حسین بن علی (ع) در هر ماهی قیام می کرد، آن ماه، سر سال عاشقان می شد… ( از قلم مرحوم سیدحسن حسینی)
پاسداشت عزای سید وسالار شهیدان در خبرآنلاین با آثار و گفتاری از: استاد مرتضی مطهری، آیت الله صافی، استادمحمدرضا حکیمی، دکتر رسول جعفریان، دکتر عبدالکریم گواهی، مرحوم دکترسید حسن حسینی، دکتر توماس مان، لیاقت علیخان؛
این مجموعه تلاشی است برای گسترش اندیشه و معرفت حسینی و حرکت در جهت عقلانیت و درک عبرت های عاشورا که امیدواریم مورد توجه تان قرار بگیرد.
استاد شهید مرتضی مطهری/ یک تحریف ماهرانه: می گویند اشک بریزید، حسین (ع) گناه شما را می بخشد!
استاد مرتضی مطهری در یکی از سخنرانی هایش درباره تحریفات مربوط به واقعه عاشورا فریاد می زند که ما امام حسین خراب کن هستیم! و از علل آن می گوید :
«حسین(ع) می گوید من نهضت کردم برای امر به معروف، برای اینکه دین را زنده کنم، برای اینکه با مفاسد مبارزه کنم. نهضت من یک نهضت اصلاحی اسلامی است. ما آمدیم یک چیز دیگری گفتیم و تحریف کردیم.
ما گفتیم حسین یک شرکت بیمه تاسیس کرد، بیمه ی گناه. گفت شما را از نظر گناه بیمه کردم. در عوض چه می گیرم؟ شما برای من اشک بریزید، من در عوض گناهان شما را جبران می کنم، اما شما هرچه می خواهید باشید، ابن زیاد باشید، عمر سعد باشید. ما می گوییم یک ابن زیاد در دنیا کم بود، یک عمر سعد در دنیا کم بود، یک سنان بن انس در دنیا کم بود، یک خولی در دنیا کم بود، امام حسین خواست خولی در دنیا زیاد شود، عمر سعد در دنیا زیاد شود، گفت أیها الناس هرچه می توانید بد باشید که من بیمه ی شما هستم!»
برای مطالعه متن کامل سخنرانی استاد مطهری اینجا را کلیک کنید.
آیت الله صافی گلپایگانی/ آیا امام حسین در برابر دشمن با خشم و غضب می جنگید؟
آنچه در زیر می خوانید قسمتی از کتاب «پرتوی از عظمت امام حسینعلیهالسلام» تالیف آیت الله صافی گلپایگانی است.
امام حسینعلیهالسلام هرگز تحت تاثیر خشم و غضب، کاری را انجام نداد؛ او به هنگام غضب، بر خود مسلط بود و اگر تمام عوامل خشم فراهم می شد، آن حضرت از طریق اعتدال و میانه روی و راه صواب به قدر چشم برهمزدنی بیرون نمی شد.
یکی از نمایشهای حُسن خلق و کرم آن حضرت که نشان می دهد آن امام شهید در برابر عوامل غضب، خشم و کینه، کمال قدرت و ایستادگی را داشت، سیرابکردن لشکر حر است. وقتی لشکر حر در گرمگاه روز رسیدند و حضرت، تشنگی را مشاهده کرد فرمان داد تا به آنها و اسبهایشان آب بیاشامند. برحسب امر امام، تمام سپاه دشمن را از مرد و مرکب، سیراب کردند و بر پاها و شکم چهارپایانشان آب پاشیدند.
علی بن طعان محاربی گفت: «من پس از همه رسیدم؛ آن بحر کَرم و نور دیده ساقی کوثر مرا به آن حال دید؛ به زبان مبارک و در نهایت لطف و مرحمت به لغت حجاز فرمود: «یَابْنَ اَخِی اَنْخِ الراوِیَه، برادرزاده! شتر را بخوابان.»
من معنای کلام امام را ندانستم، امام دانست که نفهمیدم پس فرمود: «اَنْخِ الْجَمَلَ، شتر را بخوابان.» من شتر را خوابانیدم. سپس فرمود: «اخنث السِقا، دهانه مشک را بر گردان و آب بنوش!» من نتوانستم. امام پیش آمد و دهانه مشک را به دست مبارک پیچید تا آب نوشیدم.
از نمونه های دیگر صبر آن حضرت، امتناع او از شروع جنگ بود. با اینکه میدانست آن لشکر کفر پیشه به هیچ وجه بر او و عزیزانش رحم نمیکنند و با اینکه از آنها رفتارها و حرکاتی سر میزد که صبر بر آن اعمال نکوهیده، دشوار بود، آن حضرت، حجت را بر آنها تمام ساخت و نه خود و نه اصحابش دست به اسلحه نبردند.
