دو فیلم «خروج» و «طلا» که آغازگر مسیر سینمای آنلاین بودند، در حالی با مجموع فروش بیش از ۴ میلیارد تومانی به کار خود پایان دادند که هنوز خبری از انتشار آمار شفاف فروش در این حوزه نیست!
حسین انتظامی رئیس سازمان سینمایی این هفته و در گفت و گویی اینترنتی درباره ابهام در آمار فروش فیلم‌های عرضه‌شده در قالب «سینما آنلاین» ضمن تأیید تلویحی این ابهام تأکید کرد: «آمار فروش فیلم‌ها با جزئیات در مورد اکران عمومی در دسترس علاقه‌مندان و محققان وجود دارد، و من از دوستان خواسته‌ام این وضعیت در مورد اکران آنلاین هم به وجود آید. باید داده‌کاوی درستی در این زمینه صورت بگیرد چون هم فعالان سینما و هم حتی جامعه‌شناسان و گروه‌های دیگر به این اطلاعات نیاز دارند.»
با وجود تأکید حسین انتظامی اما نه فقط «جزئیات» که حتی «کلیات» هم درباره وضعیت فروش فیلم‌های عرضه شده در «سینما آنلاین» شفافیت لازم را ندارد و مشخص نیست با وجود محدودیت عرضه این آثار تنها در دو سامانه اینترنتی و ثبت دقیق آمار بلیت‌های خریداری شده برای هر فیلم بر روی هر یک از این دو پلتفرم، چرا دسترسی به آمار دقیق و شفاف میزان فروش فیلم‌ها همچنان مقدور نیست!
روزگذشته روابط عمومی دو سامانه «فیلیمو» و «نماوا» که تا به اینجا به‌صورت انحصاری امکان عرضه فیلم‌ها به‌صورت آنلاین را داشته‌اند در خبری که به رسانه‌ها ارسال شد، درباره آمار فروش دو فیلم «خروج» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا و «طلا» به کارگردانی پرویز شهبازی توضیحاتی ارائه کرد.
کارنامه «کلی» دو فیلم «خروج» و «طلا» در سینما آنلاین
براساس این خبر، یکی از قوانینی که در طرح سینمای آنلاین برای نمایش فیلم‌ها در نظر گرفته شده نمایش ۳۰ روزه آن‌ها بر بستر آنلاین توسط سرویس‌های وی‌اودی است. «خروج» و «طلا» ۲ فیلم سینمایی که فیلم‌های اول و دوم اکران آنلاین بوده‌اند، حالا با پشت سر گذاشتن ۳۰ روز از نمایش و فروش بیش از ۲۸۱ هزار و ۵۶۰ بلیت در مجموع ۲ فیلم و ۲ پلتفرم، به شبکه نمایش خانگی وارد می‌شوند.
این گزارش اشاره کرده است که این ۲ فیلم روی هم رفته بیش از چهار میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان فروش را پشت سر گذاشتند که با وجود تعطیلی سینماها به رونق این صنعت و برگشت آنی سرمایه سینماگران منجر شده است. از طرفی با توجه به معیارهای تعیین تعداد تماشاگر در شبکه نمایش خانگی و در نظر گرفتن ۲/۵ تماشاگر به ازای هر بلیت، در مجموع برآورد می‌شود که بیش از ۷۰۰ هزار تماشاگر این ۲ اثر را به کمک طرح اکران آنلاین تماشا کرده‌اند.
در بخش پایانی گزارش روابط عمومی این دو سامانه هم اینگونه آمده است: «با این حال افزایش تعداد تماشاگران این ۲ فیلم و تمام فیلم‌هایی که در طرح اکران آنلاین حضور دارند، پس از پایان دوره ۳۰ روزه نمایش، ادامه خواهد داشت، چرا که پس از پایان اکران آنلاین، فیلم‌ها با طی روندهای اجرایی به بخش شبکه نمایش خانگی نماوا و فیلیمو نیز اضافه خواهند شد. به این ترتیب پس از تماشاگرانی که با خرید بلیت آنلاین این فیلم‌ها را تماشا کردند، سایر کاربران سرویس‌های وی‌اودی نیز می‌توانند با گذشت چند روز دسترسی درون پلتفرمی به این ۲ محتوا را داشته باشند.»
هرچند به استناد همین آمار حداقلی درباره دو فیلم «خروج» و «طلا» هم می‌توان نظر حسین انتظامی را تأیید کرد که «یکی دو تا از این فیلم‌هایی که اخیراً اکران آنلاین داشته‌اند حتی فراتر از انتظار افراد خبره فروخته‌اند.» اما بی‌تردید این جنس ارائه آمار را نمی‌توان از جنس «شفافیت» دانست.
ابهامات یک آمار و چند پرسش
درباره همین دو فیلم، مشخص نیست چرا سامانه‌های متولی اقدام به انتشار «آمار فروش تجمیعی» کرده‌اند؟ از ۴.۲ میلیارد فروش و بیش از ۷۰۰ هزار مخاطب اعلام شده سهم جداگانه هر یک از این دو فیلم چقدر بوده است؟ آمار تفکیکی فروش روزانه این فیلم‌ها که برای تحلیل روند استقبال مخاطبان از آثار ضروری می‌نماید، چرا در دسترس نیست؟ اساساً آمار دو سامانه فیلیمو و نماوا چرا به‌صورت تفکیک‌شده و قابل ارزیابی و قیاس منتشر نشده است؟ وضعیت سایر فیلم‌های عرضه شده در اکران آنلاین که بی‌تردید ظرفیت و کشش دو فیلم «خروج» و «طلا» را برای جذب مخاطب نداشته‌اند، در حال حاضر چگونه است؟
جالب‌تر اینکه برخلاف فیلم «خروج» که در همان ۲۴ ساعت ابتدایی اکران، گزارش اولیه‌ای از استقبال مخاطبان و میزان فروش بلیت منتشر شد، برای فیلم‌های «طلا» و به تبع فیلم‌های دیگر تا به امروز عرضه شده در سینما آنلاین شامل «زیر نظر»، «مهمان‌خانه ماه‌نو»، «تیغ و ترمه»، «کشتارگاه» و «بهت» تا به امروز هیچ گزارش مجزایی منتشر نشده است.
استقبال مخاطبان از اکران آنلاین و تثبیت تجربه بهره‌گیری از این ظرفیت مغفول، بی‌تردید یکی از برکات مهم دوران کرونایی برای سینمای ایران بوده است اما نباید فراموش کرد که این دستاورد برای رسیدن به وضعیت ایده‌ال و پویا، نیاز به حفاظت و حراست هم دارد و مهمترین ابزار حراست، «شفافیت» است. نکته‌ای که رئیس سازمان سینمایی هم به‌درستی بر آن انگشت تأکید گذاشته است و باید دید چه زمانی محقق خواهد شد.
