مصرف روزانه لبنیات ضرورت دارد، اما متاسفانه برخی افراد به دلیل اینکه تصور میکنند لبنیات طبع سردی دارد از مصرف آن خودداری میکنند که باید توهم سردی لبنیات از جمله ماست را از ذهن مردم دور شود. بیماران زیادی هستند که به شدت دچار کمبود کلسیم هستند و میگویند ماست یا شیر سردی است و به ما نمیسازد.
گیسو شریفی کارشناس تغذیه، توضیحاتی در رابطه با حساسیت به لاکتوز شیر و جایگزین های مناسب آن آورده است. اینکه تشخیص داده میشود برخی از گروههای غذایی سردی یا گرمی هستند مخالفتی با این مسئله نیست هرچند که با آن موافق هم نیستم و در بسیاری از موارد این مسئله صدق نمیکند. اینکه دانشمند بزرگ ابوعلی سینا طبایع را دسته بندی کرده که برخی طبع سرد دارند، برخی طبع گرم دارند، برخی بلغمی و برخی صفراوی هستند با این مخالفتی ندارم و کار بسیار ارزشمندی بوده، اما اینکه افرادی با دانش اندک بیایند از این طبقه بندی سوءاستفاده کنند به شدت با این قضیه مخالف هستم. متاسفانه برخی با دو ماه یا سه ماه گذراندن دوره طب سنتی و با سواد پایین به خودشان اجازه میدهند وارد حیطه درمان شوند.
در افرادی که دچار آسیبهای مغزی و بیماریهای اعصاب میشوند پزشکان داروهایی تجویز میکنند که فرد را خواب آلود میکند و باید ساعات طولانی تری به مغز و اعصاب خود استراحت بدهند. در مورد مواد غذایی هم ما چنین واکنشهای شیمیایی و بیوشیمیایی داریم که این واکنشها منجر به یکسری حالتها در فرد میشود، اما اینکه عامیانه بگوییم همه سردیها بد است و همه گرمیجات خوب است این تشخیص غلطی است.
بیماری مراجعه کرده بود که به دلیل اینکه دچار سردی میشده به صورت مداوم از مواد غذایی با طبع گرم استفاه میکرده و دچار سکته مغزی شده است. یکی از افراد مدعی طب سنتی و مداخله گر در امر درمان به وی گفته بود که سردی برایت خوب نیست گرمیجات مثل عسل و زنجبیل بخور در حالی که عسل باعث فعالیت مغزی شدیدتری میشود و اکسیداسیون بالاتری ایجاد میکند و این فرد را در خطر نقص عضو قرار میدهد یعنی اعصابش ترمیم نمیشود و فلجی که در بدنش ایجاد شده ماندگار میشود. متاسفانه دو ماه یا سه ماه دوره دیدن در طب سنتی باعث اجازه دخالت عوام در امر درمان شده است و تشخیص و تجویزهای غلط انجام میدهند.
شیر در اثر یکسری فعالیتهای تخمیری تبدیل به ماست میشود. ماست همان پروتئینها و کلسیم شیر را دارد، اما قابلیت جذب کلسیم ماست نسبت به شیر اندکی کمتر است. در شیر ما ۱۳ درصد کلسیم یونیزه داریم و ۴۰ درصد کلسیم متصل به پروتئین داریم. کلسیم یونیزه یعنی حالت بسیار فعال و قابل تحرک بسیار بالا در این ماده غذایی کلسیم وجود دارد که این قدرت اتصال بالا باعث میشود هیچ چیزی جلودار جذب و ورود آن به داخل خون نشود، ولی ۴۰ درصد کلسیمی که متصل به پروتئین است یک روند کندتری را طی میکند که آن هم نسبت به کلسیم گیاهی بسیار قویتر است یعنی حالت ۵ به ۳ است.
برخی میگویند اگر ماست بخوریم سردی مان میشود این ربطی به مصرف ماست ندارد بلکه مواد غذایی جانبی باعث حساسیتهای غذایی میشوند و واکنشهای تحریکی یا عدم پذیرش نسبت به بعضی مواد غذایی دیگری ایجاد میکنند بنابراین اگر افراد با مصرف ماست دچار مشکل میشوند باید به مشاور و کارشناس تغذیه مراجعه کنند که اگر نقص آنزیمی دارند یا یک اختلال تغذیهای ناشی از حساسیتهای غذایی برای برخی از انواع پروتئینهای گیاهی دارند این نقصها را تشخیص داده و درمان شود. بعد از برطرف کردن نقص آنزیمی در فرد میبینیم تمام مواد غذایی که فرد قبلا نسبت به آن واکنش منفی نشان میداد دیگر چنین نیست.
ضرورت دریافت لبنیات به این دلیل است که نیاز روزانه ما به لبنیات بین ۹۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی گرم بر حسب قدرت استخوان بندی افراد است این توده استخوانی تا ۲۰ سالگی رشد طولی و قطری دارد و از ۲۰ سالگی تا ۳۰ سالگی فقط رشد قطری دارد که این بانک کلسیم ما است برای زندگانی پس از ۳۰ سالگی تا پایان عمر حالا اگر در طول دوران رشد و بعد از آن برای تحکیم استخوانها ذخیره خوبی از کلسیم نداشته باشیم ما با پوکی استخوان، پیری زودرس، شکستگیهای متعدد و نرمی استخوان روبرو خواهیم شد.
اگر کسی دچار عدم تحمل لاکتوز شیر است میتواند از ماست استفاده کند. ماست جایگزین خیلی خوبی در مواردی است که فرد دچار عدم تحمل لاکتوز شیر است. لاکتوز قند شیر است که برخی افراد آنزیم آن را در بدن خود ندارند که ممکن است از نوزادی به طور ژنتیکی این آنزیم را در بدن نداشته باشند که یک نقص آنزیمی است، اما برخی این آنزیم را در بدن داشته اند، ولی بعد از دو یا سه سالگی، چون شیر مصرف نکرده اند بدن این افراد دیگر این آنزیم را تولید نمیکند که با مراجعه به کارشناس تغذیه میتوانند تحت درمان قرار گیرند.
امیدوارم شرایطی برای افراد ایجاد شود که بتوانند به راحتی به مشاوره تغذیه دسترسی داشته باشند و نظام درمانی ما همان طور که علم اثبات کرده است تغذیه را در خط اول درمان قرار دهد با این کار هزینههای درمان به شدت پایین میآید و از بسیاری از بیماریهای پیشگیری میشود و بسیاری از بیماریها به سادگی درمان میشوند.