ایرج طهماسب معتقد است هنرمند به کسی میگویند که خودش است. اگر خودتان باشید فیلمساز موفقی میشوید. نباید ادای کسی را دربیاورید. قهرمان فیلم شما باید در زندگی واقعیتان وجود داشته باشد.
در حاشیه سی و سومین جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان، نشست انتقال تجربه با حضور ایرج طهماسب و با موضوع «سینما، حقیقت یا خیال»، به صورت برخط در مرکز نوآوری صبا در تهران برگزار شد.
طهماسب در بخشی از صحبتهای خود در این نشست مجازی گفت: «دو شکل سینما داریم؛ یکی از اشکال آن مستند است که به مسائل واقعی میپردازد، مورد بعدی سینمای داستانی است. همچنین سینمای رایج هم داریم که واقعی نیست و بیشتر به نکات موجود در زندگیمان اشاره دارد. شما به عنوان یک فیلمساز باید مسیر حرکتتان را به سمت هرکدام از آنها تغییر دهید. یکی از کارهای شما این است که روش و راه خودتان در شکل قصه گفتن را پیدا کنید.»
او در تشریح انواع سینما توضیح داد: «گونههای فیلمسازی بسیار ساده به وجود آمده است. سینمای تراژدیک، سینمایی است که به سمت بدیها حرکت میکند. در سینمای کمدی همه چیز خوب است و به سینمایی که بین این دو قرار میگیرد، درام میگویند. سینما از حال انسانها شکل گرفته است. اگر میخواهیم فیلم بسازیم باید ببینیم حالمان چطور است وچه چیزی را میخواهیم انتقال بدهیم. هر فیلمی که شما را به فکر میاندازد، سینمای درام است که در ایران بسیار تولید میشود. برای فیلمساز شدن مهم است که از قبل راجع به آن فکر کنیم.»
طهماسب با اشاره به انواع ژانر بیان کرد: «ژانر به مشاغل برمیگردد. فیلمی که در آن نظامیها باشند، فیلم جنگی است. اگر کابویها در آن حضور داشته باشند، وسترن است. به تعداد مشاغل گونههای مختلف فیلمسازی داریم. وقتی ژانرهای فیلم باهم ترکیب میشوند به آن گروتسک گفته میشود.»
او در توصیهای به نوجوانان علاقمند به فیلمسازی بیان کرد: «برای نوشتن به شما پیشنهاد میکنم که مانند نویسندههای بزرگ ننویسید. فیلمنامه مانند نامه نوشتن است که در آن شرح حال برای دیگران عنوان میشود و سناریو نام حرفهای آن است که برای گروه تولید نوشته میشود. توصیه میکنم راجع به کسی یا چیزی بنویسید که آن را میشناسید. اصل کار شما به عنوان هنرمند دادن پیام یا آموزش نیست بلکه به این فکر کنید، چیزی که مینویسید برای مخاطب جالب باشد. مخاطب به دنبال سرگرمی است. فیلمنامه خوب چیزی است که با خواندن آن لذت ببرید و تمام تصویرهایش را تداعی کنید. هنرمند به کسی میگویند که خودش است. اگر خودتان باشید فیلمساز موفقی میشوید. نباید ادای کسی را دربیاورید. قهرمان فیلم شما باید در زندگی واقعیتان وجود داشته باشد.»
ایرج طهماسب ادامه داد: «کارگردانی یکی از کارهای سخت است و کارگردان بد میتواند یک فیلمنامه را خراب کند. کارگردان باید در تمام موارد متخصص بوده و با صدا و تصویر به شکل عالی آشنایی داشته باشد. شما باید راجع به افراد در فیلمتان حرف بزنید. همه نکات در فیلمسازی مهم است. سینما تلفیق تصویر و صداست و اگر به این دو مسلط شوید، موفق میشوید. فیلمسازی را از دنیای اطرافتان شروع کنید. همچنین کار عروسکی نیاز به دوره و کلاس دارد و باید یاد بگیرید که عروسک با انسان فرق و دنیای خودش را دارد.»
او ادامه داد: «آخرین نفری که در پروژه فیلمسازی وجود دارد، ادیتور است. او کسی است که پازل چیدن را خوب میداند. کارگردانی که پازل فیلمسازی را بلد نباشد، سراغ ادیتور میرود. شما باید برای شخصیتی که میسازید، تلاش کنید تا شخصیتتان ماندگار شود.»
این کارگردان تاکید کرد: «دنیای انیمیشن خیالانگیز است. کارتونی که تلاش میکند تا شبیه فیلم شود، وقت خودش را تلف کرده است. فرق فیلم کوتاه و بلند در این است که موضوع فیلم کوتاه کم است. مقصد و یا هدفی که انتخاب میکنید، بلندی و یا کوتاهی فیلم شمارا تعیین میکند. همانطور که یاد گرفتهایم، حرف بزنیم، باید فیلم بسازیم و به این مقوله نگاه جدی نداشته باشیم. موضوع فیلمسازی در اطرافمان زیاد است اما به آن توجه نمیکنیم. البته که نداشتههایمان میتواند موضوع فیلمسازی باشد. هدف ما در المپیاد فیلمسازی این است که شما خودتان باشید و شبیه دیگری نشوید.»
او با اشاره به نکاتی در فیلمسازی افزود: «فیلم صنعتی، جزو سینمای مستند است و فیلمهای تجاری در گروه سینمای سرگرمی قرار میگیرند. شما باید ایده اولیه را در دفتر بنویسید. هر نکتهای که شما را ذوق زده میکند، یادداشت کنید و آن را پرورش دهید. موضوع بعدی توجه به پیرنگ است که رنگ و لعاب فیلم را تشکیل میدهد. همچنین به یاد داشته باشید که بهترین فیلم این است که هرچند وقت یک بار جزئیاتش یادتان بیاید. کسی در فیلمسازی موفق میشود که هرچه که از کودکی دیده را تبدیل به فیلم کند.»