اشغال سرزمین فلسطین تاکنون دستمایه ساخت فیلمها و سریالهای مستند متعددی قرار گرفته که با تماشای آنها میتوان به زوایای پیدا و پنهان تلاش مردم فلسطین برای رسیدن به آزادی در سایه تاریک رژیم صهیونیستی پی برد.
در میان فیلمها و سریالهایی که تاکنون به طور خاص به مساله اشغال سرزمین فلسطین توسط رژیم صهیونیستی پرداخته است، این ۱۰ اثر منتخب، شما را به خوبی با ماجراهایی آشنا میکند که از سال ۱۹۴۸ و آغاز اشغال فلسطین توسط اسرائیل، بر این سرزمین گذشته است.
در این میان البته هالیوود نیز دست به کار شده و فیلم ها و سریالهایی از این اتفاق ساخته و در تلاش بوده که واقعیت ماجرا را به شکلی وارونه جلوه دهد.
در زیر ۱۰ فیلم و سریال برتر در قالب مستند و درباره داستان اشغال تاریخی سرزمین فلسطین معرفی شده است:
النکبه (Al-Nakba)
مینی سریال چهار قسمتی «Al-Nakba» ساخته مستندساز فلسطینی «روان الضامن» است که داستان آن درباره «مهاجرت دستهجمعی فلسطینیها در سال ۱۹۴۸ یا در اصطلاح رایج اعراب نکبت (به عربی: النکبه) است که هنگامی رخ داد که حدود ۷۲۵ هزار عرب فلسطینی در طول جنگ ۱۹۴۸ اعراب و اسرائیل و جنگ داخلی پیش از آن، از سرزمین مادری خود اخراج شدند.
جنگ ژوئن ۱۹۶۷ (The War in June ۱۹۶۷)
جنگ اعراب و رژیم صهیونیستی در ژوئن ۱۹۶۷ تنها ۶ روز طول کشید، اما پیامدهای آن هنوز در سراسر خاورمیانه احساس می شود. این جنگ که برای اسرائیل به عنوان جنگ ۶ روزه و برای اعراب به عنوان جنگ ژوئن شناخته می شود، تنها دو دهه پس از حوادث فاجعه بار ۱۹۴۸ یا النکبه روی داد، زمانی که دولت اسرائیل تأسیس شد و صدها هزار فلسطینی از خانهها و سرزمین های خود رانده شدند.
مستند بلند «جنگ ژوئن ۱۹۶۷» (The War in June ۱۹۶۷) به وقایع پیرامون سال ۱۹۴۸ و بحران سوئز در سال ۱۹۵۶ نگاه می کند تا ریشه های جنگ ۱۹۶۷ را درک کند. این ۶ روز واقعه نبرد را با جزئیات بررسی میکند و سپس به عواقب عمیق طولانی مدت این جنگ نگاه میکند.
جنگ ۶ روزه ژوئن ۱۹۶۷ چشمانداز درگیری را دوباره تغییر، ادعاهای ارضی اسرائیل را گسترش داد و تسلط نظامی آن را در منطقه تأیید کرد.
جنگ در اکتبر: در سال ۱۹۷۳ چه اتفاقی افتاد؟ (?The War in October: What Happened in ۱۹۷۳)
مصریها آن را جنگ اکتبر و اسرائیلیها جنگ یوم کیپور مینامند، جنگی که هم اعراب و هم اسرائیلیها مدعی بودند که از آن پیروز بیرون آمدهاند. پس واقعاً در طول سه هفته سال ۱۹۷۳ چه اتفاقی افتاد که جهان را به آستانه یک رویارویی هستهای رساند؟
این مجموعه مستند سه قسمتی با تکیه بر آرشیو فیلمهای نادر و مصاحبه با افرادی که در نبردها جنگیدهاند، از تصاویر گرافیکی، نقشهها و سکانسهای متحرک برای نشان دادن حرکات نیروها در بسیاری از میدانهای جنگ استفاده میکند.
این مجموعه مینی سریال مستند در سال ۲۰۱۳ و توسط شبکه الجزیره ساخته شده است.
قیمت اسلو (The Price of Oslo)
این مستند دو قسمتی راه مخفی توافق اسلو را نشان میدهد و داستان مذاکراتی را که در سایههای سیاسی و جستجوی زمینههای مشترک در میان منطقهای پرآشوب انجام شد را روایت میکند. در این میان کشور اسکاندیناوی نروژ به عنوان میانجی بین طرفهای درگیر وارد عمل شده بود.
