سینمای ایران مانند او را خیلی کم به خود دیده است بازیگری که هم در تئاتر، هم مقابل دوربین تلویزیون و هم در سینما موفق ظاهر شد و تا پایان هم موفق ماند. متولد ۶ آذر سال ۱۳۱۳ در شهر تهران بود و تحصیلات خود در رشته تئاتر را ناتمام باقی گذاشت، بعدها به دلیل فعالیت‌های هنری فراوان توانست نشان درجه یک فرهنگ و هنر را کسب کند. جمشیدمشایخی که اولین بار در سال ۱۳۳۶ به استخدام اداره تازه تأسیس هنرهای دراماتیک درآمد با ایفای نقش در فیلم کوتاه «جلدمار» با کارگردانی هژیر داریوش، به همراه فخری خوروش جلوی دوربین رفت.

مشایخی در طول دوران فعالیتش تمام تلاشش را به کار گرفت تا در هر تیپ شخصیتی ظاهر شود اما گویا بازی‌اش در نقش انسان‌های بی‌رحم و همچنین نقش‌های تاریخی همچون «شازده احتجاب»، «کمال الملک» و رضا تفنگچی در سریال «هزار دستان» از جمله آثاری است که از او در خاطر مردم ایران باقی مانده است و همین نقش‌ها باعث محبوبیت دوچندان او شده است.

مشایخی در سال ۱۳۶۳، با بازی در دو فیلم «گل‌های داوودی» و «کمال الملک»، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر را به کارنامه کاری‌اش افزود.

به مناسبات زادروز جمشید مشایخی، سراغ یکی از همکاران قدیمی او در عرصه بازیگری رفتیم محمد متوسلانی، کارگردان، بازیگر، تهیه‌کننده و نویسنده که اولین‌بار با بازی در فیلم «طوفان در شهر ما» با کارگردانی ساموئل خاچیکیان وارد سینما شد. او در فیلم «سه تا جاهل» اولین همکاری خود با جمشید مشایخی را آغاز کرد و با فیلم «اینجا هم باران می‌بارد» آخرین همکاری خود با جمشید مشایخی را در مقام تهیه‌کننده انجام داد.

محمد متوسلانی درباره شخصیت و سابقه همکاری‌اش با جمشید مشایخی گفت: «جمشید مشایخی یک شخصیت خاص در سینما و تئاتر ما بود و جز آدم‌های برجسته این حرفه و بازیگران پرقدرت در این عرصه بود. من با ایشان سابقه همکاری بیشتر در فیلم «ذبیح» و «سه تا جاهل» را داشتم. جمشید مشایخی اولین بار به سبب آشنایی که با گرشا رئوفی (برادر همسرش) داشت، بازی کردن در فیلم «سه تا جاهل» را پذیرفت و از همان جا همکاری را با ما آغاز کرد. اما سابقه آشنایی ما با یکدیگر تنها به همکاری در فیلم بازنمی‌گردد؛ جدای از اینکه ما در فیلم همکار یکدیگر بودیم، دوست خانوادگی هم بودیم. شخصیت جمشید مشایخی هم آنقدر دوست داشتنی و زیبا بود که باعث شد خاطرات بسیار زیبایی برای ما به یادگار باقی بماند. به این سبب که ایشان آدم بسیار متواضعی بود و رفتارش با همه بسیار متشخصانه بود. مرحوم مشایخی آدم اهل مطالعه‌ای بود و آدمی بود که می‌شد با او درباره مسائل مهم مخصوصا مسائل سینمایی صحبت کرد چون او بسیار روی موضوعاتی که مطرح می‌شد مسلط بود.»

متوسلانی درباره یکی از خاطرات زیبایی که در کنار جمشید مشایخی برایش اتفاق افتاده گفت: «یکی از خاطرات زیبایی که از ایشان به یاد دارم این است که یکی از دوستان مشترکمان، بهزاد جوانبخش، در اواخر پاییز ما را به ویلایی در کنار رودخانه کرج دعوت کرد و من هم به اتفاق جمشید مشایخی و گرشا رئوفی و تعدادی دیگر از دوستانمان دعوت او را پذیرفتیم. در ویلای جوانبخش یک سونا و جکوزی بود و ما رفتیم تا از آن استفاده کنیم. در همین میان که ما داخل جکوزی بودیم صحبت از آب رودخانه و سردی آن شد. از طرفی هم تعدادی از دوستانمان رفتند داخل رودخانه که آب سردی داشت و در آن شنا کردند، همین موضوع باعث تعجب ما شده بود. آقای مشایخی این صحنه را ندید و زمانی که دوستان ما وارد جکوزی شدند، جمشید مشایخی بدون اینکه از ماجرا خبر داشته باشد، درمورد این موضوع صحبت کرد که خلقت بعضی حیوانات به گونه‌ای است که حتی در این هوای سرد هم می‌توانند وارد این آب سرد شوند، بهزاد جوانبخش هم گفت اتفاقا جمشیدجان ما هم از همان حیوانات هستیم. جمشید رنگ و رویش عوض شد و گفت من متوجه ماجرا نشده بودم، آنقدر به نظرم این موضوع عجیب بود گفتم شاید این موجودات ساختار بدنی خاصی داشته باشند. بحث آنجا تمام شد اما تا آخر روز در مورد این موضوع صحبت می‌شد و همه می‌خندیدیم.»

این تهیه‌کننده از آخرین همکاری خود با جمشید مشایخی در سال ۹۷ برای فیلم سینمایی «اینجا هم باران می‌باراد» گفت: «جمشید مشایخی خیلی لطف کرد و با اینکه تمام شرایط و مشکلات را می‌دانست اما بازهم پذیرفت تا در این فیلم بازی کند و اصلا مانند دیگر بازیگران سر دریافت دستمزد من را اذیت نکرد.»

او درباره غیرقابل توصیف بودن کارهای مرحوم مشایخی گفت: «جمشید مشایخی آنقدر بزرگ بود که کارهایش بیانگر هنر و توانایی او در عرصه سینما، تئاتر و تلویزیون هست و توضیح بیشتر من درباره هنر او زیاده گویی است. مشایخی از آن دسته از معدود هنرمندانی بود که مدت طولانی روی صحنه تئاتر و تلویزیون حضور داشت و جز هنرمندان پر کار و با کیفیت بوده.»

این کارگردان درباره دوباره متولد شدن بازیگری مانند جمشید مشایخی گفت: «قطعا این اتفاق خواهد افتاد چرا که هر نسل از نسل پیشین خود باسابقه‌تر است چون تجربیات بیشتری را حاصل کردند و تکنیک‌های جدیدتری برای بهتر بازی کردن نقش پیدا کردند، تحصیلات آکادمیک بیش‌تر شده و پیشینیان را دیده‌اند و الگوی خود قرار دادند، قطعا بازهم بازیگری به توانمندی جمشید مشایخی متولد خواهد شد، شاید نشود آقای مشایخی اما ممکن است بشود بازیگری مانند آقای مشایخی با یک خصوصیات دیگر؛ هیچ چیز غیرممکن نیست و امیدوارم سینما هر روز موفق‌تر از روز گذشته خود باشد.»