پرونده‌های متعدد شاکیان خارجی از فوتبال ایران در فیفا، سال‌هاست که به یکی از مهم‌ترین معضل‌های فوتبال ایران تبدیل شده است.
پرونده‌های متعدد شاکیان خارجی از فوتبال ایران در فیفا، سال‌هاست که به یکی از مهم‌ترین معضل‌های فوتبال ایران تبدیل شده است. سال‌هاست که باشگاه‌ها با قراردادهای ضعیفی که با بازیکنان و کادرفنی خارجی خود می‌بندند، فوتبال ایران را با میلیون‌ها دلار ضرر مواجه کرده‌اند. این معضل بعد از اعمال تحریم‌های بانکی علیه ایران شدیدتر هم شد.
باشگاه‌ها برای انتقال پول به حساب بازیکنان و مربیان خارجی خود با مشکلاتی اساسی مواجه هستند و همین موضوع موجب عقب افتادن پرداخت‌ها و در نتیجه شکایت طرف خارجی قراردادها به فیفا می‌شود.
دو سال پیش بود که بهروز وثوق احمدی، رئیس وقت کمیته وضعیت فدراسیون فوتبال از ۷۰ پرونده‌ای که از فوتبال ایران در فیفا وجود دارد، گفت. پرونده‌هایی که در تعداد قابل توجهی از آنها فوتبال ایران محکوم به پرداخت جریمه‌های سنگینی شده بود. این روند در سال‌های بعد هم به همین شکل ادامه داشت و هیچ اراده و عزمی جدی برای اصلاح این رویه شکل نگرفت.
این آمار برای فوتبال ایران در حالی مطرح می‌شود که برای فوتبال ژاپن، سالیانه تنها یک یا دو پرونده در فیفا ایجاد می‌شود.
حکم سنگین فیفا علیه باشگاه پرسپولیس درباره پرونده شکایت برانکو ایوانکوویچ که حدود ۱۷ میلیارد تومان برای این باشگاه آب می‌خورد، در کنار تعداد بالای پرونده‌های دیگری که این باشگاه و باشگاه‌های دیگر در فیفا دارند، هزینه بسیار بالایی را به فوتبال ایران تحمیل می‌کند.
جدا از پرونده باشگاه‌ها، شکایت مارک ویلموتس و احکام دیگری که فوتبال ایران را محکوم کرده است هم به سنگین‌تر شدن بار جریمه‌ها علیه ایران کمک کرده است. به همین بهانه در این گزارش نگاهی داریم به پرونده‌ها و محکومیت‌هایی که فقط در سال ۹۸ برای فوتبال ایران پیش آمده است.
صدور غیرقانونی مجوز حرفه‌ای
هنوز مدت زیادی از حکم کمیته انضباطی AFC و محکومیت فدراسیون فوتبال ایران نمی‌گذرد. حکمی که با عنوان صدور مجوز حرفه‌ای غیرقانونی برای باشگاه‌های استقلال، پرسپولیس، پیکان و تراکتور صادر شد. AFC این رأی را به خاطر بدهی‌های معوقه این چهار باشگاه صادر کرد.
همین اتفاق به جریمه ۱۲۰ هزار دلاری علیه فدراسیون فوتبال ایران منجر شد. مبلغی حدود یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان. البته از این مبلغ، ۸۰ هزار دلار آن تعلیقی است و در صورت تکرار، به صورت قطعی درمی‌آید. بعد از صدور این حکم، کنفدراسیون فوتبال آسیا، فدراسیون فوتبال ایران را تهدید کرد که در صورت تکرار این ماجرا با جریمه‌های بیشتر و محرومیت از حضور در آسیا و باطل کردن مجوز فعالیت رو‌به‌رو کند.
محکومیت پرسپولیس در پرونده برانکو و دستیاران
باشگاه پرسپولیس، اینقدر در پرداخت پول برانکو تعلل کرد تا بالاخره بعد از شکایت او به فیفا، رأی محکومیت این باشگاه صادر شد. پرسپولیس به پرداخت یک میلیون و ۵۵ هزار یورو به اضافه پنج درصد سود و ۲۰ هزار فرانک بابت هزینه دادرسی محکوم شد. باشگاه پرسپولیس اگر توضیحات کامل رأی صادره را نخواهد ظرف ۳۰ روز باید این مبلغ را به برانکو پرداخت کند. باشگاه پرسپولیس باید ۷۶ هزار و ۴۸۰ یورو به اضافه پنج درصد سود سالانه و ۸۶ هزار یورو غرامت به پانادیچ پرداخت کند.
