افسانه بایگان از ۱۲سالگی وارد کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شده و بخشی از خاطرات دوران نوجوانی خود را با قصه قصه گویان کانون رقم زده است.
بایگان با یادآوری این که کانون همچون مادربزرگی قصه گو در ذهنش ماندگار شده، گفت: خاطرم هست اولین قصه ای را که شنیدم خانم عاطفی روایت می کرد؛ آن قصه در آن زمان تاثیر زیادی روی من گذاشت و حتی در سال های بعدتر هم در منش و کنش های رفتاری من تاثیرگذار بود.
وی افزود: به نظر من قصه می تواند فرمول شخصیت باشد. برای من که اینطور بود چون با شنیدن قصه ای در سن نوجوانی عشق و عاطفه و ایثار ودوست داشتن را یادگرفتم. من هم اگر بخواهم امروز قصه ای را برای دختری در سن و سال های آن روزهای خودم تعریف کنم، قصه «سیاوش و سودابه» را می گویم.
این بازیگر سینما و تلویزیون در ادامه یادآور شد: ما صاحب بضاعت فرهنگی، ادبی و عرفانی بسیار غنی هستیم که آنچنان که باید به آن پرداخته نشده و هر کدام از این قصه ها یادآور نکات ظریف و عمیقی از پیچیدگی های شخصیت انسان هاست. در قصه های ما به انسان های والا و انسان هایی که اسیر اهریمن نیستند بسیار پرداخته شده که جا دارد آنها را برای بچه هایمان روایت کنیم. نمونه ای از این قصه ها را اگر بخواهم مثال بزنم باز همین قصه «سیاوش و سودابه» است که داستان پاکی و معصومیت سیاوش است و این که چطوراسیر حسادت های شخصی و بد دلی اطرافیانش می شود. این قصه در مراسم و آیین های بسیاری از نواحی ایران جایگاه خاصی دارد و مراسم «سووشون» از جمله آیین هایی است که هر ساله در این رابطه برپا می شود و جایگاه خاصی در فرهنگ ما دارد. بنابراین پرداختن به آن از ضروریات است.
بایگان همچنین اظهار کرد: ما برای داشتن نسلی آرام و عمیق در آینده نیاز داریم تا هر روز بچه ها را بیشتر به سوی این ادبیات سوق دهیم و این کار را با روایت متفاوت، جذاب و گویش درست تر قصه های قدیمی مان می توانیم انجام دهیم. واقعیت این است که جوانان امروز مثل نسل من نیستند که با یک قصه گفتن بتوانیم توجه آنها را به سمت موضوعی جلب کنیم. باید یاد بگیریم از انواع وسایل و تکنولوژی های روز استفاده کنیم تا بتوانیم بچه ها را پای شنیدن قصه ها بنشانیم که با قصه ارتباط برقرار کنند. ما در شاهنامه، گلستان، کلیله و دمنه، قصه های مولانا و… قصه ها و بضاعت های فوق العاده ای داریم که اگر بتوانیم از این فرهنگ عجیب و غریب درست بهره برداری کنیم، می توانیم نسلی را تربیت کنیم که عمیق به زندگی نگاه می کند و حرف های زیادی برای گفتن دارد.
وی در بخش دیگری از صحبت های خود به نقش تربیتی قصه ها در زندگی کودکان و نوجوانان اشاره کرد و گفت: کلمه ظرف معنی است و قصه ها کلماتی هستند که به دنبال هم موضوعی را روایت می کنند به خصوص که ادبیات غنی و اساطیری ما از این ظروف معنی به بهترین شکل بهره برده اند و می توانیم برای تربیت بچه ها کمک بسیاری از آنها بگیریم. البته باید در نظر داشته باشیم که کودک امروز آنقدر با سرگرمی های مختلف سمعی و بصری در فضاهای مجازی مشغول است که ما نمی توانیم با یک قصه گویی صرف و ساده او را جذب کنیم. به خصوص اگر بخواهیم به شکل شعاری قصه ای را برای او روایت کنیم. ما نیاز داریم در قصه گویی هم مانند بسیاری از مسائل با علم روز آشنا شویم و از شیوه های نو روایت بیشتر بهره ببریم. اگر بتوانیم قصه ها را به شیوه ای روایت کنیم که مخاطب احساس نکند می خواهیم قهراً پیامی را به او منتقل کنیم و این فرصت را در اختیارش قرار دهیم که خودش پیام قصه را دریافت کند، موفق تر خواهیم بود.
این بازیگر همچنین در خصوص برگزاری جشنواره قصه گویی یادآور شد: اگر جشنواره بتواند مسئولیت خود را بر عهده بگیرد و کارش را درست انجام دهد می تواند کمک کند تا پیوند بچه ها با دنیای قصه ها پر رنگ تر شود. اگر ما این جشنواره را با عشق و باور برگزار کنیم تاثیرش را هم روی مخاطبان در سنین مختلف خواهیم دید و بعد از به پایان رسیدن آن، شرکت کنندگان در جشنواره در واقع راویان و بازگوکنندگان وقایع آن برای دیگران خواهند شد و افراد بیشتری را ترغیب می کنند تا نسبت به موضوع قصه و قصه گویی رغبت پیدا کنند.
وی در رابطه با بخش قصه ۹۰ ثانیه جشنواره بین المللی قصه گویی نیز که از دوره پیش بنیان آن گذاشته شده و مخاطبان بسیاری هم جذب کرده، گفت: قرار دادن این بخش با ویژگی هایی که دارد می تواند کمک روانشناختی خوبی هم برای افراد باشد. این بخش فقط پرداختن به قصه و قصه گویی نیست بلکه با اتفاقات روانشناختی که در افراد به وجود می آورد کمک می کند تا در گویش و خودشناسی افراد تغییرات مثبتی رخ دهد.
