در جلسه نقد و بررسی فیلم «عروس» که در چهارمین روز از «هفته فیلم ازدواج» اکران و نقد و بررسی شد، عبدالله اسکندری طراح گریم با اشاره به تابوشکنیهای این فیلم، از بهروز افخمی به عنوان اولین کارگردانی یاد کرد که ستارگان جوان را به سینمای بعد از انقلاب معرفی کرد.
چهارمین روز از «هفته فیلم ازدواج» به نمایش فیلم «عروس» ساخته بهروز افخمی اختصاص داشت که دوشنبه ۱۴ مردادماه به همت وزارت ورزش و جوانان در باغ کتاب تهران به نمایش درآمد و پس از نمایش فیلم، جلسه نقد و بررسی آن با حضور امیر پوریا منتقد و کارشناس سینمایی، عبدالله اسکندری گریمور این فیلم و جواد خلعتبری کارشناس روانشناسی اجتماعی برگزار شد.
دلیل حضور نداشتن عوامل اصلی فیلم
امیر پوریا در آغاز این جلسه درباره حضور نداشتن بهروز افخمی و بازیگران این فیلم توضیح داد: آقای افخمی به دلیل حضور در جلسهای برای سریال «رعد و برق» در استان گلستان حضور دارد و خانم نیکی کریمی بازیگر این فیلم هم مشغول فیلمبرداری فیلم خود در مقام کارگردان است و امکان حضور آقای ابوالفضل پورعرب نیز فراهم نشد.
اعلام حضور ستارههای جوان سینمای بعد از انقلاب با فیلم «عروس»
پوریا درباره «عروس» گفت: زمانی که فیلم «عروس» در جشنواره روی پرده رفت، همه جوایز جشنواره را به فیلم «پرده آخر» ساخته واروژ کریم مسیحی باخت اما ممنوعیت ناگفته و نانوشته حضور ستارههای جوان در سینمای بعد از انقلاب با کاندیداتوری پورعرب و کریمی شکسته شد.
تابوشکنیهای «عروس»
این منتقد سینمایی در ادامه از فیلم «عروس» به عنوان اولین فیلمی یاد کرد که در سینمای بعد از انقلاب تصویر جوانی پر انرژی، دارای جذابیت ظاهری و دارای علاقهای انسانی را نشان داد که حق عاشق شدن و دست یافتن به عشق خود را داشت و تا پیش از آن عشقها و دوست داشتن زن، نوعی نگاه جنسی به نظر میرسید.
وی افزود: بهروز افخمی هم یک بچه مسلمان و هم آشنا به سینمای کلاسیک آمریکا بود که این دو وجه در شکلگیری فیلم «عروس» موثر بودند.
در ادامه پوریا از جواد خلعتبری خواست تا با نگاه روانشناسانه به تحلیل فیلم «عروس» بپردازد که این کارشناس روانشناسی اجتماعی بیان کرد: در فیلم «عروس» برای اولین بار در سینمای بعد از انقلاب، تصویر کلوزآپ زن در نقش اجتماعی و جنسیتی خود نشان داده شد، تا قبل از آن نقش زنان بیشتر در قالب مادر، کارگر و … به تصویر کشیده میشد و اگر نقش زن را از فیلم حذف میکردند، فیلم دچار مشکل نمیشد.
وی با اشاره به عشقی که در این فیلم نمود پیدا میکند، یادآور شد: در روانشناسی اصطلاحی داریم به نام طرحوارههای زندگی و معتقدیم که برخی آدمها با طرح وارههای خود عاشق میشوند که آنها را دچار مشکل میکند. حمید هم در کودکی رهاشدگی را تجربه کرده و عشق و محبت کافی را در سن کودکی دریافت نکرده است. این رهاشدگی در زندگی آینده تاثیرگذار است و دیگر تحمل ندارد که عشقش او را ترک کند.
این کارشناس روانشناسی از طرحواره دیگری در زندگی حمید با بازی ابوالفضل پورعرب یاد کرد و گفت: طرحواره دیگری که حمید در فیلم «عروس» دارد تله نقص و شرم است. تلههای زندگی وقتی شکل میگیرد با سه واکنش روبهرو میشود، یا فرد تسلیم میشود و باور میکند که آدم بیکفایتی است یا فرار میکند و یا حمله میکند که این ویژگیها را در شخصیت حمید کاملا مشاهده میکنیم، اما شخصیت مهین با بازی نیکی کریمی در طرحواره اطاعت است و هر چیزی که پدرش خواسته در طول زندگی اطاعت کرده است. مهین رفته رفته به جایی میرسد که خواستهها و نیازهای خودش مهم نیست و همه چیز برای او دیگران هستند و در صحنه تصادف هم همه فکرش درگیر فرد مصدوم است.
