پزشکان چشم دو دستهاند: چشم پزشکان و بینایی سنجها (اپتومتریست). بینایی سنجی علم مراقبتهای بینایی است و کارشناسان این رشته به عنوان مراقبین بهداشت چشم مسئولیت حفظ و سلامت بینایی را بر عهده دارند.
سازمان بهداشت جهانی بینایی سنجی را مراقبت از بینایی میداند. یعنی یک بیمار چشم در آغاز باید توسط یک بینایی سنج معاینه شود تا اگر دچار عیوب انکساری و اختلالات دید دو چشمی، انحرافات عضلانی انکساری چشم و مواردی از این قبیل بود توسط متخصص بینایی سنج معاینه شود و در غیر این صورت به پزشک متخصص ارجاع داده میشود.
چه تفاوتی میان بینایی سنجی و چشم پزشکی وجود دارد؟
بینایی سنجها در کار تجویز عینک و لنزهای تماسی مهارت دارند و تخصص چشم پزشکان در کار درمان دارویی و جراحی بیماریهای چشمی است. اگر چه چشم پزشکان نیز میتوانند عینک و لنز تجویز کنند، ولی مطمئنا هر کسی در زمینهی کاری خودش تبحر و مهارت بیشتری دارد.
بدیهی است کسانی که دارای مشکلات و اختلالات بینایی واضحی هستند میتوانند از همان اول به بینایی سنج مراجعه کنند و اجازه دهند که مشکل آنها توسط اپتومتریست بررسی و حل شود و در صورتی که اپتومتریست تشخیص داد که نیازمند خدمات پزشکی هستند آنها را به پزشک مربوطه ارجاع دهد؛ و کسانی که اختلالات و بیماریهای چشمی واضحی دارند میتوانند از همان ابتدا به چشم پزشک مراجعه نمایند. در هر صورت به هر کدام از این دو گروه متخصصین که مراجعه نمایید باید اطمینان بیابید که یک معاینه کامل چشمی از شما بعمل میآید.
هر چند وقت یک بار نیاز به بینایی سنجی دارید؟
اینکه هر چند وقت یک بار لازم است به بینایی سنج مراجعه کنید بستگی به وضعیت سلامت بیناییتان دارد. اگر از عینک یا لنزهای تماسی استفاده نمیکنید، پس میتوانید هر دو سال یک بار جهت معاینه به بینایی سنج مراجعه کنید. افرادی که از لنزهای اصلاحی استفاده میکنند یا بالای ۶۰ سال سن دارند باید هر سال به بینایی سنج مراجعه کنند. در مورد افراد دچار دیابت یا سایر بیماریهای چشمی، به چکاپهای مکررتری نیاز است.
علائمی که نشان میدهند باید هر چه زودتر به یک بینایی سنج مراجعه کنید. سر دردهای مکرر. تاری دید. مشکل ناگهانی در دیدن از نزدیک. دو بینی. مشکل دیدن در شب. مکررا چشمها را جمع کردن (گوشههای چشم را تنگ کردن). دیدن حلقههای نورانی وقتی که در روشنایی قرار میگیرید این علائم نشان میدهند شما به لنزهای اصلاحی مانند عینک نیاز دارید.
به چشم پزشکی مراجعه کنید یا بینایی سنجی؟
جواب این سوال به نیازهایتان بستگی دارد:
معاینه و تجویز، بینایی سنجی یا چشم پزشکی؟
هم چشم پزشک و هم بینایی سنج میتوانند چشمهایتان را معاینه کنند و هر دو میتوانند برایتان عینک یا لنز تجویز نمایند.
لنزهای تماسی خاص، بینایی سنجی یا چشم پزشکی؟
معمولا یک بینایی سنج، انتخاب بهتری برای تجویز لنزهای تماسی است. بینایی سنج در تجویز لنزهای تماسی سخت تخصص بیشتری دارد و نوع معاینهای که از چشمهایتان به عمل میآورد بهتر است.
لیزر یا سایر جراحیهای چشم، بینایی سنجی یا چشم پزشکی؟
اگر قصد جراحی با لیزر یا جراحیهای دیگری را دارید، چشم پزشک انتخاب بهتری برای شماست. در غیر اینصورت، یک بینایی سنج هم میتواند کارهای یک چشم پزشک عمومی را انجام دهد.
بیماریهای جدی چشم، بینایی سنجی یا چشم پزشکی؟
اگر دچار عارضهای جدی شدهاید، مثلا تباهی لکه زرد یا رتینوپاتی دیابتی، معمولا باید به یک متخصص چشم یا همان چشم پزشک مراجعه کنید. اما اگر دچار عارضهی خاصی نیستید انتخاب چشم پزشک یا بینایی سنج به عهدهی خودتان است.
شکسته شدن عینک یا آسیب دیدن لنزها، بینایی سنجی یا چشم پزشکی؟
اگر عینکتان شکسته یا لنزهایتان آسیبی دیده است، پس باید به بینایی سنج مراجعه کنید. بینایی سنج میتواند لنز جدید به شما بدهد یا دستور تعمیر عینکتان را بدهد. همچنین بینایی سنج میتواند خیالتان را راحت کند که عینک یا لنزی که در حال حاضر استفاده میکنید مناسبتان است.
چشم درد، بینایی سنجی یا چشم پزشکی؟
اگر دچار چشم درد هستید چه باید بکنید؟ واقعیت این است که هم بینایی سنج و هم چشم پزشک میتوانند کمکتان کنند علت درد چشمهایتان را پیدا کنید. برخی از افراد مراجعه به بینایی سنج را ترجیح میدهند، چون میدانند اگر لازم باشد، بینایی سنج آنها را به چشم پزشک ارجاع خواهد داد. عدهای دیگر نیز نگران هستند درد چشمهایشان ناشی از مشکلی جدی باشد و فکر میکنند بهتر است هر چه زودتر به یک جراح چشم مراجعه کنند. در این مورد تصمیم با شماست. چیزی که مهم است اقدام به موقع و مراجعه به یک پزشک قابل اطمینان است.