وی افزود: به نظر من قصه می تواند فرمول شخصیت باشد. برای من که اینطور بود چون با شنیدن قصه ای در سن نوجوانی عشق و عاطفه و ایثار ودوست داشتن را یادگرفتم. من هم اگر بخواهم امروز قصه ای را برای دختری در سن و سال های آن روزهای خودم تعریف کنم، قصه «سیاوش و سودابه» را می گویم.
این بازیگر سینما و تلویزیون در ادامه یادآور شد: ما صاحب بضاعت فرهنگی، ادبی و عرفانی بسیار غنی هستیم که آنچنان که باید به آن پرداخته نشده و هر کدام از این قصه ها یادآور نکات ظریف و عمیقی از پیچیدگی های شخصیت انسان هاست. در قصه های ما به انسان های والا و انسان هایی که اسیر اهریمن نیستند بسیار پرداخته شده که جا دارد آنها را برای بچه هایمان روایت کنیم. نمونه ای از این قصه ها را اگر بخواهم مثال بزنم باز همین قصه «سیاوش و سودابه» است که داستان پاکی و معصومیت سیاوش است و این که چطوراسیر حسادت های شخصی و بد دلی اطرافیانش می شود. این قصه در مراسم و آیین های بسیاری از نواحی ایران جایگاه خاصی دارد و مراسم «سووشون» از جمله آیین هایی است که هر ساله در این رابطه برپا می شود و جایگاه خاصی در فرهنگ ما دارد. بنابراین پرداختن به آن از ضروریات است.
بایگان همچنین اظهار کرد: ما برای داشتن نسلی آرام و عمیق در آینده نیاز داریم تا هر روز بچه ها را بیشتر به سوی این ادبیات سوق دهیم و این کار را با روایت متفاوت، جذاب و گویش درست تر قصه های قدیمی مان می توانیم انجام دهیم. واقعیت این است که جوانان امروز مثل نسل من نیستند که با یک قصه گفتن بتوانیم توجه آنها را به سمت موضوعی جلب کنیم. باید یاد بگیریم از انواع وسایل و تکنولوژی های روز استفاده کنیم تا بتوانیم بچه ها را پای شنیدن قصه ها بنشانیم که با قصه ارتباط برقرار کنند. ما در شاهنامه، گلستان، کلیله و دمنه، قصه های مولانا و… قصه ها و بضاعت های فوق العاده ای داریم که اگر بتوانیم از این فرهنگ عجیب و غریب درست بهره برداری کنیم، می توانیم نسلی را تربیت کنیم که عمیق به زندگی نگاه می کند و حرف های زیادی برای گفتن دارد.
وی در بخش دیگری از صحبت های خود به نقش تربیتی قصه ها در زندگی کودکان و نوجوانان اشاره کرد و گفت: کلمه ظرف معنی است و قصه ها کلماتی هستند که به دنبال هم موضوعی را روایت می کنند به خصوص که ادبیات غنی و اساطیری ما از این ظروف معنی به بهترین شکل بهره برده اند و می توانیم برای تربیت بچه ها کمک بسیاری از آنها بگیریم. البته باید در نظر داشته باشیم که کودک امروز آنقدر با سرگرمی های مختلف سمعی و بصری در فضاهای مجازی مشغول است که ما نمی توانیم با یک قصه گویی صرف و ساده او را جذب کنیم. به خصوص اگر بخواهیم به شکل شعاری قصه ای را برای او روایت کنیم. ما نیاز داریم در قصه گویی هم مانند بسیاری از مسائل با علم روز آشنا شویم و از شیوه های نو روایت بیشتر بهره ببریم. اگر بتوانیم قصه ها را به شیوه ای روایت کنیم که مخاطب احساس نکند می خواهیم قهراً پیامی را به او منتقل کنیم و این فرصت را در اختیارش قرار دهیم که خودش پیام قصه را دریافت کند، موفق تر خواهیم بود.
این بازیگر همچنین در خصوص برگزاری جشنواره قصه گویی یادآور شد: اگر جشنواره بتواند مسئولیت خود را بر عهده بگیرد و کارش را درست انجام دهد می تواند کمک کند تا پیوند بچه ها با دنیای قصه ها پر رنگ تر شود. اگر ما این جشنواره را با عشق و باور برگزار کنیم تاثیرش را هم روی مخاطبان در سنین مختلف خواهیم دید و بعد از به پایان رسیدن آن، شرکت کنندگان در جشنواره در واقع راویان و بازگوکنندگان وقایع آن برای دیگران خواهند شد و افراد بیشتری را ترغیب می کنند تا نسبت به موضوع قصه و قصه گویی رغبت پیدا کنند.
وی در رابطه با بخش قصه ۹۰ ثانیه جشنواره بین المللی قصه گویی نیز که از دوره پیش بنیان آن گذاشته شده و مخاطبان بسیاری هم جذب کرده، گفت: قرار دادن این بخش با ویژگی هایی که دارد می تواند کمک روانشناختی خوبی هم برای افراد باشد. این بخش فقط پرداختن به قصه و قصه گویی نیست بلکه با اتفاقات روانشناختی که در افراد به وجود می آورد کمک می کند تا در گویش و خودشناسی افراد تغییرات مثبتی رخ دهد.