تعجب اسکندری از نبودن نامش در تیتراژ «عروس»
در ادامه این جلسه، امیر پوریا از عبدالله اسکندری درباره دلیل نبودن نامش در تیتراژ فیلم «عروس» پرسید که اسکندری در پاسخ گفت: بعد از تماشای فیلم «عروس» احساس کردم این فیلمی نیست که من کار کردهام چون اسمی از من در تیتراژ آن نبود و فقط اسم آقای رامبد شکرابی و خانم عاطفه رضوی به عنوان گریمور آورده شده بود که نشان میدهد عنوان گریمور را یادشان نرفته ولی متوجه نشدم که چرا نامی از من برده نشده است.
سوپراستارهای ۵۰ ساله دهه ۶۰/ کمبود بازیگران جوان بعد از انقلاب
این گریمور باسابقه سینمای ایران در ادامه با اشاره به نبود بازیگران جوان در سینمای بعد از انقلاب اظهار کرد: در دهه ۶۰ سر در بسیاری از سینماها تصویر جمشید مشایخی بود و با ۵۰ سال سن همچنان سوپراستار بود به این دلیل که در زمینه حضور بازیگران جوان در سینمای بعد از انقلاب دچار خلاء و کمبود شده بودیم و به ناچار بازیگرانی با ۴۷ سال سن همچنان دنبال ازدواج و نشستن پای سفره عقد بودند. بهروز افخمی شهامت به خرج داد که برای اولین بار پایش را از کلیشهها فراتر گذاشت و از جوانان عرصه تئاتر استفاده کرد.
همه جا صحبت از فروش میلیاردی است نه فیلم خوب
اسکندری همچنین درباره متفاوت شدن ارزیابی کیفی فیلمها بیان کرد: آن روزگار، ما به فیلم خوب افتخار میکردیم، اما امروز همه جا صحبت از میزان فروش فیلمهاست و به فروش میلیاردی فیلمها افتخار میکنند و هیچ صحبتی از فیلم خوب نیست.
وی در ادامه با تبریک به نرگس آبیار برای بهرهگیری از جوانان تئاتری در فیلم خود که سیمرغ هم دریافت کرده است، اظهار امیدواری کرد که سایر کارگردانها هم با الگو گرفتن از افخمی و آبیار از حضور بازیگران تئاتری در آثارشان استفاده کنند.
یک تماس تلفنی ضروری!
در این بخش از جلسه، بهروز افخمی از طریق تماس تلفنی با عبدالله اسکندری صحبت کرد و گلایههای طراح گریم فیلم «عروس» را شنید.
خلعتبری نیز درباره نسبت میان شخصیتهای فیلم با مباحث روانشناسی شخصیتها اظهار کرد: حمید در این فیلم یک باره تغییر نمیکند بلکه در یک سیر تغییر قرار میگیرد ابتدا با بازی در تئاتر در جهت مردم فعالیت دارد، بعد با جذب شدن به مهین و ورود به موضوع قاچاق دارو در جهت دوری از مردم حرکت کرد و در پایان فیلم با صحنه تصادف و فرار از این صحنه، علیه مردم حرکت میکند. در روانشناسی شخصیتها نیز ما آدمها را بر اساس فضای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و … مورد بررسی قرار میدهیم.
مسائل شخصیتی آدمها را عینی دنبال کردهام
عبدالله اسکندری با بیان این که مسائل شخصیتی آدمها را در زمینه گریم به صورت عینی و نه علمی دنبال کرده است، یادآور شد: از همان زمانی که کار گریم را شروع کردم، به افراد جامعه خیلی توجه میکردم، مثلا چهره یک معتاد یا بیماران مختلف را دقیق نگاه میکردم که ببینم اعتیاد یا نوع خاصی از بیماری چه تاثیری روی چهره ظاهری افراد میگذارد. در فیلم «عروس» هم چهره همراه با ته ریش و موهای بهم ریخته و چشمهای پف کرده حمید میتواند آشفتگی روحی او را نشان دهد که این مسائل را من به صورت عینی تحصیل کردهام.
