در حالی که کامرون هیچ بخش از این فیلم را به نمایش نگذاشت، اما گوشه‌ای از هنرهای مفهومی فیلم را به نمایش گذاشت از جمله نیتیری (با بازی سالدانا) که سوار بر یک کشتی هوایی غول‌پیکر است و مردم خاکستر که پوشیده از دوده و مانند ارواح در اطراف یک گودال عظیم آتش در حال چرخیدن هستند.
کامرون گفت: شما پاندورا را بسیار بیشتر و طوری خواهید دید که قبلاً هرگز ندیده بودید. وی همچنین از این فیلم به عنوان یک ماجراجویی جنون‌آمیز و جشنی برای چشم‌ها یاد کرد که بیش از هر زمان دیگری از نظر عاطفی تاثیرگذار است و همه شخصیت‌های محبوب وارد قلمروی چالش‌برانگیز می‌شوند.
کامرون «آتش و خاکستر» را هم‌زمان با «آواتار: راه آب» که سال ۲۰۲۲ اکران شد و جنگ بین بشریت و ناوی‌ها را پس از بازگشت اداره توسعه منابع به قمر بیگانه پاندورا به تصویر می‌کشید، ساخته است. در پایان «راه آب»، خانواده جیک سالی (ورتینگتون) و نیتیری (سالدانا) با موفقیت در برابر حمله اداره توسعه علیه قبیله آبزی متکاینا و تولکون‌های نهنگ مانند که در کنار هم با آرامش زندگی می‌کنند، ایستادگی می‌کنند، اما پسر بزرگ خود را در این نبرد از دست می‌دهند.
داستان «آتش و خاکستر» درباره ماجراهای بعدی است و جیک و نیتیری با مردم خاکستر روبه‌رو می‌شوند که به گفته کامرون بیش از سایر قبیله‌ها به سمت قدرت‌طلبی می‌روند.کامرون گفت در فیلم سوم شخصیت‌های جدیدی وجود دارند که او فکر می‌کند به ویژه یکی از آنها ممکن است یا حسابی محبوب مخاطبان شود یا کاملا با نفرت مواجه شود.
اونا چاپلین بازیگر «بازی تاج و تخت» نقش رهبر مردم خاکستر را بازی می‌کند و دیوید تیولیس و میشل یئو دیگر بازیگران فیلم هستند.علاوه بر ورتینگتون و سالدانا، دیگر بازیگرانی که از قسمت قبل در فیلم حضور دارند شامل سیگورنی ویور، استفن لانگ، کیت وینسلت، کلیف کورتیس، بریتانیا دالتون، جک شمپیون، ترینیتی جو لی بلیس، بیلی باس، جوئل دیوید مور، ادی فالکو و دیلیپ رائو می‌شود.
فیلمنامه «راه آب» و «آتش و خاکستر» هر ۲ توسط کامرون، ریک یافا و آماندا سیلور نوشته شده و ابتدا قرار بود یک فیلم واحد باشند، اما کامرون در نهایت تصمیم گرفت داستان را در ۲ فیلم تصویر کند.
کامرون تمام فیلم‌های «آواتار» را با جان لاندو شریک قدیمی خود ساخت. لاندو چندی پیش در ۶۳ سالگی بر اثر سرطان درگذشت و کامرون از وی به عنوان همراهی یاد کرد که نه با به کارگیری قدرت، بلکه با شور و اشتیاق، فیلم‌های بزرگی تولید کرد.وی تاکید کرد: من یک دوست عزیز و نزدیکترین همکار ۳۱ ساله‌ام را از دست داده‌ام.
