در سالی که بسیاری از جشنواره‌های ریز و درشت سینمایی در اثر شیوع کرونا یکی پس از دیگری کرکره را پایین کشیدند، قدیمی‌ترین جشنواره سینمایی جهان طبق برنامه در شهریور برگزار خواهد شد. دیروز فیلم‌هایی که قرار است چراغ این جشنواره را روشن کنند، معرفی شدند.

در بخش رقابت اصلی جشنواره فیلم ونیز ۱۸ فیلم از کشورهای گوناگون به نمایش در خواهد آمد تا هیات داورانی به ریاست کیت بلانشت بازیگر سرشناس سینما برندگان خرس‌های نقره‌ای و البته خرس طلایی جشنواره را از میان آن‌ها انتخاب کند. کریستی پویو کارگردان اهل رومانی و لودوین سنیه بازیگر فرانسوی از چهره‌های سرشناس حاضر در هیات داوری جشنواره فیلم ونیز هستند.

اینجا بیشتر بخوانید: با هیات داوری جشنواره فیلم ونیز آشنا شوید

سینمای ایران که سابقه درخشانی در جشنواره فیلم ونیز دارد. تا کنون نام‌های بزرگی از سینمای ایران در این جشنواره حضور پیدا کرده‌اند و بسیاری از آن‌ها برنده جایزه هم شده‌اند. از داریوش مهرجویی بگیر که در سی‌ودومین دوره این جشنواره با فیلم «گاو» جایزه فیپرشی را از آن خود کرد تا عباس کیارستمی که تقریبا ۳ دهه پس از آن با فیلم «باد ما را خواهد برد» از ونیز چند جایزه گرفت که مهم‌ترینش جایزه ویژه هیات داوران بود. درست یکسال پس از حضور موفق عباس کیارستمی نوبت به جعفر پناهی رسید که با فیلم «دایره» شیر طلایی جشنواره ونیز را از آن خود کند.

سینمای ایران امسال هم با فیلم «خورشید» به کارگردانی مجید مجیدی شانس این را دارد که افتخار دیگری به افتخارات قبل خود در این جشنواره اضافه کند. «خورشید» در سی‌وهشتمین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و سه جایزه گرفت؛ بهترین فیلم‌، بهترین فیلمنامه و بهترین طراحی‌ صحنه. فیلمنامه «خورشید» را مجیدی در همکاری با نیما جاویدی نوشته است. در این فیلم که کودکان کار را در مرکز توجه قرار داده است، علی نصیریان، جواد عزتی و طناز طباطبایی ایفای نقش کرده‌اند.

مجیدی از شناخته‌شده‌ترین چهره‌های سینمای ایران در سطح بین‌اللملی است. او نخستین فیلمساز ایرانی بود که با فیلم «بچه‌های آسمان» به جمع نامزدهای نهایی جایزه اسکار راه پیدا کرد، هر چند که در نهایت رقابت را به فیلم درخشان «زندگی زیباست» ساخته روبرتو بنینی واگذار کرد. فیلم‌های او در جشنواره‌های معتبری چون «برلین» و «مونترال» جایزه گرفته‌اند. رضا ناجی برای بازی در «آواز گنجشک‌ها» از جشنواره فیلم برلین جایزه بهترین بازیگر مرد را دریافت کرد.

رقبای مجیدی در هفتادوهفتمین دوره جشنواره ونیز

وقتی صحبت از قدیمی‌ترین جشنواره سینمایی جهان به میان می‌آید، باید انتظار نام‌های بزرگ را هم کشید. در همین سه سال گذشته فیلم‌های مشهوری مثل «جوکر» ساخته تاد فیلیپس، «رُما» ساخته آلفونسو کوارون و «شکل آب» ساخته گیرمو دل‌تورو شیر طلایی جشنواره را از آن خود کرده‌اند.

البته امسال به دلیل شیوع کرونا سالی معمولی برای سینما محسوب نمی‌شود، اما فیلمسازان سرشناسی در ونیز حضور دارند. از آندری کونچالوفسکی گرفته تا جیانفرانکو روسی و میشل فرانکو با فیلم‌های خود در این دوره از جشنواره در بخش رقابت اصلی حضور دارند.

آندری کونچالوفسکی فیلمساز سرشناس روس از فیلمسازان مورد علاقه ونیز است. او که در این دوره از جشنواره فیلم ونیز با فیلم «رفقای عزیز» وارد رقابت شده است، بارها با فیلم‌هایش در این جشنواره حضور پیدا کرده است. این فیلمساز روس سال ۲۰۰۲ در پنجاه‌ونهمین دوره جشنواره ونیز با فیلم «خانه احمق‌ها» حاضر شد، و جایزه ویژه هیات داوران را دریافت کرد. او بار دیگر سال ۲۰۱۴ با فیلم «شب‌های روشن پستچی» در هفتادویکمین دوره جشنواره فیلم ونیز خوش درخشید و شیر نقره‌ای بهترین کارگردانی را دریافت کرد. سومین جایزه کونچالوفسکی در هفتادوسومین دوره جشنواره ونیز با فیلم «بهشت» بود که بار دیگر شیر نقره‌ای بهترین کارگردانی را از آن خود کرد. 