رأی پرونده گابریل علیه باشگاه سرخ
همین چند وقت پیش بود که باشگاه پرسپولیس در پرونده شکایت فرناندو گابریل به پرداخت ۲۳ هزار دلار به اضافه ۵ درصد سود محکوم شده بود. در صورتی که این مبلغ تا موعد مقرر به گابریل پرداخت نشود باشگاه پرسپولیس تا روز پرداخت این وجه از ۳ پنجره نقل و انتقالاتی ملی و بین‌المللی متوالی محروم می‌شود؛ این محرومیت بلافاصله بعد از پرداخت وجه و قبل از کامل شدن دوره تحریم برداشته می‌شود. این محکومیت در شرایطی اعمال شده که باشگاه پرسپولیس مدتی پیش با گابریل به توافق رسیده بود و او شکایتش را از فیفا پس گرفت اما این باشگاه به اندازه‌ای به توافقات پایبند نبود که بار دیگر گابریل مجبور به شکایت شد.
نقره‌داغ پرسپولیس به خاطر بودیمیر در فیفا
پیش از گابریل، باشگاه پرسپولیس در پرونده بودیمیر هم محکوم شده بود. کمیته حل اختلاف فیفا پرسپولیس را به پرداخت ۴۷۵ هزار یورو به علاوه ۵ درصد غرامت دیرکرد به بودیمیر محکوم کرد. درباره بودیمیر هم مشکل باشگاه پرسپولیس همان مشکلی بود که درباره برانکو و دستیارانش و گابریل باشگاه را متحمل ضرر و زیان کرد. پرسپولیس مثل خیلی باشگاه‌های دیگر به تعهداتش برای پرداخت به موقع پایبند نیست و تا زمانی که محکوم به پرداخت نشود، اقدامی در جهت آن انجام نمی‌دهد.
حکم ۱۰ هزار دلاری چوک
پرسپولیس به پرداخت ۱۰ هزار دلار به سرتن چوک، دستیار برانکو ایوانکوویچ هم محکوم شد. با اینکه چوک به گفته خودش از طلب ۵۰ هزار دلاری خود، ۴۰ هزار دلار را به باشگاه پرسپولیس بخشید اما باشگاه پرداخت ۱۰ هزار دلار باقی‌مانده را اینقدر به تعویق انداخت تا بالاخره این مربی هم به فیفا شکایت کرد و پرسپولیس محکوم شد.
٢٠۵هزار یورو برای زلاتکو
کمیته تعیین وضعیت فیفا حکم خود در خصوص پرونده زلاتکو ایوانکوویچ را صادر کرد و بر اساس آن باشگاه پرسپولیس به پرداخت ۱۰۰ هزار یورو بابت قرارداد و ۱۰۵ هزار یورو بابت غرامت محکوم شد. پیش از این پرسپولیس در پرونده برانکو ایوانکوویچ و ایگور پانادیچ محکوم به پرداخت یک میلیون و ٢١۵ هزار ۴٨٠ یورو شده بود.
رأی‌هایی که در انتظار پرسپولیس هستند
به گفته مدیر روابط عمومی پرسپولیس، این باشگاه در حال حاضر در فیفا یازده پرونده و شاکی دارد. این پرونده‌ها شامل شکایت برانکو و دستیارانش (پانادیچ و مارکو)، کالدرون و دستیارانش (خواکین و والنسیا)، نیلسون، بودیمیر، گابریل و چوک دستیار سابق آقای برانکو هستند. تاکنون حکم ۵ پرونده از این یازده پرونده صادر شده و باشگاه پرسپولیس در انتظار صدور رأی پرونده‌های زلاتکو و مارکو، کالدرون و دستیارانش و پرونده نیلسون است. پرونده‌هایی که از همین حالا می‌توان محکومیت پرسپولیس در آنها را پیش‌بینی کرد.
