سرطان پوست
سرطان پوست (Skin cancer) سرطانی است که از پوست ناشی میشود. این دسته سرطانها به دلیل رشد غیرعادی سلولها که توانایی حمله یا انتشار به دیگر قسمتهای بدن را دارند، بهوجود میآیند.
دو دسته اصلی سرطان های پوست توسط سلول های درگیر تعریف می شوند:
سرطان کراتینوسیت
دسته اول سرطانهای پوست پایه و سنگفرشی است. اینها رایج ترین انواع سرطان پوست هستند. به احتمال زیاد در مناطقی از بدن شما که بیشترین آفتاب را می گیرد مانند سر و گردن ایجاد می شود.
آنها کمتر از سایر انواع سرطان پوست گسترش یافته و تهدید کننده زندگی می شوند. اما در صورت عدم درمان، می توانند بزرگتر شده و به سایر قسمت های بدن شما سرایت کنند.
ملانوم
دسته دوم سرطان های پوست، ملانوم است. این نوع سرطان از سلول هایی ایجاد می شود که به پوست شما رنگ می دهند. این سلول ها به عنوان ملانوسیت شناخته می شوند. خال های خوش خیم تشکیل شده توسط ملانوسیت ها می توانند سرطانی شوند.
آنها می توانند در هر نقطه از بدن شما ایجاد شوند. در مردان ، این خال ها بیشتر در قفسه سینه و پشت ایجاد می شوند. در خانم ها این خال ها بیشتر روی پاها ایجاد می شوند.
در صورت شناسایی و درمان زود هنگام بسیاری از ملانوماها قابل درمان هستند. در صورت عدم درمان ، آنها می توانند به سایر قسمت های بدن شما سرایت کرده و درمان آن دشوارتر شود. ملانوماها بیشتر از سرطانهای پوست پایه و سلولهای سنگفرشی گسترش می یابند.
انواع سرطان پوست
دو نوع اصلی از توده های پوستی وجود دارد، سرطان کراتینوسیت و ملانوم. با این حال ، چندین ضایعه پوستی دیگر بخشی از سرطان پوست در نظر گرفته می شوند. همه اینها سرطان پوست نیستند ، اما می توانند سرطانی شوند.
• اکتینیک کراتوز: این لکه های قرمز یا صورتی پوست سرطانی نیستند ، اما نوعی پیش سرطان محسوب می شوند. در صورت عدم درمان ، این توده های پوستی ممکن است به کارسینوم سلول سنگفرشی تبدیل شوند.
• کارسینوم سلول بازال : شایعترین شکل سرطان پوست ، کارسینوم سلول بازال، ۹۰ درصد موارد سرطان پوست را تشکیل می دهد. آنها توده هایی با رشد آهسته هستند که اغلب روی سر یا گردن خودنمایی می کنند.
• سرطان سلول سنگفرشی : این نوع سرطان پوست در لایه های خارجی پوست ایجاد می شود و به طور معمول نسبت به کارسینوم سلول پایه تهاجمی تر است. ممکن است به صورت ضایعات قرمز و پوسته پوستی روی پوست ظاهر شود.
• ملانوما : این نوع سرطان پوست شیوع کمتری دارد ، اما خطرناک ترین نوع سرطان پوست است. در حقیقت ، ملانوم فقط یک درصد از سرطان های پوست را تشکیل می دهد ، اما هر ساله باعث مرگ های ناشی از سرطان پوست می شود. ملانوم در ملانوسیت ها ، سلول های پوستی که رنگدانه ایجاد می کنند ، تشکیل می شود.
علائم سرطان پوست
سرطان های پوست همه یکسان نیستند و ممکن است علائم زیادی ایجاد نکنند. هنوز ، تغییرات غیرمعمول در پوست شما می تواند زنگ خطری برای انواع مختلف سرطان باشد. هوشیاری برای تغییرات پوست ممکن است به شما کمک کند زودتر تشخیص دهید.
مراقب علائم زیر باشید:
• ضایعات پوستی: یک خال جدید ، رشد غیرمعمول ، برآمدگی ، لکه زخم ، پوسته پوسته یا لکه تاریک ایجاد شده و از بین نمی رود.
• عدم تقارن: دو نیمه ضایعه یا خال یکسان نیستند.
• حاشیه: ضایعات دارای لبه های ناهموار و ناصاف هستند.
• رنگ: این لکه رنگ غیرمعمولی دارد مانند سفید ، صورتی ، سیاه ، آبی یا قرمز.
• قطر: لکه بزرگتر از یک چهارم اینچ یا به اندازه پاک کن مداد است.
• در حال تکامل: می توانید تشخیص دهید که خال در حال تغییر اندازه ، رنگ یا شکل است.
علل سرطان پوست
هر دو نوع سرطان پوست زمانی اتفاق می افتد که جهش در DNA سلول های پوستی شما ایجاد شود. این جهش ها باعث رشد غیرقابل کنترل سلول های پوستی و تشکیل توده ای از سلول های سرطانی می شود.