تأثیر امواج مثبت و منفی آدمها در گریم
در ادامه این جلسه اسکندری در پاسخ به پرسش تماشاگری درباره جذابیت چهره برخی آدمها گفت: گاهی در گریم امواج منفی یک چهره آنقدر تأثیرگذار است که هر اندازه معیارهای زیبایی را روی صورت او پیاده کنیم، باز هم خشونت و بدجنسی از نگاه آنها ساطع میشود و این به اعتقاد من به امواج مثبت و منفی آدمها برمیگردد.
همیشه پای یک طرحواره درمیان است!
در بخش دیگری از این جلسه، خلعتبری درباره انواع عشق سخن گفت و تأکید کرد: در روانشناسی به این معتقدیم که همیشه پای یک طرحواره در میان است، آدمهایی که دچار طرحواره و تلههای زندگی هستند، هر چه را از والدین خود شنیدهاند، باور دارند و بنابراین پسران به دنبال همسری هستند که مثل مادرشان باشد و دختران دنبال پسری مانند پدرشان میگردند، بنابراین آنها با خاطرات خود ازدواج میکنند که در روانشناسی به آن تسکین طرحواره میگوییم.
در ادامه این برنامه فرحناز منافی ظاهر یکی از بازیگران فیلم «عروس» که در سالن حضور داشت که به بیان تجربیات شخصی خود از عشق پرداخت و گفت: جوانان لازم است برای ازدواج به بلوغ فکری ازدواج برسند.
عاشق گریم هستم
در بخش دیگری از این جلسه، عبدالله اسکندری از گریم به عنوان عشق خود در زندگی یاد کرد و گفت: در آن روزگار آدمهای سینما عاشق کارشان بودند ولی امروز کاسبها در سینما زیاد شدهاند.
وی افزود: من اگرچه فرزندان و خانوادهام را بسیار دوست دارم اما عاشق کارم هستم و زمانی که گریم میکنم، از خودم جدا میشوم. وقتی قصه یک فیلم را میخوانم، سی درصد آن را طراحی میکنم ولی پای آینه اتفاقات دیگری میافتد، طراحی بی آنکه متوجه باشم پیش میرود و این نوعی رهاشدگی برای من است.
تفاوت ارزش و هدف در زندگی آدمها
خلعتبری هم درباره این ویژگی آدمها که به کارشان علاقه بسیاری دارند، توضیح داد: میان هدف و ارزشها تفاوت است، آقای اسکندری درگیر ارزشهای کاری خود شدهاند. ارزشها عمیقترین خواسته قلبی هر فرد است که تا پای جان مورد علاقه اوست که تا وقتی آدمها در مسیر ارزشهای زندگی خود حرکت میکنند، مشکلی نیست، اما وقتی ارزشها تبدیل به هدف میشوند، آسیبهایی به دنبال دارد. وقتی کار آدمها باعث شود که به روابط بین فردی و سلامتی آنها آسیب وارد شود، زمانی است که هدف شما بت شده است و این آسیب است.
وی در پایان تأکید کرد: معتقدم که همه اهالی سینما باید در کنار متخصصان هنری، با توجه به محتوای فیلم خود از حضور افراد متخصص در روانشناسی، جامعهشناسی و دیگر تخصصها بهرهمند باشند.
در پایان این جلسه، لوح تقدیری از سوی برگزارکنندگان جشنواره به مهمانان این جلسه اهدا شد.
«هفته فیلم ازدواج» برای اولین بار و به همت دبیرخانه ستاد ملی هفته ازدواج با همکاری اداره کل ورزش و جوانان استان تهران و باغ کتاب تهران برگزار میشود.
این برنامه همزمان با هفته ازدواج از روز جمعه ۱۱ مرداد آغاز شده و تا روز سهشنبه ۱۵ مرداد ساعت ۱۸:۳۰ تا ۲۱:۳۰ در سالن شماره ۸ باغ کتاب ادامه خواهد داشت.
در پنجمین و آخرین روز از «هفته فیلم ازدواج» (سهشنبه ۱۵ مردادماه) ساعت ۱۸:۳۰ فیلم سینمایی «در آرزوی ازدواج» ساخته اصغر هاشمی با حضور تعدادی از بازیگران و عوامل فیلم به نمایش در میآید و پس از اکران، تحلیل و بررسی میشود. همچنین در روز پایانی «هفته فیلم ازدواج» مراسم اختتامیه این رویداد فرهنگی هنری با حضور مدیران وزارت ورزش و جوانان و تعدادی از مسئولین سینمایی برگزار خواهد شد.