پرونده شکست خورده استوکس
وقتی پرسپولیس استوکس را جذب کرد، مسئولان تراکتور با چنان قاطعیتی از محرومیت این بازیکن و باشگاهی که او را جذب کند صحبت می‌کردند که بعضی‌ها معتقد بودند بالاخره پرونده شکایتی در فیفا تشکیل شده که با پیروزی فوتبال ایران تمام شود. در نهایت اما این پرونده هم با پیروزی همراه نشد. حکم صادر شد و براساس آن، باشگاه تراکتور باید از تاریخ ۱۱ مه پرداخت‌های خود را با سود ۵ درصد به آنتونی استوکس آغاز می‌کرد. مبلغ ادعایی حدود ۴۰۰ هزار دلار است که با سود ۵ درصد به این بازیکن باید پرداخت می‌شد. این پرونده هم علی‌رغم استفاده از وکیل کاربلد سوییسی که باشگاه تراکتور از او کمک خواسته بود، با شکست مواجه شد.
۳۰۰ هزار دلار به جای ۳۰ هزار دلار به بویان
این بازیکن مقدونیه‌ای یکی از بدترین خریدهای استقلال بود. او در زمان وینفرد شفر و همراه مامه تیام به جمع آبی‌پوشان پیوست. بویان در همان اوایل حضورش در ایران مصدوم شد و دو ماهی دور از میادین بود. او در نیم‌فصل حضور در استقلال در حد یک بازیکن متوسط هم نبود و در نهایت مسئولان وقت استقلال از شفر خواستند قید این بازیکن را بزند. در آن مقطع، می‌توانستند با مبلغ ۳۰ هزار دلار با بویان توافق کرده و قراردادش را فسخ کنند اما مطابق معمول این اتفاق نیفتاد و اکنون بازیکن مقدونیه‌ای خواهان ۳۰۰ هزار دلار از قرارداد فصلی شده که برای استقلال بازی نکرده است.
باشگاه استقلال نیز پاسخ شکایت فیفا را داده و پرونده را به دادگاه ورزشی CAS برده است. استقلالی‌ها اعتقاد دارند که بویان خودش برای فسخ قرارداد به ایران بازنگشته است و نباید طلبی از این باشگاه داشته باشد. هزینه‌های شکایت به دادگاه CAS نیز از سوی استقلال پرداخت نشده و چند باری به این باشگاه بابت همین مسأله یادآوری شده است. ضمن اینکه هنوز رأی پرونده بویان اعلام نشده است.
اعلام جریمه ۹۰ هزار دلاری به خاطر شکایت جباروف
سرور جباروف ازبکستانی در نیم‌فصل لیگ پانزدهم و زمان سرمربیگری علیرضا منصوریان به استقلال پیوست اما چون باشگاه از نقل‌وانتقالات محروم بود، راهی سپاهان شد. پس از پایان فصل، جباروف به استقلال بازگشت و فصل خوبی را با این تیم سپری کرد. حدود دو فصل از جدایی جباروف می‌گذرد و هنوز مطالباتش از سوی استقلال پرداخت نشده است. این بازیکن نیز به فدراسیون جهانی فوتبال شکایت کرده و فیفا در نامه‌ای به باشگاه استقلال اعلام کرده است که باید ۹۰ هزار دلار به جباروف پرداخت شود. رأی این پرونده اعلام شده است.
منشا هم در فیفا برنده شد
این مهاجم پرحاشیه نیجریه‌ای در نیم‌فصل لیگ هجدهم پس از حضور در لیست خروجی سرمربی کروات پرسپولیس، به استقلال آمد تا در کنار ایسما گونکالوس و پاتوسی مثلث خطرناکی بسازند اما این بازیکن هم نتوانست کاری از پیش ببرد و با دعوا و حواشی زیادی از استقلال جدا شد. این بازیکن نیز چیزی در حدود ۴۲ هزار دلار از استقلال طلب دارد و به فیفا شکایت کرده است. فیفا نیز از باشگاه استقلال خواسته مطالبات این بازیکن را پرداخت کند.
پرونده‌های در حال بررسی استقلال
درست است که تاکنون حکم پرونده‌های منشا، جباروف و بویان اعلام شده اما در حال حاضر باشگاه استقلال پرونده‌های دیگری هم در حال بررسی نزد فیفا دارد که به احتمال زیاد در این پرونده‌ها هم شکست خواهد خورد.
