شکوه ۴۰ سالگی
بالاخره چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران شامگاه گذشته با برگزاری مراسم اختتامیه و معرفی برگزیدگان در بخش‌های مختلف به کار خود پایان داد؛ جشنواره‌ای که با استقبال فراوان اهالی سینما، رسانه و مخاطبان روبه‌رو شد و روزها و شب‌های باشکوهی را در پردیس سینمایی ملت، محل برگزاری این رویداد رقم زد.
حرکت «مدیر مدرسه» روی لبه تیغ
فیلم مدیر مدرسه حول ماجرایی شکل می‌گیرد که پس از ناآرامی‌های سال گذشته در یک مدرسه دخترانه بین سه دختر دبیرستانی و مدیرشان در جریان است. این فیلم نامزد بهترین تدوین، بهترین فیلمنامه و بهترین فیلمبرداری در چهلمین جشنواره کوتاه تهران شده است. میکائیل دیانی، کارگردان مدیر مدرسه درباره ایده و چگونگی ساخت این اثر به جام‌جم گفت: ایده اولیه این کار مربوط به محمد منصوبی است که براساس اتفاقی واقعی در مدرسه‌ای بود. ماجرای این فیلم از چند جنبه از‌جمله عدالت آموزشی به ذهنم نزدیک بود و هم از این جهت که رهبر معظم انقلاب در ایام بعد از شلوغی‌های سال گذشته بارها در مورد نوجوانان و مواجهه با آنها نکاتی مطرح کردند، برایم جالب بود. اگر به یاد بیاوریم رهبر معظم انقلاب در آن یک‌سال به این اشاره کردند که نوجوانان هیجان‌زده شدند و آگاهانه رفتار نکردند و ما باید متنبه‌شان کنیم و باید آغوش‌مان را باز کنیم.
دیانی با اشاره به این‌که فیلمنامه مدیر مدرسه تمام وجوهی که مدنظرمان بود را داشت، عنوان کرد: چگونگی برخورد و رفتار با نسل جدید در این ماجرا برای ما اهمیت داشت و به‌دلیل این‌که تمام این ویژگی‌ها در طرح اولیه بود از آن استقبال کردم. وی افزود: وقتی فیلمنامه کامل شد، روی بازنویسی و پرداختن به نکات مختلف متمرکز شدیم.
او یادآوری کرد: تقریبا تمام دیالوگ‌هایی که مدیر مدرسه می‌گوید، برگرفته از صحبت‌های رهبر معظم انقلاب و حاج‌قاسم سلیمانی است؛ یعنی به این فکر می‌کردیم به‌عنوان بچه‌های انقلاب همراه با نگاه انقلابی چگونه می‌توانیم این دیالوگ‌ها را طراحی کنیم و در زبان مدیر مدرسه بگذاریم. همان‌طور که می‌دانیم سردار سلیمانی نیز گفته بود پدر در خانه ممکن است تشری هم بزند اما آغوشش برای همه بچه‌ها باز است و رهبر معظم انقلاب نیز همین نظر را داشتند. دیانی درباره فرآیند تولید مدیر مدرسه نیز تشریح کرد: سعی کردیم از چند روز قبل از فرآیند تولید؛ در مرحله پیش‌تولید در لوکیشن باشیم و همه این فرآیند را در لوکیشن پیش بردیم و دورخوانی‌ها و میزانسن‌ها را همان‌جا درآوردیم و همه اینها به ما کمک کرد از لحاظ کارگردانی فیلم چفت و بست خوبی داشته باشد. این فیلمساز درباره چگونگی استقبال از فیلم‌ها گفت: به واسطه فضای خبری رسانه‌ها که قبل از جشنواره درباره فیلم شکل گرفته‌بود، استقبال از این فیلم چشمگیر بود. روز اول جشنواره رسانه‌ها بعد از دیدن فیلم، برچسبی روی آن زدند که سیاسی‌ترین فیلم جشنواره چهلم است و همه اینها موجب شکل‌گیری کنجکاوی‌هایی برای دیدن فیلم شد.
او با بیان این‌که برآیند مواجهه با فیلم هم استقبال بالا و هم رضایت مخاطبان بود، افزود: تمام اینها تبدیل به تبلیغی برای فیلم شد تا در سئانس‌های بعدی جشنواره، تعداد تماشاگران افزایش پیدا کند. به طور عمومی مخاطبان می‌گفتند فیلم در موضع دقیق و درستی ایستاده و روی لبه باریکی حرکت می‌کند که لغزش خاصی ندارد و این موجب خرسندی ما بود. دیانی درباره نحوه برگزاری جشنواره و نقاط ضعف و قوت آن گفت: امسال جشنواره متفاوتی داشتیم و نحوه استقبال از آن خیلی خوب بود و بعد از سال‌ها در جشنواره بلیت‌فروشی داشتیم و سالن‌ها پر می‌شد. از این جهت که به عنوان یک فیلمساز با یک مخاطب عمومی گسترده طرف هستیم، برایم خیلی مسرت‌بخش بود. سازوکارهای جشنواره هم به شکلی بود که همه شرکت‌کنندگان و مخاطبان بهره‌ای از آن می‌بردند و از بخش‌های مختلف جشنواره هم استقبال شد.