دکتر عبدالرحیم گواهی/ ما امام حسین خراب کن هستیم!
دکتر عبدالرحیم گواهی، استاد فلسفه و پژوهشگر ادیان دانشگاه درباره علت دیم گریزی جوانان می گوید: «یکی از مشکلات ما این است که بسیاری از جوان ها دین گریز شده اند، در حالی که واقعا هیچ دشمنی با خدا و اسلام و امام حسین ندارند. اینها بی دین نیستند بلکه تنها به زبان دینی ما معترضند. واژگان دینی اینها باید واژگان فلسفه علم روز باشد و الگوی دینی ای که وجه عقلانی شان را اشباع کند. مشکل اینجاست که مبلغان دین، روی همان بیان های کهنه چند صد سال پیش توقف کرده اند! این کاری است که در نهایت جوان را به سوی مسلمان نما شدن می کشاند!
در حالی که حماسه حسینی الگویی است که می تواند وجه عقلانیت دینی ما را تا قیامت اشباع کند. یک الگوی سرآمد و کامل، متشکل از خطبه ها، شعارها، سلوک، مناجات، پیام و راه اباعبدالله و همین جاست که مطهری، آن اسلام شناس دلسوز و آن روشنفکر دینی زحمت کشیده، با سوز سینه فریاد می زند: ما امام حسین خراب کن هستیم! »
او درباره به روز بیان کردن واقعه عاشورا می گوید: «باید قیام امام حسین را شناخت و بر اساس آن برای نیاز امروز جوان مسلمان، علی الخصوص ایرانی، دستورالعمل ارائه داد. این تنها تضمین برای جلوگیری از تکرار واقعه در تاریخ است. «کل یوم عاشورا» یعنی هر روز تلاش کنیم، مبارزه کنیم تا آن واقعه تکرار نشود نه اینکه هر روز صبح بچه ها را مجبور کنیم چند خط زیارت عاشورا بخوانند. یاد اباعبدااله درست است، عزاداری هم جای خودش را دارد، امام شاید شیوه عزاداری و نحوه بیان ما از عاشورا باید روزآمدتر شود. البته «بیان» به معنای ظهور و بروز یافتن؛ چرا که ممکن است هیچ لفظی در این «بیان» به کار نرود، مثل زبان هنر و نمایش.»
برای مطالعه کامل سخنان این پژوهشگر و استاد دانشگاه لطفا اینجا را کلیک کنید.
استاد محمدرضا حکیمی/ پیام عدالت عاشورا در جامعه ما کجاست؟
استاد محمدرضا حکیمی در سخرانی عصر عاشورای سال ۱۳۸۱ با موضوع «عاشورا، مظلومیتی مضاعف» گفته است: « واقعه عاشورا، در حادترین شرایط خود، ۲۴ ساعت را اشغال کرد: از عصر تاسوعا که عمر سعد فرمان هجوم به خیمه های خاندان پیامبر(ص) را صادر کرد تا عصر عاشورا که سر پسر پیامبر(ص) بر سر نیزه رفت. در این یک شبانه روز، امام حسین(ع) -وارث آدم(ع) تا خاتم(ع)- دو مسئله اصلی رسالت انبیایی یعنی نماز و عدالت را به گوش همه تاریخ و همه جهان و جهانیان رسانید.
نماز: امام حسین(ع)، شب عاشورا را از لشکر مرتد مهلت گرفت برای وداع با نماز. بدین گونه اهمیت بنیادین حیات انسانی را در این کره خاکی که ارتباط با آفریدگار خود است – آن هم به صورت «ذکر اکبر» که نماز است- چنان خورشید روزهای روزستان روشن کرد.
عدالت: و در روز عاشورا فریاد عدالت را در ذات لحظه ها دمید، تا از منافذ تاریخ، در همیشه روزگار شنیده شود و با رنگ خونبار فجر و شفق همواره آبادی های گیتی را به حماسه حیات و حیات حماسه فرا خواند.»
استاد حکیمی در نقد رفتار متفاوت جامعه شیعی با پیام عاشورا می گوید: «امروز شیعه در جهان بسیار است و در کشورهای بسیاری سکونت دارد، لیکن کشوری که در همه جهان به نام تشیع معروف است و در هر سال برپا دارنده اصلی مراسم عاشورای حسینی است، ملت ایران است. یعنی ملتی که باید بداند امام حسین(ع) و یارانش شهید شدند و خاندان پیامبر اسیر گشتند تا احکام عملی قرآن عملی گردد و قسط قرآنی گسترش یابد. و هنگامی که به نام اسلام و با یاد حسین(ع)، اینهمه جوان های این مملکت به جبهه رفتند و سپس جنازه آنها را، آن هم نه همه را، به خانواده هایشان تحویل دادند، باید نظام عامل بالعدل و جامعه قائم بالقسط تشکیل می یافت.