یکی از مهم‌ترین این پرونده‌ها، پرونده شکایت استراماچونی و دستیارانش از باشگاه استقلال است. درست است که مسئولان استقلال بعد از قهر استراماچونی، مبلغ ۱۶۰ هزار یورو به حساب این مربی واریز کردند اما پس از یک ماه کشمکش در نهایت استراماچونی تصمیم خود برای جدایی از استقلال را عملی کرد. ظاهراً در یکی از مذاکرات با وکیل استراماچونی، به او قول داده بودند که مطالبات کامل وی و دستیارانش پرداخت شود. استراماچونی هم از طریق فیفا به استقلال هشدار داده است پول او باید کامل پرداخت شود. قرارداد سرمربی ایتالیایی برای هر فصل به همراه دستیارانش ۷۵۰ هزار یورو بود!
پرونده شکایت پادوانی، دیگر پرونده‌ای است که بعد از سال‌ها، باشگاه استقلال باید در انتظار صدور حکم آن باشد. مدافع برزیلی پیشین استقلال که از لیگ چهاردهم به جمع آبی‌پوشان پیوست، در لیگ پانزدهم در یکی از دیدارهای استقلال (بازی مقابل فولاد خوزستان در اهواز) مصدوم و ویلچرنشین شد. این بازیکن که پس از چند سال هنوز نتوانسته به راحتی راه برود، از باشگاه طلب دارد. پادوانی نیز با وجود اینکه خیلی صبر کرد، در نهایت از استقلال به فیفا شکایت کرده که هنوز رأی این پرونده اعلام نشده است.
شکایت شفر و دستیارانش از استقلال هم با اینکه پرونده پیچیده‌ای شده اما همچنان به قوت خود باقی است. وقتی شفر از استقلال جدا شد خیلی‌ها نگران قرارداد یک میلیون دلاری شفر برای سال ۲۰۲۰ بودند اما چون شفر به بن‌یاس امارات پیوست، ماجرا کمی پیچیده شد. ظاهراً طبق قانون، باشگاه استقلال باید دستمزد ماه‌های پایانی حضور شفر را بپردازد. برای فصل بعدی آن نیز مابه‌التفاوت قرارداد او با باشگاه‌های استقلال و بن‌یاس باید لحاظ شود، به طوری که اگر با باشگاه استقلال قرارداد یک میلیون دلاری داشته و سپس با بن‌یاس امارات قرارداد ۷۰۰ هزار دلاری بسته باشد، باشگاه استقلال باید مابه‌التفاوت این دو قرارداد یعنی ۳۰۰ هزار دلار را به شفر بپردازد.
ساشا پسر شفر، میگوئیل کولی، مربی جامائیکایی و مارتین فورکل آلمانی نیز که دستیاران شفر بودند، از باشگاه استقلال برای دریافت مطالبات‌شان شکایت کرده‌اند. قرارداد این سه نفر تا پایان فصل گذشته بوده و تنها خود شفر یک فصل دیگر قرارداد داشت. هنوز رأی شکایت این سه نفر اعلام نشده است.
در کنار همه اینها موضوع مطالبه ۱۲۵ هزار دلاری باشگاه پاختاکور ازبکستان به خاطر انتقال ایسما گونکالوس هم مورد دیگری است که پیش روی باشگاه استقلال قرار دارد. البته که هنوز این باشگاه به طور رسمی به فیفا شکایت نکرده اما بعد از آخرین نامه تهدیدآمیز باشگاه ازبکستانی به استقلال، اگر باشگاه استقلال در مهلت تعیین شده، طلب پاختاکور را نپردازد، با پرونده شکایت جدیدی مواجه خواهد بود.
استقلال در صورت بازنده شدن در این پرونده‌ها با بدهی سنگینی مواجه خواهد شد.
ویلموتس بزرگ‌ترین شکست می‌شود؟
این آمار درباره شکست‌های فوتبال ایران در پرونده‌های بین‌المللی در شرایطی است که هنوز یکی از بزرگ‌ترین پرونده‌های شکایت از ایران در فیفا بلاتکلیف است. مارک ویلموتس، سرمربی بلژیکی تیم ملی فوتبال ایران به دلیل مغایرت مفاد نسخه قرارداد خود با نسخه نزد فدراسیون فوتبال به فیفا شکایت کرده و مبلغ قرارداد سه ساله‌اش را به همراه غرامت از فوتبال ایران می‌خواهد. پرونده‌ای که با توجه به نشستن ویلموتس روی نیمکت تیم ملی در بازی مقابل عراق پس از اعلام فسخ قرارداد، به احتمال زیاد به ضرر فدراسیون فوتبال تمام خواهد شد.
