.