از دیگر فیلمسازان مطرح ونیز امسال باید به جانفرانکو رزی اشاره کرد. کارگردانی که با فیلم مستند «سکروجی ئه‌ره آ» برنده شیر طلایی ونیز شده است. او مستندساز قهاری است که با فیلم «آتش در دریا» خرس طلایی جشنواره برلین را هم به خانه برد. رزی در هفتادوهفتمین دوره جشنواره ونیز با «شب» به میدان رقابت پا گذاشته است.

در چند سال اخیر فیلمسازان مکزیکی چون گیرمو دل‌تورو و آلفونسو کوارون در ونیز عملکرد موفقی داشته‌اند. در این دوره نیز میشل فرانکو نماینده سینمای مکزیک در جشنواره ونیز است. هر چند فرانکو به شهرت دو کارگردانی که نام برده شدند، نیست اما افتخارات سینمایی زیادی دارد. او که با فیلم «نظم تازه» به میدان ونیز آمده، بیشتر جشنواره فیلم کن را برای ارائه فیلم‌هایش انتخاب کرده است. فرانکو سال ۲۰۱۲ با فیلم «پس از لوسیا» جایزه نوعی‌نگاه کن را گرفت و سال ۲۰۱۵ با فیلم «مزمن» جایزه بهترین فیلمنامه را دریافت کرد.

داریوش مهرجویی در سی‌ودومین دوره  جشنواره فیلم ونیز با فیلم «گاو» جایزه فیپرشی گرفت، عباس کیارستمی تقریبا ۳ دهه پس از آن با فیلم «باد ما را خواهد برد» از ونیز چند جایزه گرفت که مهم‌ترینش جایزه ویژه هیات داوران بود. درست یکسال پس از حضور موفق عباس کیارستمی نوبت به جعفر پناهی رسید که با فیلم «دایره» شیر طلایی جشنواره ونیز را از آن خود کند.

کلوئی ژائو فیلمساز چینی است که در صنعت سینمای آمریکا مشغول به کار است. او امسال فیلم «سرزمین‌ بی‌خانمان‌ها» را به جشنواره ونیز آورده است که نقش‌ اصلی آن‌ را فرانسیس مک‌دورمند ستاره برنده ۲ جایزه اسکار بازی می‌کند. مک‌دورمند از معدود بازیگران سینما است که هر ۳ جایزه اسکار برای سینما، امی برای تلویزیون و تونی برای تئاتر را دریافت کرده است. کلوئی ژائو سال ۲۰۱۵ با نخستین فیلمش؛«نغمه‌هایی که برادرم به من آموخت»، به جشنواره کن رفت و جایزه دوربین طلایی را از آن خود کرد. فیلم بعدی او با عنوان «سوارکار» هم در دو هفته کارگردانان کن به نمایش درآمد و با نقدهای مثبتی روبه‌رو شد.

کیوشی کوروساوا فیلمساز ژاپنی که برای آثارش در ژانر وحشت شناخته می‌شود با فیلم «همسر یک جاسوس» به ونیز آمده است. کوروساوا چندین بار در جشنواره فیلم کن شرکت کرده و یک بار با فیلم «سفر به ساحل» جایزه بهترین کارگردانی بخش نوعی نگاه را از آن خود کرده است. «پیش از اینکه ناپدید شویم» دیگر فیلم اوست که جایزه بهترین کارگردانی آکادمی فیلم ژاپن را دریافت کرد.

فهرست کامل فیلم‌های بخش رقابت اصلی جشنواره فیلم ونیز

هفتاد و هفتمین فستیوال بین‌المللی ونیز از دوم تا ۱۲ شهریور (۲ تا ۱۲ سپتامبر) برگزار خواهد شد. این دوره از جشنواره با نمایش فیلم «پیوندها» ساخته دانیل لوچتی آغاز به کار می‌کند.

افق‌های ونیز

در چند سال گذشته همواره فیلم‌های ایرانی در بخش افق‌های ونیز حضور پیدا کرده‌اند. فیلم «بدون تاریخ، بدون امضا» ساخته وحید جلیلوند از این بخش دو جایزه بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر مرد را نیز دریافت کرد. امسال سینمای ایران در این بخش دو نماینده دارد.

شهرام مکری با فیلم «جنایت بی‌دقت» برای حضور در این بخش انتخاب شده است. این فیلم به‌ تهیه‌کنندگی نگار اسکندرفر درباره تماشاگرانی است که قبل از شروع اکران فیلمی درباره آن حرف می‌زنند و با شروع نمایش بر پرده سینما، ماجرا شکل جدیدی به خود می‌گیرد.

در این باره بیشتر بخوانید: تماشاگران سینما سوژه فیلم جدید شهرام مکری

دیگر نماینده سینمای ایران در این بخش فیلم «دشت خاموش»‌ ساخته احمد بهرامی است.  «دشت خاموش» که به شکل سیاه و سفید تولید شده، به شرایط دشوار کاری و روابط چند خانواده می‌پردازد که در یک محیط کارگری زندگی می‌کنند.

هیات داوران بخش افق‌های ونیز را کلر دنی فیلمساز شناخته‌شده سینمای فرانسه رهبری می‌کند.