سرطان پوست سلول پایه توسط اشعه ماورا بنفش (UV) خورشید یا دستگاههای برنزه ایجاد می شود. اشعه ماورا بنفش می تواند به DNA داخل سلولهای پوست شما آسیب برساند و باعث رشد غیرمعمول سلول شود. سرطان پوست سلول سنگفرشی نیز در اثر قرار گرفتن در معرض UV ایجاد می شود.
سرطان پوست سلول سنگفرشی همچنین می تواند پس از مواجهه طولانی مدت با مواد شیمیایی مولد سرطان ایجاد شود. این می تواند در اثر زخم سوختگی یا زخم ایجاد شود و همچنین ممکن است توسط برخی از انواع ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد شود .
علت ملانوم مشخص نیست. بیشتر خال ها به ملانوم تبدیل نمی شوند و محققان مطمئن نیستند که چرا بعضی از آنها ایجاد می شوند. مانند سرطان های پوست پایه و سنگفرشی ، ملانوم می تواند توسط اشعه UV ایجاد شود. اما ملانوماها می توانند در قسمت هایی از بدن شما که به طور معمول در معرض نور خورشید قرار ندارند ، ایجاد شوند.
درمان سرطان پوست
درمان سرطان پوست به عوامل مختلف مانند اندازه، محل، نوع و مرحله سرطان پوست شما بستگی دارد. پس از در نظر گرفتن این عوامل ، تیم مراقبت های بهداشتی شما ممکن است یک یا چند روش درمانی زیر را توصیه کند:
• سرما درمانی: تومور با استفاده از نیتروژن مایع منجمد می شود و با ذوب شدن بافت از بین می رود.
• جراحی : تومور و برخی از پوست سالم اطراف آن بریده می شود.
• جراحی موس : تومور لایه به لایه برداشته می شود و هر لایه زیر میکروسکوپ بررسی می شود تا زمانی که هیچ سلول غیرطبیعی قابل مشاهده نباشد.
• کورتاژ و جراحی الکتریکی : از یک تیغه بلند به شکل قاشق برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده می شود و سلولهای سرطانی باقیمانده با استفاده از سوزن برقی می سوزند.
• شیمی درمانی : داروها به صورت خوراکی ، موضعی یا تزریقی استفاده می شوند تا سلول های سرطانی را از بین ببرند.
• فوتودینامیک درمانی : از نور لیزر و داروهایی برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده می شود.
• تابش : از پرتوهای پرانرژی برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده می شود.
• درمان بیولوژیکی : درمان های بیولوژیکی برای تحریک سیستم ایمنی بدن شما برای مبارزه با سلول های سرطانی استفاده می شود.
• ایمونوتراپی:کرم به پوست شما زده می شود تا سیستم ایمنی بدن شما را تحریک می کند تا سلولهای سرطانی را از بین ببرد.
پیشگیری از سرطان پوست
برای کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست، از قرار گرفتن پوست در معرض نور خورشید و سایر منابع اشعه ماورا بنفش برای مدت زمان طولانی خودداری کنید. مثلا:
• از تخت های برنزه و چراغ های آفتاب پرهیز کنید.
• در این زمان ها از قرار گرفتن در معرض آفتاب در هنگام شدیدترین زمان آفتاب ، از ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر ، خودداری کنید.
• حداقل ۳۰ دقیقه قبل از رفتن به خارج از منزل ضد آفتاب SPF 30 یا بالاتر را به پوست بزنید و مرتباً آن را اعمال کنید.
• در ساعاتی از روز که بیرون هستید ، از کلاه لبه دار استفاده کنید.
• از عینک آفتابی استفاده کنید که ۱۰۰ درصد از UVB و UVA محافظت می کند.
• همچنین مهم است که به طور منظم پوست خود را برای تغییراتی مانند تومور یا لکه های جدید بررسی کنید. در صورت مشاهده موارد مشکوک به پزشک خود اطلاع دهید.
اگر به سرطان پوست مبتلا هستید ، شناسایی و درمان به موقع آن می تواند به بهبود شما کمک کند.
عوامل خطر ابتلا به سرطان پوست
مواجهه با آفتاب بزرگترین عامل ایجاد سرطان پوست است اما در افرادی که به میزان معمول با آفتاب مواجهه داشته و دچار سرطان پوست میشوند چطور؟ مواجهه با عوامل محیطی زیانبار، پرتودرمانی و حتی ویژگیهای وراثتی و ژنتیکی ممکن است در ابتلا به سرطان پوست نقش داشته باشند. اگر چه هر فردی ممکن است به سرطان پوست مبتلا شود ولی این افراد در معرض خطر بیشتری هستند:
• افرادی که پوست سفید دارند یا رنگ چشم آنها روشن است.
• افرادی که تعداد زیادی خالهای بزرگ و با اشکال نامنظم دارند.
• افرادی که در خانواده آنها فرد یا افرادی سابقه ی سرطان پوست داشته اند.
• سابقه مواجهه طولانی با نور شدید آفتاب یا سابقه آفتاب سوختگی شدید دارند.
• زندگی در مکانهایی که ارتفاع زیاد دارند و بیشتر سال تابش آفتاب دارند.
• افرادی که به علتی پرتو درمانی شده اند.