اورشلیم: تقسیم الاقصی (Jerusalem: Dividing Al-Aqsa)
این فیلم تاریخچه مسجد الاقصی و اهمیت آن برای مسلمانان و یهودیان را نشان میدهد و همچنین به داستان این مسجد ابراهیمی در الخلیل پرداخته است، جایی که این رژیم دسترسی فلسطینیان را کنترل میکند و محدودیتهایی برای دسترسی و نماز اعمال کرده است.
فلسطین ۱۹۲۰: طرف دیگر داستان فلسطین ( Palestine ۱۹۲۰: The Other Side of the Palestinian Story)
«سرزمینی بدون مردم و مردمی بدون سرزمین» این گونه است که نویسندگان مسیحی در دهه ۱۸۰۰ رابطه فلسطین و یهودیان را توصیف کردند و تاریخ قرن بیستم خاورمیانه عمدتاً بر اساس این نگاه نوشته شده است.
اما این فیلم از الجزیره عربی از زاویه دیگری به فلسطین مینگرد و شامل گزارش از مورخان و گزارشهای شاهدین و اسناد آرشیوی است که فلسطین را به عنوان استانی پر رونق در سوریه بزرگ و امپراتوری عثمانی در سپیده دم قرن بیستم نشان میدهد.
غزه، صحرای سینا و دیوار (Gaza, Sinai and the Wall)
از سال ۱۹۴۸ تا ۱۹۶۷، ساکنان سینای مصر و غزه همسایه این منطقه را به عنوان یک سرزمین واحد در نظر میگرفتند، اما در جنگ اعراب و رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۶۷، اسرائیل منطقه سینا و نوار غزه را تصرف کرد.
دوازده سال بعد، این رژیم و مصر معاهده صلحی را امضا کردند که کنترل سینا را به مصر بازگرداند. اما اشغال غزه توسط اسرائیل ادامه یافت. در سال ۱۹۸۲، دیواری برای جدا کردن این دو منطقه ساخته شد، دیواری که هنوز پابرجاست.
این مجموعه مستند روایتگر داستان فلسطینیهایی است که زندگیشان با آن
دیوار تغییر کرده است.
اشغال خودکار اسرائیل: الخلیل (Israel’s Automated Occupation: Hebron)
این مجموعه دو قسمتی به بررسی تجسس صهیونیستها در الخلیل و اورشلیم میپردازد. بخش اول به بررسی نظارت مبتنی بر هوش مصنوعی در الخلیل و سیستم تشخیص چهره ناشناخته «گرگ سرخ» میپردازد که توسط عفو بینالملل کشف شده است. در بخش دوم، نظارت اسرائیل از فلسطینیان در اورشلیم و واحد مخفی رژیم صهیونیستی که مسئول جاسوسی از افراد است، میپردازد.
آب، اسلحه ای علیه فلسطین (Weaponising Water in Palestine)
تنها منبع آب شیرین غزه، آبخوان ساحلی است که نمی تواند تقاضا را برآورده کند و به دلیل استخراج بیش از حد تخلیه شده و توسط فاضلاب آلوده شده است. افزایش دما و سطح دریا فقط زندگی را دشوارتر میکند، در حالی که در اراضی اشغالی و شهرکنشینان، ساکنان نگران خشک شدن شیرهای آب خود نیستند.
این فیلم مستند نشان می دهد که چگونه اشغال و بحران آب و هوا فلسطینیان را به یکی از ناامن ترین مردم جهان در برابر آب تبدیل کرده است.
معماری یاغی: معماری خشونت (Rebel Architecture: The architecture of violence)
معمار ساکن سرزمینهای اشغالی ایال وایزمن توضیح میدهد که چگونه معماری نقش کلیدی در اشغال فلسطین و جنگ مدرن توسط اسرائیل بازی میکند.
«معماری و محیط ساخته شده نوعی خشونت کند است. ویزمن در این مستند میگوید: «اشغال محیطی است که برای خفه کردن جوامع، روستاها و شهرهای فلسطینی و ایجاد محیطی غیرقابل زندگی برای مردم فلسطین طراحی شده است».