آیا ۲ خواننده کلاسیک موسیقی ایرانی، در نوروز ۱۴۰۰ همه را شگفتزده میکنند؟
قرار است شهرام ناظری و همایون شجریان در نوروز ۱۴۰۰، با آهنگسازی سهراب پورناظری، در سالن فیلارمونی پاریس به روی صحنه بروند. این اتفاق قرار است در قالب هفته فرهنگی ایران برگزار شود و طی دو روز گذشته، مورد توجه اهالی موسیقی و علاقهمندان این حوزه قرار گرفته است.
شروع قرن تازه با شهرام ناظری و همایون شجریان
اجرای جهانی برای شهرام ناظری، همایون شجریان و سهراب پورناظری اتفاق جدید و عجیبی نیست؛ اما این خبر در شروع یکقرن تازه، میتواند نویدبخش روزهای خوبی برای موسیقی کشورمان باشد. هرچند روز گذشته سهراب پورناظری جزئیات بیشتری درباره این کنسرت منتشر کرد و گفت که قرار است هر کدام از این خوانندهها، به صورت جداگانه به روی صحنه بروند؛ بااینحال، اجراهای مشترک جهانی میتواند الگو و ایده درخوری برای پیادهکردن بر روی صحنههای داخلی باشد. در ادامه بیشتر از لزوم وجود همکاریهای اینچنینی خواهیم گفت.
کهکشانیها در فیلارمونی پاریس
طبق آنچه در سایت فیلارمونی پاریس اعلام شدهاست، شهرام ناظری و همایون شجریان در ساعت ۱۶:۳۰ روز ۲۸ مارس، مصادف با هشتم فروردین ۱۴۰۰، به صورت جداگانه روی صحنه خواهند رفت. در این سایت، از شهرام ناظری به عنوان استاد بزرگ و از همایون شجریان به عنوان مرید جوان نام برده شدهاست. در کنار نام این دو خواننده برجسته، نام یک چهره جوان دیگر یعنی سهراب پورناظری نیز دیده میشود که علاوه بر آهنگسازی، نواختن تنبور و کمانچه را نیز برعهده دارد. سهراب پسر کیخسرو پورناظری آهنگساز، در سالهای گذشته آهنگسازی آلبومهای «رگ خواب»، «ایران من» و «خداوندان اسرار» همایون شجریان را برعهده داشته است. جالب اینکه شهرام ناظری، پیشتر با زندهیاد محمدرضا شجریان، پدر همایون، در کانون چاووش و با کیخسرو پورناظری پدر سهراب در آلبوم «حیرانی» و «مهتابرو» همکاری داشته است و حال، او و پسران این دو، در یک روز بهطور مجزا به روی صحنه میروند.
پیشتازی همایون و علیرضا در اجرای مشترک
ترکیب دو خواننده بر روی صحنه یک ترکیب هیجانانگیز و قابل تامل است. حال اگر دو خواننده از دو مکتب آوازی یا دو سبک متفاوت با دانش موسیقایی و ذوق متفاوت در کنار هم قرار بگیرند، به الگوهای قابلتاملی برای دیگر خوانندهها تبدیل میشوند؛ اجرا یا آلبوم مشترک و همکاریهایی از ایندست، ترکیب غریبی در دنیای موسیقی کشورمان محسوب میشود؛ بهطوریکه طی چهاردهه گذشته، تنها یک آلبوم مشترک منتشر شده است؛ آلبوم «افسانه چشمهایت» اثر همایون شجریان و علیرضا قربانی، با آهنگسازی مهیار علیزاده که هر دو از خوانندههای کلاسیک به شمار میروند. ساخت این آلبوم، پنجسال به طول انجامید و سرانجام در آبانماه سال گذشته منتشر شد. البته این آلبوم موفقیت آنچنانی نداشت و جدا از حاشیههایی که به واسطه انتخاب یک شعر جعلی داشت، با انتقاد و واکنشهای منفی نیز روبهرو شد. بههرحال، از قدیم گفتهاند کار نیکوکردن از پُرکردن است و اولین تجربه برای تولید یک آلبوم مشترک، لزوماً نمیتواند تجربه موفقی باشد.
کنسرت مشترک لازمه دنیای موسیقی
شهرام ناظری بارها در عرصه جهانی تجربه دوخوانی یا اجرای مشترک را داشته است. او در پروژه جهانی «زبان عشق» با دولتمند خالف، خواننده و نوازنده برجسته تاجیک در سالن باربیکن لندن به روی صحنه رفت و هر دو علاوه بر خواندن، به نواختن نیز پرداختند. اجرای کنسرت مشترک در عرصه جهانی نیز بیسابقه نیست و بارها توسط خوانندههای جهانی رنگ واقعیت به خود گرفته است. موسیقی کشورمان بعد از شیوع ویروس کرونا و حدود ۹ ماه سکون، به دلیل تعطیلی کنسرتها، به اتفاقات نو و ایدههای تازهای نیاز دارد. اتفاقی مانند یک اجرای مشترک و همکاریهای شگفتانگیز توسط خوانندهها که میتواند دریچه جدیدی را به روی دنیای موسیقی و هواداران آن باز کند. هرچند این ترکیبهای شگفتانگیز، یکشبه اتفاق نمیافتد؛ اما میشود با فراهمآوردن بسترهای مناسب توسط مسئولان و همچنین نهگفتن به تکروی توسط خوانندهها، شاهد روزهای درخشانی در موسیقی بود.