آیا به جای آن چه کردند؟ و اکنون کسی هست که با ریشه های فساد در قضاوت و اقتصاد و نفوذ نفوذی های بی شمار بتواند درافتد و ملت را نجات دهد؟ و از یدک کشیدن نام اسلام دست بردارند؟ آیا کو عمل به احکام قضایی و اقتصادی اسلام؟ کو پیام عدالت عاشورا؟»
او درباره عنوان مظلومیت مضاعف توضیح می دهد: «اما عنوان «مظلومیت مضاعف» به چه معناست؟ به این معنا که در عاشورا دو ظلم واقع شده است: یکی بر حضرت امام حسین(ع) و خاندان پیامبر و دیگری بر خودِ عاشورا. عاشورایی که برای عدالت برپا شد، در راه تکاثر و اتراف و اسراف و اجحاف و اتلاف مال مردم مصرف می شود. کسی که در عاشورا گامی برای عدالت بر نمی دارد، و آنکه علی (ع) فرمود: «گردن توانگران را خرد می کنم تا حق محرومان را از آنان بگیرم و طبقات محروم را در صدر جامعهمی نشانم و حقشان را به آنان می رسانم» به گوش احدی فرو نمی رود. پس چنان است که باز باید عاشورایی برای عاشورا گرفت…
ای عدالت مظلوم، چگونه می خواهی با ظالمان درافتی؟ تو باید با توان جامعه های عادل اسلامی، در برابر شیطان مستکبر و ظلم جهانی بایستی، اما اکنون از ستم دنیاداران و دنیاخواران، خودت هم نمی توانی قد راست کنی!»
مرحوم سید حسن حسینی/ دریاب مان در این شب تاریک
مرحوم سید حسن حسینی، شاعر و نویسنده معاصر در یکی از نثرهای عاشورایی اش نوشته است:
«نه! سر سال را از محرم نیافریدند!
حسین بن علی (ع) در هر ماهی قیام می کرد، آن ماه، سر سال عاشقان می شد. یعنی سر سال شیداییان سر بر زانوی آن ماه می نهاد. اما قرعه به نام محرم افتاد تا کتاب بهار کربلاییان در این فصل، سطرهای ارغوانی اش با پاک ترین جوهر عالم، یعنی خون خاندان نبوت رقم خورد.
سالار حماسه آفرین کربلا سر سال را محرمی کرد تا سالکان حقیقی با او همراه شوند. حرکت او چون صافی و پالوانه ای تاریخی، خالص را از ناخالص، مدعی را از صادق و عاشق را از منافق برای ابد جدا کرد.»
متن کامل این نثر را اینجا بخوانید.
علیرضا قزوه/ ابتدای کربلا غدیر بود
علیرضا قزوه، نویسنده و شاعر معاصرشعری در وصف کربلا سروده است، که در ادامه می خوانید:
ابتدای کربلا مدینه نیست، ابتدای کربلا غدیر بود
ابرهای خونْ فشان نینوا، اشک های حضرت امیر بود
بعد از آن فتوت همیشه سبز، برکت از حجاز و از عراق رفت
هر چه دانه داشتند سنگ شد، پشت هر بهار، صد کویر بود
بعد مکه و مدینه، دام شد، کوفه صرف عیش و نوش شام شد
آفتابِ سربلندِ سایه سوز، در حصارِ نیزه ها اسیر بود
الامان ز شام، الامان ز شام، الامان ز درد و غربت امام
شام بی مروّت غریب کش، کاش کوفه ی بهانه گیر بود
هان! هبا شدید، هان! هدر شدید، مردم مدینه! بی پدر شدید
این صدای غربت مدینه بود، این صدای زخمی بشیر بود
کربلا به اصل خود رسیدن است، هر چه می روم به خود نمی رسم!
چشم تا به هم زدم چه دور شد، تا به خویش آمدم چه دیر بود!
لیاقت علیخان/ هر چقدر سختی و خطر باشد نباید از راه حقیقت منحرف شد
لیاقت علیخان، اولین نخست وزیر پاکستان درباره واقعه عاشورا و تاثیر شهادت می گوید: « این روز عاشورا برای مسلمانان در سراسر جهان معنایی بزرگ دارد، در این روز یکی از حزن آورترین و تراژیک ترین وقایع اسلام اتفاق افتاد. شهادت امام حسین در عین حزن، نشانه فتح نهایی روح واقعی اسلامی بود، زیرا تسلیم کامل به اراده الهی به شمار می رود.