«خوانا بنویسید»؛ خوش‌ساخت و قابل تأمل
مرتضی علیزاده، سازنده فیلم کوتاه «خوانا بنویسید» که در بخش‌های مختلفی مانند بهترین تدوین، فیلمبرداری و فیلمنامه اقتباسی نامزد دریافت جایزه از چهلمین جشنواره فیلم کوتاه تهران شده‌است، درباره این فیلم که در فضای منافقان و نامه‌هایی که اسرا برای خانواده‌های خود می‌فرستند می‌گذرد، گفت: ایده این فیلم بر اساس پژوهشی در حوزه اسرا و خاطرات رزمندگان اسیر به دست آمد و پس از آن بسط و گسترش یافت. این فیلمساز درباره ویژگی‌هایی که ممکن است این فیلم حائز دریافت جایزه شود، عنوان کرد: به هرحال برای هر تیم سازنده‌ای که فیلمش نامزد شود و جایزه ببرد، باعث افتخار است. تیم ما ترکیبی از بازیگران حرفه‌ای با بازیگران تازه‌کار و نابازیگران بود و این برای مخاطبان جذاب است. علیزاده با بیان این‌که بازخورد خوبی از مخاطبان دریافت کرده، گفت: تماشاگران شاهد اتفاق جدیدی بودند که در پس آن داستانی جذاب روایت می‌شد و این خیلی به ما کمک کرد و علاوه بر این به مخاطبان احساس بسیار خوبی انتقال داد. کارگردان فیلم کوتاه خوانا بنویسید درباره نقاط ضعف و قوت جشنواره امسال نیز تشریح کرد: امسال جشنواره به لحاظ کمی و کیفی در چهلمین دوره، بلوغی را پشت سر گذاشت و کارها خیلی خوب بودند و فضای رقابتی شدیدی میان کارها شکل گرفته‌است. هم از لحاظ کیفی و هم کمی فیلم‌ها خوب بودند. برای ما هم از این بابت جشنواره سختی بود.
داوران «مورچه» را ندیدند
یکی از فیلم‌هایی که استقبال مخاطبان از آن خوب بود و انتظار می‌رفت در بخش صدا و مهدی قربانی برای بهترین بازیگر حائز دریافت جایزه شود، فیلم کوتاه «مورچه» به کارگردانی فرهاد شنتیایی بود. متأسفانه این فیلم در هیچ بخشی حتی نامزد دریافت جایزه هم نشد.مورچه، روایتگر پسری جوان و ناشنواست که برای مورچه‌ها غذا می‌برد و روزی یکی از این مورچه‌ها داخل گوشش می‌رود و او شنوا می‌شود. شنتیایی پیش از آن‌که درباره فیلمش صحبت کند، نه فقط از نادیده گرفتن فیلم خودش، بلکه بسیاری از فیلم‌های خوب انتقاد کرد و گفت: قطعا جشنواره خیلی باشکوه برگزار شد و در طول این رویداد خیلی خوشحال بودم که در آن شرکت کردم. او ادامه داد: روز دوم به بعد جشنواره شکل دیگری برایم گرفت و دائم درباره فیلم صحبت می‌شد و به من پیام می‌دادند، تعریف یا نقد می‌کردند و فیلم بسیار مورد توجه قرار گرفت. این ماجرا ادامه پیدا کرد تا این‌که کارگردانان حاضر در جشنواره، داوری‌های خودمانی انجام می‌دادند و برخی فیلم‌ها را به‌عنوان هیولا در جشنواره معرفی می‌کردند. شب‌های گذشته بعد از اکران آخرین باکس، نامزدها اعلام شدند و هیچ‌کدام از آن هیولاها نامزد نشدند. متأسفانه کارگردانانی مانند آرمین اعتمادی مانند «رویای نیمه جان»، «سربسته» یاسر خیر و بسیاری از بازیگران و نویسندگان با کارهای خوب دیده نشدند و دلسرد شدند. البته نسبت به کار خودشان دلسرد نشدند، بلکه نسبت به شرکت دوباره در جشنواره. این فیلمساز خاطرنشان کرد: داوری جشنواره بسیار عجیب بود و همین الان در میان نظرات فضای مجازی و ستاد جشنواره این موضوع را می‌توانیم ببینیم، بنابراین من از خود جشنواره راضی بودم اما پایان آن عجیب بود.