شهادت یکی از عظیم ترین پیروان اسلام، نمونه ای درخشنده و پایدار برای همه ماست. این حادثه به ما می آموزد که هر چند سختی ها و خطرات باشد، نباید از راه حقیقت و عدالت منحرف شد.»
دکتر توماس مان/ تفاوت فداکاری حسین(ع) با مسیح(ع)
توماس مان، نویسنده و محقق آلمانی در مقایسه امام حسین(ع) با حضرت مسیح می گوید: «اگر فداکاری مسیح و حسین با هم مقایسه شود، حتما فداکاری حسین پرمغزتر و با ارزش تر جلوه خواهد کرد. زیرا روزی که مسیح می خواست فدا شود زن و فرزند نداشت و در فکر آنان نبود که بعد از او به چه سرنوشتی دچار خواهند شد. اما حسین زن و فرزند داشت و بعضی از آنها خردسال بودند و به پدر احتیاج داشتند.»
دکتر رسول جعفریان/ سست نویسی و داستان سرایی ها درباره واقعه عاشورا در دوره ای از تاریخ
دکتر رسول جعفریان، استاد تاریخ اسلام درباره لزوم پاسداشت معارف حسینی می گوید: «شیعه حق داشت که تلاش کند یاد و خاطره رویداد کربلا را حفظ کند و علاوه بر همراهی با انبیاء و فرشتگان در سوگواری برای حسین، آن را به عنوان یک درس، یک عبرت، یک حادثه مهم که عمق دنائت و پستی امویان و هواداران آنها را نشان میدهد، حفظ کند. در این میان بسیاری از مورخان اهل سنت که اهل بیت دوست بودند، در این زمینه همراهی کردند و متونی را برای پاسداری از حرمت امام حسین (ع) نوشتند و در ثبت تاریخ کربلا تلاش کردند.»
وی درباره تغییرات تالیف در طول تاریخ می گوید: «به مرور زمان، فضای علمی در دنیای اسلام تنگ شد و آثار تألیف شده در همه حوزه ها از جمله تاریخ و همین طور تاریخ کربلا، به سست نویسی گرایید. این رویه در سراسر شرق اسلامی به ویژه خراسان و مرکز ایران سبب شد تا آنچه به عنوان تاریخ اسلام طی قرن های هفتم تا دهم تولید شد، فاقد ارزش علمی و پژوهشی باشد. در همین فضا، نگاشته های فراوان در حوزه تاریخ اسلامی، به جز آن که استمرار نوشته های تاریخی اصیل باشد، متأثر از جریان های خاص و برخی از کتاب های ویژه بود، کتاب هایی که دستمایه های داستانی داشت و مقبولیت عامه را بیش از کتب علمی، به همراه خود داشت.
غلبه ادبیات تصوف و صوفی گری در سراسر ایران و باز هم بویژه خراسان که مهد تصوف و زندگینامه نویسی عرفانی بود، چنان که مثلا در طبقات الصوفیه سلمی شاهدیم، ادبیات عاشورایی هم در همان لباس درآمد و متاسفانه منشأ تغییر در نوع نگاه به این حرکت اصیل تاریخی و حماسه دینی شد.»
متن کامل این مطلب را که دکتر جعفریان در مقدمه کتاب «چهل منزل با حسین» نوشته است، اینجا بخوانید.
حجت الاسلام علی اکبر رنجبران / چهل منزل برای سالمسازی فرهنگ عاشورایی است
کتاب «چهل منزل با حسین(ع)» اثر حجتالاسلام علیاکبر رنجبران است که توسط انتشارات مجتمع فرهنگی عاشورا منتشر شده است.
این اثر ترکیبی از همه مقاتلی است که تاکنون درباره امام حسین(ع) منتشر شده و نویسنده به دنبال آن بوده تا جوهر حرکت امام حسین(ع) در عاشورا و تاثیرات آن بر زندگی امروز را بررسی کند. نویسنده کتاب «چهل منزل با حسین(ع)» چهار سال روی این کتاب کار کرده و همه مقاتل موجود را بررسی کردهاست. وی در این کتاب، بین مقاتل گزینش میکند و محتواهای ضعیف و سست را حذف و به اصل هویت عاشورا توجه کردهاست.
حجتالاسلام دکتر رسول جعفریان روی این کار نظارت داشته است. کتاب «چهل منزل با حسین(ع)» نوشته حجتالاسلام علیاکبر رنجبران با شمارگان شش هزار نسخه و قیمت یکصد و ۵۰ هزار ریال از سوی مجتمع فرهنگی عاشورا منتشر شدهاست.